Bitlis Hizan İlçesi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-19-2012

Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Bitlis İli'ne bağlı bir ilçe olan Hizan'ın doğusunda Van, güney ve batısında Siirt, kuzeybatısında Bitlis'in Merkez İlçesi, kuzeyinde de Tatvan bulunmaktadır Bitlis'in güneydoğusunda oldukça engebeli bir arazi üzerinde yer alan Hizan'da ovalar çok azdır Kavuşşahap Dağlarının doğu-batı doğrultusundaki sıraları ve uzantıları ilçeyi engebelendirir Avaberhan Doruğu (3103 m) yörenin en büyük yüksekliğidir Bu dağlardan kaynaklanan ve güneye doğru akan sular dışında Dicle'nin kollarından Botan Çayı'na katılan dereler yöreyi sulamaktadır Dağlar üzerinde ise yer yer plato düzlükleri bulunmaktadır İlçe topraklarında ormanlık alanlar yok denilecek kadar azdır

Bitlis İl merkezine 50 km uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 917 km2 olup, toplam nüfusu 38758'dir

İlçenin ekonomisi hayvancılığa dayanır Koyun ve kıl keçisi yetiştirilir Ancak burada yetiştirilen hayvanlar yeterince beslenemediğinden hayvansal ürün oldukça düşüktür Kış aylarında güneydeki steplere, yaz aylarında ise kuzeydeki yaylalara göçen göçebe aşiretler ilçenin ekonomik yaşamına canlılık getirirler El dokumacılığının yaygın olduğu görülmektedir Yörede az miktarda buğday, patates, soğan, darı, ceviz fındık, antep fıstığı, tütün ve elma yetiştirilir Ayrıca yöredeki Karakovan balı da ünlüdür

Tarihçesi

Hizan'da yeterince arkeolojik araştırma yapılmadığından, tarihi geçmişi ile bilgiler son derece kısıtlıdır Bölgede ilk yerleşmenin MÖ 1000’li yıllarda Urartular ile başladığı, daha sonra Pers, Roma, Bizanslıların burada egemen olduğukları sanılmaktadır Gökay köyünde eski tarihlere ait bazı kalıntılarla karşılaşılmıştır XIyüzyılda Selçuklular yöreye hakim olmuşlar ve XVIyüzyılın başlarında da Osmanlı topraklarına katılmıştır

Osmanlı döneminde Karasusüfla ve karasu isimleriyle tanınan bu yerleşim, XIXyüzyılın sonlarında Bitlis vilayetinin merkez sancağına bağlı bir ilçe merkezi iken, 1929'da Bitlis'in ilçe olarak Muş'a bağlanmasından ötürü bucak merkezi yapılmıştır Bitlis 1936 yılında İl durumuna getirilince Hizan da onun ilçesi olmuştur

08-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Bitlis Hizan İlçesi Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Bitlis İli'ne bağlı bir ilçe olan Hizan'ın doğusunda Van, güney ve batısında Siirt, kuzeybatısında Bitlis'in Merkez İlçesi, kuzeyinde de Tatvan bulunmaktadır Bitlis'in güneydoğusunda oldukça engebeli bir arazi üzerinde yer alan Hizan'da ovalar çok azdır Kavuşşahap Dağlarının doğu-batı doğrultusundaki sıraları ve uzantıları ilçeyi engebelendirir Avaberhan Doruğu (3103 m) yörenin en büyük yüksekliğidir Bu dağlardan kaynaklanan ve güneye doğru akan sular dışında Dicle'nin kollarından Botan Çayı'na katılan dereler yöreyi sulamaktadır Dağlar üzerinde ise yer yer plato düzlükleri bulunmaktadır İlçe topraklarında ormanlık alanlar yok denilecek kadar azdır Bitlis İl merkezine 50 km uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 917 km2 olup, toplam nüfusu 38758'dir İlçenin ekonomisi hayvancılığa dayanır Koyun ve kıl keçisi yetiştirilir Ancak burada yetiştirilen hayvanlar yeterince beslenemediğinden hayvansal ürün oldukça düşüktür Kış aylarında güneydeki steplere, yaz aylarında ise kuzeydeki yaylalara göçen göçebe aşiretler ilçenin ekonomik yaşamına canlılık getirirler El dokumacılığının yaygın olduğu görülmektedir Yörede az miktarda buğday, patates, soğan, darı, ceviz fındık, antep fıstığı, tütün ve elma yetiştirilir Ayrıca yöredeki Karakovan balı da ünlüdür Tarihçesi Hizan'da yeterince arkeolojik araştırma yapılmadığından, tarihi geçmişi ile bilgiler son derece kısıtlıdır Bölgede ilk yerleşmenin MÖ 1000’li yıllarda Urartular ile başladığı, daha sonra Pers, Roma, Bizanslıların burada egemen olduğukları sanılmaktadır Gökay köyünde eski tarihlere ait bazı kalıntılarla karşılaşılmıştır XIyüzyılda Selçuklular yöreye hakim olmuşlar ve XVIyüzyılın başlarında da Osmanlı topraklarına katılmıştır Osmanlı döneminde Karasusüfla ve karasu isimleriyle tanınan bu yerleşim, XIXyüzyılın sonlarında Bitlis vilayetinin merkez sancağına bağlı bir ilçe merkezi iken, 1929'da Bitlis'in ilçe olarak Muş'a bağlanmasından ötürü bucak merkezi yapılmıştır Bitlis 1936 yılında İl durumuna getirilince Hizan da onun ilçesi olmuştur