Yüksek Riskli Gebelikler Ne Zaman Oluyor?

Günümüzde tıp bilimindeki gelişmeler ve yeni bilgiler, 18 yaşından küçük ve 35 yaşından büyük anne adaylarının özel olarak izlenmesini, sıkı takibini gerekli kılıyor Yüksek Riskli Gebelikler-Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç Dr Özlem Pata, tüm gebelerin dikkatle izlenmesinin önemli olduğunu ancak bazı gebelerin çeşitli riskler taşıdıklarını, bu risklerin de anne ve bebek sağlığını riske atabildiğini, bu nedenle ayrıntılı incelemelerin çok önemli olduğunu vurguladı

“Yüksek riskli gebelik takibi” sırasında hastayı tek bir hekimin izlemesi mümkün değil Bu, farklı branşlardan hekimlerin ortak bilgi ve deneyimleriyle yürütülebilen bir izleme şekli Ekipte kadın doğum uzmanının dışında, dahiliye uzmanı, endokrinoloji uzmanı, diyetisyen, fizik tedavi ve göz doktoru da bulunuyor
Doç Dr Özlem Pata, riskli gebenin tarifini şöyle yapıyor: “Gebelik başlı başına riskleri olan bir durum Ancak ortalamanın üzerinde riskler oluştuğu, anne ve bebeğin sağlığının ciddi tehlikeler altında olduğu durumu yüksek riskli gebelik olarak adlandırıyoruz ”

Yüksek Riskli Gebelikte Ne Zaman Söz Konusu?

Eğer anne 18 yaşın altındaysa, 35 yaş üstündeyse,
Annenin sistemik hastalıkları varsa
Annede tansiyon, guatr, şeker, kalp, kolajen doku hastalıkları, damar ve diğer yapıları tutan hastalıkları varsa
Anne çok zayıfsa ya da çok şişmansa: Bunu değerlendirirken “Vücut Kitle İndeksi(VKİ)”nden faydalanıyor Eğer anne çok zayıfsa ya da obez ise, gebelik riskli olabilir Zayıf anne karşımıza gelince gıda alım yetersizliği oluyor; bu gebeyi de etkiliyor, ayrıca çok zayıf kişilerde erken doğum riski daha fazla görülebiliyor Şişmanlık ise en büyük sorunlardan biri Şişman bir anne adayı, gebelikte de kilo alıyor ve tansiyon, kalp, şeker hastalıklarıyla karşılaşılabiliyor Ayrıca şişman kişilerde “derin ven trombozu” denilen pıhtılaşma eğilimi fazla olduğu için, doğum güçleşiyor, normal doğum azalıyor, sezaryen olasılığı artıyor Bebekte de kilo sorun oluyor; 4 kilonun üzerinde bebekler doğabiliyor Damarsal yapıları tutan bir hastalık da eşlik ederse gelişme kısıtlaması görülüyor
Ailede akrabalık ilişkisi varsa: Aile fertlerinde kalıtsal anomaliler varsa taşıyıcılık riski artıyor Bunun dışında akrabalık evliliği varsa nadir görülen kan hastalıkları, doğumsal anomaliler olabiliyor Bu durumda, genetik hastalık olup olmadığını sorgulanıyor; tansiyonu dahil tüm sistemik muayenesi yapılıyor
Daha önceki gebeliklerde riskli durumlar yaşanmışsa: Annenin daha önceki gebeliğindeki durumlar da belirleyici olabiliyor Gebeliğe bağlı tansiyon,şeker hastalığı olduysa tekrarlama ihtimali de artıyor Preeklempsi (hamileliğin anormal seyrettiği bir durum) varsa kişinin sonraki gebeliklerinde bu durumun görülme riski 7-8 kat artıyor Tekrarlayan düşük, tansiyon, erken doğum riski olan kişilerde kazanılmış kalıtsal hastalıklardan biri olan trombofiliye bakmak gerekiyor Bu noktada gebelik boyunca kanı sulandırıcı ilaçlara başlanması gerekiyor
Anne ilaç kullanıyorsa; Kullanılan ilaçlar da riski gebelik yapıyor Gebeliğin bir döneminde antibiyotik kullandıysa, psikiyatrik hastalığı nedeniyle zorunlu olarak kullandığı ilaçlar varsa bebeğe zarar vermeyecek olan ilaçlarla tedavinin sürdürülmesi önem taşıyor

Gebeliğinizi Mutlaka Planlayın

Kadınlara gebeliklerini planlı bir şekilde gerçekleştirmelerini, bu nedenle önce bir hekime danışarak var olan risklerini öğrenmelerini tavsiye eden Doç Dr Özlem Pata, “Kadınlara gebelik istiyorlarsa gebe kalmadan 3-4 ay öncesinden kadın doğum hekimlerine danışmalarını öneriyoruz Alınacak ilaçların takibi, risklerin incelenmesi, ailedeki hastalıklar, süregelen hastalıkların bilinmesi çok önemli Bazı kadınlar çok bilinçli bu konuda Ancak hepsi için aynı şeyi söyleyemeyiz Örneğin şeker hastalığı olanların açlık kan şekerinin en iyi olduğu dönemde gebe kalmasını istiyoruz Aksi takdirde, bebekteki anomali riski artıyor” diye konuştu

Gebelik Zehirlenmesine Dikkat!

Tansiyon da gebelik öncesinde ve sırasında üzerinde durulması gereken durumlardan biri Tansiyonun masum bir yükseklikle başlayıp tüm kan tablosunu değiştirebileceğini söyleyen Doç Dr Özlem Pata, şöyle konuştu:
“Hem annenin hem bebeğin kan tablosu olumsuz etkilenebilir Halk arasında bu duruma gebelik zehirlenmesi deniliyor Gebelik hormonlarının etkisiyle damarlarda kasılma ortaya çıkıyor Anneden bebeğe giden kan akımını artırmak için tansiyon yükseliyor, kan tablosu değişiyor Kadınlarda yüzde 5-8 oranında görülüyor Gebelikte tansiyonun yanı sıra, kanama ve enfeksiyon oluşması da en çok korktuğumuz durumlardan biridir Vajinal enfeksiyon oluşması, tüberküloz, parazitel enfeksiyonlar bebeği olumsuz etkiler”

Yüksek Riskler Bebek Sağlığını Etkiliyor

Yüksek riskli gebelik olsun ya da olmasın tüm gebeliklerin izlenmesinin önemli olduğunu vurgulayan Doç Dr Özlem Pata, “Riskli değil diye düşünürsünüz ama karşınıza ani problemler çıkar Biz bu nedenle anne adaylarını 28 haftaya kadar izlemek isteriz Daha sonra da takiplerimize devam ederiz Eğer tansiyon sorununu kontrol altına alamadıysak hastanede izleriz” dedi Yüksek riskli gebeliklerin sonunda prematüre bebek doğacağına ilişkin görüşün her zaman doğru olmadığını belirten Dr Pata, ayrıntılı takipler sayesinde hem doğumsal anomalileri hem de erken doğumları azaltmayı amaçladıklarını ifade etti

Doğum Sonrası Anne Takibi

Annelerin izlenmesi doğum sonrası süreçte de devam ediyor Doğum sonrası 5-7’inci günde, bebek normal doğum yöntemi ve sezaryenle doğmuş olsa da izleniyor Enfeksiyon, kanama yönünden inceleniyor, annelere meme bakımı gibi konularda bilgiler veriliyor 40 gün ya da iki ay sonra tekrar anneler görüşmeye çağırılıyor Smear testi yapılıyor, şeker hastalığı varsa şeker yüklemesi yapılıyor, korunma yöntemleri konusunda bilgi veriliyor Söz konusu olan obez bir anne adayıysa şeker yüklemesi erken isteniyor Haftada 3 gün spor yapması öneriliyor Normal kilolu annelerden gebeliği 9-10 kilo alarak bitirmeleri isterken, obez anneler sadece 4 kiloyla bitirmeleri gerektiği söyleniyor Obez annelerin şişman bebek dünyaya getirecekleri düşüncesi vardır; ancak bu her zaman doğru değildir Çok küçük bebek de dünyaya getirebilirler Bebek iri olduğunda, bebeğin başının kanala girmesi zor olabiliyor, normal doğum güçleşiyor Bu nedenle sezaryen yöntemiyle doğum tercih ediliyor