Yüksek Tansiyon (Hiper Tansiyon)

Hipertansiyon (Yüksek tansiyon) nedir?

Yaşamın sürmesi için organ ve dokularda kan dolaşımının sağlanması gereklidir Kan dolaşımı, organ ve dokulara gereksinimleri olan oksijen ve besinleri ulaştırır ve artık ürünleri (çöpleri) uzaklaştırır Kan dolaşımının sağlanması için bir basınca gereksinim vardır Yani kan basıncı olmasaydı yaşam olmazdı Bu basınç evlerimizde kullandığımız suyun musluktan akması için gereken basınca benzer Bir su borusundaki basıncın düzeyini etkileyen iki faktör vardır:

1Su borusundaki suyun miktarı: Borudaki su azalırsa basınç düşer

2Su borusunun direnci: Borunun çapı azalırsa direnç artar ve basınç yükselir Su borusundaki basınca benzer şekilde kan dolaşımı için gerekli olan basıncı da oluşturan iki faktör vardır:

1Damarlarda bulunan kan miktarı:

2Damarların direnci:

Kan dolaşımı için gereken basıncın normalden fazla olmasına YÜKSEK TANSİYON denir Yüksek tansiyon için kullanılan tıbbi terim ise HİPERTANSİYON’dur Evimizde kullandığımız suyun musluktan akması için gereken basıncın yüksek olmasının su borularında patlama ve aşınmalara yol açması gibi yüksek tansiyon da insanlarda çeşitli sorunlara yol açar

Kan basıncı ölçülürken iki kan basıncı değerine bakılır: Büyük tansiyon (sistolik kan basıncı) ve Küçük tansiyon (diyastolik kan basıncı) Kalbin kasılması sırasında ölçülen kan basıncı büyük tansiyon, kalbin gevşemesi esnasında ölçülen kan basıncı ise küçük tansiyondur Büyük tansiyon veya küçük tansiyonun normalden fazla olması HİPERTANSİYON’dur Genellikle büyük ve küçük tansiyon birlikte yüksektir Hipertansiyon tanısı için büyük ve küçük tansiyondan birisinin normalden yüksek olması yeterlidir

Hipertansiyonun önemi

Hipertansiyon çok sık karşılaşılan bir hastalıktır Erişkinlerin (18 yaşından büyüklerin) en yaygın uzun süreli hastalığıdır Hipertansiyonun yaygın olmasının yanısıra kalıcı sakatlıklara ve ölümlere yol açması önemini artırmaktadır Bu özellikleri nedeni ile hipertansiyon aynı zamanda sosyal ve ekonomik bir sorundur Hastaların azımsanmayacak bir kısmının kan basıncı yüksekliğinin farkında olmaması bu hastalığın önemini daha da artırmaktadır Hipertansiyon böbrek, kalp, damar hastalıklarına, felçlere ve görme kaybına yol açabilir Tedavi edilmezse hipertansiyon yaşam süresini 10-20 yıl kısaltabilir Tuz tüketiminin fazla olduğu toplumlarda kan basıncı yüksekliği daha sıktır

Dünya nüfusunun yaklaşık 750 milyonu hipertansif olup ABD' de bu sayı 50 milyon kadardır Ülkemizde 60 yaşın üzerindeki insanların yaklaşık yarısı hipertansiyon hastasıdır Toplan hipertansif hasta sayısı ise ülkemizde 6-7 milyon civarındadır

Türkiye'de 6-7 milyon hipertansiyonu olan hasta vardır

Hipertansiyonun belirtileri

Hastaların önemli bir kısmında hipertansiyon sinsi bir seyir izler yani hiçbir belirti yoktur Bu hastalarda hipertansiyon tanısı sadece kan basıncı ölçümü ile mümkündür Bu nedenle hipertansif olmasa bile tüm hastalar yılda en az 1-2 kez kan basıncını ölçtürmelidir Hipertansiyon ‘sessiz katil’ olarak da isimlendirilebilir Hipertansiyonun başlıca belirtileri baş ağrısı, çarpıntı, nefes darlığı, halsizlik, yorgunluk, burun kanaması, kulaklarda çınlama, yürüme ve merdiven çıkmada zorlanma, bazen çok sık idrara çıkma, gece uykudan uyanıp idrar yapma ve bacaklarda şişliktir Kan basıncının çok yükseldiği durumlarda çift görme, dilde peltekleşme, yüzde veya vücutta karıncalanma olabilir Bu belirtilerin hiçbirisi hipertansiyona özgü değildir, başka hastalıklarda da izlenebilir

Hipertansiyon vücuda zarar vermişse bu zarara ilişkin belirtiler ortaya çıkabilir Örneğin gözü etkilemişse görme kaybı, kalp damarlarını etkilemişse göğüs ağrısı izlenebilir Kalp yetmezliği gelişmişse hasta sırt üstü yatamaz, 2-3 yastık kullanmak zorunda kalabilir Bu belirtilerin ortaya çıkması için genellikle uzun bir süre geçmesi ve hastanın yeterli tedavi olmaması gereklidir Gerekli tedavi yapılmazsa, bu belirtilerin ortaya çıkması daha hızlı olabilir