Prof. Dr. Sinsi
|
Yaşlanmayınnnn
konu derinlemesine okunup
incelenmeliiii
çok şeyler var daha
Antioksidan Nedir?
Antioksidanlar, vücut hücreleri tarafından üretildiği gibi, gıdalarla da alınan bir grup kimyasal maddedir Gıdalarla alınan en önemli antioksidanlar, betakaroten, E ve C vitaminleridir
Tıp dünyasında üzerinde en çok çalışma yapılan konulardan biri sağlıklı yaşam sürdürmenin ve hastalıkları önlemenin yollarıdır
Koruyucu hekimlik alanında sürdürülen çalışmalarda, doğal sebze ve meyvelerin insan vücudundaki etkisi her geçen gün daha da önem kazanmaktadır
Sebze ve meyvelerle alınan antioksidanların, hücrelerin deforme olmasına neden olan oksijenin ve vücuda giren zararlı maddelerin etkisine karşı koruyucu bir kalkan oluşturması bunun en önemli nedenidir
İçinde bulunduğumuz 21 yüzyılda yaşanan çarpıcı teknolojik gelişmeler, birçok yönden insan hayatını kolaylaştırırken, aynı zamanda birçok yeni zararlı maddeyi de beraberinde getirmektedir Hemen hemen her gün maruz kalınan bu çok sayıdaki zararlı madde ise bir süre sonra vücuda zarar veren oksidanların (okside olmuş moleküllerin) oluşmasına neden olmaktadır
Araba egzozu, sigara dumanı, güneş ışınları, çevre kirliliği, yiyecek ve içeceklerdeki koruyucular ve katkı maddeleri sürekli olarak hücrelere saldırarak onlara zarar verirler Bu da kanser, kalp hastalıkları gibi önemli hastalıkların oluşma riskini oldukça büyük bir oranda arttırır Ancak vücutta yaşanan bu yıpratıcı etkilerin önlenmesi de yine Rabbimiz'in yaratma ilminin örneklerinden biri ile mümkün olmaktadır: Antioksidanlar…
Antioksidanlar Görev Başında: Yaşlanmayı Engelleyici Özellikleri
Antioksidanlar, hücrelere ve bağışıklık sistemine saldıran ve “serbest radikaller” diye adlandırılan moleküllere karşı koruyucu bir kalkan oluştururlar Böylece serbest radikallerin yıkıcı etkilerini engeller, pek çok hastalığa ve erken yaşlanmaya neden olabilecek zincir reaksiyonları önlerler
Vücut için büyük risk oluşturan bu serbest radikallerin oluşumuna ise, petrokimya ürünleri, X ve UV ışınları, sigara dumanı, hava kirliliği hatta yiyecek ve içeceklerde bulunan koruyucular ve katkı maddeleri gibi bazı bileşikler neden olmaktadır
Serbest radikallerin bir başka ortaya çıkma nedeni de oksijendir Her ne kadar tüm hayati fonksiyonlar için gerekli olsa da, solunum yoluyla vücudumuza giren oksijenin insan sağlığı için tehlikeli bir yanı da bulunmaktadır Oksijen olmadan besin yoluyla alınan ve tüm hayati fonksiyonlar için gerekli olan enerjinin açığa çıkması mümkün değildir Ancak tıpkı oksijenle temas eden bir metalin zamanla paslanması gibi oksijenin hücrede kullanılması sırasında çevredeki moleküller de okside olabilir Bu şekilde ortaya çıkan ve kontrol altında tutulamayan serbest radikaller hücrenin protein, yağ ve genetik materyal gibi önemli maddelerine saldırır Hücre harap olurken kimyasal reaksiyonlar zinciri başlar ve bu reaksiyonlar sonunda da daha çok serbest radikal ortaya çıkar Ayrıca insan vücudu yaşlandıkça antioksidan savunma sistemleri de gücünü sürekli kaybeder Hücrelerin kendi kendini tamir etme özelliği azalır Tüm bu yıpratıcı gelişmeler sonucunda ise kanser, kalp hastalığı gibi hastalıkların riski artar
Antioksidan içerikleri bakımından neden özellikle koyu renk sebze ve meyveler tavsiye edilmektedir?
Bitkiler de insan derisi gibi güneşin zararlı etkilerinden korunmak için pigmentlerini artırırlar Bunun sonucunda ise renkleri koyulaşır Bitkilerin asıl antioksidan özellikleri ise pigment kısmında bulunur Bir bitkinin rengi ne kadar parlak ve koyuysa o kadar antioksidan özellik taşıyor demektir (a g e )
Antioksidanlar Hakkında Önemli Bilgi
- İnsan vücudundaki her hücre, günde ortalama 10,000 serbest radikalin saldırısına maruz kalmaktadır

- Bazı uzmanlara göre antioksidan üretimi 25 yaşından itibaren yavaşlamaktadır
Bu nedenle ilerleyen yaşlarda daha fazla ek antioksidan alınmalıdır
- Sebzeler ve meyveler pişirilince antioksidan değerleri azalır
Bu nedenle buharda pişirme yöntemi en uygun olanıdır
- Antioksidanlar yalnızca sebze ve meyvelerde bulunmaz
Balık yağı, süt ve süt ürünleri ile selenyum açısından zengin olan balıkta da bulunur
- Likopen, yaşlıların bedensel ve zihinsel sağlığını korumada ve pankreas kanseri gibi çeşitli kanser hastalıklarını önleme konusunda son derece etkili bir antioksidandır
Likopen açısından zengin ender sebzelerden biri domatestir
- Enginar, antioksidan özellikleri nedeniyle karaciğer hastalıklarında tedavilere ek olarak verilebilmektedir
Enginarın başka bir mucizevi özelliği ise toksinleri (vücuttaki zararlı atıklar) temizleme yeteneğidir
- Üzüm çekirdeği, bağ dokusunu güçlendirir
Ayrıca üzümde bulunan ve antioksidan özelliği gösteren mineraller de vücudumuzdaki zararlı, hücrelerimizi güçten düşüren maddeleri yakalar ve kötü huylu kolesterolü engeller Üzümün kabuğu, içeriği ve çekirdeğinin ortalama 20 civarında değişik antioksidan madde ihtiva ettiği belirtilmektedir
Bazı Antioksidanlar
C Vitamini
Hücrelerdeki zararlı reaksiyonların oluşmasını engeller Vücutta depolanamaz Bu nedenle, düzenli olarak sebze ve meyve takviyesiyle almak gerekmektedir
E Vitamini
Yağda çözünen ve karaciğerde depolanabilen bir antioksidandır Yaşlanmayı geciktirmek ve güneş yanıklarını iyileştirmek gibi birçok işlem gerçekleştirir
Selenyum
Vücudu kanserden koruyabilen glutatyon peroksidaz adlı antioksidan enzimi aktive eder
Beta Karoten
Serbest radikallerin oluşumunu önler
Önemli Besin Kaynakları - Turunçgiller ve suları, kiraz, çilek, vişne, koyu yeşil sebzeler (ıspanak, kuşkonmaz, yeşil biber, Brüksel lahanası, brokoli ve diğer yeşil sebzeler), kırmızı ve sarı biber, domates ve domates suyu, ananas, mango, papaya

- Zeytinyağı, soya yağı, mısır ve ayçiçek yağı gibi bitkisel sıvı yağlar, fındık, tüm tahıllar, buğday ve tohumu, kahverengi pirinç, yulaf ezmesi, soya fasulyesi, bezelye, mercimek, koyu yeşil yapraklı sebzeler

- Yulaf ezmesi, kahverengi pirinç, tüm tahıllar, buğday tohumu, süt ve süt ürünleri, balık ve birçok sebze…Koyu turuncu, kırmızı, sarı ve yeşil renkteki çeşitli sebze ve meyveler (lahana, brokoli, ıspanak, domates, havuç, kayısı, kırmızı ve sarı biber ve greyfurt gibi)

Antioksidan Kaynağı Doğa
"Gençliğin kaynağı" olarak adlandırılan ve Rabbimiz'in kullarına büyük bir rahmeti olan sebze ve meyvelerin ortak noktası, yoğun antioksidan içerikleridir Yapılan araştırmalar sonucu meyve ve sebzelerde antioksidan görevi gören yaklaşık 4000'den fazla bileşik olduğu saptanmıştır
Bunların arasında ise özellikle A, C ve E vitaminleri, çinko, selenyum, koenzim Q10 ve melatonin; kanser, kalp hastalıkları, felç ve katarakt gibi hastalıkları önlemekte ve yaşlanma sürecini yavaşlatmaktadır Ancak bu noktada belirtilmelidir ki, antioksidanlar oluşmuş hastalığın tedavisini değil, hastalıkların önlenmesini sağlamaktadır
|