Embriyo Gelişimini Etkileyen Kötü Alışkanlıklar-Sağlık

GEBELİKTE MADDE BAĞIMLILIĞI

Doğum yapan kadınlar arasında ve gebelikte madde bağımlılığı giderek dramatik bir şekilde artmaktadır ACOG (American College of Obstetricians and Gynecologists)’a göre (1994), gebe kadınların %10’unda madde bağımlılığı problemi vardır Bağımlılık yapan çeşitli maddeler gebe kadınlarda, gebelik komplikasyon riskini arttırmakta, fetüste fiziksel ve mental risklere neden olabilmektedir Bu durum ailelerin madde bağımlılığından haberdar olabilmeleri için üreme çağı boyunca hemşirelik bakımı almalarını zorunlu kılmaktadır


GEBELİKTE SİGARA KULLANIMI


Hamilelikte sigara içmek, ceninin büyümesini yavaşlatır, yeni doğduğunda bebeğin kilosu normalden az olur ve vücudun zararlı bakterilere karşı bağışıklılığı azalır Düşük yapma ve erken doğum tehlikesi, sigara içen annelerde her zaman büyüktür Bunların yanında annenin kanından alınan oksijen'in sigara içiminden dolayı azalması, uzun süreli olarak, çocuğun vücutsal ve zihinsel gelişimini engellemektedir

Gebelik döneminde sigara içilmesi bebeğin akciğer gelişimini ve kapasitesini olumsuz etkileyerek bebeğin ileride akciğer problemleri ile karşılaşmasına neden olur Gebeliklerinde sigara içen kadınların çocuklarında okul döneminde öğrenme güçlüğü tespit edilmiştir Bunun da anne karnında bebeğin karbonmonoksit gazına maruz kalmasına ve beynine giden oksijenin azalmasına bağlı olduğu düşünülmektedir


Prof Dr Rıza Madazlı, yaptığı açıklamada, gebelikte sigara kullanımının hem anneye hem de karnındaki bebeğin sağlığına ciddi etkileri olduğunu belirterek, "Düşük doğum ağırlıklı çocuk doğurma, erken doğum, plasentanın yerinden erken ayrılması, ani çocuk ölümü sendromu ve okul çağında düşük performans ile ilişkili olduğu bildirilmektedir Sigara içim sayısı artınca, olumsuz sonuçların oranı da artar" diyor


Sigara fetusu nasıl etkiliyor?

Sigaranın içinde 3000’den fazla kimyasal madde var Bunların fetus üzerine etkileri kesin olarak bilinmiyor Bu kimyasal maddeler içinde üzerinde durulan 3 tanesi; nikotin, karbon monoksit ve siyanid Prof Dr Rıza Madazlı, bu maddelerin fetus üzerindeki etkisiyle ilgili olarak şöyle konuşuyor:

“Nikotin kuvvetli bir damar büzücü ajandır ve rahime giden kan akımını azaltarak etkili olabilir Karbon monoksit hücrelere zarar vererek gelişme geriliğine neden olabilir, ayrıca kanın oksijen taşıma yeteneğini de azaltır Siyanid de direk olarak hücreler üzerine toksik etkiye sahiptir Bununla birlikte, anneleri doğum öncesi dönemde sigara içen çocukların akıl ve kas yapısı gelişimlerinin de geri olduğu bildirilmiştir


Düşük doğum ağırlıklı çocuk

Özellikle düşük doğum ağırlığı ile sigara kullanımı arasındaki ilişki çok net olarak ortaya konulmuş durumda Yapılan epidemiyolojik çalışmaların gebelikte sigara kullanımı ile düşük doğum ağırlığı arasındaki ilişkiyi çok açık olarak ortaya koyduğunu belirten Prof Dr Rıza Madazlı, “Bu olumsuz etki kullanılan sigara sayısı arttıkça daha da artmaktadır Ayrıca, sigara içen kadınlar daha az ve düzensiz beslendiklerinden, bu olay da fetusun gelişimine olumsuz etkide bulunabilmektedir” diye ekliyor


vMaternal ( gebelik sırasında ) sigara içiminin (aktif veya pasif) gebelik ve çocuk üzerine olan etkileri


*

o Kanıtlanmış Etkileri:

+ Çocuğa Olan Etkiler:

Spontan ( kendiliğinden ) düşük sıklığını arttırır Akut ve Kronik fetal distres sıklığını arttırır İntrauterin gelişme geriliği görülme sıklığını arttırır Düşük doğum ağırlıklı bebek sıklığını arttırır Prematür doğum sıklığını arttırır Doğum sırasında ve sonrasında ölüm ve hastalık riskini arttırır Doğum sonrası fiziksel ve mental gelişmeyi olumsuz yönde etkiler

+ Gebeliğe Etkileri:

Plasenta Previa sıklığını arttırır Ablatio Placenta sıklığını arttırır Erken membran rüptürü sıklığını arttırır Operatif doğum sıklığını arttırır

o Şüpheli Etkileri:

+ Konjenital anomali

+ Doğum sonrası hayatta kanser gelişimi




Sigaranın Patofizyolojik etkileri

1Karbonmonoksit, plasentaya geçerek hemoglobinin oksijen taşıma kapasitesini azaltır

2Nikotin,adrenalin salınımını uyararak vazokontriksiyona neden olur

3Kadmiyum,çinkonun plasentaya geçişini engeller

4Kemiklerden kalsiyum mobilize edildiğinden kemik kaybı artar, B12 vitamininin bağırsaktaki sentezi azalır, C vitamininin kullanımı artar

Fetal ve Neonatal Komplikasyonlar

1Dikkat eksikliği

2Hiperaktivite rahatsızlığı

3IQ düşüklüğü

4Çocukluk dönemi kanser riskini arttırma

5Yeni doğanda SIDS (Sudden Infant Death Syndrome) riskini arttırır

6Çocukluk dönemi astım gelişme riski artar

7Anne sütünü azaltır

8Pnömoni, bronşit, iç kulak enfeksiyonları gibi çocukluk dönemi solunum yolu hastalıkları artar


GEBELİKTE ALKOL KULLANIMI

Gebeliğe hazırlık ve gebelik döneminde alkol tüketiminden kaçınmak gerekir Alkol kadınların vücudundan daha uzun sürede atılır, gebelik öncesi dönemden itibaren alkol kullanılmamalıdır Alkol doğumsal anomalilere neden olur Alkollü içeceğinizi dilüe etmeniz (sulandırmanız) veya içkiden evvel bir şeyler yenmesi alkole karşı reaksiyonunuzu yavaşlatır, fakat alkolün bebeğe geçmesine engel olmaz




Fötal Alkol Sendromu


Günümüze dek fötal alkol sendromunun sadece gebeliği sırasında fazla miktarda alkol alan kadınların bebeklerinde görüldüğü düşünülmekteydi, fakat daha az miktarda alkol alan kadınların bebeklerinde de problemlerin görüldüğü ortaya çıktı Gebelik döneminde az miktar alkol alan annelerin bebeklerinde düşük doğum ağırlığı ve gelişme geriliği görülmektedir Günlük alınan alkol miktarı fazla ise bebeklerde gelişme geriliği, yüz ve kulak deformasyonları, yarık damak ve yarık dudak, sinir sistemi fonksiyon bozukluğu, zeka geriliği, diş gelişiminde problemler, iskelet sistemine ait bozukluklar, kalp, karaciğer ve üreme sistemine ait problemler görülür Bu çocuklarda daha ileri yaşlarda davranış bozukluğu, hiperaktivite ve okulda başarısızlık da görülür Fazla miktarda alkol alan kadınların bebeklerinde nöral tüp defektleri ve kromozomal anomalilere de rastlanır


Gebeliğin ilerleyen zamanlarında alkol alımı kesilse dahi bebekteki gelişim geriliği devam eder Gebeliğin ilk dönemlerinde alınan alkol bebeğe büyük ve kalıcı zararlar verir Fazla miktarda alkol alan kadınlarda gebelik öncesinden itibaren alkol alımı kesilmezse bebekte görülebilecek doğumsal problemleri önlemek mümkün olmaz Anne için alkol tüketiminin güvenli olduğu bir miktar belirlenememiştir Gebelikten önce alkol alımını tamamen kesmek gerekir Eğer doğum kontrolü uygulanmıyorsa menstrual siklusun ikinci yarısında kesinlikle alkol alınmaması gerekir


Alkolün Patofizyolojik Etkileri

1Çeşitli besinlerin emilimini engeller

2Tüm hücrelerin bölünme ve büyüme sürecine zarar verir

3Nöral farklanmayı bozar

4DNA sentezini inhibe eder ve fetüse amino asit sağlanmasını engeller


GEBELİKTE AMFETAMİN KULLANIMI


Buz ve mavi buz olarak bilinen amfetaminler kokain gibi özellik gösterdikleri için benzer durumlarda kullanılmaktadırlar

Maternal Komplikasyonlar

1Ablasyo plasenta

2Hiperaktivite

3Unutkanlık (İnsomnia)

4İştah kaybı

5Kardiyak ritim bozukluğu görülebilir

Perinatal Etkiler

1İntrauterin büyüme geriliği

2Beyin gelişiminde azalmalar

3Kongenital anomaliler

4Fetal stres

4Neonatal gerileme yapabilir

GEBELİKTE EROİN KULLANIMI

En yaygın olarak damardan çekme olarak bilinen intravenöz yolla kullanılır İlacın içilmesi yada inhale edilmesi iğneden geçen HIV korkusundan dolayı daha popülerdir

Maternal komplikasyonlar

1Gebede preterm doğum riski 3-7 kat artar

2Hepatit, tüberküloz, HIV gibi enfeksiyon komplikasyonları artar




Fetal ve Neonatal komplikasyonlar

1Preterm ve prematüre doğum

2Fetal akciğer olgunlaşmasını hızlandırdığı, fakat mekonyumlu amniyon sıvısı riskini arttırır ve ani bebek ölümü sendromu riski daha yüksektir

3Prenatal *****e maruz kalan bebeklerin %60-80’inde yoksunluk belirtileri vardır

4Postnatal büyümede yetersizlik, hafif derecede gelişimsel gecikmeler ve davranış bozuklukları gözlenmiştir

GEBELİKTE MARİJUANA KULLANIMI

Maternal komplikasyonlar

1Erkeklerde infertiliteye neden olur

2Fiziksel bağımlılık yapmamakla birlikte psikolojik bağımlılık yapmaktadır

3Sigara içenlerden daha fazla kansere yakalanırlar

4Bir tane marijuananın akciğere etkisi 16 sigaraya eşittir

Fetal komplikasyonlar

1Fetal büyümeye, nöro-davranışsal aktiviteye, gebelik süresine etkisi vardır

2Yeni doğanda huzursuzluk nedeniyle bebek ağladığında avunmada zorlanır Bu yüzden anne bebek iletişimi etkilenir


GEBELİKTE KAFEİN KULLANIMI

Kafein gebelik döneminde uzak durulması gereken bir maddedir Kahve, çay ve kola gibi kafein içeren ürünlerin tüketimi mümkün olduğu kadar azaltılmalıdır Birçok araştırma gebelik döneminde kafein kullananlarda kullanmayanlara göre daha yüksek oranda doğum defektlerinin görüldüğünü göstermiştir Gebelik döneminde kafeinin metabolizması değişir, yarılanma ömrü yani vücuttan atılma süresi uzar

Eğer kahve ya da diğer kafeinli içecekler fazla tüketiliyorsa, gebelik öncesinde bunların kademeli şekilde azaltılması gerekir Gebelik öncesi dönemden itibaren kola ve bitki çaylarından da uzak durulması faydalıdır Bazı hayvan deneylerinde kafeinsiz kahvenin bebeğin gelişimine olumsuz etkisinin olabileceği gösterilmiştir Araştırmalara göre dekafeinizasyon işleminde kullanılan bazı kimyasalların gelişim geriliğine neden olabileceği düşünülmektedir


KAYNAKLAR


vwwwkadindogumdergisicom/cilt2_sayi2/MADDErtf

vhttp://wwwfertijincomtr/gh/ghasp

vhttp://bsmgovtr/makale/20012asp?sayi=20012

vhttp://wwwminikellercom/modulespharticle&sid=88