Bilgisayarlı Tomografik Anjiografi

BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİK ANJİOGRAFİ

Bilgisayarlı tomografik anjiografi nedir?



Bilgisayarlı tomografik anjiografi yada BT anjio klasik bilgisayarlı tomografi ile bir damar içi görüntüleme yöntemi olan anjiografiyi birleştirerek vücudumuzdaki damarlar hakkında deyatlı bilgi veren bir yöntemdir

Klasik bir bilgisayarlı tomografide vücudumuzdan kesitsel yada dilimler halinde görüntü alınır Elde edilen bu görüntüde damarlar dahil tüm organlar, dokular dilimler halindedir Bu dilimler belirli aralıklar halinde örneğin 1-5 mm aralıklarla kesildiği için bir bölgeyi tam olarak değerlendirirken onlarca dilim elde edilir Bu görüntüler içinde damarlar çok küçük yapılar şeklinde görülür Bilgisayar sistemleri elde edilen bu dilimleri birleştirerek üç boyutlu görüntüler elde edilir Eğer özellikle atardamarlar görüntülenecekse işlem sırasında bir toplardamardan verilen boyanın (kontrast madde) damarlar içindeki akışı takip edilir ve elde edilen dilimler birleştirildikten sonra sadece damarları yada damarlarla örneğin kemikler gibi bir başka dokuyu içerecek şekilde üç boyutlu damar filmi yani anjiografi elde edilir Eğer inceleme toplardamarlar için yapılıyor ise incelemenin adı BT venografi adı verilir BT anjio sırasında ilaç koldaki herhangi bir toplardamardan verilirken boya atardamar sistemine karıştığında atardamar filmi yani BT anjiografi elde edilmiş olur Klasik atardamar anjiografisinde ise filmi çekebilmek için atardamarın içine kateter yerleştirilmelidir Bu yüzden BT anjioda kateter olmadığı için daha az rahatsızlık verici yada daha az invaziv olarak kabul edilir



BT anjio damarlardaki daralma, tıkanıklık, anevrizmalar, derin ven trombozu, pulmoner emboli ve diğer damar hastalıklarının tanısında kullanılabilen bir testtir BT anjiografi ile damarlardaki darlık ve daralmalar manyetik rezonans görüntüleme ve ultrasonografiye göre daha iyi ve detaylı değerlendirilir Klasik anjiografi yerine kateter gerekmediği için bir çok hastada artık BT anjiografi çekilmektedir Bu daha az rahatsızlık vererek, damarlar hakkında doğru bilgi veriyor olmasından ötürü BT anjiografi bir tarama testi olarak ta kullanılabilir BT anjio çekilirken radyasyon vardır, ama incelem bittikten sonra radyasyon riski yoktur

Hazırlık



İncelemedenen az 4 saat önceden itibaren aç kalınır Ancak hastanın kullandığı ilaçlar varsa onları almaya devam eder İncelem sırasında giysiler ve takılar dahil metal cisimler çıkarılır Eğer böbrek, kalp hastalığı, guatr varsa doktor bilgilendirilmelidir Gebelik yada gebelik şüphesi durumunda bu inceleme yapılmamalıdır

Riskler

BT anjio röntgen ısşınları kullanılarak yapılan bir inceleme olduğu için radyasyon riski taşır

İnceleme esnasında kullanılan kontrast madde allerijik reaksiyonlara neden olabilir Eğer öncesinde iyot içeren maddelere yada benzer incelemelerde kullanılan kontrast maddeye bağlı alerjik reaksiyonlar gelişmiş ise bu inceleme yapılmamalıdır Kontrast madde ayrıca böbreklerle vücuttan atıldığı için böbrek hastalarında böbrekleri daha da bozabilir Böbrek rahatsızlığı olan hastaların bu incelem öncesi doktora bilgi vermeleri gereklidir Kan tahlilleri böbreklerin durumunu gösterip, BT anjionun çekilip çekilemeyeceği konusunda bilgi vericidir

Hangi hastalarda BT anjio çekilemez

· Kontrast maddeye alerji varsa,
· Böbrek sorunları varsa,
· Şiddetli şeker hastalığı varsa,
· Gebelik yada gebelik şüphesi,
· Aşırı şişman hastalar,
· Genel durumu ve vücut fonksiyonları çok kötü olan hastalar

Nasıl yapılır?



İnceleme sırasında büyük bir tekerlek şeklinde cihazın içinde ilerleyen bir masaya hasta yatar Bu arada kol toplardamarlarından birinden kontrast madde (boya) enjekte edilir Kontrast maddenin enjeksiyonu kolda geçici bir yanma hissi yada ağrı ve bulantı yapabilirİncelem boyunca hasta kıpırdamamalıdır Teknisyen bazen nefes 10-25 sn lik tutulmasını ister Maso otomatik olarak cihazın içine girer ve bu arada inceleme yapılacak vücut bölgesinden kesitsel görüntüler çekilir Daha sonra bilgisayar üçboyutlu görüntüleri elde eder Tüm inceleme 20-60 dk sürer

BT anjio sonrasında neler olabilir?

BT anjio sonrasında her hangi bir kısıtlama olmadan günlük hayata hastalar debam edebilirler Ancak kontrast maddeyi bir an önce atabilmek için bol miktarda su yada içecek tüketmeleri istenir

Yan etkiler?

BT anjiografinin en önemli erken yan etkisi kontrast maddeye bağlı alerjik reaksiyonlardır Bu reaksiyonlar hemen oluşur ve kızarma, kaşıntı nadiren zor nefes alma ve yutma güçlüğü şeklinde ortaya çıkar Kontrast maddenin damara enjekte edildiği yerden ciltaltına kaçak olmuş ise kızarıklık, ağrı ve şişlik olabilir Kontrast maddenin en önemli yan etkisi özellikle böbrek fonksiyonları hafif bozık olan hastalarda, böbreklerin daha da kötü hale gelmesidir

BT anjiografinin yetersizlikleri nelerdir?

· Aşırı şişman hastalar cihazın içine sığmadığı için inceleme yapılamayabilir
· Böbrek hastalarında kontrast madde böbrekleri daha da bozduğu için BT anjio yapılamaz
· Kalp yeterli şekilde kanı pompalayamadığında veya damarlarda kan akımı yetersiz olduğunda değerlendirme çok güvenilir olmayabilir