08-17-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Allerji Nedir Ve Allerji Tanısında Kullanılan Tahliller
Bazı kişiler zararlı olmayan birtakım maddelere karşı daha fazla duyarlı olup, aşırı reaksiyon gösterir Allerjen denilen bu maddeler, bağışıklık sistemimizle karşılaştığında, zararlı olmadığı halde vücut, buna karşı aşırı miktarda koruyucu madde (antikor) üretir
ALLERJİ (ALERJİ) NEDİR?
Kimi insanlar, zararlı olmayan bazı maddelere karşı daha fazla duyarlı olup, aşırı reaksiyon gösterir Allerjen denilen bu maddeler, bağışıklık sistemimizle karşılaştığında, zararlı olmadığı halde vücut, buna karşı aşırı miktarda koruyucu madde (antikor) üretir Bu duruma alerji denir Alerjik bir bünyesi olan kişiler de atopik kişiler olarak tanımlanır Bağışıklık sistemimiz bir kere allerjen maddeyle karşılaştığında aşırı reaksiyon gösterir ve o maddeyi hafızasına alır Tekrar onunla karşılaşırsa önceden tanıdığı için hemen koruyucu madde üretir ve aşırı duyarlılık gösterir Ayrıca mevsimler de alerjinin ortaya çıkmasında önemli rol oynamaktadır Çünkü her mevsimde görülen allerjenlerin yoğunluğu değişmektedir
ALLERJEN MADDELER NELERDİR?
Ev tozu, gözle görülemeyecek kadar küçük böcekler ( akarlar ), polenler en sık rastlananlardır Ayrıca kedi-köpek gibi hayvanların tüyleri, bazı yiyecekler, güneş, bazı ilaçlar, küf mantarları, parazitler, bazı kimyasal maddeler, soğuk veya kirli hava ve bunun gibi birçok faktör allerjen özelliktedir Bunlar solunum ya da sindirimle, ciltle ve enjeksiyonla vücuda girerler ve reaksiyona neden olurlar Alerjiye neden olan polenlerin, havadaki miktarı ve havada kalma süreleri, alerjinin ortaya çıkışında önemlidir Havada kalmayan polenler alerjiye neden olmazlar Ayrıca bazı bitkilerin polen yapısı birbirine benzediğinden, bu bitkilere karşı da allerji görülür
ALLERJİK HASTALIKLAR NELERDİR?
Vücudumuzun her organı farklı allerjenlere duyarlıdır Alerjisi olan bir kişinin bütün allerjenlere karşı duyarlı olması şart değildir Bir tanesine karşı reaksiyon gösterebileceği gibi bir kaç allerjene de gösterebilir Allerjik hastalıklara örnek olarak allerjik astım, allerjik orta kulak iltihabı ve burun nezlesi(alerjik rhinit), egzema dediğimiz atopik dermatit, böcek sokmalarına karşı oluşan allerjiler, alerjik sinüzit, gıda allerjisi, alerjik göz nezlesi, ilaçlara karşı olan alerji, güneş alerjisi, lateks alerjisi (lateks: kauçuklu bir madde) gösterilebilinir
Bu hastalıklar tekrarlayıcıdır Yaşam kalitesini olumsuz etkiler ve performansı düşürür Hatta anaflaksi dediğimiz, ani ölümle sonuçlanabilen tehlikeli bir hastalığa yol açabilir Bu durumda acilen doktora başvurulmalıdır Çünkü dakikalar içinde gerçekleşen bir olay olup ani kriz gelişir Allerjik hastalıklarda görülen belirtiler kişiden kişiye değişebilir Örneğin; ciltte oluşan bir alerjide, kaşıntı, kuruma kabarıklık, döküntü gibi bulgular vardır Yine burun nezlesinde, burunda kaşıntı, akıntı, aksırık görülür Allerji olduğunu söyleyebilmek için doktorlar bazı tahlillere ihtiyaç duyar
ALLERJİK HASTALIKLARIN TANISINDA KULLANILAN TAHLİLLER NELERDİR?
Her hastalıkta olduğu gibi alerjik hastalıklarda da erken teşhis tedaviye olumlu katkıda bulunur ve hastalığın duraklaması için de önemlidir Böylelikle oluşabilecek krizlerin de önüne geçilmiş olur Hastalığın belirli dönemlerde ve tekrar görülmesi, ailede de böyle bir alerjinin var olması, alerjenle temas sonucu ortaya çıkması, hastalığın tanısını kolaylaştıracaktır Ayrıca alerji durumunda üretilen antikor E tipi olup Ig E olarak da adlandırılır Bu antikorun (Ig E) kandaki tahlil sonucuna bakılarak alerji tanısı konabilir
Bunun dışında alerjinin türüne göre ilave tahliller de yapılabilmektedir Gıdalarla deri testleri uygulanır Bu uygulama genellikle özel hazırlanmış gıda allerjenleri ile yapılır Ama bazen gıdanın doğal haliyle, yani taze gıda örnekleriyle de test yapılabilir
Bazı hastalıklarda (atopik dermatit) ve allerji ilaçlarının (antihistaminler) kesilemediği durumlarda deri testleri uygulanması önerilmez Bu durumda gıda spesifik İg E tahlili uygulamak gerekir Ancak yumurta ve süt allerjileri hariç, bu tahlil her zaman faydalı sonuçlar vermeyebilir
Diğer bir tahlil yöntemi de eliminasyon (kaçınma) diyetleridir Hastadan alınan bilgilerle tesbit edilmiş olan muhtemel sorumlu gıda veya gıdalar diyetten çıkartılır ve şikayetlerin devam edip etmediği kontrol edilir
Gıda allerjilerinde en önemli tahlil yöntemi maruziyet testi dir Bu test acil müdahale koşullarının sağlandığı ortamlarda (hastane) ve tecrübeli allerji uzmanları gözetiminde yapılabilir Tanı değeri çok yüksektir ancak tahil sırasında allerji gelişme riski olduğu da göz ardı edilmemelidir
GIDA ALLERJİLERİNİN ÖNÜNE GEÇİLEBİLİNİR Mİ?
Gıda allerjisi gelişimini önlemede bebeklerin ilk 6 ay mutlaka anne sütü ile beslenmesi ve katı gıdalara mümkün olduğu kadar geç dönemde geçilmesi önerilmektedir
|
|
|