Diplomasız Profesör Louis Renault

Araba sektöründe baş gösteren devleri ve hayat öykülerini konu aldığımız makale serisini sizlere sunmaya devam ediyoruz

Ferrari, Porsche, Honda, Lamborghini hakkındaki makalelerden sonra sıra Renault'da

Zengin veledlerine genellikle kızılır ama ne yalan söyleyelim birçok buluşu onlar yapar Uğraşır didinir insanlığa ufuk açarlar Niye mi? Bir kere ekmek parası gibi bir dertleri yoktur, çorba peşinde koşmaz, sıradan bir detay üzerinde aylarca kafa yorarlar Kaldı ki araştırmaları için para bulmakta zorlanmaz, gerektiğinde ellerini ceplerine atarlar

İşte Louis Renault da 1877 Paris doğumlu bir beyzadedir Babası iyi kazanan bir yün taciridir, çocuklarını hoşça tutar Onlara diğer babalar gibi Latince, Yunanca ve gramer dayatmaz Meslek seçimini kendilerine bırakır, istediklerini önlerine koyar Louis makine hastasıdır, düşünün henüz 5 yaşındayken arkadaşlarından duyduğu lokomotifi görmek için İstasyona koşar Buhar kazanını, pistonları, bacaları, çözmeye kalkar 15 yaşında bir öğrenciyken motorlu vesaitlere merak salar, hatta harçlığından artırdığı paralarla (ne biçim harçlık alıyorsa) 075 beygir gücünde De Dion Bouton marka bir araba alır, sağını solunu sökmeye başlar



De Dion Bouton marka bir araba


Faytondan bozma

Kont Albert De Dion ve ortağı Çilingir Georges Bouton’un imal ettiği bu arabalar faytondan bozma “yamalı bohça”dırlar Adı geçen ikili otomobilleri mümkün mertebe ucuza mal edip amelesinden senatörüne kadar herkese satmayı planlar Ancak bu hayalleri hakikat olmaz, umduklarını bulamazlar

Genç Louis’in henüz araba imal etmek gibi bir fikri yoktur, otomobilini Paris yakınlarında (Billancourt’daki) eski bir garaja atar Kardeşleriyle baş başa verir, amatör heyecanlarla “bunu nasıl geliştirmeli” diye kafa yorarlar

Louis bu arabayı adeta yeniden imal eder, bir sürü ilaveler yapar Ve Renault’un ilk minik otomobili “Voiturette” ortaya çıkar Bu araç 3 ileri ve 1 geri vitesli mekanik dişlisiyle yeni bir çığır açar Üstelik motordaki gücü kayış ve zincirle değil sabit bir mil (şaft) aracılığı ile doğrudan doğruya arka dingile aktarırlar Araç daha verimli olur ve sessizliği ile dikkat toplar




Voiturette


24 Aralık 1898’de sokakları harmanlamaya başlayan Voiturette hemcinsleri gibi sadece düzde gitmez, % 13 eğimli yokuşları rahatlıkla çıkar

Louis daha güçlü ve daha devirli motorlar için uğraştığı günlerde jeneratör sistemlerine de el atar, getirdiği yeniliklerle adeta devrim yapar Düşünün henüz 21 yaşında iken (1898) kardeşleri Fernand ve Marcel’i peşine takar, “Renault Freres” şirketini kurar


1899 yılında Paris-Trouville arasında bir yarış düzenlenir ki mesafe 170 kilometreyi aşar Renault’lar yaptıkları özel otomobille yarışı rahat kazanırlar Bu zafer üzerine kapısını çalanlar artar, yağmur gibi sipariş yağar Babaları onlara 8 bin İngiliz lirası sermaye verir, ki ilk ivme için bu para yeter de artar


Louis Renault asla “tamam şimdi oldu” demez, daima “daha mükemmeli” arar Nitekim kapalı karoseri olan ilk aracı da o yapar Genç girişimci daha o yılın sonunda Billancourt’daki garajı fabrikaya çevirir ve tam 110 kişi çalıştırmaya başlar Ahbap çavuşlar, ertesi yıl geliştirdikleri spor arabayla (E modeli) Paris-Bordeaux ve Paris-Berlin yarışlarını kazanır, adeta şov yaparlar İki silindirli “H” modelinin (1902) ardından, dört silindirli “K” modeliyle Paris-Viyana yarışında zafere koşarlar Ancak 1903 Paris-Madrid yarışında kaza yapar, Marcel’i toprağa bırakırlar, bir süre sonra Fernand da gözlerini hayata yumar


Louis kalır mı bir başına, evet güç kaybeder ama aklındaki uçuk hamleleri de bu yıllarda yapar Mesela işi gücü bırakıp Parisli faytonculara oynar, hayatı boyunca kamçı sallayan adamlara “atsız araba” satar Arabacı takımı babadan kalma emektarları elden çıkarır, Renault’nun iki silindirli arabalarından alırlar Louis böylesi rüzgârları iyi yakalar ve yelkenini rüzgâra göre açar Talep katlana katlana artınca seri üretime geçer ve işçilerini ihtisas sahibi yapmaya bakar Biri yalnız boya, öbürü sadece döşeme üzerinde derinleşir, işlerinde “uzman” olurlar Renault, kuruluşundan 9 yıl sonra New York, Londra ve Berlin’de şubeler açar, derken gemi ve uçak motorları üretmeye başlar


Yükü omuzlayınca

İşte bu yıllarda kardeşlerinin eksikliğini yaman hisseder, Marcel ve Fernand’ı çok arar Zira artık sadece imalatı değil, pazarlama ve muhasebeyi de ondan sorarlar Ama onun önceliği iyi bir arabadır, nitekim ilk amortisörü, ilk soldan direksiyonu, ilk servo freni kullanıp rakiplerine fark atar Ambulanslar, kamyonetler, itfaiye araçları yapar Renault’nun baklava dilimini andıran logosu küçük ve basit otomobillerden, resmi erkana satılan lüks limuzinlere kadar birçok modelin alnında parlar

Gün gelir (1914) “Societe des Automobiles Renault” 4 bin 400 işçisiyle bir sanayi devi olur, bundan dört yıl sonra da (1918) çalışanların sayısı 22 bini aşar


Yazar: Ahmet Sırrı Arvas