Akromegali : Kontrolsüz Büyüme Hastalığı

Akromegali (Yunanca akros "yüksek" ve megalos "büyük")


Beyin tabanında bulunan hipofiz bezinin ön bölümündeki somatotropin hormonunun (STH) aşırı çalışmasına bağlı bir durumdur Büyüme tamamlanmadan, kemiklerin uzaması sona ermeden erken çağlarda baş gösterirse jigantism adı verilen dev görünüm oluşur Bozukluk büyüme çağının bitiminden sonra baş gösterirse, kemiklerdeki büyüme plaklarının kapanması nedeni ile sadece el ve ayakların genişlemesi, çene ve burnun büyümesi ve sesin kalınlaştığı görülür


Gece uyurken horlama ile aşırı terleme olmaktadır Kaslarda hissedilebilir halsizlik görülmektedir Erken teşhis ve tedavi edilmez ise ilerki dönemlerinde iç organlarda anormal bir büyüme gerçekleştirir ıgf-1 yüksekliği pankreas düzenin bozabileceği için şeker hastalığına yakalanma riski yüksektir Kabızlık daha gençlik dönemlerinde sıkça yaşanan belirgin olarak yaşanmaktadır


Saç tellerinde kalınlaşma belirtileri görülmektedir Kafa tasının arka kısmında aşırı şekilde kendini gösteren dışa doğru genişleme kendini göstermektedir


Akromegali hastalığı tedavi edilmezse hastalarda diabetes mellitus, yüksek tansiyon, kalp kası tutulması sonucu kalp yetmezliği görülür Akromegali hastalığının %90 ı hipofiz bezindeki tümörden kaynaklanır Bu tümör optik sinire baskı yaptığı için görmede darlık bitemporal hemianopsia olur Ayrıca bu tümör beynin sağlıklı kısımlarına baskı yaptığı için baş ağrısı görülür Erkek ve kadınlarda eşit oranda görülür growth hormon, büyüme hormonu hormon yükselmeye başladığı andan itibaren yaklaşık olarak üç yıl sonra vucüt değişiklikleri başlar ilk belirtileri ise yüzüklerin dar gelmesi ayakkabı numarasını artması ile farkedilebilir Hastalığın yıllık görülme yüzdesi prevalans 1 milyonda 4, tüm zamanlarda görülme sıklığı ise insidens1 milyonda 60-70'tir ölüm riskini 2-4 kat arttırır


Tedavi: birinci seçenek cerrahi tedavidir 2 türlü cerrahi uygulanabilir Transkranial yöntemde alın kemiğinden hipofiz bezine ulaşılarak tümor çıkartılır Günümüzde tercih edilen cerrahi yöntem transsfenoidal yoldur Ağız tavanından hipofiz bezine ulaşılır İkinci tedavi yöntemi ilaç tedavisidir Somatostatin analogları octeroid kullanılmaktadır Ayrıca radyoterapi bir diğer tedavi seçeneğidir Tedavide GH ve IGF-1 düzeylerinin normale dönmesi, tümörün beyine baskısının giderilmesi ve klinik semptomların kaybolması hedeflenir