![]() |
Gün Ve Ay İsimleri Nereden Geliyor |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Gün Ve Ay İsimleri Nereden GeliyorTavla oynayanlar Farsça altıya kadar saymasını bilirler (yek, du, se, cihar, penç, şeş) ![]() ![]() yedi 'heft' dir (veya hefte) ![]() alınmıştır ![]() kökenlerinin neler olduklarını biliyor musunuz? Cuma-Arapça-toplama, toplanma) Cumartesi-Arapça-(ertesi - Türkçe) Pazar-Farsça-(ba = yemek, zar = yer) Pazartesi-Farsça-(ertesi - Türkçe) Salı-İbrânice-(üçüncü) Çarşamba-Farsça-(cehar şenbe = dördüncü gün) Perşembe-Farsça-(penç şenbe = beşinci gün) Günümüzde kullandığımız ay isimlerinin geldikleri yerler de karışık ![]() Hicri takvimdeki Arabi ay isimlerinin bugün hiçbirini kullanmamamıza rağmen yine de Şubat, Nisan, Haziran, Temmuz ve Eylül aylarının isimlerinin kökenleri Arapça ve Süryanice, Kasım ayının ise Arapça ![]() İşin daha ilginç yanı bunlardan Şubat, Nisan, Temmuz ve Eylül hemen hemen aynı telaffuzla Yahudi takviminde de yer alıyorlar ![]() ayların isimleri ve kökenlerine bir göz atalım ![]() Ocak = Türkçe (Kışın evlerde ateş yakılan yer) Şubat = Süryanice Mart = Latince (Maritus - mitolojik isim Mars'tan) Nisan = Süryanice Mayıs = Latince (Tanrıça Maria'nın ayı) Haziran = Süryanice Temmuz = Arapça / Süryanice Ağustos = Latince (Roma İmparatoru Augustus'un adından) Eylül = Süryanice Ekim = Türkçe (Toprağı ekmekten) Kasım = Arapça (Bölen) Aralık = Türkçe (İki zaman dilimi arası) |
![]() |
![]() |
![]() |
Gün Ve Ay İsimleri Nereden Geliyor |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Gün Ve Ay İsimleri Nereden GeliyorLütfen Bu E-Kitabı Tüm Tanıdıklarınıza E-Mail İle Gönderin! Sosyal Sitelerde ve Forumlarda Paylaşın! Çok Fazla Sayıda Kişiye Ulaşmasını Sağlayın! ÖZTÜRKÇE TERİMLER SÖZLÜĞÜ BAŞLARKEN Bu çalışma, en yaygın gündelik kullanım alanlarının ve bilim dallarının içerdiği terimlerin Türkçe karşılıklarını anlaşılır ve uygulanabilir bir biçimde derlemeyi amaçlamaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 1 ![]() ![]() AÇIKLAMA-1: Herşeyden önce tüm sözcüklerin yapay olduğu iddiası geçerli değildir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() ![]() AÇIKLAMA-2: Kimi zaman bazı sözcüklerin gülünç bulunması iki nedene dayalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 3 ![]() ![]() AÇIKLAMA-3: Bu iddia doğru olmakla birlikte, günümüzde hemen her kültür için geçerli bir durumdur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Her alandaki alternatif öneriler farklı Türk topluluklarında/uluslarında uygulandığında hepsi de korunarak varlığını devam ettirebilecektir ![]() ![]() ![]() Öğr ![]() ![]() SÜRENGE SÜRENGE No ![]() 1 Süre 2 Süre 3 Dönenge (Sürem) 1 Nisan AÇAR AÇAN KÖTEN DİKİM KÖKEK 31 31 30* CAY (KÖKEY) 2 Mayıs KIRÇAN KANDIK SABAN SAÇIM KORAN 31 31 31 3 Haziran UĞRAŞ ISIK KOSAK KIRKIM BUĞU 31 31 31 4 Temmuz BİÇEN TOZARAN ORAK BİÇİM KULCA 31 31 31 YAZ 5 Ağustos BOZAR BOZARAN DİREN DERİM TEKE 31 31 31 6 Eylül SÖKEN KISIK DÖVEN VERİM OĞNA 30* 30 31 7 Teşrin-i Evvel BUDAN KOÇAN TAPAN EKİM SIĞIN 30 30 30 GÜZ (GÜZEY) 8 Teşrin-i Sani KARAŞ BALAĞAN DİBEK SÖKÜM KOÇKAR 30 30 30 9 Kanun-i Evvel KIRLAŞ ARALIK KAZAN KATIM ELİK 30 30 30 10 Kanun-i Sani BUĞAN ÇAĞAN OCAK SAĞIM GEYİK 30 30 30 KIŞ 11 Şubat AKPAN GÜCÜK KİRMEN ÜSÜM ARKAR 30 30 30 12 Mart YELEN TULUĞAN KÜLEK SÜRÜM TOYGAR 30 30* 30 AÇIKLAMA: İklimsel Değişiklikler Tarım Araçları Kırsal İşlemler Hayvan Adları *: 4 yılda bir 31 gün çeker ![]() Birinci ayın birinci günü günümüz takvimiyle 21 Mart’tır ![]() Ayların süreleri mevsimlerin bilimsel toplam sürelerine göre düzenlenmiştir ![]() GÜNEĞİ (YEDEĞİ) No ![]() 1 Cumartesi GİREĞİ BAŞGÜN GİREGÜN 2 Pazar DİREĞİ DERGÜN DİREGÜN 3 Pazartesi GEÇEĞİ ODGÜN GÜRGEGÜN 4 Salı ORTAĞI ORGÜN BARASGÜN 5 Çarşamba UĞRAĞI YEYGÜN İNEGÜN 6 Perşembe GİDEĞİ ARAGÜN TOZAGÜN 7 Cuma TOPLAĞI ELGÜN BAYRIGÜN Not: Yalnızca halk kültüründeki mantığın anlaşılabilmesi için günler bu sırayla dizilmiştir ![]() İslami geleneğe göre hafta tatili Çarşamba öğleden sonra başlar, Cuma öğleden sonra biter (Toplamda yine 2 gün eder) ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() YIL SÜRENGESİ (12 ANDIKLI SÜRENGE) No ![]() 1 Sıçkan (Fare) Sıçgan (Fare) SIÇAN 2 Ut (Öküz) Buğa (Boğa) BOĞA 3 Pars (Leopar) Bars (Leopar) PARS 4 Tavışkan (Tavşan) Koyan (Tavşan) TAVŞAN 5 Lu* (Ejder) Bal (Balık) BALIK 6 Çılan (Yılan) Yılan (Yılan) YILAN 7 At (At) Yunt (At) AT 8 Koy (Koyun) Koçkar (Koç) KOYUN 9 Biçin (Maymun) Meçin (Maymun) BİÇİN 10 Tagaku (Tavuk) Toğ (Tavuk) TAVUK 11 İt (Köpek) Köpek (Köpek) KÖPEK 12 Tonguz (Domuz) Tonuz (Domuz) DOMUZ *Lu: Ejder yerine Nek (Timsah) kullanıldığı da olur ![]() Her hayvan bir yılı gösterir ![]() ![]() ![]() ![]() (ÇAĞ: 12x5=60) şeklindeki dönemler halindedir ![]() ![]() Türk Takvimi Mete Han’ın tahta çıkış tarihi olan M ![]() ![]() ![]() GÜN Oğur Öyün Türkçe-1 Türkçe-2 Bölüm 06 ![]() KÜN Kuşluk BİRİNDİ (BİRİNÇ) KALKSI 12 ![]() İkindi İKİNDİ (İKİNÇ) 18 ![]() TÜN Yatsı ÜÇÜNDÜ (ÜÇÜNÇ) YATSI 24 ![]() Teheccüd DÖRDÜNDÜ (DÖRTÜNÇ) Yönler: GÜNEY, TÜNEY, DOĞU, BATI ÖT (BİLLE) No ![]() 1 Saat OĞUR Or ![]() 2 Dakika OĞRAK 60 Or ![]() ![]() 3 Saniye OĞURDAK 60 Ok ![]() ![]() ![]() 4 Salise OĞURÇAK 60 Od ![]() ![]() ![]() 6 An OĞ Oğ ![]() Güngen / Ödçek: Saat (Zamanı ölçen aygıt) GÖKBİLİM Dişil öğeler de tıpkı eril öğelerle aynı sınıflandırmaya tabi tutulmuştur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() KURAL-1: Tekil gökcisimlerine (yıldız, gezegen gibi) Türk söylence kahramanlarının ve tanrılarının adları ile Türk Boy’larının adları verilir ![]() KURAL-2: Çoklu gökcisimlerine (takımyıldız gibi) Türk kültürüne ait tarımsal ve göçebe unsurların ve hayvanların adları verilir ![]() GEZEGENLER Gezegen Öz-Türkçe Öz-Türkçe Geleneksel Söylencesel Uydu 1 Merkür KONUŞUK TİLEK ARANDIZ - ARANTIR AYIĞHAN (AYIKHAN) – 2 Venüs SEVİT ÇOLPAN SEVİNDİZ - SEVİNTİR UMAYHAN (OMAYHAN) – 3 Dünya YERTİNÇ YERİNDİZ - YERİNTİR 1 4 Mars SAKIT KÜRÜT KIZANDIZ - KIZANTIR KAYRAHAN 2 5 Jüpiter ÖNGEY ONGAY ERENDİZ - ERENTİR ÜLGENHAN (ÜLKENHAN) 63 (4) 6 Satürn SEĞMEN BULGAY SEKENDİZ - SEKENTİR OĞUZHAN 60 7 Uranüs OZAN ALPAN SAĞINDIZ - SAĞINTIR ERLİKHAN (ERLEGHAN) 27 (5) 8 Neptün KÖÇMEN YÖRÜK ESENDİZ - ESENTİR ALTANHAN (ALTAYHAN) 13 Kelime sonlarındaki Han ekleri ayrılabilir veya kaldırılabilir ![]() Parantez içlerindeki rakamlar büyük uydu sayısı, diğerleri ise toplam uydu sayılardır ![]() En sağ sütunda Oğuz Han hariç, hepsi Türk Tanrılarının adlarıdır ![]() ![]() GEZENÇELER Gezegençe Türkçe Uydu 1-A Plüton TALAYHAN (DALAYHAN) 2 1-B Charon YAYIKHAN (CAYIKHAN) 2 Ceres ZADAHAN (YADAHAN) – 3 Eris ANDARHAN – 4 Haumea USANHAN – 5 Makemake KÜBEYHAN – Son bulgulara göre Talayhan ve Yayıkhan birbirinin etrafında dönen iki gökcismidir ![]() Talayhan ve Yayıkhan’ın da etrafında dönen ortak iki uyduları vardır ![]() İsimlerin sonundaki HAN kaldırılabilir ve TOYUN eklenebilir (Bunçak Toyun gibi) ![]() Hepsi Türk Tanrılarının adlarıdır ![]() KAYRAHAN UYDULARI 1 Deimos BUNÇAK (BUNCAK) 2 Phobos BUSUL (BUZUL) 2 uydu, Kayra Han’ın sarayına giden yolu bekleyen 2 bekçisinin adıdır ![]() İsimlerin sonuna TOYUN eklenebilir (Bunçak Toyun gibi) ![]() ÜLGENHAN UYDULARI 1 Io KARŞIT 2 Europa PURA (BURA) 3 Ganymede BURÇA 4 Callisto YAŞIL 5 Amalthea KANIM 6 Himalia BAKTI 7 Elara KARGUŞ 63 uydunun ilk 7 tanesinin adı Ülgenhan’ın oğullarının adıdır (AK ERLER) ![]() Diğer 7 tanesine ise tespit edilerek 7 kızının adı verilir (AK KIZLAR) ![]() Geri kalanlar ise 7’şer olarak sınıflandırılarak İyicil ruhların (iyelerin) adları verilir ![]() İsimlerin sonuna TOYUN eklenebilir (Pura Toyun gibi) ![]() ERLEGHAN UYDULARI 1 Miranda KARAŞ 2 Umbriel MATIR (BATIR) 3 Ariel ŞINGAY (ÇINGAY) 4 Oberon KÖMÜR 5 Titania BADIŞ 6 Cordelia YABAŞ 7 Ophelia TEMİR (TEMÜR) 8 Bianca UÇAR 9 Cressida KEREY 27 uydunun ilk 9 tanesinin adı Erlikhan’ın oğullarının adıdır (KARA ERLER) ![]() Diğer 9 tanesine ise tespit edilerek 9 kızının adı verilir (KARA KIZLAR) ![]() Geri kalan 9 tanesine ise 9 kötü ruhun (iyenin) adları verilir ![]() İsimlerin sonuna TOYUN eklenebilir (Kerey Toyun gibi) ![]() ALTANHAN UYDULARI No ![]() 1 Triton KORKUT SÜMER 2 Nereid BOĞAÇ ETRÜSK 3 Proteus BURLA HUN 4 Naiad BEYREK TABGAÇ 5 Thalassa URUZ GÖKTÜRK 6 Despina DUMRUL UYGUR 7 Galatea SELCEN TÜRGEŞ 8 Larissa YEĞENEK SABAR 9 Fairy1 BASAT AVAR 10 Fairy2 EMREN KUMAN 11 Fairy3 SEĞREK PEÇENEK 12 Fairy4 KAZAN OĞUR 13 Fairy5 GÖNE HAZAR 13 uyduya tarihteki 13 Türk Devletinin adı verilebilir ![]() Kişi (Çağatay vs ![]() ![]() ![]() Diğer bir seçenek olarak Dede Korkut kitabına istinaden Korkut Ata’nın adı ve 12 öyküsünü temsil eden bir kahramanın ismi verilebilir ![]() TALAYHAN-YAYIKHAN UYDULARI 1 Nix ABRA 2 Hydra YUTPA 2 uydu, yeraltındaki okyanusta yaşayan 2 ejderhanın adıdır ![]() OĞUZHAN UYDULARI 1 Mimas KAYI BOZOKLAR 2 Enceladus BAYAT 3 Tethys ALKALI 4 Dione KARALI 5 Rhea YAZIR 6 Titan YIPAR 7 Hyperion DODURGA 8 Iapetus DÖĞER 9 Phoebe AVŞAR 10 Janus KIZIK 11 Epimetheus BEKTİLİ 12 Helene KARKIN 13 Telesto BAYUNDUR ÜÇOKLAR 14 Calypso BECENE 15 Atlas ÇAVULDUR 16 Prometheus ÇEPNİ 17 Pandora SALGUR 18 Pan EYMÜR 19 Ymir ALAYUNT 20 Paaliaq ÜREĞİR 21 Tarvos İĞDİR 22 Ijiraq BÜĞDÜZ 23 Suttungr YIVA 24 Kiviuq KINIK 25 Mundilfari SORKI BAŞOKLAR 26 Albiorix LALA 27 Skathi SAKLAB 28 Erriapo MURDAŞAY 29 Siarnaq TURUMÇI 30 Thrymir KARAÇIK 31 Narvi KAZIĞURT 32 Methone KANGA 33 Pallene KALAÇ 34 Polydeuces TEKEN 35 Daphnus KARLUK 36 Aegir KIPÇAK 60 uydunun adları Türk Boylarının adlarından oluşur ![]() Tabloda yer almayan 24 uyduya da Öz-Türkçe boy adları verilir ![]() Boy adları 12’şer olarak sınıflandırılır ve –ok ile biten Bölük adları verilir ![]() İÇ UZATAŞLAR 1 Uzataş Öz-Türkçe 2 Pallas SUYLA 3 Juno TATAY (TATA) 4 Vesta AYNA (AYINA) 5 Astraea OKTO 6 Hebe ERDENEY 7 Iris ÖZEN (ÖSEN) 8 Flora SATILAY 9 Metis ERKLİĞ 10 Hygiea CEDEY (YEDEY) 11 Parhenope SABIRAY (SABARAY) 12 Victoria KATAY 13 Egeria ORANGAY 14 Irene ANCASIN 15 Eunomia İRLE 16 Bellona AYZIT (AYIĞSIT) 17 Leukothea TOYAR 18 Fides GAŞIT (KAŞIT) KULLANILABİLECEK DİĞER TANRI ADLARI: OYMON, OYSUL, SUVOLTA, TAYÇI, GÖLPÖN, KAMBAR, ARAH, TARILAY, ALAS İsimlerin sonuna TOYUN eklenebilir (Tatay Toyun gibi) ![]() Hepsi Türk tanrılarının adlarıdır ![]() Diğer Uzataşlara da Türk tanrılarının adları verilir ![]() Tamamı Mars ve Jüpiter arasında yer alırlar ![]() DIŞ UZATAŞLAR Uzataş Türkçe 1 Varuna GILGAMIŞ 2 Orcus ALPAMIŞ 3 Sedna BULCA 4 Ixion ALINCA 5 Quaoar ALAŞ 6 Truvalılar ARGIŞ İsimlerin sonuna HAN eklenebilir (Bulca Han gibi) ![]() ARGIŞ hariç hepsi Türk söylence kahramanlarının adlarıdır ![]() Diğer Uzataşlara da Türk söylence kahramanlarının adları verilir ![]() Tamamı Neptün sonrasında yer alırlar ![]() KÜMEÇLER Kümeç Ad-1 Ad-2 Geleneksel Süreyya ÜLKER TOPÇALAR MEÇİN Praesepe ARIKOVANI KOVAN KOVAN Wildduck ÖRDEK TOPAÇ TOPAÇ Kümeçler ayrı olarak sınıflandırılmaları gereken yıldız kümeleridir ![]() Bu tabloda en çok bilinen kümeçler sadece örnek olarak verilmiştir ![]() Diğer kümeçler için Messier Kataloğu taranmalıdır ![]() TAKIMYILDIZLAR Takımyıldız Uyarlama Özgün Geleneksel 1 Andromeda Gelin Elik Kulca 2 Antlia Körük Çömlek Külek 3 Apus Kırlangıç Çekiç Bayra 4 * Aquarius Saka Kova Könek 5 Aquila Kartal Toğrul Bürküt 6 Ara Sunak Ülek Ülek 7 Argo (a+b+c) Gemi (a+b+c) Oba (a+b+c) Ağıl (a+b+c) (7-a) Carina Ület (Gemi) Otağ (Oba) Yılkı (Ağıl) (7-b) Puppis Kayık (Gemi) Çadır (Oba) Alaçık (Ağıl) (7-c) Vela Yelken (Gemi) Sancak (Oba) Sayvan (Ağıl) 8* Aries Koç Koçkar Kuzu 9 Auriga Sürücü Kağnı Kağnı 10 Boötes Güder Sığırtmaç Çekirge 11 Caelum Arda Övendire Üvendire 12 Camelopardus Deve Beserek Buğra 13* Cancer Yengeç Yengeç Yengeç 14 Canes Venatici Avköpekleri Sansar Ars 15 Canis Major Köpek Köpek Köpek 16 Canis Minor Sırtlan Sırtlan Barak 17* Capricornus Keçi Oğlak Serke 18 Cassiopeia Ece Yarasa Saksağan 19 Centaurus Susur Kömüş Argumak 20 Cepheus Ede Döven Düven 21 Cetus Arat Yağna Yanga 22 Chamaeleon Barrak Çekelez Değin 23 Circinus Yezbe Çepen Boynuz 24 Columba Güvercin Güvercin Güvercin 25 Coma Berenices Belik Yapağı Tuğ 26 Corona Australis Kalpak Papak Kalpak 27 Corona Borealis Börk Takağ Takav 28 Corvus Karga Karga Kuzgun 29 Crater Kap Tas Bakraç 30 Crux Küpe Dibek Eyer 31 Cygnus Kuğu Suna Suna 32 Delphinus Irgay Çöğür Kopuz 33 Dorado Kılıçbalığı Kılıç Tiğ 34 Draco Ebren Duşak Bukağı 35 Equuleus Tay Yabu Kulan 36 Eridanus Irmak Yılan Kıvrığ 37 Fornax Ocak Bulka Kotak 38* Gemini İkizler Güreşmen Güreşçiler 39 Grus Turna Turna Uğu 40 Hercules Yiğit Alp Batur 41 Horologium Güngen Topuz Balta 42 Hydra Suyılanı Okruk Örk 43 Hydrus Tırtıl Sülemen Orak 44 Indus Kam Korak Örs 45 Lacerta Kıvraşıl Geleni Geleği 46* Leo Arslan Arslan Tonga 47 Leo Minor Pars Kaplan Kaplan 48 Lepus Tavşan Koban Koyar 49* Libra Tartı Kesil Ülgü 50 Lupus Kurt Kaskır Böri 51 oooo Vaşak Öşek Üşek 52 Lyra Çalgı Gizek Iklığ 53 Mensa Dirgi Beşik Sadak 54 Microscopium Gözgü Karağı Söğe 55 Monoceros Sığın Sığın Maral 56 Musca Sinek Bolat Arı 57 Norma Bölcek Bıçkı Bazalak 58 Octans Umcur Öreke Kirmen 59 Ophiuchus Yılancı Taran(çı) Tınaz 60 Orion Avcı Çığırtkan Batur 61 Pavo Sülün Köküş Bulla 62 Pegasus At Yunt Aygır 63 Perseus Güvey Dorum Torum 64 Phoenix Kongrul Doğan Sungur 65 Pictor Boyaç Köten Saban 66* Pisces Balıklar Balık Balık 67 Piscis Austrinus Sazan Gördek Gördek 68 Pyxis Düzeç Süngü Kargı 69 Reticulum Ağ Kaplumbağa Bağa 70 Sagitta Ok Ok Yatağan 71* Sagittarius Yay Yay Yay 72* Scorpius Çayan Çadan Kuçık 73 Sculptor Bediz Balbal Dirgen 74 Scutum Kalkan Kalkan Dumru 75 Serpens (a+b) Yılan (a+b) Kosa (a+b) Tırpan (a+b) (75-a) Serpens Caput Yılan (Baş) Bıçak (Kosa) Bıçak (Tırpan) (75-b) Serpens Cauda Yılan (Kuyruk) Sap (Kosa) Sap (Tırpan) 76 Sextans Üğe Çiten Çeten 77* Taurus Boğa Boğa Ut 78 Telescopium Bakaç Tarak Kaşağı 79 Triangulum Umbal Kızak Tokurcun 80 Triangulum Australe Üy Yaba Yaba 81 Tucana Turgay Üğü Uğu 82 Ursa Major Ayı Geyik Yettegen 83 Ursa Minor Biçin Arkar Kömük 84* Virgo Erden Buğday Başak 85 Volans Uçanbalık Kelebek Kelebek 86 Vulpecula Tilki Tilki Tilki * : 12 ÜKEK (12 Burç) • Samanyolu: GÖKYOLU, ORDUYOLU • Kutup Yıldızı: DEMİRKAZIK, ALTINKAZIK Uyarlama Sütunu birebir çeviri olmayıp, kimi durumlarda yalnızca benzetme yapılmıştır ![]() Geleneksel Sütunu ise derlemelerden yararlanılarak oluşturulmuştur ![]() GÖKBİLİM TERİMLERİ Terim Türkçe Asteroit UZATAŞI Meteorit GÖKTAŞI Meteor, Şahap AĞANTAŞ, AĞMA Planetoid GEZENÇE, ÜRGEL Burç ÜKEK Komet, Kuyrukluyıldız AĞARCA Pulsar ATARCA Kosmos , Kainat EVREN Hava KALIĞ Terimler örnek olarak verilmiştir ![]() ![]() GÖK NESNELERİNDE KULLANILABİLECEK SÖYLENCESEL KİŞİLER KİREY HAN MANAS HAN YOLOY HAN BAYDU HAN SEVİNÇ HAN BUKA HAN OLCA HAN ATLI HAN ATSIZ HAN KUYUK HAN ULUĞ HAN TELİM HAN BEKİTMİŞ HAN SEMETEY HAN KUZAR HAN DİRSE HAN KOŞAY HAN AGAY HAN TÖRÜNGEY TÖŞTÜK KUBAYKO KÜBEK MANGUS KOZAN MİŞEK KUSKUN DÜLEK TARGIN SOGOTOH DUDAR KENÇEKE KARAÇUK BODONÇAR ALANKOVA KANIKAY BEGİL UŞUN KEREDE YESTEY TARAKAY PERGEN KÖKÜL YAZHAN KIŞHAN AKHAN ORHAN KURHAN KUZHAN TAŞHAN İsimler örnek olarak verilmiştir ![]() ![]() GÖK NESNELERİNDE KULLANILABİLECEK ANDIK TÜRLERİ OLAK ÇEBİŞ ŞAKIR LAÇIN ZAGALMA TOĞURTKA BUDAN BOZAK BAKLAN BOZGAP KÖYKENEK TURUMTAY KIRGU KARÇIGAY KÖÇKEN BUĞDAYIK KUMAYIK ANCAZ YAĞALBAY ŞUNKAR TOĞANAK BAYGU TURGU İTELGÜ TOYGUN ÖTLEĞEN KULA DAYLAK MAYA KÖDEK DÜVE TÖLNEK TORAY KÜRTÜK ÇARAĞAN İsimler örnek olarak verilmiştir ![]() ![]() GÖK NESNELERİNDE KULLANILABİLECEK BOY ADLARI AGIS BÜRCEN ELTEKE KIDIK KÜYÜS SAYAK TOK AKI CAPALAG ESTİ KIR LAKAY SEBE TOKABAY AKMAN CEKEY EYÜGE KIRA MADIR SELMEK TOKAÇ AKTAZ CELDEN GELE KIRIK MADYAR SENRİK TOKALAK ALAÇ CİRİK GEYNE KIŞAK MANGIT SIBAK TOKAY ALAKÇIN CUMART GÖKLEN KIYAK MANGITAY SIBAN TOKMAK ALAN CUMUK İDEGER KIYAT MASAK SIYKIM TOKMAN ALAŞA CURU İLDET KİNEGES MASKAR SOĞ TOKPAK ALMAT CUVUŞ İLMEN KİNEKİ MAŞAK SOKULAK TOKSARA AMANCUL CÜĞÜLDEK İNEY KİRDERİ MATAY SOLTU TOKUM ANDARCAY ÇABALAK İRGE KİREYİT MAYMA SOYON TOLKAN APPAK ÇAĞALDAK İRGİR KİSEK MERKET SOYOT TORDUŞ ARDAY ÇAKA İRTİŞ KİSEY MILIŞ SÖYÜNDÜK TORGUL ARGIN ÇAL İSTEK KİTE MIRIŞ SUBAK TORO ARIK ÇALBAK İTEMKE KOLÇIK MİLTEK SUMRUK TÖKİ ARLAT ÇALGAR KAÇ KOLDIKAY MİNÇE SUVAN TÖLEK AS ÇALIM KAÇAN KONGI MİREKE SUVAR TÖLES ASAK ÇALMAN KAÇAR KONGUR MİRGEK SÜKİ TÖLÖS ASIK ÇAPRAŞTI KAÇAY KONRAT MİSİT ŞALKAL TÖNTÜRT ATIGAY ÇALTAZ KAÇKAR KORÇU MİŞER ŞAPAK TUGABAY AYAN ÇAPLAN KADIRŞA KOSAY MİTER ŞARAGAŞ TUMA AYDURGAZ ÇAPTI KAĞŞAL KOTI MONAK ŞELEY TUMAN AYIT ÇAVDUR KAKI KOY MONGULDAR ŞOR TURAN BADANIN ÇAVGATI KALKAMAN KOYBAL MONGUŞ ŞU TUYAK BAGIS ÇAVKAÇIK KALMAK KÖBÖK MORUN ŞUBI TÜBÜŞ BAĞA ÇAVLAY KAMAS KÖKİM MUNDUS TABAN TÜKÜÇEY BAKAL ÇEÇEY KAMAŞ KÖKMÜRÜN MUNGAL TABIN TÜRKÜT BAKAY ÇEKLİ KAN KÖL MÜLGÜ TABUNAY UĞRI BAKTI ÇEKÜY KANAY KÖLPEŞ MÜYTEN TAGAP URAN BARABA ÇELİM KANDI KÖSÖN NAYHAN TAGAY URGU BARGI ÇETİM KANGALAS KÖYÖ NAYMAN TAMA URKIT BARIN ÇETTİ KANILDI KUBA NEGÜS TAMYAN URUS BARMAK ÇIĞAL KANK KUBAN NOGAY TANA URYANKAT BATAN ÇİBENEY KAR KUDAGAÇIN OÇU TANGDU USTU BATAŞ ÇİĞENDİK KARABA KUMANDI OGUTUR TANIP UVANIŞ BATRAK ÇİĞİL KARACA KUMUK ORUS TARACAK ÜLÇEKİ BAYIS ÇİKEN KARAGA KUN OYRAT TARAKTI ÜSERGEN BAYRAÇ ÇİLBEK KARAGAS KUNÇAY ÖTEMİŞ TARALIK YABAGU BAYSIYIK ÇİLTEK KARAKÇI KUNDUR ÖNDÜN TARLIK YAĞMA BEKLER ÇOLIM KARAMAN KURAMA PALAN TARTKIN YALAN BELEK ÇOROS KARAVUL KURÇIK POLU TAYAŞ YAMANBAY BELTİR ÇÖKÜR KARAY KURIKAN PÜRÜ TAYIT YANGAK BERİN ÇUNKARA KARKAS KUSKAL SABAY TAZANAY YAPLAN BERİŞ ÇUNKAY KARPIK KUVAKAN SAGAY TELENGET YARIK BIRAŞ ÇURAN KARŞI KUVANDIK SAĞIR TELEÜT YARIM BİYÜM ÇURTAY KASAY KUVUK SAKAR TEMEŞ YATI BOĞACA ÇÜMEKEY KAŞ KUYAN SAKNI TENET YAVMUT BÖRKİMEK ÇÜRÇET KAŞKAY KUYDU SALAR TENEY YEMTİ BUÇAY DANRIK KAYDUK KUZGAN SALCIĞIT TEPTER YILTAS BUĞANAY DAŞKI KAZAY KÜÇEY SALUK TEREKEME YOBIR BURKAZ DAZ KELDEY KÜĞERİK SAMADIN TEYNİ YOMUT BUSURMAN DİLİ KELESİN KÜĞÜS SAMAY TİLEV YUDAK BUŞMAN DOYLAT KENGERME KÜLDENEN SARAR TOBOL YURMATI BÜKECEME DUVAN KEREŞ KÜRÜME SARBAS TOBUS YURTAS BÜKRÜ EÇİĞ KERLER KÜSÜN SART TOĞUL YÜS BÜLER EDİGENE KETSİK KÜTKÜLEÇ SATIKAY TOĞULBAY ZARUBAY ORDU ÇERİ DÜZENİ Bölük Türkçe Aşam (Urun) Birlik Nefer ER ER – Serjant ÇAVUŞ (SUBAŞ) ONBAŞI Astçavuş Onluk YÜZBAŞI Yüzlük BİNBAŞI Üstçavuş Binlik Mülazım SÜYMEN YEĞMEN Astsüymen Tümen TEĞMEN Tümen SEĞMEN Üstsüymen Tümen Zabit SUBAY YARBAY Astsubay Yaray ALBAY Alay TUĞBAY Üstsubay Tugay General PAŞA KORPAŞA (KORBAY) Astpaşa Kurmay Komutanı KOLPAŞA (KOLBAY) Kolordu Komutanı ORPAŞA (ORBAY) Üstpaşa Ordu Komutanı Mareşal ODUZ ODUZ – NOYAN: Genelkurmay Başkanı ![]() ![]() YABGU: Devlet Başkanı ![]() Kolordu: Hava, Deniz, Kara kuvvetlerinin her biri ![]() Kurmay: Paşaların Tamamından oluşan kurul ![]() BARK Yuğuk Yuğuk Öz-Türkçe 1 Öz-Türkçe 2 KAYIN Baba ATA ETE KAYNATA Anne ANA ENE KAYNANA Abi AĞA EGE KAYINAĞA Abla ABA / APA EZE KAYINAPA Büyükbaba DEDE EDE KAYINEDE Büyükanne NİNE EBE KAYINEBE Amca AKA ESE KAYINAKA Hala ALA EME KAYINALA Dayı AŞA EKE KAYNAŞA Teyze AÇA ECE / EÇE KAYNAÇA Kız kardeş İĞİ BEÇE KAYINİĞİ Erkek Kardeş İNİ BEŞE KAYINİNİ Kayınhemşire BALDIZ GÖRÜM (GÖRÜMCE) Kayınbirader SALDIZ YÖRÜM (YÖRÜMCE) Kız Evlat ÜĞÜL ÜĞLEN Erkek Evlat OĞUL OĞLAN Adam: ERKEK / GİŞİ, Kadın: EŞKEK / DİŞİ SAYILAR SAYILAR Sayı Asya-1 Asya-2 Karşılık 1 BİR 2 İKİ 3 ÜÇ 4 DÖRT 5 BEŞ 6 ALTI 7 YEDİ 8 SEKİZ 9 DOKUZ 10 ON 20 YİRMİ İKEN İĞMİŞ 30 OTUZ ÜŞEN ÜÇMÜŞ 40 KIRK DÖRDEN DÖRTMÜŞ 50 ELLİ BEŞEN BEŞMİŞ 60 ALTMIŞ ALTAN ALTMIŞ 70 YETMİŞ YEDEN YETMİŞ 80 SEKSEN SEKSEN SEKMİŞ 90 DOKSAN DOKSAN DOĞMUŞ 100 YÜZ 1 ![]() 10 ![]() 100 ![]() 1 ![]() ![]() 1 ![]() ![]() ![]() DERLEMELER BAZI SÖYLENCE KİŞİLERİ No ![]() 1 OĞUZ HAN Türklerin atası olan söylence kahramanı yiğit ![]() 2 BULCA HAN Türklerin ilk atası olan kağan ![]() 3 ALINCA HAN Türklerin atası ![]() 4 KUZAR HAN Hazar boyunun kurucusu ve Azerilerin atası söylence kahramanı ![]() 5 ALAŞ HAN Kırgız boyunun kurucusu ve Kırgızların atası ![]() 6 GILGAMIŞ HAN Efsanevi Sümer hakanı ![]() ![]() 7 ALPAMIŞ HAN Söylence kahramanı ![]() ![]() 8 MANAS HAN Kırgız söylence kahramanı ![]() 9 TÖRÜNGEY HAN İlk insan ![]() ![]() 10 OR HAN Ordağ’da yaşayan bir hakan ![]() 11 KUR HAN (KÜR HAN) Kurdağ’da yaşayan bir hakan ![]() 12 KUZ HAN Kuzdağ’da yaşayan bir hakan ![]() 13 TAŞ HAN Bir söylence kahramanı ![]() Türk destanları, masallar, Dede Korkut Öyküleri incelenerek daha fazla isim derlenebilir ![]() TANRI ADLARI VE ÖZELLİKLERİ No ![]() 1 ÜLGEN HAN (ÜLKEN HAN) Baş Tanrı ![]() ![]() ![]() 2 KAYRA HAN İyilik Tanrısı ![]() ![]() 3 ERLİK HAN (YERLEG HAN) Kötülük Tanrısı ![]() ![]() 4 AYIĞ HAN (AYIK HAN) İnsanlardan ve diğer canlılardan sorumlu Tanrı ![]() 5 ZADA HAN (YADA HAN) Rüzgar ve fırtına Tanrısı ![]() ![]() 6 YAYIK HAN (CAYIK HAN) Irmak ve Göl Tanrısı ![]() ![]() 7 TALAY HAN (DALAY HAN) Okyanus ve deniz Tanrısı ![]() ![]() 8 UMAY HAN (OMAY HAN) İyilik ve Yaşam Tanrıçası ![]() ![]() 9 ALTAN HAN (ALTAY HAN) Altın Dağı korur ve orada oturur ![]() ![]() 10 KÜBEY HAN Doğum ve Çocuk Tanrıçasıdır ![]() ![]() 11 ANDAR HAN Ateş Tanrısıdır ![]() ![]() 12 USAN HAN Su Tanrısıdır ![]() ![]() 13 CEDEY HAN Yedi köpeğiyle Altın Dağ’ı ve oraya giden yolun korur ![]() 14 OKTO HAN Dağ Tanrısıdır ![]() ![]() 15 SUYLA HAN İnsanların koruyucusudur ![]() ![]() 16 TEMÜR HAN (TEMİR HAN) Demir madenlerini, demirci ocaklarını ve demircileri korur ![]() 17 TATAY HAN (TATA HAN) Kasırga ve fırtına Tanrısıdır ![]() ![]() 18 AYNA HAN (AYINA HAN) Kargaşa Tanrısı ![]() ![]() 19 BUNCAK HAN (BUNÇAK HAN) Kayra Han’ın sarayına giden yolu koruyan iki bekçiden biridir ![]() 20 BUSULHAN (BUZUL HAN) Kayra Han’ın sarayına giden yolu koruyan diğer bekçidir ![]() 21 ANCASIN HAN Şimşek ve yıldırım Tanrısıdır ![]() 22 AYZIT HAN (AYIĞSIT HAN) Aşk ve Güzellik Tanrıçasıdır ![]() ![]() 23 ERDENEY HAN Haber Tanrısı ![]() ![]() 24 ALAS HAN (ALAZ HAN) Hayvanların Tanrısıdır ![]() ![]() 25 AYAZ HAN Soğuk Tanrısıdır ![]() ![]() 26 SATILAY HAN Hastalık ve fesat Tanrıçasıdır ![]() ![]() 27 SABIRAY HAN Yazgı Tanrısı ![]() ![]() 28 ERKLİĞ HAN Yıldızlardan, göktaşlarından ve gök nesnelerinden sorumludur ![]() 29 İRLE HAN Ölüler ve Ölüm Tanrısı ![]() ![]() 30 TOYAR HAN Yazgı Tanrısı ![]() ![]() 31 GÖLPÖN HAN Koyunların koruyucu Tanrısı ![]() 32 KAMBAR HAN Atların koruyucusu olan Tanrı ![]() 33 GAŞIT HAN Kısmet Tanrısı ![]() ![]() 34 ORANGAY HAN Bazı canlıları yaratan bir Tanrı ![]() 35 OYMON HAN Ocak ve ateş Tanrıçası ![]() 36 OYSUL HAN Develerin koruyucusu olan Tanrı ![]() 37 SUVOLTA HAN Yaşam ağacının koruyucusu olan Tanrıça ![]() 38 TAYÇI HAN Boğaların koruyucu Tanrısı ![]() 39 KATAY HAN Deprem Tanrısı ![]() ![]() 40 ÖZEN HAN (ÖSEN HAN) İnsanların ruhlarını alan Tanrı ![]() 41 YAZ HAN (YAY HAN) Yaz mevsiminin Tanrısı ![]() 42 KIŞ HAN Kış mevsiminin Tanrısı ![]() 43 AK HAN (AKRA HAN) İyilik Tanrısı ![]() ![]() 44 KARA HAN Kötülük Tanrısı ![]() ![]() HAN yerine dişil Tanrılara ENE (ANA) eklenebilir ![]() ![]() Diğer Tanrı adları bulunarak liste genişletilebilir ![]() BAZI SÖYLENCE ÖĞELERİ No ![]() 1 ABRA VE YUTPA Yeraltında yaşayan ve ejdere benzeyen devasa iki yılan ![]() 2 ALBIS Cadı ![]() ![]() ![]() 3 ARAT (ARAĞIT) Baykal gölünde yaşadığına inanılan efsanevi devasa balık ![]() 4 BARAK Efsanevi bir köpek türü ![]() 5 BENGİSU Ab-ı Hayat ![]() ![]() 6 ÇOR Cin ![]() ![]() 7 IS (İYE) Sahip ![]() ![]() 8 KAMOS Kabus ![]() ![]() 9 KONGRUL KUŞU Anka kuşu ![]() ![]() 10 ÖKSÖKÖ (SEMRÜK) Çift başlı kartal ![]() 11 TAŞŞA (TAŞSA) Kel kahraman ![]() ![]() 12 TEPEGÖZ Tek gözlü dev ![]() 13 TİN (YULA) Ruh ![]() ![]() 14 ULU KAYIN (BAY TEREK) Yerle göğü birbirine bağlayan yaşam ağacı ![]() 15 YADA (CADA) TAŞI Büyü taşı ![]() ![]() 16 YALMAVUZ (CALMAĞUS) Dev ![]() ![]() 17 YELBEĞEN (CELBEĞEN) Dev ![]() ![]() Tüm düşünsel ve ekinçsel ürünler taranarak dizgeli bir sözlük oluşturulmalıdır ![]() TÜRK ÜLKELERİ Ulus Dil Yurt Kendi Dillerindeki Ad TÜRK TÜRKÇE TÜRKİYE HAZAR (AZER) HAZARCA (AZERCE) HAZARYA (AZERİYE) Azer KIRGIZ KIRGIZCA KIRGIZYA KAZAK KAZAKÇA KAZAKYA TÜRKMEN TÜRKMENCE TÜRKMENİYE ÖZBEK ÖZBEKÇE ÖZBEKİYE Uzbek MOĞOL MOĞOLCA MOĞOLYA Halha MACAR MACARCA MACARYA Hungar TATAR TATARCA TATARYA ÇUVAŞ ÇUVAŞÇA ÇUVAŞYA Çavaşla YAKUT YAKUTÇA YAKUTYA Saha BAŞKIRT (BAŞKURT) BAŞKIRTÇA (BAŞKURTÇA) BAŞKIRTYA (BAŞKURTYA) GAGAVUZ GAGAVUZCA GAGAVUZYA Gagaus UYGUR BURYATÇA BURYATYA BURYAT UYGURCA UYGURYA KALMIK (KALMUK) KALMIKÇA (KALMUKÇA) KALMIKYA (KALMUKYA) BALKAR (MALKAR) BALKARCA (MALKARCA) BALKARYA (MALKARYA) Tavlu TUVA TUVACA TUVAYA Toba HAKAS HAKASÇA HAKASYA BOŞNAK BOŞNAKÇA BOŞNAKYA KARAÇAY KARAÇAYCA KASRAÇAYA KARAKALPAK KARAKALPAKÇA KARAKALPAKYA KIRIM KIRIMCA KIRIMYA ALTAY ALTAYCA ALTAYA Devlet veya Özerk Devlet statüsündeki ülkeler ![]() ![]() Lütfen Bu E-Kitabı Tüm Tanıdıklarınıza E-Mail İle Gönderin! Sosyal Sitelerde ve Forumlarda Paylaşın! Çok Fazla Sayıda Kişiye Ulaşmasını Sağlayın! |
![]() |
![]() |
|