Deprem Anında Neler Yapılmalı ?

Amerikan Uluslararası Kurtarma Ekibinin Kurtarma şefi DOUG COPP'UN deprem anında hayat kurtaracak tavsiyelerini anlatan yazı:

” Içinde 20 maket (mannequis) olan bir okulu ve evi yıktık On maket "çömel ve korun" metodunu uygularken, 10 maket "hayat üçgeni" metodumu uyguladı Tasarlanmış yıkımdan sonra görüntüleri filme almak ve sonuçları belgelemek için enkazı geçip binaya girdik Bina yıkımlarında oluşabilecek şartlar dahilinde direct olarak gözlemlenebilen ve bilimsel şartlar altında hayatta kalma tekniklerimi uyguladığım film "çömelip korunan/saklanan" kişiler için hayatta kalma şansının sıfır olduğunu ortaya koydu Hayat üçgeni metodumu kullananlar için hayatta kalabilme şansı yaklaşık olarak % 100 oldu Bu film Türkiyede ve Avrupanın geri kalan kısmında milyonlarca izleyici tarafından izlendi Bu film ABD, Kanada ve Güney Amerikada RealTV programında izlendi


Enkazına girdiğim ilk bina 1985 Mexico City depreminde bir okuldu Bütün çocuklar sıralarının altındaydı Her bir çocuk kemiklerinin kalınlığına kadar ezilmişlerdi Sıralarının yanındaki koridorlara uzanmış olsalardı hayatta kalmış olabilirlerdi Bu "ayıptı, gereksizdi" ve çocukların neden koridorlarda (sıraların arasında) olmadığını merak ettim O an, çocuklara bir şeyin/eşyanın altına saklanmalarının söylendiğini bilmiyordum Basitçe ifade edilirse, binalar yıkılırken, objelerin üzerine düşen tavan ağırlıgı veya içerideki mobilyalar bu nesnelere çarparken yanlarında bir yer, boşluk bırakırlar Bu boşluk benim "hayat üçgeni" dediğim alandır Nesne ne kadar büyük ve na kadar dayanıklı olursa daha az ezilecektir Nesneler ne kadar az ezilirse boşluk ve bu boşluğu kullanan kişinin yaralanmama olasılığı o kadar artar Bir dahaki sefere televizyonda yıkılan bina izlerken gördüğün üçgenleri say Heryerdeler Yıkılan bir binada göreceğiniz en yaygın biçimdir

DEPREM SIRASINDA NE YAPABİLİRİZ ?

DOUG COPP'UN ÖNERILERI

1) "Binalar çökerken basitçe "çömelen ve korunan" kişiler istisnasız her defasında ezilerek ölüyorlar Masa, araba gibi nesnelerin altına giren kişiler her zaman ezilirler

2) Kediler, köpekler ve bebekler'in hepsi doğal bir şekilde dizlerini ana rahmindeki gibi karınlarına doğru çekerek kıvrılırlar Deprem anında sizde bu şekilde kıvrılmalısınız Bu doğal bir güvenlik ve hayatta kalma içgüdüsüdür Daha küçük bir boşlukta hayatta kalabilirsiniz Hafifçe ezilecek ama yanında boşluk yaratacak bir kanepenin, geniş büyük bir eşyanın yanında dur

3) Ahşap evler deprem anındaki en güvenli yapılardır Sebebi basittir; ahşap esnektir ve depremin zorlamasıyla hareket eder Eğer ahşap bina çökerse geniş yaşam boşlukları oluşur Ayrıca, ahşap binalar daha az yoğunlukta yıkılış ağırlığına sahiptir Tuğla binalar ayrı tuğla parçalarına ayrılacaklardır Tuğlalar bir çok yaralanmalara sebep olacaktır, ama (beton)bloklardan daha az ezilmiş vücutlar yaratırlar

4) Eğer gece yataktayken deprem olursa, basitce yuvarlanarak yataktan düşün Yatağın çevresinde güvenli bir boşluk oluşacaktır Oteller müşterilerine deprem anında yatakların yanında yere uzanmalarını salık veren bir uyarı notunu odalarda her kapının arkasına asarlarsa depremlerde çok büyük hayatta kalma oranlarını sağlayabilirler

5) Televizyon izlerken deprem olursa ve kolayca kapıdan veya pencereden dışarı kaçmak mümkün değilse, kanepe veya büyük bir koltuğun/sandalyenin yanında cenin pozisyonunda kıvrılarak yere uzanın


6) Bina çökerken Kapı kirişlerinin altına geçen herkes ölürNasılmı? Eğer kapı kirişlerinin altına geçerseniz ve kapı kirişi öne veya arkaya doğru düşürse inen tavanın altında ezilirsiniz Eğer kapı kirişi yana doğru yıkılırsa ikiye bölünürsünüz Her iki durumda da ölürsünüz!

7)Hiçbir zaman merdivenlere gitmeyin/yönelmeyin Merdivenler (ana binadan) farklı bir "frekans aralığına" sahiptir; ana binadan bağımsız/ayrı olarak sarsılırlar Merdivenler ve binanın geri kalanı devamlı olarak birbirlerine çarparlar, ta ki merdivenlerin yıkılışı gerçekleşene kadar Merdivenlere ulaşan insanlar basamaklar yüzünden yaralanırlar Korkunç şekilde sakatlanırlar Bina yıkılmasa
dahi, merdivenlerden uzak durun Merdivenler binanın hasar görmesi en muhtemel kısmıdır Depremde yıkılmamış olsa dahi, merdivenler bağırarak kaçmaya çalışan insanların aşırı yüklenmesi ile çökebilir
Merdivenler binanın geri kalan kısmı zarar görmemiş olsa dahi her zaman güvenlik açısından kontrolden geçirilmelidir

8) Binanın dış duvarlarına yakın yerlerde durun, mümkünse dışına çıkın Binanın iç kısımlarındansa dış kısımlarına yakın yerlerde olmak çok daha iyidir Binanın dış çevresinden ne kadar içeride olursanız, çıkış yolunuzun kapanma ihtimali o kadar artacaktır


9) Aynen Nimitz yolundaki katlar arasındaki (yıkılan) blokların meydana getirdiği gibi, deprem anında üst yolun yıkılmasıyla ezilen araçların içinde bulunan insanlar ezilirler SanFransisco depreminin kurbanlarının hepsi araçlarının içindeydiler Hepsi öldü Araçlarının dışına çıkıp,aracın yanına uzanıp veya oturarak kolaylıkla hayatta kalabilirlerdi Ölen herkes eğer araçlarından çıkıp, araçlarının yanına oturabilseler veya uzanabilselerdi yaşıyor olabilirdi Ezilen bütün araçların yanında-kolonların direkt
olarak üzerine düştüğü araçlar hariç- 3 feet yükseklikte boşluklar oluşmuştu

10) Enkaz halindeki gazete ofislerini ve çok miktarda kağıdın olduğu ofisleri dolaşırken kağıdın sıkışmadığını/ezilmediğini keşfettim Kağıt yığınlarının/kümelerinin etrafında geniş boşluklar bulunur/oluşur