Uykunun Evreleri

Uykuda birbirini periyodik olarak izleyen iki değişim dönemi vardır Bunlar REM ve NonREM ( NREM) dönemleridirUyumak üzere gözleri kapamak ile tam uykuya geçmek arasındaki döneme uykuya dalmanın latent dönemi adı verilir Bu latent dönemden sonra değişim dönemleri başlar

- non-REM uykusu
- REM (hızlı göz hareketleri) ya da paradoksal uyku

Non-REM uykusu

Non-REM uykusu, uykunun gidişatı sırasında ortaya çıkan elektroensefalografik değişimlere dayanarak sıklıkla dört evreye ayrılmaktadırEvre 1 ve 2 yüzeysel uyku dönemini, evre 3 ve 4 ise derin uyku dönemini oluşturur EEG'de yüksek amplitüdlü yavaş dalgalar ve iğcikler gözlenir Göz hareketleri yoktur, kas tonusu azalmıştır, nabız ve solunum yavaşlamıştır

- Evre 0- Bütünüyle uyanıklık değişmiştir
- Evre I- Uyku basması Bu, uykuya dalmakta olan bir kişinin karşılaştığı durumdur Eğer kişi uykunun bu evresinde uyandırılırsa etrafında olup bitenden tamamen haberdar olmamasına karşın genellikle uyanık olduğunu söyleyecektir
- Evre II - Uykunun bu evresinde bilinç, kişi uyandırıldığında uykuda olduğunu hatırlayabilmesine yeterli olacak şekilde EEG paternleri
- Evre III ve IV - Yavaş dalgalı uyku


REM uykusu

Hızlı göz hareketleri (REM) uykusu, uykunun rüya görülen evresidir, ya da bu dönemde görülen rüyalar uyanınca hatırlanır Bu evre uykunun diğer evrelerinin arasına serpiştirilmiştir Çok sayıda farklı özellik ile bağlantılıdır Aynı zamanda paradoksal uyku olarak da bilinmektedir; çünkü önceleri, hızlı göz hareketleri ve huzursuzluğun eşlik etmesi araştırmacılara bu uyku evresinin hafif uyku olduğunu düşündürmüşse de, kas paralizisinin de olaya eşlik etmesiyle aynı zamanda paradoksal olarak da ağır bir uyku olduğu saptanmıştır

GENÇ ERİŞKİNDE UYKU EVRELERİNİN TOTAL UYKUYA ORANI

NonREM % 75

Evre 1 % 5

Evre 2 % 45

Evre 3 % 12

Evre 4 % 13

REM % 25


Uykunun gece paterni

Her biri yaklaşık 90 dakika süren uykunun safhaları, bize uyuma dengesi hakkında çok şey öğretebilir İlk uykuya daldığınızda yoğun, yarı şuurlu olarak, hayal etme ve görüntüleme periyodundan geçersiniz Hemen sonra rüyada çok kısa bir zaman geçirirsiniz Bundan sonra daha derin, daha huzurlu ve rüyasız bir safhaya dalış yaparsınız Bu zaman diliminde beyin dalgalarınız saniyede 13 titreşim olan delta frekanslarına doğru yavaşlar Ve bu esnada esnada siz, derin ve rüyasız bir uyku durumundasınızdır Bu safha, uykunun dördüncü kademesi olarak adlandırılır Bu kademe uykunun en derin, en iyileştirici ve en uygun dinlenme noktasıdır Bu rüyasız devrede iç dengede en nihai konuma ulaşırız Uykuya daldıktan sonra yaklaşık doksanıncı dakikada, uykunun en hafif dönemine ulaşırız Bu noktada uyanma ihtimalimiz çok yüksektir veya çevremizdeki sesler, hareketler, içimizdeki ağrılar veya üzüntülerle aniden uyanıp canlanabiliriz Tekrar uykuya geri dönersek, bütün devreler yeniden başlar Bir kere daha derin şekilde uykuya dalarsak, ki bu bir önceki kadar derin olmayabilir, tekrar rüya görürüz Daha sonra seslerle veya hareketlerle uyanma şansımızın yüksek olduğu hafif uyku safhasına geçeriz Bu şekilde uyku devreleri, gece boyunca devam ederek, bizi ritmik bir şekilde, derin uyku rüya görme ve hafit uyku devrelerinin dengeleyici devridaimlerinde dolaştırıp dururlar Her bir doksan dakikalık devrenin sonunda uykumuz daha hafif hale gelir ve uyanma durumuna doğru daha çok yaklaşırız Yaratılıştan sahip olduğumuz uykunun bu devrelerini anladığımızda, bazı gerekli ve faydalı prensipleri yakalayabiliriz

REM uykusunda harcanan zaman yüzdesi doğumdan sonra gittikçe azalır ve (doğumda % 50) üç yaşında % 33 e, 11 yaşında % 27 ye ve ergenlikte de yaklaşık %25 e düşer

Uykunun ilk üçte birinde NREM'in derin basamakları egemen durumdadır Uykunun ortasında ve ikinci yarısında yavaş dalgalı uyku süresi kısalır, REM döneminin süresi ise genellikle uzar Orta yaşlardan itibaren yavaş dalgalı uyku süresinin toplam uyku süresine oranı giderek azalır

Hayatımızın yaklaşık üçte bir veya dörtte biri uykuda geçtiğinden, dengeli bir hayat sürmede dinlendirici uykunun ehemmiyeti kendiliğinden ortaya çıkmaktadır İlk uyku devresinde en derin uyku hali gerçekleşir Kazandığınız dinlenme miktarı, müteakip devrelerde giderek azalır Eğer uyumak için sınırlı bir zamana sahipseniz, o zaman uykunuzu 1,5; 3; 4,5 veya 6 saatlik zaman dilimlerinden birine göre planlayınız Çalar saat kurma ihtiyacı hissediyorsanız, alarmı bu 90 dakikalık devrelerin sonuna denk gelecek şekilde kurunuz Uyku devrenizin tam ortasında uyanırsanız, kendinizi halsiz, yorgun ve dağınık hissetme ihtimaliniz artar