Osmanlı Yapılarının Büyük Kısmını Padişah Hanımları Ve Anneleri Yaptırmış

Osmanlı yapılarının büyük kısmını padişah hanımları ve anneleri yaptırmış


Amasya, Konya, Manisa, Bursa ve Edirne şehzade kentleri olarak bilinir Osmanlı şehzadeleri bu illerde yöneticilik yapar, bir nevi sultanlık stajı görürlerdi

Eşleri fetihle, oğulları eğitim ve kent yönetimiyle meşgul olurken valide sultanlar da maaşlarını hayırda kullanmış Onların hayırları olan camiler, hastaneler, okullar hâlâ kullanılıyor

İstanbul başta olmak üzere birçok kentte Osmanlı'yı hatırlatan yapıların büyük kısmını padişah hanımları ve anneleri yaptırmış Amasya, Konya, Manisa, Trabzon, Bursa ve Edirne gibi kentler adeta hanım sultanların hayırlarıyla gelişmiş, büyümüş Mesela Osmanlı için su medeniyeti denir Su mimarisinin gelişmesinde Mihrişah Valide Sultan'ın katkısı çok büyük Sultanlar kimsesizlere, fakirlere, çaresizlere sahip çıkarak adeta sosyal hayatı da şekillendirmişler Son dönem saray hanımlarından II Mahmut'un kızı Adile Sultan tam 27 vakıf kurmuş Çaresiz kadınlar için sığınma evi açmış Adile Sultan döneminde diğer saray hanımlarının kurduğu hayır vakıflarının sayısı 45 İstanbul'un simgelerinden Mısır Çarşısı da bir kadın sultanın hayrı Yenicami'nin masraflarını karşılasın diye Hatice Turhan Sultan tarafından yaptırılmış Kösem Sultan ve Hürrem Sultan gibi bazı isimlerin devlet yönetiminde aktif yer almaya çalışmalarını tarih kitaplarında okusak da çoğu padişah annesi ve eşinin ömürlerini ve servetlerini hayır işlerine vakfettikleri yaptırdıkları eserlerden ortaya çıkıyor Yakın bir zaman önce yayınlanan ve Can Alpgüvenç'in derlediği "Hayırda Yarışan Hanım Sultanlar" (Kaynak Yayınları) kitabı onların hayat hikayelerini ve yaptırdığı eserleri anlatıyor Alpgüvenç, hayırda yarışan kadınlar arasında, ismi ilk zikredilmesi gereken kişinin Selçuk Hatun olduğunu yazıyor Selçuk Hatun Edirne'ye, Bursa'ya ve İstanbul'a kendi adıyla üç ayrı cami, Bursa'ya bir mektep, Balıkesir'e de tekke yaptırmış

Su mimarisini geliştirdi

Mihrişah Valide Sultan: III Mustafa'nın eşi olan Mihrişah Sultan, III Selim'in de annesi Eyüp ve civarında birçok hayratı var: Okul, değerli yazmalardan oluşan kütüphane, çeşme ve sebiller Halıcıoğlu, Levent ve Hasköy'e birer cami yaptıran Sultan, Kasımpaşa Mevlevihanesi'ni de tamir ettirmiş Yaptırdığı mektep 1995 yılından beri 'Eyüp Sultan Gençlik İzci Grubu Lokali' olarak kullanılıyor Kütüphanesindeki elyazmaları 1957 yılında Süleymaniye Kütüphanesi'ne nakledildi Kasımpaşa, Üsküdar, Eminönü, Yeniköy, Hasköy ve Halıcıköy'deki çeşmeleri hâlâ duruyor

İstanbul Kız Lisesi'ni o yaptırdı

Bezmiâlem Valide Sultan: II Mahmud'un eşi, Abdülmecid'in de annesi Fatih Camii'nde siyah camekân içinde asılı duran sekiz köşeli sırma işlemeli çuha, onun el emeği Kimsesiz kızları tebdili kıyafetle sokağa çıkar, bizzat kendisi tespit eder, evlendirirmiş Vakıf Gureba Hastanesi de onun hayrı İlk sivil lise Darül Maarif (şimdi adı İstanbul Kız Lisesi) onun hayrı Asıl adı Bezmialem Valide Sultan olan ama Dolmabahçe Camii olarak anılan camiyi de o yaptırmış Karaköy-Eminönü arasında 18 yıl hizmet veren ama artık olmayan köGoogle Page Rankingünün yapımına da Bezmialem Sultan önayak olmuş

Kaloriferli ilk hastane

Pertevniyal Valide Sultan: Çerkez asıllı Pertevniyal Valide Sultan, Abdülaziz'in annesi Mal varlığını Aksaray'daki Valide Sultan Camii'ni, onun yanındaki sebili ve sübyan mektebini yaptırmak için harcamış Büyük Aksaray yangınında mektep binası kül olunca yerine devlet betonarme bir okul yaptırmış Bakanlar Kurulu kararıyla bu okula Pertevniyal Lisesi adı verildi Sultan, Medine'ye de bir kadınlar hastanesi kurdurmuş Burası kaloriferli bir bina ve bu bölge için bir ilk Beşiktaş'taki Yahya Efendi Türbesi'ni de tamir ettiren Sultanın Karagümrük'te, Eyüp'te, Şehremini'de çeşmeleri var

Yavuz'un eşinden Manisa'ya mahalle

Hafsa Valide Sultan: Kanuni Sultan Süleyman'ın annesi, Yavuz Sultan Selim'in eşi Oğluyla uzun yıllar Manisa'da yaşayan sultan buraya Sultaniye Camii ve külliyesini yaptırmış Camiye cemaat toplamak için de çevresinde 20 evlik yer satın almış ve ev yaptırmak isteyenlerden vergi alınmamasını şart koşmuş Bu sebeple mahallenin adı "Sultaniye" Manisa'ya bir de evsizlerin ve yolcuların kalması için hankâh inşa ettirmiş İlk şeyhi Merkez Efendi (Mesir macunun mucidi) Şimdilerde Manisa'da Sağlık Müzesi olarak işlev gören Darüşşifa, Hafsa Sultan'ın külliyesi için yapılmış bir hastane

Kanunî'nin gelini Üsküdar'ı imar etmiş



Nurbanu Valide Sultan: II Selim'in eşi Nurbanu Sultan, III Murat'ın annesi Üsküdar meydandaki Atik Valide Camii ve külliyesini Nurbanu sultan yaptırmış Külliyenin ihtiyaçları için Üsküdar, Çemberlitaş ve Yenikapı'daki hâlâ işleyen meşhur hamamların gelirlerini bağışlamış Atik Valide Külliyesi'nin bir kısım binaları 2003 yılında Marmara Üniversitesi'ne verildi Üniversite burayı Güzel Sanatlar Fakültesi olarak kullanıyor Sultanın yaptırdığı Atik Valide Sultan Sübyan Mektebi'ni şimdi Toptaşı Cezaevi'ni koruyan jandarma bölüğü kullanıyor Darüşşifa (hastanesi) ise, 19 yy'ın sonlarına doğru akıl hastanesi, 1927 yılında tütün atölyesi, 1976 yılında ise bir kısmı Üsküdar İmam Hatip Lisesi, bir kısmı da Toptaşı Cezaevi olmuş



Eminönü'nü ihya etti

Hatice Turhan Sultan: Sultan İbrahim'in eşi, IV Mehmet'in annesi Eminönü'ndeki Yenicami yapılmaya başladıktan bir yıl sonra Sultan III Mehmet'in ölmesi üzerine yarım kalmış İnşaat halinde 59 yıl duran camiyi tamamlamak Hatice Turhan Sultan'a nasip olmuş Caminin yanına giderlerini karşılaması için Mısır Çarşısı'nı yaptırmış Namaz vakitlerinin tayin edildiği muvakkithane, çeşme ve sübyan mektebini de unutmamış Sübyan mektebinin kalıntıları üzerinde şimdi İş Bankası var

Gülnuş Valide Sultan: IV Mehmet'in eşi Balkan coğrafyasında onun adını taşıyan çok cami var İstanbul'da, Sakız Adası'nda ve Mekke'de de inşa ettirdiği hayır eserleri bulunuyor Gülnuş Valide'nin iki oğlu da padişahlık yapmış Küçük oğlu III Ahmet'in annesinin hayrına Üsküdar'da yaptırdığı külliyede, padişahın ona atfettiği bir hat var Bu celali hatta "Cennet annelerin ayağının altındadır" hadisi yazıyor














GÜLİZAR BAKİ