Osmanlının En Büyük Mimarı/Mimar Sinan/Eserleri Hakkında

MİMAR SİNAN (1490-1588)
Kayseri?nin Ağırnas köyünde doğdu Yavuz Sultan Selim zamanında devşirme olarak İstanbul?a getirildi Zeki, genç ve dinamik olduğu için seçilenler arasındaydı Sinan, At Meydanı?ndaki saraya verilen çocuklar içinde mimarlığa özendi, vatanın bağlarında ve bahçelerinde su yolları yapmak, kemerler meydana getirmek istedi Devrinin mahir ustaları mahiyetinde han, çeşme ve türbe inşaatında çalıştı 1514?te Çaldıran, 1517?de Mısır seferlerine katıldı Kanunî Sultan Süleyman zamanında yeniçeri oldu ve 1521?de Belgrad, 1522?de Rodos seferinde bulunarak atlı sekban oldu 1526?da katıldığı Mohaç Meydan Muharebesinden sonra sırası ile acemi oğlanlar yayabaşılığı, kapı yayabaşılığı ve zenberekçibaşılığa yükseldi

1532?de Alman, 1534?de Tebriz ve Bağdat seferlerinden dönüşte ?Haseki? rütbesi aldı Bağdat seferinde Van Kalesi Muhasarasında, göl üzerinde nakliyat yapan kalyonlara top yerleştirdi
Korfu, Pulya (1537) ve Moldovya (1538) seferlerine katılan Mimar Sinan, Moldovya (Kara Buğdan) seferinde Prut nehri üzerine onüç günde kurduğu köGoogle Page Rankingü ile Kanunî Sultan Süleyman?ın takdirini kazandı Aynı sene başmimarlığa yükseldi
Mimar Sinan, katıldığı seferlerde Suriye, Mısır, Irak, İran, Balkanlar, Viyana?ya kadar Güney Avrupa?yı görüp mimari eserleri inceledi ve kendisi de birçok eser verdi İstanbul?da devrin en meşhur mimarları ile Bayezid Camii?nin ustası Mimar Hayreddin ile tanıştı

Bazı Eserleri
Sinan?ın mimarbaşılığa getirilmeden evvel yaptığı üç eser dikkat çekicidir Bunlar Halep?de Hüsreviye Külliyesi, Gebze?de Çoban Mustafa Paşa Külliyesi ve İstanbul?da Hürrem Sultan için yapılan Haseki Külliyesi?dir
Mimarbaşı olduktan sonra verdiği üç büyük eser, O?nun sanatının gelişmesini gösteren basamaklar gibidir Bunların ilki, Şehzadebaşı Camii ve Külliyesidir Külliyede ayrıca imaret, tabhane (mutfak), kervansaray ve bir sokak ile ayrılmış medrese bulunmaktadır
Süleymaniye Camii, Mimar Sinan?ın İstanbul?daki en muhteşem eseridir Yirmiyedi metre çapındaki büyük kubbe, zeminden itibaren tedricen yükselen binanın üzerine gayet nisbetli ve ahenkli bir şekilde oturtulmuştur Sükûnet ve asaleti ifade eden bu sade ve ahenkli görünüşü ile Süleymaniye Camii, olgunlaşmış bir mimariyi temsil etmektedirSekiz ayrı binadan meydana gelen Süleymaniye Camii ve Külliyesi, Fatih?ten sonra şehrin ikinci üniversitesi olmuştur
Mimar Sinan?ın en güzel eseri, seksen yaşında yaptığı Edirne Selimiye Camii?dir Selimiye?nin kubbesi, Ayasofya kubbesinden daha yüksek ve derindir 31,50 metre çapındaki kubbe, sekizgen şeklindeki gövde üzerine oturmuştur Üç şerefeli ince minarelerine üç kişi aynı anda birbirini görmeden çıkabilmektedirSinan bu camiin ustalık eseri olduğunu ve bütün sanatını Selimiye?de gösterdiğini belirtmektedir
Mimar Sinan, gördüğü bütün eserleri büyük bir dikkatle incelemiş, fakat hiçbirini aynen taklid etmeyip, sanatını devamlı geliştirmiş ve yenilemiştir Eserlerindeki sütunlar, duvarlar ve diğer kısımlar taşıdıkları yüke mukavemet edebilecek miktardan daha kalın değildir Kullandığı bütün mimari unsurlarda bu hesap dikkati çeker
Mimar Sinan aynı zamanda bir şehircilik uzmanıdır Yapacağı eserin, önce çevresini tanzim ederdi Yer seçiminde de büyük başarı göstermiş ve eserlerini, çevresine en uygun tarzda yerleştirmiştir
Bilinen eserleri: 84 camii, 53 mescid, 57 medrese, 7 darülkurra, 22 türbe, 17 imaret, 3 darüşşifa, 5 su yolu kemeri, 8 köGoogle Page Rankingü, 20 kervansaray, 35 saray, 8 mahzen, 48 hamam olmak üzere 364 adettir
Depreme Dayanıklı
Mimarın çok sayıdaki eserini inceleyenler, Sinan?ın depreme karşı bilinen ve gereken tüm tedbirleri aldığını söylemektelerBu tedbirlerden biri, temelde kullanılan taban harcıdırSadece Sinan?ın eserlerinde gördüğümüz bu harç sayesinde, deprem dalgaları emilir, etkisiz hale gelir Yine yapıların yer seçimi de ilginç Zeminin sağlamlaşması için kazıklarla toprağı sıkıştırmış dayanak duvarları inşa ettirmişMesela Süleymaniye?nin temelini 6 yıl bekletmesi, temelin zemine tam olarak oturmasını sağlamak içindir
Mimar Sinan, yapılarında ayrıca drenaj adı verilen bir kanalizasyon sistemi de kurmuşturDrenaj sistemiyle yapının temellerinin sulardan ve nemden korunarak dayanıklı kalması öngörülmüştür Ayrıca yapının içindeki rutubet ve nemi dışarı atarak soğuk ve sıcak hava dengelerini sağlayan hava kanalları kullanmış Bunların dışında yazın suyun ve toprağın ısınmasından dolayı oluşan buharın, yapının temellerine ve içine girmemesi için tahliye kanalları kullanmıştır Buhar tahliye ve rutubet kanalları drenaj kanallarına bağlı olarak uygulamaya konulmuştur
İşte Sinan?ın eserlerini inceleyen ve birçoğunu da restore eden Mimar Abdülkadir Akpınar?ın söyledikleri:
?Karşılaştığım bir özellikten dolayı gözlerime inanamadım Sinan?ın eserlerinde en ufak bir çıktı ve desen dahi tesadüf değil Renklere bile bir fonksiyon yüklenmiş Çünkü yapıyı herşeyi ile bir bütün olarak ele almış Bütün ölçülerini ebced hesabına göre yapmış ve bir ana temayı temel almış Ölçülerini asal sayıya göre yapmış ve onun katlarını baz almış İlmini din ile bütünleştirip mükemmel eserler ortaya koymuş Örneğin SinanKur?an-ı Kerim?de geçen ?Biz dağları yeryüzüne çivi gibi gömdük? ayetinden etkilenerek yapılarının yer altındaki kısmını ona göre inşa etmiş Yapıları hislerine göre değil, matematiksel olarak oluşturmuş Bugünün teknolojisi bile Sinan?ın yapmış olduğu bazı uygulamaları çözemiyor Küresel ve piramidal uygulamalarının bir başka benzeri daha yok Ama bunların hepsi estetik sağladığı gibi yapının sağlamlığını da pekiştirmiştir

MİMAR SİNAN TÜRBESİ

Süleymaniye Camii 'nin eski ağalar kapısının karşı köşesinde, yol ayrımında üçgen bir alandadır Önde som mermerden yapılmış bir sebil görülmektedir Sebilin arkasındaki ufak mezerlıkta 6 sütunlu, üstü örtülü ve etrafı açık türbede Mimar Sinan'ın mezarı bulunmaktadır Türbesini ölümünden az önce kendisi yapmıştır 1933 yılında Mimar Vasfi Egeli tarafından restore edilmiştir Sandukanın uçları ile üzerindeki burma kavuk, mermerdendir Sokağa bakan demir parmaklıklı bir pencereden türbe görünür

Kayseri’nin Melikgazi İlçesine bağlı 3500 nüfuslu küçük bir ilçe olmasına rağmen, gerek Mimar Sinan’ın doğduğu yer olması, gerekse kasabada bulunan tarihi ve kültürel yapı dolayısıyla Kayseri’nin önemli merkezlerinden biri durumundadır Kasabadaki ilk Hıristiyanlık dönemine ait olduğu bilinen yer altı şehri, hastaların dertlerine deva bulduklarını düşündükleri yer altı ocakları, Mimar Sinan’ın doğduğu ev , Agias Prokopis Kilisesi ve Mimarsinan Kültür Merkezi gibi tarihi mekanlar karşımıza çıkarken özellikle Belediye Başkanı Mehmet Osmanbaşoğlu’nun büyük gayretleriyle Ağırnas’tan Yunanistan’a göçen Ağırnaslılarla büyük buluşmanın adı olan Ağırnas Kültür ve Turizm Festivali ile kasaba Kayseri’deki en önemli turizm etkinliklerinden birini gerçekleştirmektedir
SİNAN, AĞIRNAS’TA ÜÇ ÇEŞME YAPTI
Mimar Sinan 22 yaşına kadar kaldığı doğum yeri Ağırnas’ta kendi el emeği ile kasabanın 3 km uzağındaki suyu künklerle kasabaya getirmiş, kasabanın üç ayrı mahallesine üç ayrı çeşme yaptırarak bu suyu kasaba halkının hizmetine sunmuştur Bunlardan Ağa Pınarı ve Sinan Pınarı hala ayakta iken bir tanesi yıkılmıştır
SİNAN’IN DOĞDUĞU EV
Mimar Sinan’ın doğduğu ev ise Ağırnas Belediyesi tarafından satın alınarak Kayseri Valiliği, Erciyes Üniversitesi ve ilgili kurumların yardımlarıyla restore edilmektedir Mimar Sinan’ın adına layık bir biçimde restorasyon işlemi tamamlanarak ziyarete açılacaktır
AĞIRNAS KÜLTÜR MERKEZİ
Ağırnas Kültür Merkezi ise 1911 yılında Mustafa Ağırnaslı tarafından yaptırılmıştır İlkokul olarak yaptırılan bu bina, ilkokulun başka bir yere taşınması ile birlikte kültür merkezi biçimine dönüştürülmüştür Binada Mimar Sinan’ın eserlerinin yer aldığı fotoğraflar ve Mimar Sinan’la ilgili kitaplar yer almaktadır
AĞIRNAS YER ALTI ŞEHRİ
Kasabanın Aşağı Pınar mevkiinde bulunan bu güne kadar gün yüzüne çıkarılamayan Yer altı Şehri de Başkan Osmanbaşoğlu’nun ciddi gayretleriyle ortaya çıkarılmıştır Tarihi milattan önceki yıllara kadar uzanan yer altı şehri, ilk Hıristiyanlık dönemi eserlerinden kabul edilmektedir ve MS1-13 yüzyıllar arasında kullanıldığı anlaşılmaktadır
AGİAS PROKOPİS KİLİSESİ
Agias Prokopis Kilisesi, 1857 yılında yapılmıştır Bu güne kadar çeşitli tahribatlara uğramış olan kilise bir ara belediyenin deposu olarak kullanılmakta iken Başkan Osmanbaşoğlu tarafından boşaltılarak yeniden restorasyonuna girişilmiş ve kilisenin çevre düzenlemesi yaptırılmıştır
Kasabada bir kısmı yer altında bulunan Agii Anargiri adında bir kilise daha mevcuttur
AĞIRNAS’TA BÜYÜK BULUŞMA
1924 yılında Ağırnas’tan Yunanistan’a göçmek durumunda kalan ve orada “Arkides” isimli bir köy kuran Ağırnaslılarla irtibat kurmayı başaran Başkan Osmanbaşoğlu, Ağırnas’a kendilerini davet etmiş ve 76 yıl sonra bu büyük buluşma gerçekleşmiştir Ağınas’taki bu büyük buluşma ile birlikte başlayan Ağırnas Kültür ve Turizm Festivali, Türkiye ile Yunanistan arasında da dostluk köGoogle Page Rankingüsü görevi görmeye başlamıştır Özellikte 2000 yılındaki davete katılan Gümülcine Belediye Başkan Yardımcısı Niko Farasapulos’un dediği gibi “Baba dostu düşman olmaz” ilkesinden hareket edilmiş ve sevgi, barış ve hoşgörü içerisinde yüzlerce yıl birlikte yaşadıkları topraklarda bu büyük buluşma gerçekleştirilmiştir
Ata ocaklarında bıraktıkları evlerini ziyaret eden eski komşular, Ağırnas halkıyla halaylar çekip Gesi bağları türküsü söylemişlerdir Agias Prokopis Kilisesinde ibadet eden bu insanlar, Ağırnas halkıyla kaynaşmış, özlemlerini gidermişler ve eski günlerini yad etmişlerdir




(+)




(+)




(+)