Astro Fizik ,Sesin Oluşumu Ve Yayılması

Sesin oluşumu ve yayılması - Ses Neden Boşlukta Yayılmaz


SES
Kulağın duya bileceği basit titreşimlerdir İnsanların birbirleriyle iletişim kurmalarıduygu ve düşüncelerini aktarabilmeleri için konuşmaları gerekir Konuşmanın temel öğesi sestir

Sesin oluşumu ve yayılması

Ses bir kaynaktan çıkar Suda oluşan dalgalar gibi etrafa yayılır Bizler de etrafa yayılan bu sesleri kulaklarımızla işitiriz

Ses hangi ortamlarda yayılır?


Ses havada yayıldığı gibi sıvılarda da yayılırDenizde yaşayan bazı canlılar bu sayede iletişim kurarlar Fakat ses boşlukta yayılmaz Örneğin: uzaydaki büyük patlamalarda ses duyulmaz


Ses Neden Boşlukta Yayılmaz?

Dalgalar genel olarak mekanik ve elektromanyetik dalgalar olmak üzere iki ana gruba ayrılır Elektromanyetik dalgalar yayılmak için bir ortama ihtiyaç duymazlar ve boşlukta da yayılabirler Mekanik dalgalar ise enerjilerini aktarabilmek için ortam taneciklerine ihtiyaç duyarlar Bu yüzden boşlukta (örneğin uzayda) yayılamazlar Ses dalgaları da mekanik dalgalar olduklarından yayılmak için maddesel bir ortama ihtiyaç duyarlar Ses nesnelerin titreşiminden meydana gelen ve uygun bir ortam içerisinde (hava su vBulletin) bir yerden başka bir yere sıkışma ve genleşmeler şeklinde ilerleyen bir dalgadır Dolayısıyla ses bir basınç dalgasıdır

Canlı varlığın organizması geliştikçe hem ses çıkarma nedenleri çoğalmakta ve hem de ses çıkaran organları daha mükemmel olmaktadır
Böceklerde sesin çıkarılması kanatlarının birbirine veya kanatlarının bacaklarına sürtülmesi yolu ile olmaktadır Çekirgelerin ağustos böceklerinin sesleri bu şekilde çıkarılmaktadır Arıların sivrisineklerin sesi ise kanatlarının titreşiminden meydana gelmektedir Bazı böceklerin seslerini duyamamaktayız Çünkü bizim kulağımız bunların çıkardığı ses frekanslarını alacak güçte değildir Fakat onlar birbirlerini kilometrelerce uzaklardan duymaktadırlar
Daha yüksek sınıf hayvanlara çıktıkça ses çıkarmak için özel organların meydana geldiğini görüyoruz Kuşlarda ses memeli hayvanlarda olduğu gibi larenks (gırtlak) yardımı ile çıkmaz Bunların hava yollarının yanında bulunan bir takım hava keselerinnin içinde bulunan havanın basınç ile dışarı atılması sesi sağlar Bülbül ve kanaryanın hepimizin hoşuna giden sesi bu hava keselerinden dışarı atılan havanın sesidir
Memeli hayvanlarda ses çıkarmak için özel bir organ (gırtlak) meydana gelmiştir Larenks ileride anlatacağımız gibi organizmanın en enteresan bir organıdır

Buda benden olsun

Canlı varlıklar en basit yaradılışlı olan uçucu böceklerden itibaren, yaşantıların değişik ihtiyaçlarını karşılamak yönünden ses çıkarmak zorunluluğundadırlar Korku düşmanlarına benzer diğer varlıklara bildirmek, aşk çağrımı yapmak, başka canlıları korkutmak için ses lüzumlu bir araç olarak görülmektedir
Canlı varlığın organizması gelştikçe hem ses çıkarma nedenleri çoğalmakta ve hem de ses çıkaran organları daha mükemmel olmaktadır
Böceklerde sesin çıkarılması, kanatlarının birbirine veya kanatlarının bacaklarına sürtülmesi yolu ile olmaktadır Çekirgelerin, ağustos böceklerinin sesleri bu şekilde çıkarılmaktadır Arıların, sivrisineklerin sesi ise kanatlarının titreşiminden meydana gelmektedir Bazı böceklerin seslerini duyamamaktayız Çünkü bizim kulağımız bunların çıkardığı ses frekanslarını alacak güçte değildir Fakat onlar birbirlerini kilometrelerce uzaklardan duymaktadırlar

Daha yüksek sınıf hayvanlara çıktıkça ses çıkarmak için özel organların meydana geldiğini görüyoruz Kuşlarda ses memeli hayvanlarda olduğu gibi larenks (gırtlak) yardımı ile çıkmaz Bunların hava yollarının yanında bulunan bir takım hava keselerinnin içinde bulunan havanın basınç ile dışarı atılması sesi sağlar Bülbül ve kanaryanın hepimizin hoşuna giden sesi bu hava keselerinden dışarı atılan havanın sesidir
Memeli hayvanlarda ses çıkarmak için özel bir organ (gırtlak) meydana gelmiştir Larenks ileride anlatacağımız gibi organizmanın en enteresan bir organıdır



Hemen başlangıçtan bilmeliyiz ki aslında larenks dediğimiz organ ses çıkarmak için yaratılmamıştır
İlk canlıların sularda meydana geldiğini biliyoruz Başlangıçta hücreli olan bu yaratıklar milyonlarca yıl boyunca gelişerek balık ve benzeri canlıları meydana getirmiştir
Suda yaşayan bu canlılar, yaşamlarını sürdürebilmek için oksijene ihtiyaç duyarlar Oksijen organizmanın beslenebilmesi, büyüyebilmesi için gerekli bir maddedir Balık ve benzeri canlılar galsama dediğimiz (solungaç) organları ile suda bulunan oksijeni alarak organlarına sevk ederler Zamanla sularda bulunan oksijen azalmaya başlamıştır Bunun sebebi sularda oksijeni kullanan başka canlıların (nebatların) meydana gelmesi veya suların çamurla dolmasıdır Suda oksijen bulamayan canlı varlık bunu bulmak için karaya çıkmak zorunda kalacaktır Fakat karaya çıkınca havadaki oksijeni almak için akciğerlere ihtiyacı olacak ve bu şekilde akciğerler gelişecektir