Prof. Dr. Sinsi
|
Gölköprü Köyü Karasu Sakarya
Gölköprü Köyü Karasu Bilgileri - Gölköprü Köyü Hakkında - Gölköprü Köyü Tanıtımı - Gölköprü Köyü Resimleri
İlçe: KARASU - İl: SAKARYA
Köy Muhtarı: H İBRAHİM ÇİNDİR
Muhtarlık Erişim Bilgileri:
Telefon:
0 (264) 767 73 39
Cep Telefonu:
0 (532) 647 75 51
Sakarya
Bilgiler
Nüfus 2786 (2000)
Koordinatlar
Posta Kodu 54500
Alan Kodu 0264
Yönetim
Coğrafi Bölge Marmara Bölgesi
İl Sakarya
İlçe Karasu
Web Sitesi
Gölköprü, Sakarya ilinin Karasu ilçesine bağlı bir köydür
Tarihi
Tarihte ilk geçen kayit Şeyhler nahiyesi Şer iyye sicili örneklerinde; aşağıdaki şekilde bir kayda rastlanmaktadır
Veraset Hücceti
Kandıra Kazâsı’nın Şeyhler Nâhiyesi Nâib Vekîli Mustafa Efendi, Nâhiye’nin Gölköprü Divanı’nın Baltalı Köyü’ne gidip Ahmet Ağa’nın evinde isimleri zikredilen kişilerle birlikte yapılan mecliste köy sakinlerinden iken vefât eden Kalyoncuoğlu Hasan’ın verâseti, büyük oğlu Ahmet ile kızı Fatma’ya kaldığı anlaşıldıktan sonra Fatma Hatun kardeşi Ahmet’ten, babalarından kalan hissesini istemiştir Ahmet de kendisinde olan kardeşinin hissesi üçbinikiyüzdoksaniki kuruşu kardeşine tamâmen vermiştir Fatma Hatun da hakkını Ahmet’ten almıştır Böylece babasından kalan ne kadar mal ve mülk varsa hepsi belirlenmiş olup Ahmed’in elinde bulunan hisseden Fatma Hatun’a düşen pay üçbinikiyüzdoksaniki kuruşluk eşyâ, hayvan, hubûbat, emlâk ve nakdi para zimmetine verilmiştir Orada bulunanların kabul beyanları üzerine Nâ’ib bu olayı yerinde şer‘i mahkemeye sunulmak amacıyla onayladıktan sonra istek üzerine yazılmıştır 16 Rebi‘u’l-Evvel 1310 (1892)
Gölköprüköyü eski adı ile Baltaköy Manavların kurduğu bir köydür Bugün karadeniz bölgesinden aldığı göçler ile karma bir köy olmuştur Manav nüfusu şehirlere göçler ile azınlık durumuna düşmüştür
Yakın Tarih olarak bilinen; Baltaköy, Hürriyet köyü,Demetköy,(bu üç köy Manavların kurduğu köydür ) Denizköy(denizköy-karamüezzinler-camitepe olarak üçe ayrılmış Yörük köyüdür), Resüller ve Kancalar(muhacır) Köyleri cumhuriyetin ilk yıllarında tek muhtarlık olarak Gölköprü muhtarlığı adı altında Baltaköy'den yönetilir ve muhtar bu köyden seçilirmiş Daha sonraki yıllarda Denizköy, HürriyetKöyü, Demetköyü, Resüller ve Kancalar Köyleri bağımsız muhtarlık olunca Gölköprü köyüne ait mühür Baltaköy'de kalmıştır Resmi olarak Gölköprü ismi kullanılsa dahi halk arasında Baltaköy ismi bilinmekte ve kullanılmaktadır Hatta posta adresi olarak halen Gölköprü-Baltaköy olarak kullanılmaktadır
Bilinen en eski aileler; AZ (Kara Aziz, Faik, Raif, Murat AZ), ŞAN (İstanköylü Şükrü, Aşur ŞAN), ERASLAN (Aşur Ağa,İbrahim Eraslan) BAYRAM, YILDIRIM, DEMİR, BERBER SAİT ERASLAN aileleridir Köyün ilk Adının Balta köyü olmasının nedeni hakkında net belge ve rivayet yoktur Belki köyün zamanında orman köyü olmasından kaynaklanabilir Gölköprü ismi önceden tek muhtarlık iken bugün Denizköy sınırları içinden geçen balcı deresi ve üzerindeki köprüden gelmektedir
Kültür
Gölköprü köyü; Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk yıllarında (1300) Akçakoca Paşa'ın Doğu Marmara bölgesini fethetmesinden sonra bu bölgeye yerleştirelen Türkmenlere verilen ad olan Manavların kurduğu bir köydür Manavların örf ve adetleri Türk-İslam motiflerini içermektedir 1945-50'li yıllarda karadenizden (Trabzon-Giresun) aldığı göç ile örf ve adetlerine karadeniz kültüründende ilaveler olmuş 1985'li yıllara kadar manav örf ve adetleri ağırlıkla yaşatılmış, manavların şehirlere göç etmesi, karadeniz göçmeni insanların nüfusça artmaları sonucunda kültür karadeniz kültürüne kaymıştır Manavlarda akraba evliliği olmamakla birlikte günümüzde karadeniz kökenlilerde akraba evliliği yapılmaktadır Köyün unutulmaya yüz tutan ve yaşatılan bazı örf ve adetlerini şöyle sıralayabilirz
* Dini bayramlar: kurucuları manav olan gölköprü, hürriyet ve demet köyde üç gün kutlanır Kura ile hangi köyde bayramın kutlanacağı tesbit edildikten sonra evsahibi köye diğer iki köyden misafirliğe gidilir Ev ev dolaşılır Yemekler ikram edilir sohbetler yapılır Köy kahvehanesinde yabancı misafirler evlere götürülür, yemekler ikram edilir Başramlaşma üç gün dönüşümlü olarak devam eder Bayramlarda tarlaya, bahçeye veya işe gidilmez Bu örf ve adet bugün çok fazla yaşamamaktadır Sayıları gitgide azalan birkaç manav aile tarafından yaşatılmaya çalışılmaktadır
* Yemek: Köyde Manav ve Karadeniz karışımı yemek kültürü vardır Manavlar buğday ve sebze ağırlıklı yemek kültürüne sahipken karadeniz göçmeni insanlar mısır, karalahana ve ısırgan otu yemek kültürüne sahiptir Türkiye'de türkmenlerin değişik şekilde yaptıkları tavuklu KEŞKEK yemeği manavların özel gün yemeği olarak ön plana çıkmaktadır Dini bayramların ve düğünlerin vazgeçilmez özel yemeğidir DIMBIL yine karadenizden göçen insanların Manavları kızdırmak ve dalga geçmek için kullandıkları bir kelime olup bir Manav çorbasının adıdır Yufka şeklindeki hamurdan yapılır Kara Lahana çorbası ve dolması, ısırgan otu yemekleri karadeniz kültüründen köyümüze girmiştir
* Askere uğurlama : Askere gidecek delikanlılara kına gecesi gibi eğlence düzenlenir Uğurlama köy çıkışındaki mezarlıkta yapılır ( Bu adet ortaasya türk adeti olup manav kültüründen kalmadır) Askere gidecek delikanlılar sıralanarak, ana-baba eş-dost ve akrabaları tarafından köy imamının duaları eşliğinde uğurlanırlar
* Düğünler: Düğünler Manavlarda üç gün sürmesine rağmen (Cuma-pazar) bugün kına gecesi ve ertesi gün kız alma olarak yapılmaktadır Kına geceleleri kız evinin önünde bay ve bayan karışık olarak eğlence şeklinde yapılmaktadır Kına yakımı eğlence bittikten sonra evde yakılmatadır Ertesi gün kız evinden dualar eşliğinde gelin alınır, erkek evinde eğlenceye devam edilir Misafirlere yemek ikram edilir KEŞKEK Manavların düğününde kesinlikle vazgeçilmez ana ve özel yemektir Manavlarda kadın ve erkerlerin ayrı ayrı oynadığı düğünlerde günümüzde karadeniz kökenlilerle bu karma olarak yapılmaktadır Manav düğünlerinde enstürman olarak saz, kılarnet ve davul kullanılmakla birikte günümüzde ilave olarak kemençe gibi çalgılar kullanılmaktadır Köyde Kemençe ve Klarnet çalmasını bilen kimse yoktur Özel olarak dışardan getitilmektedir
* Türbe: Köy girişindeki mezarlıkta şehit olarak bilinen ve boyu normalden uzun olan bir mezar türbenin içinde bulunmaktadır Orta asya türk adeti olan testi ile su ve havluyu belli aralıklarla türbeye bırakma adeti manavlar tarafından yapılmakta iken bugün bu adet yapılmamaktadır
* Gölköprü Köyünde Yaşayan ailer:
* - Manavlar :Az,Eraslan,Berber,Demir
* - Giresun Kökenliler :Mankan,Çindir,Tiryaki,Ak,Zurn acı,Kısa
* - Trabzon Kökenliler alt,Civelek,Aydınlı,Şahin,Ke leş,Haldız,Bektaş,Du rmaz,Bakır,Kalkan,Kaya,Kodan,B aki,Afat,Alemdar
* Bina Mimarisi: Köyümüzün ev mimarisi eski osmanlı köy evlerinin mimarisi ile benzerlik göstermektedir Eski köy evleri iki katlı olup, alt kat taş duvar, üst katlar ahşaşp ve tuğla karışımıdır Alt katlar ahır olarak kullanılırdı üst katlar yaşam mahali olarak kullanılırdı Alt katların ahır olmsının başlıca sebeblerinden biri de kışın evin ısınmasına faydası olduğu içindir Üst katlardaki yaşam mahalinde ise girişte hayat denilen geniş bir alan vardı Oda kapıları hayata açılırdı Odanın bir tanesinde ocak denilen bugünün şöminesi ile aynı olan bir köşe vardır burada sacayağı üzerinde kazan veya tencere ile yemek pişirilir, aynı zamanda ısınma gereksinimi de karşılanırdı Ocağın kenarında gizli ahşap kapaklı hamam denilen yıkanma mahali bulunurdu Köyümüzde artık eski ev kalmamıştır Günümüzde beton evler kullanılmaktadır
Coğrafya
Sakarya iline 57 km, Karasu ilçesine 17 km uzaklıktadır Karadeniz'e bakan yönde yamaca kurulu göl ve deniz manzaralı ve ormanlık alana bitişik bir köydür Doğusunda Hürriyetköy, Güneyinde Giren-Çıkan Ormanları, Akgöl ve Kancalar Köyü, Batısında Resüller köyü, Kuzeyinde Denizköy ve Karadeniz ile Çevrilidir Karasu'nun batısında kalmaktadır Köy sınırları içersinde birçok dere ve kaynak suyu bulunmaktadır
İklim
Köyün Karadeniz,in tam karşısında bulunması nedeniyle kışlar soğuk,rüzgarlı,yağmurlu geçer,yaz ayları gündüz sıcak akşamları serin ve ılık geçer
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri
2007 2786
1980 1807
1950 1094
nüfusun artmasına rağmen genç nüfus iş olanakları nedeni ile köy dışında yaşamaktadır
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır 1955'li yıllara kadar köyün ova haricindeki arazileri ormanla kaplı olmasından dolayı yerli halk Manavlar; düz ovalarda mısır, buğday, patates, fasülye, kabak, şeker kamışı,bostan tarımı ile sadece kendi ihtiyaçları için uğraşmışlar,mahsüllerini ticari amaçtan çok kendileri tüketmişlerdir Köyün Ormanlarını korumuşlar, sığır, koyun,keçi ve manda besiciliği ile kendi ihtiyaçlarını karşılamak için uğraşmışlardır
Taki 1950'li yıllardan sonra karadeniz bölgesinden aldığı göçlerden dolayı fındık ile tanışmışlardır Karadenizin zor ve kısıtlı coğrafyasından gelen göçmenler,Ormanları bilinçsizce yokederek 'açma' dedikleri orman arazilerine karadenizden gedirdikleri fındıkları dikerek köyün geçim kaynağının bu alana kaymasına yol açmıştır Resmi kayıtlarda orman köyü görülen köyümüzde orman katliamı son senelere kadar devam etmiş, sadece güney tarafında Akgöl'e kadar olan kısımda GirenÇıkan ormanı değilen alan korunmaya çalışılmıştır Bugün köyümüzün ekonomisi tamamen fındık'a dayanmaktafır Düz ovalarda mısır ekilmekte fakat ekonomik değeri yoktur
İkinci Dünya savaşından çıkan Avrupa ülkelerinin Türkiye'den işçi talep etmesinden sonra 1960'lı yıllarda Adapazarı ve Erzincan'da yaşanan depremlerden sonra devletin Adapazarı ve Erzincan'ı öncelilik iller olarak göstermesinin akabinde köyümüzdende Almanya-Avusturya-Hollanda gibi Avrupa ülkerine çok sadıda gidenler olmuştur Gurbetçilerimizn kazançlarını köyde değerlendirmişlerdir
Köyümüz, Karasu, Adapazarı ve İstanbul'a yakın olmasından dolayı özellikle İstanbul'a çok göç vermiştir Buralarda ağırlıkla ticaretle uşraşmaktadırlar Köy ile irtibatlarını kesmemişler, köye her zaman yardım etmişlerdir
Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır
Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
2004 - H ibrahim Çindir
1999 - H İBRAHİM ÇİNDİR
1994 - H İBRAHİM ÇİNDİR
1989 - ALİ TİRYAKİ
1984 - ALİ TİRYAKİ
19 - MAHMUT ŞAHİN
19 - İLYAS CİLEVEK
19 - MEHMET KISA (KONYALI)
19 - NECATİ YILDIRIM
19 - İBRAHİM YILMAZ
Altyapı bilgiler
Köydeki ilköğretim okulu çevredeki en kapsamlı ve en iyi eğitmenlere sahip okuldur yapı olarakta en büyük ve sosyal tesisi en fazla olan okuldur Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak klorlama işlemleri düzenli değildir, lakin içme suları (genel şebekeden gelen hariç)köy sınırları içerisinde çıkan kaynak sularıdır,Sağlık ocağı vardır ve düzenli aralıklar ile gelen doktor vardır bunun haricinde devamlı olarak bulunan bir sağlık memuru ve ebe bulunmaktadır bu görevliler içinde lojman vardır Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol [[asfalt olup köyde elektrik ve telefon vardır hatta bir internetcafede bulunmaktadır Yeni yapılan köy camii'de din görevlisi, lojmanı ve morg aracı ile köyün altyapısını bir şehir gibi olmasa bile tamamlamaktadır
Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kaynak : Yerel Net
Köyünüze ait bilgi ve resimleri bu konu altında paylaşabilirsiniz
|