Tekirdağ İlinde Bilmece Sorma Geleneği

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-14-2012

Tekirdağ İlinde Bilmece Sorma Geleneği

Tekirdağ’da bilmece sorma geleneği eski yıllara oranla önemini kaybetse de sürmektedir Tekirdağ'da bilmeceler: kızlar, kadınlar ve erkekler arasında kış gecelerinde, akşam sohbetlerinde, çeşitli eğlence toplantılarında evlenme, sünnet törenlerinde bulgur çekme, yufka açma, salça yapma, hasat zamanı imece ve arkadaş toplantılarında sorulmaktadır Bilmeceler genellikle boş zamanlarda, neşeli ortamlarda sorulur Toplantılarda bilmeceleri büyükler sorar küçükler cevaplar Bilmece sorma için özel bir toplantı yapılmaz Tekirdağ'da bilmece soranlara özel bir ad verilmez Bilmeceler yaşlılardan öğrenilir Günümüzde kitaplardan öğrenilen bilmeceler de önemli yer tutmağa başlamıştır
Bilmece sorulurken sessizlik esastır Herkes bilmecelerin cevabını bulmağa çalışır Bilmecelerin cevabını bulma, halk arasında zeka ölçüsü olarak değerlendirilir Cevabı söylemek için mutlaka bir ceza verilir veya bir şey istenir
Tekirdağ'da eskiden sorulup günümüze gelen bilmeceler unutulmaya başlanmıştır Kültür alışverişiyle yeni yeni bilmeceler üretilmektedir Köy ortamından uzaklaşan gençler köy bilmeceleri dünyasına giremiyor Eskiden mektuplara manilerin yanısıra bilmeceler de yazılırdı Bugün yok denecek kadar azalmıştır
Tekirdağ Bilmecelerinden Örnekler

İki dik dik, iki bak bak
Dört taktak, bir salak

(Eşek)
Ma mari mor ayaklı
Mari törpü yüzlü
Mari diğren bacaklı
Mari güvem yüzlü

(Hindi)
Pat pat ayaklı
Al al duvaklı
Güzel sesli
Kırmızı fesli

(Horoz)

Lap nedir, Lapis nedir?
Altı ayaklı dört kanatlı
Uçup giden kuş nedir?

(Arı)
Üstten ot biçerim
Altından su içerim

(Koyun)
Atatay matatay
İnce belli Karatay

(Karınca)

Ağaç üstünde kilitli sandık

(Ceviz)
Dört kardeş bir yerde yatar

(Ceviz)
Sarı kız sarkar
Düşeceğim diye korkar

(Ayva)

Sarı tavuk dalda yatar
Dal kırılır yerde yatar

(Ayva)
Dağ doruğunda
Çilli Fatma

(Badem)
Martı martı masal
Oturmuş bakla satar

(Kurbağa)

Yolda gider, yolcu değil
Ağaca çıkar kedi değil
Yazı yazar katip değil

(Sümüklüböcek)
Karşıdan baktım çalı çeper
Yanına gittim bir top şeker

(Böğürtlen)
Karşıdan baktın al

Yanına vardım bal

(Kiraz)

08-14-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Tekirdağ İlinde Bilmece Sorma Geleneği Tekirdağ İlinde Bilmece Sorma Geleneği Tekirdağ’da bilmece sorma geleneği eski yıllara oranla önemini kaybetse de sürmektedir Tekirdağ'da bilmeceler: kızlar, kadınlar ve erkekler arasında kış gecelerinde, akşam sohbetlerinde, çeşitli eğlence toplantılarında evlenme, sünnet törenlerinde bulgur çekme, yufka açma, salça yapma, hasat zamanı imece ve arkadaş toplantılarında sorulmaktadır Bilmeceler genellikle boş zamanlarda, neşeli ortamlarda sorulur Toplantılarda bilmeceleri büyükler sorar küçükler cevaplar Bilmece sorma için özel bir toplantı yapılmaz Tekirdağ'da bilmece soranlara özel bir ad verilmez Bilmeceler yaşlılardan öğrenilir Günümüzde kitaplardan öğrenilen bilmeceler de önemli yer tutmağa başlamıştır Bilmece sorulurken sessizlik esastır Herkes bilmecelerin cevabını bulmağa çalışır Bilmecelerin cevabını bulma, halk arasında zeka ölçüsü olarak değerlendirilir Cevabı söylemek için mutlaka bir ceza verilir veya bir şey istenir Tekirdağ'da eskiden sorulup günümüze gelen bilmeceler unutulmaya başlanmıştır Kültür alışverişiyle yeni yeni bilmeceler üretilmektedir Köy ortamından uzaklaşan gençler köy bilmeceleri dünyasına giremiyor Eskiden mektuplara manilerin yanısıra bilmeceler de yazılırdı Bugün yok denecek kadar azalmıştır Tekirdağ Bilmecelerinden Örnekler İki dik dik, iki bak bak Dört taktak, bir salak (Eşek) Ma mari mor ayaklı Mari törpü yüzlü Mari diğren bacaklı Mari güvem yüzlü (Hindi) Pat pat ayaklı Al al duvaklı Güzel sesli Kırmızı fesli (Horoz) Lap nedir, Lapis nedir? Altı ayaklı dört kanatlı Uçup giden kuş nedir? (Arı) Üstten ot biçerim Altından su içerim (Koyun) Atatay matatay İnce belli Karatay (Karınca) Ağaç üstünde kilitli sandık (Ceviz) Dört kardeş bir yerde yatar (Ceviz) Sarı kız sarkar Düşeceğim diye korkar (Ayva) Sarı tavuk dalda yatar Dal kırılır yerde yatar (Ayva) Dağ doruğunda Çilli Fatma (Badem) Martı martı masal Oturmuş bakla satar (Kurbağa) Yolda gider, yolcu değil Ağaca çıkar kedi değil Yazı yazar katip değil (Sümüklüböcek) Karşıdan baktım çalı çeper Yanına gittim bir top şeker (Böğürtlen) Karşıdan baktın al Yanına vardım bal (Kiraz)