Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Halk Oyunları - Güneydoğu Halk Oyunları

Güneydoğu Anadolu bölgesinin halk oyunları,
Güneydoğu Anadolu bölgesi oyunları,
Güneydoğu Anadolu bölgesinin yöresel oyunları

Güneydoğu Anadolu bölgesinde oynanan halk oyunları

Güneydoğu Anadolu'da genellikle oynanan oyunlar şunlardır;

Ağır halay, Düz halay, Ağır Malatya, Berde, Deriko (derino), Galüç, Üçayak, Ağır hava, Dik hava, Hasandağlı, Lorke, Pekme-zo, Dokuzlu, Dokuzokkalı, Tırpano, Kudaro halayı, Ağır GovcukTırge, Simsimi, Sevda,

Bu oyunlar Türk halk danslarının adlarından da anlaşıldığı gibi Adıyaman halk oyun Halay bölgesinde oynanan dizi biçimindeki oyunlardandır ve genellikle ağır olarak sürdürülen oyunlardır Kadınlar da bu oyunlardan bir kısmını kendi aralarında oynamaktadırlar

Oyunlara eşlik eden müzik aletleri
Davul, Zurna, Kaval, Bağlama, Tef, Iklığ, Darbuka, Cümbüş, Leğen, Cura

Diyarbakır’da halk oyunları; kına geceleri, düğün, bayram ve özel zamanlarda oynanır Bazen sohbet ve eğlenme amaçlı gidilen yerlerde halk oyunları da oynanır Bazen de yöreye özgü eyvanlı evlerde eğlence amaçlı bir araya gelinir ve bu muhabbetlerin açılışı halk oyunlarıyla yapılır ve ardından müzik ile devam eder, hatta bu güzel sohbetler için özel davul zurna bile temin edilir
Yörede oyunlar genelde ağırdan başlayıp hızlanarak devam eder Oyun formları genellikle ;
• Düz çizgi,
• Karşılıklı iki düz çizgi,
• Yarım daire,
• Daire formundadır
Bazı kırsal kesimlerde ise çeşitli biçimde diziler oluşturulur ve sözlü sözsüz ezgiler eşliğinde oynanır Oyunlar serçe parmaklar, kollar ve avuç içlerinin birleşmesiyle oynanmaktadır Bazı oyunlarda kollar serbest bir halde seyir gösterir
Örneğin Çepik oyunu gibi Yörede bazı oyunlar belli araçlar eşliğinde oynanır Bu araçlar genelde ;
Teşi,
Bakraç,
Tüfek,
Sopa,
Tırpan,
Kepenek ‘tir

Seyirlik oyunları geçmişte gerçekleşen olaylar, doğadan etkileşim, dini inançlar ve hikayelerden derlenip belli bir formda ve uygun müzikle sahneleme olayıdır Bu oyunlar yörede halen eski canlılığını koruyarak oynanmaktadır

DİYARBAKIR’DAKİ HALK OYUNLARI İSİMLERİ

KEŞE – O
DELİLE (DELİLO)
GOVEND (HALAY)
HARRANİ (ESMERİM)
ŞUŞANE (TEK AYAK)
DU – NIG (ÇİFT AYAK)
ÇAÇAN
ÇEPİK
MERYEMO
PAPURE
DÜZO
KADIN DELİLOSU
KADIN HALAYI
TEŞİ
BERİ
TEŞİ (ERKEK)
GUR – U PEZ (KURT KUZU)
HASAT
KELEK
ŞUR – U MERTAL (KILIÇ KALKAN)
ÇÖMÇE GELİN

Gaziantep ilinde en çok sevilip oynanan oyunlar
Dokuzlu, Oğuzlu, Çepikli -Çibikli (Havarişko da denir), Fatige demune , Mani, Şirin Nar, Mendilli, Leylim

Gaziantep ili sınırları içerisinde Türkmen oymaklarından Barak aşireti de yaşamaktadır Bunların da kendilerine özgü çok güzel Türk halk dansları vardır Bu oyunlara Davul Zurna eşlik eder Bu oyunlarda müziğe, kartal kanadından yapılan ve Zambur adı verilen bir halk çalgısı da eşlik etmektedir

Gaziantep ili Türk halk dansları kadar halk müziği bakımından da çok zengin illerimizden biridir Yörede yapılan araştırmalar bu bölgedeki türkü ve melodilerin Uzun havalar, Kırık havalar ve Halaylar olmak üzere üçlü grup altında toplanabileceğini göstermektedir
Halk müziği araçları : Üflemeli sazlar, başta orta kaba olmak üzere Zurna, dilli dilsiz Kavallar, yaylı sazlardan Kemane, vurmalı sazlardan başta Davul olmak üzere, Tef, Darbuka ve Zil

Barak’lar arasında bugün de çok sevilip oynanan oyunlardan bazıları;Meryem, Mermere, Kaba, Tam Kaba, Kırıkcan, Çobanbeyli, Nahsani, Barak Halayı ya da Barak İki Kamış oyunu, Üçürdüm