Mardin'deki Camiler

Camii (Cami-i Kebir) : Mardin'deki camilerin en eskisidir Ulu cami mahallesindedir Kıble duvarına paralel uzanan üç nef, mihrap önünde 2 nef boyunca tromplu ve dıştan ' bir kubbe ile örtülmüştür 6 paye üzerine oturan kubbe, bütün mekana hakimdir Çapraz tonozlu revaklarda yalnız kuzeyde beş bölüm kalmış diğerleri kay muştur Burada revaklar arasında küçük sel sebilli bir eyvan dikkati çeker Minaresi Artuklu hükümdarı Kudbettin İlgazi zamanında inşa olunmuştur (1176) Bu camiye, Artuklu hükümdarlarından Melik Salih (1312-1362) bir kısım malını vakıf yaptırmıştır Bunlar 38 dükkan, bir hamam, Bab-ı Cedid civarında bir bahçe ve Mardin köylerinde bir çok bağ dan oluşuyordu Mardin'in en önemli İslami merkezlerinden biri olan Ulu Cami, devasa yapısıyla tarihin ihtişamını gökyüzüne mağrur minaresiyle göz kırparak taşımaktadır


Şehidiye Medresesi : Şehidiye Camii 1214 tarihinde Melik Mansur Nasreddin Artuk Aslan tarafından yaptırılmıştır Bu günkü minaresi, Şerefeye çıkılan çift merdivenleri ile helezonik yapıdadır 1916 yılında inşa edilmiştir


Melik Mahmut Camii (Bab Es Sur) : Camii, yatık bir dikdörtgen alan kaplayan ve bir yanında ve diğer yanlardan dar sokakların ayrıldığı evlerle ve çeşitli portal şeklinde taş işlemeli ana girişi küçük bir meydanda açık durumdadır Melik Mahmud (1367-1368)'un burada defnedilmiş olmasından da bu camiye Melik Mahmud Camisi denmektedir


Abdullatif ( Latifiye) Camii : MS1314'de Artukoğullarından Melik Salih ve Melik Muzaffer'in adamlarından Abdullatif Bin Abdullah tarafından yaptırılmıştır Minaresi Mısır Valisi Muhammed Ziya Tayyar Paşa tarafından inşa ettirilmiştir Sultan Avis ve Melik Mansur burada gömülüdür


Reyhaniye Camii : 1756 tarihinde Ahmet Paşa'nın kızı Adile Hanım tarafından yaptırılan bu camii Hasan ayyar çarşısında bulunmaktadır Minaresi sekiz köşelidir


Necmeddin Camii (Maristan Camii) : Emin Necmeddin İlgazi Artukoğulları tarafından yaptırılmıştır Bu camiye Sarı Camiide denmektedir 1116 yılında Emin Necmeddin İlgazi buraya gömülmüştür


Emineddin Camii : Necmeddin İlgazi'nin kardeşi tarafından yaptırıldığı söylenmektedir


Nizameddin Begaz Camii : Diyarbakır kapısında, Melik Kutbeddin'in veziri Nizameddin Begaz tarafından MS 1186 yılında yaptırılmıştır


Şeyh Salih Camii : Hangi tarihte ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir Caminin yanındaki kubbeli türbede Salih türbesi mevcuttur Caminin 50 metre batısında yontma taşla çevrili dört köşeli türbede Şirin isminde bir zat defnedilmiştir


Kale Camii : Hangi tarihte inşa edildiği bilinmemektedir MS1269 yılında Necmeddin İlgazi tarafından onarıldığına dair belgelere rastlanmıştır


Sultan Hamza Mescidi : MS1443 yılında Sultan Hamza tarafından yapımına başlanan bu cami bir yıl sonra oğlu tarafından tamamlanmıştır


Hamidiye Camii : MS1347 yılında Şeyh Zebuni tarafından yaptırılmış, kendisi de içine gömülmüştür


Süleyman Paşa Camii : MS1195 yılında Melik İsa'nın veziri Kudbiddin Bin Emir Ali Sincari tarafından yaptırılmıştır


Şeyh Çabuk Camii : Hangi tarihte ve kim tarafından yapıldığı bilinmeyen cami Diyarbakır Kapı Mahallesindedir Ancak MS 1170 yılında İslam hakimiyeti döneminde Mor Yusuf Kilisesi iken Camiye dönüştürüldüğü söylenmektedir


Tekiye Camii : MS1445 yılında Kasım Padişah'ın yeğeni İbrahim Tekye tarafından yaptırılmıştır


Sultan Musa Camii : Mardin il merkezinden 20 km uzaklıkta yer almaktadır Türklerin bu yöreye akını sırasında büyük bir komutan olan Sultan Musa MS1055 yılında burada şehit olmuştur Sultan Musa ve arkadaşlarının türbeleri Arap Mimarisi biçiminde inşa edilmiştir


Muhammet Hakim Mansuri Camii : Merkeze bağlı Yalım Beldesindedir Mor İsyo Kilisesi iken 19 Yüzyılda camiye dönüştürülmüştür


Midyat Camii : Artuklu Devletinin son zamanlarında inşa edilmiştir


Zeynel Abidin Camii : Nusaybin İlçesinde Hz Muhammed'in l3torunlarından olan Zeynel Abidin'in adıyla anılan Camide kendisinin ve kızkardeşi Zeynep'in türbeleri vardır Hz Muhammed'in berberliğini yapmış olduğu söylenen Selman-i Pak'ın ziyaretgahı mevcuttur


Kızıltepe (Koçhisar) Ulu Camii : Kızıltepe İlçesinde Mardin Artuklu'larından Yavlak Aslan tarafında (1184-1200) başlanmış ve kardeşi Artuk Aslan tarafından (1200-1239)'da tamamlanmıştır Kıble duvarına paralel üç nef mihrap önünde iki nef boyunca 975 m çapında tromplu bir kubbe ile kesilmiştir Caminin iç kısmı, mihrabı ve duvarları zarif oyma işleme yazılarıyla süslenmiştir