Çocuklarda Balgam Tedavisi...

Solunum yollarında salgıların (balgamın) temizlenmesi nasıl yapılır?


Göğüs Fizyoterapisi

Kistik fibrozisli hastalarda en önemli sorunlar solunum sistemi ile ilgili olanlardır Bu sorunlar esas olarak balgamın solunum yollarını tıkaması mikropların çoğalması için uygun ortam oluşturması sonucu solunum sistemi enfeksiyonlarının oluşmasına bağlıdır Fizyoterapi ile balgamın solunum yollarından temizlenmesi enfeksiyonları önleyerek akciğerlerdeki hasarın oluşmasını engeller ve geciktirir


Fizyoterapi programı değişik tedavi şekillerinden oluşur:


Perküsyon (göğüse vurma):

Avuç uygun şekilde tutularak çocuğun göğsüne vurulması ile balgamın akciğerlerden sökülmesi sağlanır Değişik pozisyonlarda vurularak kenarlarında bal olan bir kavanoza ters çevirilip vurulduğunda balın sökülmesi gibi balgamın akciğerlerden atılmasına çalışılır


Pozisyon değişikliği:


Çocuğu değişik pozisyonlarda tutarak yerçekiminin etkisi ile balgamın akciğerlerden çıkarılmasıdır


Vibrasyon (titreşim):

Perküsyon sonrası çocuk öksürtülerek balgam çıkartılırken çocuğun sırtına titreşim yapılarak balgamın çıkarılmasına yardımcı olunur


Öksürme:

Her pozisyonda perküsyon yapıldıktan sonra çocuğun öksürmesi balgam çıkarmasına yardımcı olur Derin soluk alınıp derin ve tam nefes verilmesi de balgam sökülmesinde oldukça etkili bir yöntemdir


Egzersiz yapma:

Kistik fibrozisli hastalar diğer çocuklar gibi yüzme koşma bisiklete binme ağırlık kaldırma gibi sporları yapabilirler Çocukların değişik pozisyonlarda egzersiz yapmaları zıplamaları bir yere asılarak sallanmaları amuda kalkmaları göğsün hareketliliği için oldukça önemlidir Hastalar spor yaptıkları sürece daha aktif yaşarlar ve balgamları daha kolay sökülür Ailelerin çocukları spor yapmaya teşvik etmeleri gerekir


Günlük fizyoterapi programı

Kistik fibrozisli hastaların ailelerinin göğüs fizyoterapisini günlük olağan programlı işleri arasına koymaları gerekir Tercihen ailede fizyoterapiyi birden fazla kişinin uygulaması gerekir Günlük olarak değişik pozisyonlarda işlem yapılmalı balgamın fazla çıkarıldığı pozisyonlarda işleme daha uzun süre devam edilmelidir Solunum yolu enfeksiyonları olduğunda fizyoterapi sayısı ve süresi artırılmalıdır


Balgamı yumuşatmak için solunum yolu ile verilen ilaçların göğüs fizyoterapisinden önce verilmesi balgam çıkarılmasını kolaylaştırır Yine işlemin beslenmeden tercihen bir saat sonra yapılması işlem sırasında olabilecek kusmaları azaltır Çocuklar balgamlarını yutabildiklerinden fizyoterapi sırasında çocuğun öksürmesi ve balgamını yutması işlemin etkisiz olduğunu göstermez Göğüs fizyoterapisi sırasında balgamda kan görülmesi durumunda işleme ara verilmeli ve izleyen merkeze bilgi verilmelidir


Uzm Dr Ayşe Tana Aslan