Lan Ne Demektir |
08-13-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Lan Ne DemektirTürkçemizin en çok kullanılan fakat hakkında en az yazı yazılmış, en az izahata girişilmiş kelimesidir Oğulan > oğlan > ulan > lan Temelde bir hitap şekli olmasına rağmen, daha çok samimi insanlar arasında kullanılması evladır Medeni ilişkilerde feci ayıp olarak algılanır Tek başına incelendiğinde belirgin bir anlamı ve kökeni bulunamamaktadır Oğlan kelimesinden eğilip bükülerek türetildiği sadece ses benzerliğinden yola çıkılmış bir iddiadır Anadolu`da "ula" şeklinde kullanılmakta fakat oğlan yerine "oğla" denmemektedir Bir açıdan bakıldığında kelimenin içinde bir emir kipi de olduğu düşünülebilir "Davran" "Uyan" emirlerinde olduğu gibi bunda da "ulan" denilerek, bir yere ulaşma emri verilmiş olabilir Günümüzdeki kullanımla ilgisi olmamakla beraber bu teoriye iyi bir kılıf bulursak belki ayıp olmaktan çıkarabiliriz Böylece yüksek mevkideki insanların da bu kelimeyi özgürce kullanabilmesine imkan sağlar, bol hayır duası alırız Ama Yargıtay ," tartışma sırasında ulan sözünü sarfetmek sövme sayılır " demektedir Bu durumda, kullanış biçimine göre hakaret sayılabilir Ya Arapçada ya da Farsçada oğlan anl gelen, bizde ise sokak dilinin demirbaşı haline gelmiş argo bir sözcüktür Fransa 'da eşek manasına geldiğine dair söylentiler vardır Küfür olmayan argo edatı Eşekle uzaktan yakından akrabalığı olmayan ünlemcik Fransızcada fonetik olarak l'âne kelimesinin okunuşu ona benzer, fakat eşek anlamındaki bu "laaannn" kibar ve l harfi dilde ezilerek söylenir Kısacası bunların hepsi lan'a atılan iftiralardır Türkcenin argoda dünya çapında önde olmasının en iyi kanıtı Duygulara tercüman, dertlere derman olabilen bir sözcük Normal ve sorunsuz bir Türk insanının günde en az 20 kere kullandığı samimiyet ifadesi, özellikle kahvede ya da okuldayken bi arkadas nasilsin derse garip gelebilir ama naber lan deyince aranızdaki samimiyet ve bağlantı belirtilmiş olur anında Arapça aşağılık demek olduğu da söylenir Moğolca ve Buryatca "kızıl" demektir; nitekim gerek moğolistan'ın gerek Rusya Federasyonu'na bağlı Buryat Özerk Cumhuriyeti'nin Başkent isimlerinde geçer bu kelime Ulan, elbette ki biraz kurcaladığımızda da anlaşılacağı üzere "oğlan" kelimesinin yamulup bükülmüş halidir oğlan=hötöröf yaklaşımının yanı sıra oğlan=adamım yaklaşımına kadar iyi niyet karinesi bağlı olarak dingilder Ulan, kızdığınız birine kızıl, komünist demenin Ural Altay dillerinden türetilmiş ve esinlenilmiş şeklidir (Ulan Bator) Bu kelime feminel ve maksiler olarak ikiye ayrılır Kadınlar "ulen" der, erkekler ulan Aynı şey len-lan için de geçerliydi ama zamanla kadınların kullanmamasıyla birlikte erkekler len'e sahip çıktı, hatta lan'ı terk etti Uzmanlar ulen'in kullanımının sonlanmasından korkuyor İnsanların farklı tonlamasıyla farklı anlamlara girebilen yegane sözcük ulan!: kızma belirtisi ulan?: Bir şey görüp de o nedir şeklinde bakan kişi sözcüğü hadi lan!: İnanmama belirtisi ulan ulan ulan: Çaresiz kişi repliği ulaaaaaan: Şaşırma belirtisi Sana birşey söyleyeceğim inanmayacaksın lan: Pekiştirme belirteci Lan kafamı attırma: Giderek kızma belirtisi Len ne aptalsın bea: Küçümseme belirtisi Ansıklopedilerde bir ünlem olduğu yazan sözcük Türk milletinin dildeki en büyük icraatlarından biri Yokluğunu dolduracak bir şey kimbilir kaç yy sonra icat edilirdi Attila İlhan'ın İstanbul Ağrısı şiirinde bolca kullandığı kelime Şiiri İstanbul'a seslenerek şöyle bitirir : "sana taptık ulan unuttun mu sana taptık !" Alıntıdır |
|