İki Temel İnsan Tipi

Aşağıdaki 20 soruyu `evet` ve `hayır` olarak cevaplandırın

1 Aktif katılım gerektiren etkinlikleri mi tercih ediyorsunuz?

2 Stresli olduğunuzda karşılaştığınız durumlara daha kolay mı adapte oluyorsunuz?

3 Kalabalık gruplarla kolaylıkla kaynaşabiliyor musunuz?

4 Belirli bir davranışınızdan ötürü işinizde terfi edemediğinizi düşündünüz mü?

5 İçinde şiddet içeren sahneler olan filmler izlemeyi seviyor musunuz?

6 Kumar oynamayı seviyor musunuz?

7 Sık sık piyango bileti alıp toto, loto oynuyor musunuz?

8 İçki ya da uyuşturucu alışkanlığınız var mı? (Nikotin ve kafein de dahil)

9 Nikotin ve kafein gibi enerji yükselten uyarıcılar alınca kendinizi daha iyi hissediyor musunuz?

10 Risk içeren aktiviteler (otomobille hız yapmak, dağa tırmanmak gibi) yapmaktan keyif alıyor musunuz?

11 Stresli olduğunuzda fazla enerji gerektiren aktiviteler yapmak sizi rahatlıyor mu?

12 Güçlü inançları ve duygusal bağları olan gruplara katılmaktan zevk alıyor musunuz?

13 Sıcaklık ve mahremiyet hissinin ağır bastığı küçük gruplara dahil olmaktan keyif alıyor musunuz?

14 Doyduğunuzu bildiğiniz halde yemeğe devam ediyor musunuz?

15 Endişeli ya da stresli olduğunuzda daha fazla mı yiyorsunuz?

16 Alkol ve uyuşturucuyu rahatlamak için mi kutlanıyorsunuz?

17 Stresten kurtulmak için rahatlatıcı aktiviteler uyguluyor musunuz?

18 Tartışmaları önlemek için ara yol bulmaya çalışıyor musunuz?

19 Haftada ortalama 15 saatten fazla televizyon izliyor musunuz?

20 Haftada en az iki kez sinemaya gidiyor ya da TV`de film izliyor musunuz?

21 Haftada en az bir kez VCD DVD ya da video kaset alıyor musunuz?

22 Depresyondayken enerjinizi yükseltmek için rahatlatıcı aktiviteler yapıyor musunuz?

23 Kurallar ya da bazı öğreti ve davranış biçimlerin! benimseyen bir derneğe ya da gruba üye misiniz?

24 Boş zamanınızın çoğunu yalnız mı geçiriyorsunuz?

DEĞERLENDİRME

Eğer 1 `den 12`ye kadar olan soruların çoğuna `evet` dediyseniz, atılgan tipsiniz
Eğer 13`den 24`e kadar olan soruların çoğuna `evet` dediyseniz, doymuş tipsiniz
Eğer `evet` cevaplarınızla `hayır` cevaplarınız birbirine eşitse her iki tipi okuyup, size daha uygun olanı seçin

DOYMUŞ TİP

Dr Robertson`tn `doymuş` olarak tanımladığı kişilerin en belirgin özelliği, rahatlamaya, konsantre olmaya, güven ve mutluluk duymaya yönelik davranışlarda bulunmaları Bu arayış, farkında olmaksızın serotonini artırır
Doymuş tiplerin özellikleri söyle sıralanır:
Kütüphane gibi sakin atmosferlerden, kendilerini evlerinde hissedecekleri restoranlardan ya da evde vakit geçirmekten büyük keyif alırlar
Pek çoğu sakin bir müzik eşliğinde kitap okumayı sever
Kendilerinin ve çevrelerindekilerin özel hayatlarına çok önem verirler
Grup halinde hareket etmektense ikili ilişkileri ya da herkesin birbirini tanıdığı küçük toplulukları severler
Uzun, derin ve entelektüel sohbetleri tartışmalara tercih ederler Kendilerini bir fikir çatışmasının içinde bulduklarında kibarlığı elden bırakmaz, alttan almayı hatta konuyu kapatmayı tercih ederler
Geleceğe yönelik karar almaktansa, geçmiş ve bugünü yaşamayı isterler
Stresten kaçmak için ellerinden geleni yaparlar
Yürüyüş, bisiklete binmek, yüzme gibi sporlara daha yatkındırlar Eğer daha hareketli bir spor yapacak olurlarsa çoğu kez bu aerobik ya da koşunun ötesine geçmez
Her koşulda kendilerini rahatlatmaya çalıştıklarından uzun saatler televizyon seyretmek, aşırı derecede şeker ve alkol tüketiminin yanı sıra uyuşturucu maddelere eğilimleri olabilir
Mükemmeliyetçidirler Her şeyin yerinde ve zamanında olmasını isterler
Genellikle serotonin salgısını tetikleyen karbonhidrat ağırlıklı yiyeceklerle beslenirler Makarna, hamur işi ve şeker birinci tercihleridir Proteinli besinler ikinci sırada gelir Çok sert alkollü içkilerden hoşlanmazlar
Kafein içeren yiyecek içeceklerin dozunu, yoğun bir günün zorluklarına katlanabilmek için artırabilirler
Kendilerini heyecanlandıran, zora sokan olaylar karşısında kolaylıkla gerilebilir, huzurları, rahatları kaçabilir Çoğunlukla bu zorlayıcı durumlardan uzak durmaya çalışırlar
Son olarak; bu tür insanlar adrenalin artıran etkinlikler yerine sıkılmayı, endişe ve heyecan duymak yerine melankoliyi tercih ederler

Depresyonu nasıl yaşar?

Stres yaratan olaylar, depresyona girmelerini hızlandırır Yorgunluk, zihin karışıklığı, konsantrasyon eksikliği, içe kapanma, enerji düşmesi, karmaşa gibi duygularla öne çıkar Vücuttaki dopamin ve norepinefrin salgısını artırıcı heyecanlı her şeyi zaten reddettikleri için depresyona girdiklerinde elleri kolları bağlanmış gibi hissederler

Ne yapmalı?

Enerjiyi yükseltmek, dışa dönük bir mizaç kazanmak için dopamin ve norepinefrini artırmak gerekir Buradaki beslenme programının ve diğer önerilerin hedefi, serotonin salgısını birdenbire, dopamin ve norepinefrini de yavaş yavaş artırmak Bunun için:
Bir beslenme rejimi belirleyin Her mönüde mutlaka buğday, nişasta, pirinç, bulgur, yulaf, kepek, arpa, mısır gibi tahıl içeren gıdalar olsun
Kek, patlamış mısır, cevizli ekmek gibi şeyleri ara öğünlerde tüketin
Yağ oranı düşük, protein açısından zengin balık ya da beyaz et gibi besinleri haftada iki kez tüketin Et yerine fasulye, soya fasulyesi, soya sütü gibi protein içeren besinler de yiyebilirsiniz Balık, bu iki salgıyı artırmak için ideal bir besin Bir porsiyonu, yarım saatten kısa bir sürede enerji verir
Patates, havuç, soğan, turp, kereviz, enginar, kuşkonmaz, brokoli, Brüksel lahanası, bezelye, pırasa, marul, mantar gibi sebzeler tüketin
Çok yağlı kırmızı et tüketmeyin Sağlığınız için zararlı ve serotonin seviyesini düşürür
Çikolata, kahve gibi kafein açısından zengin yiyecek ve içecekleri azaltın
Mozart ve Çaykovski`nin müzikleriyle hard rock, heavy metal tarzları enerjinin kısa sürede artmasını sağlar

ATILGAN TİPLER

Dr Robertson`ın `atılgan` diye tanımladığı kişiler, beyinlerindeki dopamin ve norepinefrin kimyasallarının artmasını sağlayacak türde yiyeceklerle beslenir ve aktiviteler uygular Peki atılgan bir tip misiniz?
Heyecan veren, enerji artıran ve uyaran sporları severler
Her zaman hareketlidirler Olayları hızlandırmayı ve sonuca çabuk ulaşmayı severler
Bugün ve geçmişi yaşamaktansa geleceğe bakar, hedef belirlerler
Bu kişiler genellikle işkoliktirler
Biyokimyasal ve psikolojik olarak stres, aktivite, heyecan ve başarıya `ödüllendirilirler`
Mahremiyeti sevmezler
Derin konuşmalar yerine gece boyunca dans etmeyi ya da bir rock konserine gitmeyi tercih ederler
Üç-beş kişinin bir arada bulunduğu grup aktivitelerini severler Çok fazla arkadaşları ama az sayıda samimi dostları vardır
Olayları ve kişileri kontrol etmek isterler
Kokain, kumar, alkol ya da tutkuları olabilir
Çok meraklıdırlar Yeni ve heyecanlı şeyler keşfetmek isterler
Hamburger, biftek, sosis, şarküteri ürünleri, peynir gibi protein açısından zengin besinleri tercih ederler
Sıkılmak yerine heyecan verici şeyleri tercih ederler
Depresyondan korkarlar bu nedenle çoğu duygularından özellikle de hayal kırıklığından kaçarlar, işin ilginç yanı, duygularından kaçma çabaları onları iç çatışmaya ve depresyona yöneltebilir
Beyin kimyasında bu tür bir değişiklik olan insanlar kontrollerini kaybetmiş gibidirler

Depresyonu nasıl yaşar?

Atılgan tipler hep amaçlarına doğru koşarlar Serttirler ancak bu arada duygularını da göstermek ister Kendilerimi manen zayıflatacağım düşündükleri için depresyondan çok korkan bu tür kişilerin depresyonları, endişe verici nitelikte olur Atılgan tipteki insanlar, duygularının hızlı akışı nedeniyle sakin taraflarının hep geri planda kalmasını, bastırılmasını yaşantılar `Doymuş` tipin aksine, psikolojik olarak yaşadıkları acıyı alt etmek için stresi kullanırlar Bunun üstesinden gelmek atılgan tipler için çok kolaydır çünkü yüksek anksiyete içeren bir hayat tarzına alışkındırlar Depresyona girdiklerinde iç dünyalarına endişe hakim olur, depresyonu gizlemeye çalışırlar, sürekli hareket halindedirler Hayatlarını bitirmek zorunda oldukları işlerle ve rutin egzersizlerle doldurmaya çalışırlar Üstelik tüm bu aktiviteler dopamin ve norefpinefrin salgısının daha da hızlanmasına neden olur Böylelikle de kişinin yaşadığı endişe, heyecan ve hareketlilik hali daha da artar

Ne yapmalı?

Atılgan tipteki insanların serotonin salgısı çok düşük, dopamin ve norepinefrin salgısı yüksek ya da çok yüksek olduğunda depresyona girer Serotonin salgısını artırmak için alınacak önlemler şöyle:
Her türlü kırmızı eti ve yumurtayı beslenme rejiminizden çıkartın ya da azaltın Balık, tavuk, fasulye ya da tofu, protein ihtiyacınızı karşılayacaktır
Hartada sadece iki kez hayvansal gıda tüketin İki, üç hafta sonra hayvansal gıda alımını haftada üç kereye çıkarabilirsiniz
Her öğüne bir porsiyon unlu besin katın Bu serotonin salgısını hemen hızlandıracaktır
Arada kek, patlamış mısır, ekmek atıştırın
Kahve ve diğer kafeinli yiyecek içecekler de kısa sürede dopamin ve norepinefrini artırırlar
Barbunya, mercimek ve nohut da enerji veren yiyeceklerden
Bach, Beethoven, Chopin, Handel ve Vivaldi favori müzisyenleriniz olmalı Caz, slow rock veya chili out türlerini tercih etmelisiniz
Yürüyüş, bisiklete binmek, yüzme, esneme hareketleri, düşük tempolu aerobik ve hafif ağırlık çalışmaları tercih edeceğiniz sporlar olmalı

ALINTIDIR