Göğüs Kanseri Ve Nedenleri..

MEME KANSERİ NEDİR ?
Meme, süt bezleri ve burada üretilen sütü meme başına taşıyan kanallardan

oluşur Bu süt bezleri ve kanalları döşeyen hücrelerin, yukarıda tanımladığımız

şekilde, kontrol dışı olarak çoğalmaları ve vücudun çeşitli yerlerine giderek

çoğalmaya devam etmelerine meme kanseri denir

MEME KANSERİ RİSK FAKTÖRLERİ NEDİR ?
Bazı özellikleri taşıyan kadınlarda, meme kanserinin daha sık görüldüğünü

biliyoruz Bu özelliklere risk faktörleri diyoruz Bu risk faktörlerini taşıyan

kişilerin mutlaka meme kanserine yakalanacakları söylenemez Sadece, bu

faktörleri taşımayanlara göre, daha fazla meme kanserine yakalanma olasılıkları

olduğunu biliyoruz Bu faktörleri taşımayan kişiler de meme kanserine

yakalanabilirler Meme kanserine yakalanan kadınların yarısı, bu risk

faktörlerini hiç taşımamaktadır Bu nedenle, risk faktörlerinin taşımayan

kişiler de olağan kontrollerini yaptırmalıdırlar

Meme kanserine yakalanma riskini artıran faktörleri kısaca şu şekilde

sayabiliriz;

Yaş: İleri yaş önemli bir risk faktörüdür Yeni meme kanseri tanısı konan

kadınların % 70’i, 50 yaş üzerindedir Diğer bir deyimle, yaşı 50 yaş üzerinde

olan kadınlarda meme kanseri görülme sıklığı, yaşı 50 yaşın altında olan

kadınlardan 4 kat daha fazladır Bu nedenle, 50 yaş üzerindeki her kadın,

mutlaka yılda bir defa hekime baş vurarak muayene olmalı ve mamografi dediğimiz

meme filmini çektirmelidir

Kişisel meme kanseri hikayesi: Daha önce meme kanseri geçirmiş ve tedavi

olmuş kadınlarda, diğer memede kansere gelişme olasılığı normal kadınlara göre

3-4 kat daha fazladır

Ailede meme kanseri hikayesi: Aile yakınları arasında meme kanserine

yakalanmış kadınların, meme kanserine yakalanma olasılığı, diğer kadınlara göre

daha fazladır Örneğin, kız kardeşi veya annesi meme kanserine yakalanan bir

kadının, meme kanserine yakalanma riski, diğer kadınlardan 2- 5 kat daha

fazladır Bu kadınlar daha sık ve dikkatli izlenmelidir Bu şekilde sorunları

olan kadınlar, meme kanseri genetik danışmanlığının yapıldığı kliniklere baş

vurarak risklerini hesaplattırmaları gerekir Eğer aile geçiş riski yüksek

bulunursa, genetik testi yaptırmalıdırlar Vakfımız polikliniğinde bu hizmet

verilmektedir

Daha önce meme biopsisi yapılmış olması: Memede bir kitle nedeni ile

biopsi yapılmış ve iyi huylu bir tümör saptanmış olabilir Bazı kanser olmayan

iyi huylu tümörlerin bulunması, kanser gelişme riskini değişik oranlarda

artırabilmektedir Bu, tümörün hücresel yapısına göre değişir Örneğin, yapılan

bir biopside, çıkartılan kitlenin patolojik incelemesi sonucu atipik hiperplazi

tanısı konmuş kadınlarda ( bu tamamen iyi huylu bir tümördür), meme kanseri

gelişme oranı normal kadınlara göre daha fazladır

Fertil çağ süresi: Adet görmeye erken başlanması, menepoza geç girilmesi,

fertil cağı uzatmaktadır Bu sırada kadın daha uzun süre östrojen hormonu etkisi

altında kalmakta, meme kanseri gelişme riski artmaktadır Erken menopoza giren

kadınlarda hormon tedavisi yapılmıyor ise, meme kanseri riski önemli ölçüde

azalmaktadır Elli yaşından sonra adet görmeye devam eden kadınlarda, meme

kanserine yakalanma riski az da olsa artmaktadır

Doğurganlık hikayesi: İlk çocuğu doğurma yaşı önemlidir İlk çocuğunu 30

yaşından sonra doğuran kadınlarda meme kanseri görülme oranı 20 yaşından önce

doğuranlara göre 2 kat fazladır Hiç çocuk doğurmayan kadınlarda risk hafif

yükselmektedir

Sosyoekonomik seviyenin yüksekliği: Varlıklı, sosyoekonomik düzeyi yüksek

olan kadınlarda, meme kanseri görülme oranı daha fazladır Bu ailelerin kızları

daha iyi beslendikleri için daha erken gelişmekte ve erken yaşta adet görmeye

başlamaktadır Ayrıca bu çocuklar büyüdükleri zaman eğitim ve iş nedeni ile daha

geç evlenmekte ve daha geç çocuk sahibi olmaktadırlar Bu nedenlere bağlı olarak

fertil çağın erken başlaması, geç doğurma gibi nedenler sebep olarak

sayılabilir Ayrıca bunların dışında başka faktörler de rol almaktadır

Östrojen hormonu tedavisi görenler: Menopoz nedeni ile uzun süre östrojen

tedavisi ( 10 yıldan fazla) gören kadınlarda, meme kanseri oranı artmaktadır

Fakat, hormon tedavisi almayan kadınlarda da, kalp hastalıklarında ve osteoporoz

gibi sorunlarda artış ortaya çıkmaktadır Bu nedenle, menopoz yakınmalarının

azaltılması amacı ile, östrojen verilmesi önerilebilir fakat, mutlaka bir hekim

kontrolu altında yapılmalıdır

Doğum kontrol hapı kullanılması: Bu konuda farklı görüşler olmakla

birlikte hafif bir risk artışı olduğu ileri sürülmektedir On yıl önce doğum

kontrol hapını bırakmış olan kadınlarda ise, bu risk tamamen ortadan

kalkmaktadır

Alkol kullanılması: Fazla alkol alan kadınlarda, almayan kadınlara göre

risk nispeten artmaktadır Günde 3 bardak yüksek dereceli alkol içen bir kadının

meme kanserine yakalanma riski, hiç içmeyen kadına göre 2 kat daha fazladır

Alkol alımının günde bir kadeh ile sınırlandırılması önerilmektedir

Sigara: Sigaranın kesin bir etkisi gösterilememiştir Fakat, genel

sağlığı etkilediğinden dolayı bırakılması önerilmektedir Şişmanlık ve yağlı

beslenme: Bazı çalışmalarda şişmanlığın, özellikle 50 yaş üzerindeki kadınlarda

meme kanserine yakalanma riskini artırdığı gözlenmiştir Özellikle, doymuş

yağların fazla bulunduğu yağlı et gibi yemekler ve yağlı süt ürünlerinin fazla

alınmasının bu riski artırdığı ileri sürülmüştür

MEME KANSERİ RİSKİ AZALTILABİLİR Mİ ?
Egzersiz: Yoğun egzersiz ve jimnastik yapan kadınlarda meme kanseri riskinin azaldığı gözlenmiştir Bu nedenle, tüm kadınlara önerilmektedir

Beslenme:Meme kanseri ile beslenmenin önemli ilişkisi vardır Sebze ve meyveden

zengin beslenme, ağır yağlı yiyeceklerden uzak durulması önerilmektedir Günlük

gıda alımına C vitamini, betakaroten gibi antioksidanların eklenmesinin koruyucu

etkisi olduğu ileri sürülmektedir

Kısaca,
şişmanlığın azaltılması,
alkol alınıyorsa bırakılması
Hafif egzersiz yapılması(haftada 4 saat tempolu yürüyüş),

Sebze ve meyvenin bol tüketilmesi,

gibi basit önlemler ile meme kanseri riski % 30-40 oranında azaltılabilmektedir

MEME KANSERİ ÖNLENEBİLİR Mİ ?
Henüz meme kanserini kesin önleyen bir yöntem henüz yoktur Günümüzde bilinen

tek yöntem, erken tanıdır Erken tanı sayesinde, meme kanserinin getirdiği

sorunlar büyük oranda çözülebilmektedir Bu sayede hastalığın toplumda yaptığı

hasar en aza indirilebilir, yaşam süresi ve kalitesi önemli ölçüde

arttırılabilir

Erken teşhis için bilinen en iyi ve etkili çözüm, kadınların risk durumlarına

göre belirlenmiş olan muayene ve tetkik protokollarının uygulamasıdır

MEME KANSERİ NASIL ERKEN TESPİT EDİLEBİLİR ?
Meme kanserinde erken teşhis yöntemleri, hastanın taşıdığı risk faktörlerine

göre değişmektedir Bu risk faktörlerinin arasında en başta yaş gelmektedir

Daha genç yaşlarda ortaya çıkabilmesine rağmen, ilerleyen yaş gruplarında bu

risk artmaktadır Bu nedenle ilerleyen yaş gruplarında erken teşhis için

alınması gereken önlemler, daha erken yaş gruplarına göre farklılık

göstermektedir

Yirmi yaş üzerindeki kadınlar, her ayın belirli bir döneminde kendi

kendilerini muayene etmelidirler Bu muayene sırasında meme dokusunda farklılık

olup olmadığı araştırılır Eğer bir değişiklik tespit edilirse derhal bir hekime

baş vurulmalıdır Bir değişiklik saptanmasa bile, üç yılda bir kez hekim

tarafından muayene edilmelidirler

Kırk yaşına gelen kadınların, kendi yaptıkları periyodik muayeneye ek

olarak her yıl bir kez hekim tarafından muayene edilmeleri gereklidir Ayrıca

her yıl veya iki yıl ara ile mamogrofiyi çektirmeleri gereklidir

Elli yaşından sonra, kadınlar kendilerinin periyodik muayenelerine ve her

yıl bir defa hekim muayenesine devam etmeli ve mamografi dediğimiz meme filmini her yıl çektirmelidir



Alıntı

MEME KANSERİ İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER


Genç kadınlar, memenin vücutlarının saklı ve gizemli bir parçası olduğuna inandırılarak yetiştirilirler Görülmesinin, dokunulmasının ve hakkında açıktan konuşulmasının toplumsal bir tabu olduğu kabul edilir Erginliğe ulaşıldığında farklı bir duygu da birlikte gelişerek meme, kadınlığın sembolü durumuna gelir Bebek için beslenme, karşı cins için cinsellik işlevi kazanır


Taşıdığı gizem ve sembollerin yanında memenin diğer bir özelliği de, kadın sağlığı ile olan ilişkisidir Meme ve sağlık arasındaki bu ilişki yeterince vurgulanmadığı için, herhangi bir meme hastalığı karşısında kadın, büyük bir şaşkınlık ve korkuya uğramaktadır


Gelişmiş ülkelerde, kadınların hekime baş vurmalarının başlıca nedenlerinden biri, meme ile ilgili yakınmalardır Tüm yaşamı boyunca kadının memesinde bir sertlik fark etmesi, yada ağrı gelişmesi sık rastlanan bir yakınmadır Memede fark edilen sertliklerin, kitlelerin ve değişikliklerin büyük bir çoğunluğu kanser değildir Eğer kanserse bile, erken tanınabilirse, tedavisi mümkündür


Kitapçığımızın bu bölümü, sizin memeniz ile tanışmanız , başkaları için gizemini korusa bile, artık sizin bu duyguyu aşıp bu organınız ile karşı karşıya gelmeniz amacı ile hazırlandı


KANSER NEDİR ?


Anneden gelen yumurta ve babadan gelen spermin birleşmesi ile annenin ve babanın genetik bilgilerin taşıyan tek bir hücre meydana gelir Bu genetik bilgiye DNA adını veriyoruz Bu tek hücre, DNA kontrolünde çoğalarak 100 trilyon sayısına ulaşınca erişkin bir oluşur


Bütün hücreler görevlerini DNA kontrolünde yerine getirir Hücreler bazı zamanlarda organizmanın ihtiyacını karşılamak üzere çoğalırlar Bu çoğalma yine DNA kontrolündedir Bazen çeşitli nedenler ile DNA üzerinde bazı değişiklikler meydana gelir İşte hücrelerin çoğalmasını kontrol eden bölüm değişirse, hücrelerin çoğalmalarını kontrol eden mekanizma ortadan kalkar Bunun sonucu hücrelerde kontrolsuz aşırı bir çoğalma başlar Kontrol ortadan kalktığı için organizmanın sadece belirli bir organında çoğalması gereken hücreler, kan ,lenf veya komşuluk yolu ile organizmanın diğer yerlerine gider ve orada da çoğalmaya başlar İşte, kontrol dışı çoğalmaya başlayan bu hücrelere kanser hücreleri, oluşturdukları klinik tabloya da kanser hastalığı denir


MEME KANSERİ NEDİR ?


Meme, süt bezleri ve burada üretilen sütü meme başına taşıyan kanallardan oluşur Bu süt bezleri ve kanalları döşeyen hücrelerin, yukarıda tanımladığımız şekilde, kontrol dışı olarak çoğalmaları ve vücudun çeşitli yerlerine giderek çoğalmaya devam etmelerine meme kanseri denir


MEME KANSERİ RİSK FAKTÖRLERİ NEDİR ?


Bazı özellikleri taşıyan kadınlarda, meme kanserinin daha sık görüldüğünü biliyoruz Bu özelliklere risk faktörleri diyoruz Bu risk faktörlerini taşıyan kişilerin mutlaka meme kanserine yakalanacakları söylenemez Sadece, bu faktörleri taşımayanlara göre, daha fazla meme kanserine yakalanma olasılıkları olduğunu biliyoruz Bu faktörleri taşımayan kişiler de meme kanserine yakalanabilirler Meme kanserine yakalanan kadınların yarısı, bu risk faktörlerini hiç taşımamaktadır Bu nedenle, risk faktörlerinin taşımayan kişiler de olağan kontrollerini yaptırmalıdırlar


Meme kanserine yakalanma riskini artıran faktörleri kısaca şu şekilde sayabiliriz;


• Yaş: İleri yaş önemli bir risk faktörüdür Yeni meme kanseri tanısı konan kadınların % 70�i, 50 yaş üzerindedir Diğer bir deyimle, yaşı 50 yaş üzerinde olan kadınlarda meme kanseri görülme sıklığı, yaşı 50 yaşın altında olan kadınlardan 4 kat daha fazladır Bu nedenle, 50 yaş üzerindeki her kadın, mutlaka yılda bir defa hekime baş vurarak muayene olmalı ve mamografi dediğimiz meme filmini çektirmelidir


• Kişisel meme kanseri hikayesi: Daha önce meme kanseri geçirmiş ve tedavi olmuş kadınlarda, diğer memede kansere gelişme olasılığı normal kadınlara göre 3-4 kat daha fazladır


• Ailede meme kanseri hikayesi: Aile yakınları arasında meme kanserine yakalanmış kadınların, meme kanserine yakalanma olasılığı, diğer kadınlara göre daha fazladır Örneğin, kız kardeşi veya annesi meme kanserine yakalanan bir kadının, meme kanserine yakalanma riski, diğer kadınlardan 2- 5 kat daha fazladır Bu kadınlar daha sık ve dikkatli izlenmelidir Bu şekilde sorunları olan kadınlar, meme kanseri genetik danışmanlığının yapıldığı kliniklere baş vurarak risklerini hesaplattırmaları gerekir Eğer aile geçiş riski yüksek bulunursa, genetik testi yaptırmalıdırlar Vakfımız polikliniğinde bu hizmet verilmektedir


• Daha önce meme biopsisi yapılmış olması: Memede bir kitle nedeni ile biopsi yapılmış ve iyi huylu bir tümör saptanmış olabilir Bazı kanser olmayan iyi huylu tümörlerin bulunması, kanser gelişme riskini değişik oranlarda artırabilmektedir Bu, tümörün hücresel yapısına göre değişir Örneğin, yapılan bir biopside, çıkartılan kitlenin patolojik incelemesi sonucu atipik hiperplazi tanısı konmuş kadınlarda ( bu tamamen iyi huylu bir tümördür), meme kanseri gelişme oranı normal kadınlara göre daha fazladır


• Fertil çağ süresi: Adet görmeye erken başlanması, menapoza geç girilmesi, fertil cağı uzatmaktadır Bu sırada kadın daha uzun süre östrojen hormonu etkisi altında kalmakta, meme kanseri gelişme riski artmaktadır Erken menopoza giren kadınlarda hormon tedavisi yapılmıyor ise, meme kanseri riski önemli ölçüde azalmaktadır Elli yaşından sonra adet görmeye devam eden kadınlarda, meme kanserine yakalanma riski az da olsa artmaktadır


• Doğurganlık hikayesi: İlk çocuğu doğurma yaşı önemlidir İlk çocuğunu 30 yaşından sonra doğuran kadınlarda meme kanseri görülme oranı 20 yaşından önce doğuranlara göre 2 kat fazladır Hiç çocuk doğurmayan kadınlarda risk hafif yükselmektedir


• Sosyoekonomik seviyenin yüksekliği: Varlıklı, sosyoekonomik düzeyi yüksek olan kadınlarda, meme kanseri görülme oranı daha fazladır Bu ailelerin kızları daha iyi beslendikleri için daha erken gelişmekte ve erken yaşta adet görmeye başlamaktadır Ayrıca bu çocuklar büyüdükleri zaman eğitim ve iş nedeni ile daha geç evlenmekte ve daha geç çocuk sahibi olmaktadırlar Bu nedenlere bağlı olarak fertil çağın erken başlaması, geç doğurma gibi nedenler sebep olarak sayılabilir Ayrıca bunların dışında başka faktörler de rol almaktadır


• Östrojen hormonu tedavisi görenler: Menopoz nedeni ile uzun süre östrojen tedavisi ( 10 yıldan fazla) gören kadınlarda, meme kanseri oranı artmaktadır Fakat, hormon tedavisi almayan kadınlarda da, kalp hastalıklarında ve osteoporoz gibi sorunlarda artış ortaya çıkmaktadır Bu nedenle, menopoz yakınmalarının azaltılması amacı ile, östrojen verilmesi önerilebilir fakat, mutlaka bir hekim kontrolu altında yapılmalıdır


• Doğum kontrol hapı kullanılması: Bu konuda farklı görüşler olmakla birlikte hafif bir risk artışı olduğu ileri sürülmektedir On yıl önce doğum kontrol hapını bırakmış olan kadınlarda ise, bu risk tamamen ortadan kalkmaktadır


• Alkol kullanılması: Fazla alkol alan kadınlarda, almayan kadınlara göre risk nispeten artmaktadır Günde 3 bardak yüksek dereceli alkol içen bir kadının meme kanserine yakalanma riski, hiç içmeyen kadına göre 2 kat daha fazladır Alkol alımının günde bir kadeh ile sınırlandırılması önerilmektedir


• Sigara: Sigaranın kesin bir etkisi gösterilememiştir Fakat, genel sağlığı etkilediğinden dolayı bırakılması önerilmektedir


• Şişmanlık ve yağlı beslenme: Bazı çalışmalarda şişmanlığın, özellikle 50 yaş üzerindeki kadınlarda meme kanserine yakalanma riskini artırdığı gözlenmiştir Özellikle, doymuş yağların fazla bulunduğu yağlı et gibi yemekler ve yağlı süt ürünlerinin fazla alınmasının bu riski artırdığı ileri sürülmüştür


MEME KANSERİ RİSKİ AZALTILABİLİR Mİ ?


Egzersiz: Yoğun egzersiz ve jimnastik yapan kadınlarda meme kanseri riskinin azaldığı gözlenmiştir Bu nedenle, tüm kadınlara önerilmektedir


Beslenme:Meme kanseri ile beslenmenin önemli ilişkisi vardır Sebze ve meyveden zengin beslenme, ağır yağlı yiyeceklerden uzak durulması önerilmektedir Günlük gıda alımına C vitamini, betakaroten gibi antioksidanların eklenmesinin koruyucu etkisi olduğu ileri sürülmektedir


Kısaca;

• Şişmanlığın azaltılması,

• Alkol alınıyorsa bırakılması

• Hafif egzersiz yapılması(haftada 4 saat tempolu yürüyüş),

• Sebze ve meyvenin bol tüketilmesi,

gibi basit önlemler ile meme kanseri riski % 30-40 oranında azaltılabilmektedir


MEME KANSERİ ÖNLENEBİLİR Mİ ?


Henüz meme kanserini kesin önleyen bir yöntem henüz yoktur Günümüzde bilinen tek yöntem, erken tanıdır Erken tanı sayesinde, meme kanserinin getirdiği sorunlar büyük oranda çözülebilmektedir Bu sayede hastalığın toplumda yaptığı hasar en aza indirilebilir, yaşam süresi ve kalitesi önemli ölçüde arttırılabilir


Erken teşhis için bilinen en iyi ve etkili çözüm, kadınların risk durumlarına göre belirlenmiş olan muayene ve tetkik protokollarının uygulamasıdır


MEME KANSERİ NASIL ERKEN TESPİT EDİLEBİLİR ?


Meme kanserinde erken teşhis yöntemleri, hastanın taşıdığı risk faktörlerine göre değişmektedir Bu risk faktörlerinin arasında en başta yaş gelmektedir Daha genç yaşlarda ortaya çıkabilmesine rağmen, ilerleyen yaş gruplarında bu risk artmaktadır Bu nedenle ilerleyen yaş gruplarında erken teşhis için alınması gereken önlemler, daha erken yaş gruplarına göre farklılık göstermektedir


Yirmi yaş üzerindeki kadınlar, her ayın belirli bir döneminde kendi kendilerini muayene etmelidirler Bu muayene sırasında meme dokusunda farklılık olup olmadığı araştırılır Eğer bir değişiklik tespit edilirse derhal bir hekime baş vurulmalıdır Bir değişiklik saptanmasa bile, üç yılda bir kez hekim tarafından muayene edilmelidirler


Kırk yaşına gelen kadınların, kendi yaptıkları periyodik muayeneye ek olarak her yıl bir kez hekim tarafından muayene edilmeleri gereklidir Ayrıca her yıl veya iki yıl ara ile mamografiyi çektirmeleri gereklidir


Elli yaşından sonra, kadınlar kendilerinin periyodik muayenelerine ve her yıl bir defa hekim muayenesine devam etmeli ve mamografi dediğimiz meme filmini her yıl çektirmelidir


KADINLAR KENDİLERİNİ NASIL MUAYENE ETMELİDİR ?


Erken teşhis için her kadının ayın belirli bir günü kendisini muayene etmesi gerekir Her ay kendisini düzenli olarak kendisini muayene eden bir kadın, memesinde ortaya çıkan bir kitleyi çok daha erken fark eder


Kadınlara kendilerini muayene etmesini öğreten çeşitli kitap ve broşürler var Fakat bu çoğunlukla yetersiz kalmaktadır Meme muayenesini öğreten silikon meme kiti ve video filmleri bulunmaktadır Vakfımızda meme muayenesi eğitimi, bu araçlar ile seminerler şeklinde verilmektedir


MUAYENE SIRASINDA FARKEDİLEBİLECEK DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR?


Aşağıda değişiklikler fark edildiğinde, gecikmeden bir hekime baş vurulmalıdır

• Memede iki haftadan uzun süre ele gelen sertlik veya kitle,

• Meme derisinde kalınlaşma, şişme, renk değişikliği,

• Meme başında kalınlaşma, kızarıklık veya yara olması,

• Memede veya meme başında içeri doğru çekinti olması,

• Memenin şeklinde değişiklik,

• Meme başlarının pozisyonlarında değişiklik,

• Meme başında ortaya çıkan akıntı


MAMOGRAFİ NEDİR ?


Mamografi, düşük dozda çekilen bir meme röntgen filmidir Memede, muayene ile saptanamayacak kadar küçük anormalliklerin tespit edilmesi amacı ile çekilir Mamografinin gerçek değeri budur Çünkü, bu sayede, hastalık muayene ile tespit edilebilecek safhadan önce saptanır Bu nedenle kesin hayat kurtarıcıdır Kırk yaşını geçen kadınlar her yıl veya iki yılda bir mamografi çektirmeli ve her yıl uzman bir hekime meme muayenesi olmalıdır Elli yaşını geçen kadınlar ise her yıl mamografi çektirmeli ve hekime muayene olmalıdır


MAMOGRAFİ NE ZAMAN ÇEKTİRİLİR ?


Mamografi çekilirken meme, iki tabaka arasında birkaç saniye hafifçe sıkıştırılır Bu nedenle memelerin en az hassas olduğu zamanda mamografi çekilmesi, özellikle memeleri hassas kadınlara önerilmektedir Adet bitimini takip eden hafta, memelerin hassasiyetinin en az olduğu zamandır Ayrıca adet bitimini takip eden hafta, hormonal nedenlerle memelerin şişliği en alt düzeydedir ve bu sırada daha iyi sonuçlar alınmaktadır Bu sebeplerden dolayı herhangi özel bir durum olmadıkça, mamografi çekiminin, adetin bitimini takip eden haftada yapılması önerilmektedir


MAMOGRAFİ ÇEKTİRMEYE GİDERKEN NELERE DİKKAT ETMELİ ?


Mamografi çekilirken belden yukarısı çıplaktır Bu nedenle çekime gelirken iki parça elbise giyilmesi önerilir Bu sayede çekim sırasında belden üstü kolaylıkla çıkartılabilir Filmi etkileyebileceğinden, koltuk altlarına deodorant, talk pudrası, losyon gibi şeyler sürülmemelidir


MEMEDE BİR KANSER VARSA MAMOGRAFİ İLE MUTLAKA TANI KONUR MU ?


Bazı meme kanserlerini mamografi ile görmek mümkün olmaz Bazen de görülse bile mamografiyi okuyan hekim fark etmeyebilir Bu nedenle mamografiyi değerlendiren hekimin tecrübe ve bilgisi çok önemlidir Buna ek olarak mamografiyi çeken teknisyenin bilgi ve tecrübesi de filmin iyi çekilmesinde etkilidir Mamografiyi çeken aygıtın son teknolojiye uygun olması , aletin sürekli teknik bakımının ve kalibrasyonunun yapılması filmin kalitesini yükseltmekte ve kanserin yakalanma olasılığını artırmaktadır Bütün bu personel ve teknolojik şartlar yerine getirilse bile mamografi ile kanserin atlanma olasılığı % 20 dir Buna rağmen mamografi hala bilinen en iyi toplu tarama tekniği olma özelliğini korumaktadır


MEMEDE BİR KİTLE TESPİT EDİLDİĞİNDE NE YAPILMALI?


Memede bir kitle tespit edilince bunun kanser mi, yoksa başka bir hastalık mı olduğu araştırılmalıdır Şunu önemle vurgulamak gerekir ki, memede saptanan her kitle kanser değildir Bu nedenle, memede şüpheli bir kitle saptanınca, hemen korkup telaşlanmaya ve paniğe kapılmaya gerek yoktur Memede bir kitle saptandığında, bir hekime başvurarak daha ileri tetkiklerin yapılması gereklidir


MEME KANSERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR ?


Son yıllarda meme kanseri tedavisinde oldukça önemli gelişmeler olmuştur Bir çok tedavi olanakları ortaya çıkmıştır Bu olanaklar, önemli ölçüde, hastalığın saptandığı safhaya göre değişir Hastalık ne kadar erken safhada saptanırsa tedavi olanağı ve seçeneği o kadar fazla olmaktadır


Meme kanseri tedavisi, günümüzde, uzmanlardan oluşan ekiplerce yapılmaktadır Böyle bir ekip içinde cerrah, onkolog, radyasyon onkoloğu, radyolog, patolog, psikolog, plastik cerrah, fizyoterapist gibi, tıbbın değişik dallarından bir araya gelmiş ve özellikle çalışma alanları meme kanseri üzerinde yoğunlaşmış hekimler bulunur


MEME AMELİYATLARI NELERDİR ?


Günümüzde meme kanserinin tedavisinde, cerrahi girişimin birkaç farklı uygulaması vardır Bu uygulamalar temel olarak, memenin alınmadan korunmasına yönelik olanlar ve memenin tümünün çıkartılmasına yönelik olanlar olarak iki ana gruba ayrılmaktadır Bunlara ek olarak da, alınan memenin yerine, plastik cerrahi teknikler ile yeniden meme rekonstrüksiyonu yapılması ameliyatları vardır


KEMOTERAPİ NEDİR ?


Kanser hücrelerini öldürücü ilaçlarla yapılan tedavidir Bu ilaçlar ağızdan veya damardan verildikten sonra tüm vücuda yayılır Genellikle, aynı anda birkaç ilaç birlikte verildiğinde daha etkili olduklarından, değişik kombinasyonlar halinde verilirler Kemoterapi, belirli bir süre verilir ve sonra ara verilir Bu aralarda hastanın kendisini toparlaması sağlanır Daha sonra tekrar bir süre ilaç verildikten sonra ara verilir


Bazı olgularda lokal olarak yapılan cerrahi tedaviye ek olarak, ilaç tedavisi de eklemek gerekebilir Hastalarda cerrahi tedavi sonrası yapılan tetkiklerde, herhangi bir bölgede kanser kalmamış olsa bile, koruyucu önlem olarak bir süre ilaç tedavisi yapılabilir Bu tedaviye adjuan kemoterapi denir


HORMON TEDAVİSİ NEDİR ?


Bazı meme kanseri hücreleri, içerdikleri hormon reseptörleri (algılayıcıları) aracılığı ile dişilik hormonu olan östrojene duyarlı olabilir Yani, östrojen hormonu bu kanser hücrelerinin büyümelerine ve artmalarına neden olabilir Hormon tedavisinde amaç, bu şekilde östrojen reseptörü içeren ve bu hormona duyarlı olan kanser tiplerinde, östrojen etkisinin ortadan kaldırarak kanserin gelişmesinin önlenmesidir Bu amaçla günümüzde kullanılan ilaç, tamoxifendir Tamoxifen tedavisi, genellikle en az iki yıl ve en fazla beş yıl sürmektedir


IŞIN TEDAVİSİ (RADYOTERAPİ) NEDİR?


Işın tedavisi, meme bölgesine ve koltuk altına uygulanarak, cerrahi girişimden sonra kalma olasılığı olan kanser hücrelerinin öldürülmesini sağlamak amacı ile yapılır Bu tedavinin de, diğer tedaviler gibi bazı yan etkileri vardır Bu tedaviyi gören kadınların çoğu halsizlikten yakınırlar Memede şişme ve ağırlık hissi ortaya çıkabilir Bu yan etki yaklaşık bir yılda kendiliğinden kaybolur Tedavi edilen bölgedeki deri, güneş yanığı rengini alabilir Bu da yaklaşık bir yıl içinde azalır


ERKEKLERDE MEME KANSERİ GÖRÜLÜR MÜ ?


Kadınlara kıyasla daha az görülmekle birlikte, erkeklerde de meme kanseri görülebilir Her 100 meme kanserinden birisi erkeklerde görülür 1993-1997 yılları arasında, erkeklerde görülen meme kanseri oranı % 50 artış göstermiştir Bu nedenle erkeklerin de bu konuda duyarlı olmaları gereklidir


DÜNYADA MEME KANSERİ GÖRÜLME SIKLIĞI NEDİR?


Meme kanseri bir çok ülkede, kadınların en korkulu sağlık sorunu olma özelliğini taşımaktadır Günümüzde ABD� de, sekiz kadından birisi meme kanserine yakalanmaktadır Bu oran Avrupa ülkelerinde on kadında birdir Meme kanseri ile ilgili sayıları şu şekilde sıralayabiliriz;


• 1950-1970 yılları arasında ABD� de, 1milyon kadın meme kanseri nedeni ile hayatını kaybetti Bu sayı ABD�nin 2 Dünya savaşı, Kore ve Vietnam savaşlarında kaybettiği insan sayısından fazladır

• 1998 yılında Avrupa�da 1 milyon kadın, meme kanserin nedeni ile tedavi görmektedir

• 2000 yılında dünyada 1 milyon kadına, yeni meme kanseri tanısı konacaktır

• Dünyada her 11 dakikada 1 kadın, meme kanseri nedeni ile hayatını kaybediyor

• Dünyada her 3 dakikada 1 kadına, yeni meme kanseri tanısı konuyor


TÜRKİYEDE MEME KANSERİ GÖRÜLME SIKLIĞI NEDİR?


Türkiye� de sağlıklı bir istatistik bulunmuyor Gerek beslenme, gerekse iklim açısından, ülkemiz şartlarına yakın sayabileceğimiz bir Akdeniz ülkesi olan İtalya istatistiklerini ülkemize uyguladığımızda, Türkiye� de her yıl 30 bin kadın meme kanserine yakalanmaktadır


Sayılar soyut kavramlar oldukları için fazla bir anlam taşımayabilir Fakat bir an durup düşünürsek, yakın çevremizde, akraba ve dostlarımız arasında, bu sorun ile karşılaşmış birkaç tanıdığımızı, mutlaka anımsayacağız Sorunun hiç de sandığımız kadar bizden uzak olmadığını, güç de olsa kabul etmeliyiz


DÜNYADA MEME KANSERİ ARTIŞ GÖSTERİYOR MU?


Hastalığın diğer bir özelliği de, görülme sıklığının artıyor olmasıdır Kırk yıl önce 1960 yıllarında, ABD� de yirmi kadından birisinde meme kanseri görülürken, günümüzde sekiz kadından birisinde meme kanseri görülmektedir Hastalığın gösterdiği bu artış, tüm gelişmiş batı ülkelerinde izlenmektedir Meme kanseri görülme oranı artış göstermekle birlikte, teknolojik gelişme ve erken tanı olanaklarının artmasına bağlı olarak, meme kanseri ölüm oranı aynı kalmıştır, artmamıştır


MEME KANSERİNDEN ÖLÜM ORANI YÜKSELİYOR MU?


Batı ülkelerinde sivil toplum örgütlerinin çalışmaları ve hükümetlerin sağlık politikaları sonucu, meme kanseri ile ilgili toplum bilinci oldukça yüksek seviyede gelişmiştir Bunun sonucu erken tanı olanakları yaygın olarak kullanıldığı için, meme kanserine bağlı ölüm oranı düşük kalmaktadır


Türkiye� de ise, bu konudaki toplum bilinci yeterince gelişmemiştir Erken tanı olanakları yetersizdir Bu olumsuzlukların sonucu, Türk kadını meme kanseri konusunda çağdaş erken tanı olanaklarından mahrum olduğu için, tanı çok geç konulmaktadır Hastaların büyük bir çoğunda, ilk tanı sırasında çok geç kalındığı için,uygulanacak tedavi seçenekleri fazla olmamaktadır


MEME KANSERİ TOPLU TARAMASI NASIL YAPILIR ?


Mamografi, memenin röntgen filminin çekilerek, kanserin erken dönemde saptanmasına yardımcı olan bir yöntemdir Bu yöntem ile, toplumda belirli bir yaşın üstündeki tüm kadınların meme filmi çekilerek, meme kanseri erken safhada yakalanmaya çalışılır Bu şekilde toplumda meme kanseri taramasının yapılabildiği mamografiye, tarama mamografisi denir


Tarama mamografisi, dünyada en yaygın kullanılan meme kanseri erken tanı yöntemidir Amerikan Kanser Enstitüsü, 40 yaş üzerindeki her kadının, yılda bir defa mamografi çektirmesini ve uzman bir hekim tarafından muayene edilmesini önermektedir Türkiye�de gelişmiş teknolojik donanımlı mamografi merkezlerinin sayısı sınırlıdır Bu aygıtların kalibrasyonu düzenli olarak yapılmamaktadır Filmi çeken teknisyenlerin eğitim düzeyleri yeterli değildir Bu filmi okuyup değerlendiren bir radyoloji uzmanın deneyimli olabilmesi için, yılda en az 8 bin mamografi filmini değerlendiriyor olması gereklidir Türkiye�de tüm bu özellikleri taşıyan tanı merkezi sayısı oldukça azdır


MEME KANSERİ TEDAVİSİNİ KİM YAPAR?


Meme kanserinin tedavisi, günümüzde multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir Hastanın ilk ameliyatını yapan cerrah, ilaç tedavisini uygulayan onkolog, ışın tedavisini uygulayan radyasyon onkoloğu, tanı konulmasında kilit rol alan patolog ve plastik cerrah mutlaka bir ekip çalışması içinde birlikte hastayı ele almalı ve hastanın tedavisini birlikte planlamalıdır Bu hekimler meme kanseri konusunda yeterince bilgili ve uzmanlaşmış olmalıdır Alınan memenin yerine, rekonstrüksiyon yapılarak hastaların bedensel kayıplarının en aza indirilmesi, çağdaş meme kanseri tedavisinin ayrılmaz parçasıdır Bu nedenle plastik ve rekonstrüktif cerrahi, bu ekip içinde yerini almalıdır Meme kanseri sadece hastayı değil, çevresindeki insanları da psikolojik olarak önemli ölçüde etkileyen bir sosyal bir sorundur Böyle bir ekip içinde psikolojik desteği sağlayan psikoloğun bulunması, mutlaka gereklidir Hastaların hemen tümü büyük bir bilgi açlığı içindedir Özellikle beslenme konusunda kendileri yeterince bilgilendirilmemektedir Ekip içinde bulunan bir diyet ve beslenme uzmanı, bu açığı kapatacaktır Bu ekiplerin birlikte çalıştığı meme poliklinikleri, gelişmiş ülkelerin çoğunda vardır Yapılan bilimsel araştırmalar, meme kanseri hastalarının, bu konuda uzmanlaşmış kliniklerde tedavi görmeleri ile, çok daha başarılı sonuçların alındığını göstermiştir


MEME REKONSTRÜKSİYONU NEDİR ?


Ameliyat ile alınan memenin yerine plastik cerrahi tekniklerinden yararlanılarak ameliyat ile yeniden meme yapılmasıdır Eski görüşe göre bu ameliyatlar meme alındıktan en az 2 yıl sonra yapılması öneriliyordu Fakat günümüzün gelişmiş teknolojik olanakları sayesinde artık memenin alındığı ameliyat sırasında plastik cerrahi teknikleri kullanılarak hemen yeni meme yapılabilmektedir Ameliyat sonrası vücut görünümü korunduğu için hastanın morali ileri derecede yükselmektedir Bunun sonucunda hastalık nedeniyle ortaya çıkan psikolojik sorunlar çok daha kolay atlatılabilmekte, hasta normal yaşama çok daha kolay dönmektedir


MEME PROTEZİ NEDİR?


Meme ameliyatı olmuş ve plastik rekonstrüksiyon yapılmamış kadınlar, beden görümlerini korumak amacı ile protez meme kullanmaktadır Batı ülkelerinde bu konuda eğitimli protez hemşireleri, hastanın ölçülerini almakta ve uygun protezin seçimine yardımcı olmaktadır Bu hizmet, eğitim ve deneyim gerektirmektedir Ülkemizde bu protezlerin satışı, sıradan satış elemanlarınca yapılmakta ve ülke alım gücünün çok üzerinde ücret istenmektedir Uygun bir organizasyonla, bu sorun çözülebilir ve ücret üçte bire düşürülebilir Bu sayede hizmet toplumun tüm kesimlerine yayılabilir

Alıntı

Kanser belirtilerine dikkat!


Kanserde erken tanının önemini artık hepimiz biliyoruz


Kanserde erken tanı için, vücudumuzun verdiği uyarıcı belirtileri gözlemlemek, olası risk faktörlerini göz ardı etmemek önemli Bunlara ek olarak, kanser oluşumunu önceden yakamamızı sağlayan gerekli kontroleri de düzenli olarak yaptırmamız şart Unutmayın, erken teşhis yaşama oranını belirgin şekilde arttırır!

MEME AĞRISI


Meme ağrısı, adet öncesi dönemde görülen ortalama 4-5 gün kadar süren ve tamamen normal sayılan gerginlik ağrısından ayırt edilmelidir


Meme Ağrısı hastalık belirtisi midir?

Kadınların en büyük korkusu bu ağrının bir kanser işareti olmasıdır Gerçekten de meme kanseri bazen ağrı ile kendini belli edebilir Hatta bazen ağrı meme kanserinin tek bulgusu olabilir Ancak doktor tarafından incelenmiş ve altta yatan nedenin kanser olmadığına karar verilmiş olanlarda meme ağrısının kanser riskini artırdığı söylenemez

Meme ağrısının tipleri nelerdir?


- Adet düzeni ile ilişkili ağrılar: En sık görülen ağrı tipidir Ağrıların %70'i bu tiptedir Genellikle adet öncesi dönemde ortaya çıkan, hemen adet görmeden önce en yüksek seviyesine erişen ve adet kanaması ile birlikte kaybolan ağrılardır Normal adet öncesi ağrılara göre daha şiddetlidir Otuzlu yaşlarda daha sık görülür Bazen menopoza yakın dönemde alevlenme gösterir Sıklıkla menopoza yakın dönemde kendiliğinden kaybolur Memenin daha ziyade üst ve dış taraflarında daha fazla hissedilirler Bazen koltuk altına doğru yayıldığı da olur Ağrı ile birlikte memelerde hassasiyet de artabilir


- Adet düzeni ile ilişkisiz ağrılar: Kırklı yaşlarda daha sık görülür Adet düzeni ile ilişkili olanlara göre daha kısa sürer ve hastaların yarısında kendiliğinden kaybolur Genellikle tek taraflıdır Memenin bir noktasında olabileceği gibi tam yayılan bir ağrı da olabilir Bu tip ağrıların esas sebebi memede bulunan bir kist, fibroadenom, kanal genişlemesi, lipom yada fibrokistik değişiklikler olabilir


- Aslında meme ile ilgisiz bir olaydan kaynaklanan ama ağrının memede hissedildiği olgular:

Burada ağrı göğüs duvarındaki kaslardan, kaburga eklemlerinden, kıkırdak dokulardan ve boyundaki sinir köklerinden kaynaklanabilir

Meme ağrısının nedenleri nelerdir?


Memede bariz bir hastalık tespit edilmeyen ağrıların oluş mekanizmaları tam olarak bilinmemektedir Ancak ağrının meme hücrelerinde bulunan ve reseptör denen bazı algılayıcıların aşırı hassaslaşması sonucu oluştuğu düşünülmektedir Bu hassaslaşmayı yapan sebeplerden birisi "metilksantin" denen ve bazı ilaçların içinde ve çay- kahve- çikolata ve kolalı içeceklerde bulunan bir kimyasal maddedir Ayrıca kahve vücutta ürettiği yüksek adrenalin seviyesi ile de bu reseptörlerin hassaslaşmasını arttırmaktadır Bir de şarapta bulunan "tiramin" denen bir madde bu ağrıların sebebi olabilmektedirAğrılarda rolü olan bir diğer konu sigara kullanımı ve strestir Her iki faktörün de meme hücrelerindeki aşırı hassaslaşmanın nedenlerinden olduğu bilinmektedir Doymuş ve doymamış yağlar arasındaki denge, doymuş olanlar lehine kaydığında meme hücre zarları normal çalışmasını yitirmekte ve aşırı hassas hale gelmektedir

Meme ağrısı nasıl teşhis edilir ve tedavisi nasıl yapılır?


Normal olan ve adet öncesi hafif gerginlik şeklinde olan meme ağrıları haricinde ağrısı olan hastalar mutlaka doktor kontrolünden geçmelidir Ağrıya sebep olan bir faktör varsa o ortadan kaldırılmalıdır


Ağrısı olan ve olmayan her kadın kendi kendini muayene etmeyi alışkanlık haline getirmelidir Bazen ağrının nedeni uygun olmayan çamaşır kullanımı olabilir Ağrısı olan kadın kendi meme ölçülerine uygun, çok sıkı olmayan sutyen kullanması gerektiğini akılda tutmalıdır

Meme ağrısı olan hastalar diyetlerine dikkat etmeli, çay, kahve, çikolata, kolalı içeceklerle, şarap gibi gıdaları çok daha az tüketmeli, sigara kullanmamalı, stresten olabildiğince uzak durmalı ve bitkisel yağları tercih etmelidirler

Doç Dr Gürsel R Soybir- Genel Cerrahi - Tiroid ve Meme Cerrahisi

Meme Kanseri Nedir ?


Meme, süt bezleri ve burada üretilen sütü meme başına taşıyan kanallardan oluşur Bu süt bezleri ve kanalları döşeyen hücrelerin, yukarıda tanımladığımız şekilde, kontrol dışı olarak çoğalmaları ve vücudun çeşitli yerlerine giderek çoğalmaya devam etmelerine meme kanseri denir

Meme Kanseri Risk Faktörleri Nedir ?

Bazı özellikleri taşıyan kadınlarda, meme kanserinin daha sık görüldüğünü biliyoruz Bu özelliklere risk faktörleri diyoruz Bu risk faktörlerini taşıyan kişilerin mutlaka meme kanserine yakalanacakları söylenemez Sadece, bu faktörleri taşımayanlara göre, daha fazla meme kanserine yakalanma olasılıkları olduğunu biliyoruz Bu faktörleri taşımayan kişiler de meme kanserine yakalanabilirler Meme kanserine yakalanan kadınların yarısı, bu risk faktörlerini hiç taşımamaktadır Bu nedenle, risk faktörlerinin taşımayan kişiler de olağan kontrollerini yaptırmalıdırlar

Meme kanserine yakalanma riskini artıran faktörleri kısaca şu şekilde sayabiliriz;


Yaş: İleri yaş önemli bir risk faktörüdür Yeni meme kanseri tanısı konan kadınların % 70’i, 50 yaş üzerindedir Diğer bir deyimle, yaşı 50 yaş üzerinde olan kadınlarda meme kanseri görülme sıklığı, yaşı 50 yaşın altında olan kadınlardan 4 kat daha fazladır Bu nedenle, 50 yaş üzerindeki her kadın, mutlaka yılda bir defa hekime baş vurarak muayene olmalı ve mamografi dediğimiz meme filmini çektirmelidir


Kişisel meme kanseri hikayesi: Daha önce meme kanseri geçirmiş ve tedavi olmuş kadınlarda, diğer memede kansere gelişme olasılığı normal kadınlara göre 3-4 kat daha fazladır


Ailede meme kanseri hikayesi: Aile yakınları arasında meme kanserine yakalanmış kadınların, meme kanserine yakalanma olasılığı, diğer kadınlara göre daha fazladır Örneğin, kız kardeşi veya annesi meme kanserine yakalanan bir kadının, meme kanserine yakalanma riski, diğer kadınlardan 2- 5 kat daha fazladır Bu kadınlar daha sık ve dikkatli izlenmelidir Bu şekilde sorunları olan kadınlar, meme kanseri genetik danışmanlığının yapıldığı kliniklere baş vurarak risklerini hesaplattırmaları gerekir Eğer aile geçiş riski yüksek bulunursa, genetik testi yaptırmalıdırlar Vakfımız polikliniğinde bu hizmet verilmektedir


Daha önce meme biopsisi yapılmış olması: Memede bir kitle nedeni ile biopsi yapılmış ve iyi huylu bir tümör saptanmış olabilir Bazı kanser olmayan iyi huylu tümörlerin bulunması, kanser gelişme riskini değişik oranlarda artırabilmektedir Bu, tümörün hücresel yapısına göre değişir Örneğin, yapılan bir biopside, çıkartılan kitlenin patolojik incelemesi sonucu atipik hiperplazi tanısı konmuş kadınlarda ( bu tamamen iyi huylu bir tümördür), meme kanseri gelişme oranı normal kadınlara göre daha fazladır

Fertil çağ süresi: Adet görmeye erken başlanması, menepoza geç girilmesi, fertil cağı uzatmaktadır Bu sırada kadın daha uzun süre östrojen hormonu etkisi altında kalmakta, meme kanseri gelişme riski artmaktadır Erken menopoza giren kadınlarda hormon tedavisi yapılmıyor ise, meme kanseri riski önemli ölçüde azalmaktadır Elli yaşından sonra adet görmeye devam eden kadınlarda, meme kanserine yakalanma riski az da olsa artmaktadır


Doğurganlık hikayesi: İlk çocuğu doğurma yaşı önemlidir İlk çocuğunu 30 yaşından sonra doğuran kadınlarda meme kanseri görülme oranı 20 yaşından önce doğuranlara göre 2 kat fazladır Hiç çocuk doğurmayan kadınlarda risk hafif yükselmektedir


Sosyoekonomik seviyenin yüksekliği: Varlıklı, sosyoekonomik düzeyi yüksek olan kadınlarda, meme kanseri görülme oranı daha fazladır Bu ailelerin kızları daha iyi beslendikleri için daha erken gelişmekte ve erken yaşta adet görmeye başlamaktadır Ayrıca bu çocuklar büyüdükleri zaman eğitim ve iş nedeni ile daha geç evlenmekte ve daha geç çocuk sahibi olmaktadırlar Bu nedenlere bağlı olarak fertil çağın erken başlaması, geç doğurma gibi nedenler sebep olarak sayılabilir Ayrıca bunların dışında başka faktörler de rol almaktadır


Östrojen hormonu tedavisi görenler: Menopoz nedeni ile uzun süre östrojen tedavisi ( 10 yıldan fazla) gören kadınlarda, meme kanseri oranı artmaktadır Fakat, hormon tedavisi almayan kadınlarda da, kalp hastalıklarında ve osteoporoz gibi sorunlarda artış ortaya çıkmaktadır Bu nedenle, menopoz yakınmalarının azaltılması amacı ile, östrojen verilmesi önerilebilir fakat, mutlaka bir hekim kontrolu altında yapılmalıdır


Doğum kontrol hapı kullanılması: Bu konuda farklı görüşler olmakla birlikte hafif bir risk artışı olduğu ileri sürülmektedir On yıl önce doğum kontrol hapını bırakmış olan kadınlarda ise, bu risk tamamen ortadan kalkmaktadır


Alkol kullanılması: Fazla alkol alan kadınlarda, almayan kadınlara göre risk nispeten artmaktadır Günde 3 bardak yüksek dereceli alkol içen bir kadının meme kanserine yakalanma riski, hiç içmeyen kadına göre 2 kat daha fazladır Alkol alımının günde bir kadeh ile sınırlandırılması önerilmektedir

Sigara: Sigaranın kesin bir etkisi gösterilememiştir Fakat, genel sağlığı etkilediğinden dolayı bırakılması önerilmektedir Şişmanlık ve yağlı beslenme: Bazı çalışmalarda şişmanlığın, özellikle 50 yaş üzerindeki kadınlarda meme kanserine yakalanma riskini artırdığı gözlenmiştir Özellikle, doymuş yağların fazla bulunduğu yağlı et gibi yemekler ve yağlı süt ürünlerinin fazla alınmasının bu riski artırdığı ileri sürülmüştür


Meme Kanseri Riski Aazaltılabilir mi?


Egzersiz: Yoğun egzersiz ve jimnastik yapan kadınlarda meme kanseri riskinin azaldığı gözlenmiştir Bu nedenle, tüm kadınlara önerilmektedir Beslenme:Meme kanseri ile beslenmenin önemli ilişkisi vardır Sebze ve meyveden zengin beslenme, ağır yağlı yiyeceklerden uzak durulması önerilmektedir Günlük gıda alımına C vitamini, betakaroten gibi antioksidanların eklenmesinin koruyucu etkisi olduğu ileri sürülmektedir





Meme Kanseri Önlenebilir mi ?


Henüz meme kanserini kesin önleyen bir yöntem henüz yoktur Günümüzde bilinen tek yöntem, erken tanıdır Erken tanı sayesinde, meme kanserinin getirdiği sorunlar büyük oranda çözülebilmektedir Bu sayede hastalığın toplumda yaptığı hasar en aza indirilebilir, yaşam süresi ve kalitesi önemli ölçüde arttırılabilir Erken teşhis için bilinen en iyi ve etkili çözüm, kadınların risk durumlarına göre belirlenmiş olan muayene ve tetkik protokollarının uygulamasıdır

Meme Kanseri Nasıl Erken Tespit Edilebilir ?


Meme kanserinde erken teşhis yöntemleri, hastanın taşıdığı risk faktörlerine göre değişmektedir Bu risk faktörlerinin arasında en başta yaş gelmektedir Daha genç yaşlarda ortaya çıkabilmesine rağmen, ilerleyen yaş gruplarında bu risk artmaktadır Bu nedenle ilerleyen yaş gruplarında erken teşhis için alınması gereken önlemler, daha erken yaş gruplarına göre farklılık göstermektedir


Yirmi yaş üzerindeki kadınlar, her ayın belirli bir döneminde kendi kendilerini muayene etmelidirler Bu muayene sırasında meme dokusunda farklılık olup olmadığı araştırılır Eğer bir değişiklik tespit edilirse derhal bir hekime baş vurulmalıdır Bir değişiklik saptanmasa bile, üç yılda bir kez hekim tarafından muayene edilmelidirler


Kırk yaşına gelen kadınların, kendi yaptıkları periyodik muayeneye ek olarak her yıl bir kez hekim tarafından muayene edilmeleri gereklidir Ayrıca her yıl veya iki yıl ara ile mamogrofiyi çektirmeleri gereklidir


Elli yaşından sonra, kadınlar kendilerinin periyodik muayenelerine ve her yıl bir defa hekim muayenesine devam etmeli ve mamografi dediğimiz meme filmini her yıl çektirmelidir


Kadınlar Kendilerini Nasıl Muayene Etmelidir?

Erken teşhis için her kadının ayın belirli bir günü kendisini muayene etmesi gerekir Her ay düzenli olarak kendisini muayene eden bir kadın, memesinde ortaya çıkan bir kitleyi çok daha erken fark eder


Kadınlara kendilerini muayene etmesini öğreten çeşitli kitap ve broşürler var Fakat bu çoğunlukla yetersiz kalmaktadır Meme muayenesini öğreten silikon meme kiti ve video filmleri bulunmaktadır


Muayene Sırasında Fark Edilebilecek Değişiklikler Nelerdir?




Mamografi Nedir?

Mamografi, düşük dozda çekilen bir meme rontgen filmidir Memede, muayene ile saptanamayacak kadar küçük anormalliklerin tespit edilmesi amacı ile çekilir Mamografinin gerçek değeri budur Çünkü, bu sayede, hastalık muayene ile tespit edilebilecek safhadan önce saptanır Bu nedenle kesin hayat kurtarıcıdır Kırk yaşını geçen kadınlar her yıl veya iki yılda bir mamografi çektirmeli ve her yıl uzman bir hekime meme muayenesi olmalıdır Elli yaşını geçen kadınlar ise her yıl mamografi çektirmeli ve hekime muayene olmalıdır

Mamografi Ne Zaman Çektirilir?

Mamografi çekilirken meme, iki tabaka arasında birkaç saniye hafifçe sıkıştırılır Bu nedenle memelerin en az hassas olduğu zamanda mamografi çekilmesi, özellikle memeleri hassas kadınlara önerilmektedir Adet bitimini takip eden hafta, memelerin hassasiyetinin en az olduğu zamandır Ayrıca adet bitimini takip eden hafta, hormonal nedenlerle memelerin şişliği en alt düzeydedir ve bu sırada daha iyi sonuçlar alınmaktadır Bu sebeplerden dolayı herhangi özel bir durum olmadıkça, mamografi çekiminin, adetin bitimini takip eden haftada yapılması önerilmektedir

Mamografi Çektirmeye Giderken NElere Dikkat Etmeli?


Mamografi çekilirken belden yukarısı çıplaktır Bu nedenle çekime gelirken iki parça elbise giyilmesi önerilir Bu sayede çekim sırasında belden üstü kolaylıkla çıkartılabilir Filmi etkileyebileceğinden, koltuk altlarına deodorant, talk pudrası, losyon gibi şeyler sürülmemelidir

Memede Bir Kitle Tespit Edildiğinde Ne Yapılmalı?


Memede bir kitle tespit edilince bunun kanser mi, yoksa başka bir hastalık mı olduğu araştırılmalıdır Şunu önemle vurgulamak gerekir ki, memede saptanan her kitle kanser değildir Bu nedenle, memede şüpheli bir kitle saptanınca, hemen korkup telaşlanmaya ve paniğe kapılmaya gerek yoktur Memede bir kitle saptandığında, bir hekime başvurarak daha ileri tetkiklerin yapılması gereklidir

Meme Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?

Son yıllarda meme kanseri tedavisinde oldukça önemli gelişmeler olmuştur Bir çok tedavi olanakları ortaya çıkmıştır Bu olanaklar, önemli ölçüde, hastalığın saptandığı safhaya göre değişir Hastalık ne kadar erken safhada saptanırsa tedavi olanağı ve seçeneği o kadar fazla olmaktadır


Meme kanseri tedavisi, günümüzde, uzmanlardan oluşan ekiplerce yapılmaktadır Böyle bir ekip içinde cerrah, onkolog, radyasyon onkoloğu, radyolog, patolog, psikolog, plastik cerrah, fizyoterapist gibi, tıbbın değişik dallarından bir araya gelmiş ve özellikle çalışma alanları meme kanseri üzerinde yoğunlaşmış hekimler bulunur

Meme Ameliyatları Nelerdir?


Günümüzde meme kanserinin tedavisinde, cerrahi girişimin birkaç farklı uygulaması vardır Bu uygulamalar temel olarak, memenin alınmadan korunmasına yönelik olanlar ve memenin tümünün çıkartılmasına yönelik olanlar olarak iki ana gruba ayrılmaktadır Bunlara ek olarak da, alınan memenin yerine, plastik cerrahi teknikler ile yeniden meme rekonstrüksiyonu yapılması ameliyatları vardır

Kemoterapi Nedir?

Kanser hücrelerini öldürücü ilaçlarla yapılan tedavidir Bu ilaçlar ağızdan veya damardan verildikten sonra tüm vücuda yayılır Genellikle, aynı anda birkaç ilaç birlikte verildiğinde daha etkili olduklarından, değişik kombinasyonlar halinde verilirler Kemoterapi, belirli bir süre verilir ve sonra ara verilir Bu aralarda hastanın kendisini toparlaması sağlanır Daha sonra tekrar bir süre ilaç verildikten sonra ara verilir


Bazı olgularda lokal olarak yapılan cerrahi tedaviye ek olarak, ilaç tedavisi de eklemek gerekebilir Hastalarda cerrahi tedavi sonrası yapılan tetkiklerde, herhangi bir bölgede kanser kalmamış olsa bile, koruyucu önlem olarak bir süre ilaç tedavisi yapılabilir Bu tedaviye adjuan kemoterapi denir

Hormon Tedavisi Nedir?

Bazı meme kanseri hücreleri, içerdikleri hormon reseptörleri (algılayıcıları) aracılığı ile dişilik hormonu olan östrojene duyarlı olabilir Yani, östrojen hormonu bu kanser hücrelerinin büyümelerine ve artmalarına neden olabilir Hormon tedavisinde amaç, bu şekilde östrojen reseptörü içeren ve bu hormona duyarlı olan kanser tiplerinde, östrojen etkisinin ortadan kaldırarak kanserin gelişmesinin önlenmesidir Bu amaçla günümüzde kullanılan ilaç, tamoxifendir Tamoxifen tedavisi, genellikle en az iki yıl ve en fazla beş yıl sürmektedir

Işın Tedavisi (Radyoterapi) Nedir?


Işın tedavisi, meme bölgesine ve koltuk altına uygulanarak, cerrahi girişimden sonra kalma olasılığı olan kanser hücrelerinin öldürülmesini sağlamak amacı ile yapılır Bu tedavinin de, diğer tedaviler gibi bazı yan etkileri vardır Bu tedaviyi gören kadınların çoğu halsizlikten yakınırlar Memede şişme ve ağırlık hissi ortaya çıkabilir Bu yan etki yaklaşık bir yılda kendiliğinden kaybolur Tedavi edilen bölgedeki deri, güneş yanığı rengini alabilir Bu da yaklaşık bir yıl içinde azalır

Erkeklerde de Meme Kanseri Görülür mü?


Kadınlara kıyasla daha az görülmekle birlikte, erkeklerde de meme kanseri görülebilir Her 100 meme kanserinden birisi erkeklerde görülür 1993-1997 yılları arasında, erkeklerde görülen meme kanseri oranı % 50 artış göstermiştir Bu nedenle erkeklerin de bu konuda duyarlı olmaları gereklidir

Dünyada Meme Kanseri Görülme Sıklığı Nedir?


Meme kanseri bir çok ülkede, kadınların en korkulu sağlık sorunu olma özelliğini taşımaktadır Günümüzde ABD’ de, sekiz kadından birisi meme kanserine yakalanmaktadır Bu oran Avrupa ülkelerinde on kadında birdir Meme kanseri ile ilgili sayıları şu şekilde sıralayabiliriz;

1950-1970 yılları arasında ABD’ de, 1milyon kadın meme kanseri nedeni ile hayatını kaybetti Bu sayı ABD’nin 2 Dünya savaşı, Kore ve Vietnam savaşlarında kaybettiği insan sayısından fazladır 1998 yılında Avrupa’da 1 milyon kadın, meme kanserin nedeni ile tedavi görmektedir 2000 yılında dünyada 1 milyon kadına, yeni meme kanseri tanısı konacaktır Dünyada her 11 dakikada 1 kadın, meme kanseri nedeni ile hayatını kaybediyor Dünyada her 3 dakikada 1 kadına, yeni meme kanseri tanısı konuyor

Türkiye'de Meme Kanseri Görülme Sıklığı Nedir?


Türkiye’ de sağlıklı bir istatistik bulunmuyor Gerek beslenme, gerekse iklim açısından, ülkemiz şartlarına yakın sayabileceğimiz bir Akdeniz ülkesi olan İtalya istatistiklerini ülkemize uyguladığımızda, Türkiye’ de her yıl 30 bin kadın meme kanserine yakalanmaktadır


Sayılar soyut kavramlar oldukları için fazla bir anlam taşımayabilir Fakat bir an durup düşünürsek, yakın çevremizde, akraba ve dostlarımız arasında, bu sorun ile karşılaşmış birkaç tanıdığımızı, mutlaka anımsayacağız Sorunun hiç de sandığımız kadar bizden uzak olmadığını, güç de olsa kabul etmeliyiz

Dünyada Meme Kanseri Artış Gösteriyor mu?


Hastalığın diğer bir özelliği de, görülme sıklığının artıyor olmasıdır Kırk yıl önce 1960 yıllarında, ABD’ de yirmi kadından birisinde meme kanseri görülürken, günümüzde sekiz kadından birisinde meme kanseri görülmektedir Hastalığın gösterdiği bu artış, tüm gelişmiş batı ülkelerinde izlenmektedir Meme kanseri görülme oranı artış göstermekle birlikte, teknolojik gelişme ve erken tanı olanaklarının artmasına bağlı olarak, meme kanseri ölüm oranı aynı kalmıştır, artmamıştır

Meme Kanserinden Ölüm Oranı Yükseliyor mu?


Batı ülkelerinde sivil toplum örgütlerinin çalışmaları ve hükümetlerin sağlık politikaları sonucu, meme kanseri ile ilgili toplum bilinci oldukça yüksek seviyede gelişmiştir Bunun sonucu erken tanı olanakları yaygın olarak kullanıldığı için, meme kanserine bağlı ölüm oranı düşük kalmaktadır


Türkiye’ de ise, bu konudaki toplum bilinci yeterince gelişmemiştir Erken tanı olanakları yetersizdir Bu olumsuzlukların sonucu, Türk kadını meme kanseri konusunda çağdaş erken tanı olanaklarından mahrum olduğu için, tanı çok geç konulmaktadır Hastaların büyük bir çoğunda, ilk tanı sırasında çok geç kalındığı için,uygulanacak tedavi seçenekleri fazla olmamaktadır

Meme Kanseri Toplu Taraması Nasıl Yapılır?


Mamografi, memenin rontgen filminin çekilerek, kanserin erken dönemde saptanmasına yardımcı olan bir yöntemdir Bu yöntem ile, toplumda belirli bir yaşın üstündeki tüm kadınların meme filmi çekilerek, meme kanseri erken safhada yakalanmaya çalışılır Bu şekilde toplumda meme kanseri taramasının yapılabildiği mamografiye, tarama mamografisi denir


Tarama mamografisi, dünyada en yaygın kullanılan meme kanseri erken tanı yöntemidir Amerikan Kanser Enstitüsü, 40 yaş üzerindeki her kadının, yılda bir defa mamografi çektirmesini ve uzman bir hekim tarafından muayene edilmesini önermektedir Türkiye’de gelişmiş teknolojik donanımlı mamografi merkezlerinin sayısı sınırlıdır Bu aygıtların kalibrasyonu düzenli olarak yapılmamaktadır Filmi çeken teknisyenlerin eğitim düzeyleri yeterli değildir Bu filmi okuyup değerlendiren bir radyoloji uzmanın deneyimli olabilmesi için, yılda en az 8 bin mamografi filmini değerlendiriyor olması gereklidir Türkiye’de tüm bu özellikleri taşıyan tanı merkezi sayısı oldukça azdır

Meme Kanseri Tedavisini Kim Yapar?


Meme kanserinin tedavisi, günümüzde multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir Hastanın ilk ameliyatını yapan cerrah, ilaç tedavisini uygulayan onkolog, ışın tedavisini uygulayan radyasyon onkoloğu, teshisin konulmasında kilit rol alan patolog ve plastik cerrah mutlaka bir ekip çalışması içinde birlikte hastayı ele almalı ve hastanın tedavisini birlikte planlamalıdır Bu hekimler meme kanseri konusunda yeterince bilgili ve uzmanlaşmış olmalıdır Alınan memenin yerine, rekonstrüksiyon yapılarak hastaların bedensel kayıplarının en aza indirilmesi, çağdaş meme kanseri tedavisinin ayrılmaz parçasıdır Bu nedenle plastik ve rekonstrüktif cerrahi, bu ekip içinde yerini almalıdır Ameliyat sonrası erken dönemde kol ve omuz hareketlerinin kazanılmasında, geç dönemde kolun şişmesi şeklinde seyreden lenfödem tedavisinin yapılmasında, fizik tedavi ve rehabilitasyonun önemi çok büyüktür Meme kanseri sadece hastayı değil, çevresindeki insanları da psikolojik olarak önemli ölçüde etkileyen bir sosyal bir sorundur Böyle bir ekip içinde psikolojik desteği sağlayan psikoloğun bulunması, mutlaka gereklidir Hastaların hemen tümü büyük bir bilgi açlığı içindedir Özellikle beslenme konusunda kendileri yeterince bilgilendirilmemektedir Ekip içinde bulunan bir diyet ve beslenme uzmanı, bu açığı kapatacaktır Bu ekiplerin birlikte çalıştığı meme poliklinikleri, gelişmiş ülkelerin çoğunda vardır Yapılan bilimsel araştırmalar, meme kanseri hastalarının, bu konuda uzmanlaşmış kliniklerde tedavi görmeleri ile, çok daha başarılı sonuçların alındığını göstermiştir

Meme Protezi Nedir?


Meme ameliyatı olmuş ve plastik rekonstrüksiyon yapılmamış kadınlar, beden görümlerini korumak amacı ile protez meme kullanmaktadır Batı ülkelerinde bu konuda eğitimli protez hemşireleri, hastanın ölçülerini almakta ve uygun protezin seçimine yardımcı olmaktadır Bu hizmet, eğitim ve deneyim gerektirmektedir Ülkemizde bu protezlerin satışı, sıradan satış elemanlarınca yapılmakta ve ülke alım gücünün çok üzerinde ücret istenmektedir Uygun bir organizasyonla, bu sorun çözülebilir ve ücret üçte bire düşürülebilir Bu sayede hizmet toplumun tüm kesimlerine yayılabilir


alıntı

MEME KANSERİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?


MEME KANSERİ NEDİR ?

Meme, süt bezleri ve burada üretilen sütü meme başına taşıyan kanallardan oluşur Bu süt bezleri ve kanalları döşeyen hücrelerin, yukarıda tanımladığımız şekilde, kontrol dışı olarak çoğalmaları ve vücudun çeşitli yerlerine giderek çoğalmaya devam etmelerine meme kanseri denir


MEME KANSERİ RİSK FAKTÖRLERİ NEDİR ?

Bazı özellikleri taşıyan kadınlarda, meme kanserinin daha sık görüldüğünü biliyoruz Bu özelliklere risk faktörleri diyoruz Bu risk faktörlerini taşıyan kişilerin mutlaka meme kanserine yakalanacakları söylenemez Sadece, bu faktörleri taşımayanlara göre, daha fazla meme kanserine yakalanma olasılıkları olduğunu biliyoruz Bu faktörleri taşımayan kişiler de meme kanserine yakalanabilirler Meme kanserine yakalanan kadınların yarısı, bu risk faktörlerini hiç taşımamaktadır Bu nedenle, risk faktörlerinin taşımayan kişiler de olağan kontrollerini yaptırmalıdırlar


Meme kanserine yakalanma riskini artıran faktörleri kısaca şu şekilde sayabiliriz;

Yaş: İleri yaş önemli bir risk faktörüdür Yeni meme kanseri tanısı konan kadınların % 70'i, 50 yaş üzerindedir Diğer bir deyimle, yaşı 50 yaş üzerinde olan kadınlarda meme kanseri görülme sıklığı, yaşı 50 yaşın altında olan kadınlardan 4 kat daha fazladır Bu nedenle, 50 yaş üzerindeki her kadın, mutlaka yılda bir defa hekime baş vurarak muayene olmalı ve mamografi dediğimiz meme filmini çektirmelidir

Kişisel meme kanseri hikayesi: Daha önce meme kanseri geçirmiş ve tedavi olmuş kadınlarda, diğer memede kansere gelişme olasılığı normal kadınlara göre 3-4 kat daha fazladır

Ailede meme kanseri hikayesi: Aile yakınları arasında meme kanserine yakalanmış kadınların, meme kanserine yakalanma olasılığı, diğer kadınlara göre daha fazladır Örneğin, kız kardeşi veya annesi meme kanserine yakalanan bir kadının, meme kanserine yakalanma riski, diğer kadınlardan 2- 5 kat daha fazladır Bu kadınlar daha sık ve dikkatli izlenmelidir Bu şekilde sorunları olan kadınlar, meme kanseri genetik danışmanlığının yapıldığı kliniklere baş vurarak risklerini hesaplattırmaları gerekir Eğer aile geçiş riski yüksek bulunursa, genetik testi yaptırmalıdırlar Vakfımız polikliniğinde bu hizmet verilmektedir

Daha önce meme biopsisi yapılmış olması: Memede bir kitle nedeni ile biopsi yapılmış ve iyi huylu bir tümör saptanmış olabilir Bazı kanser olmayan iyi huylu tümörlerin bulunması, kanser gelişme riskini değişik oranlarda artırabilmektedir Bu, tümörün hücresel yapısına göre değişir Örneğin, yapılan bir biopside, çıkartılan kitlenin patolojik incelemesi sonucu atipik hiperplazi tanısı konmuş kadınlarda ( bu tamamen iyi huylu bir tümördür), meme kanseri gelişme oranı normal kadınlara göre daha fazladır

Fertil çağ süresi: Adet görmeye erken başlanması, menepoza geç girilmesi, fertil cağı uzatmaktadır Bu sırada kadın daha uzun süre östrojen hormonu etkisi altında kalmakta, meme kanseri gelişme riski artmaktadır Erken menopoza giren kadınlarda hormon tedavisi yapılmıyor ise, meme kanseri riski önemli ölçüde azalmaktadır Elli yaşından sonra adet görmeye devam eden kadınlarda, meme kanserine yakalanma riski az da olsa artmaktadır

Doğurganlık hikayesi: İlk çocuğu doğurma yaşı önemlidir İlk çocuğunu 30 yaşından sonra doğuran kadınlarda meme kanseri görülme oranı 20 yaşından önce doğuranlara göre 2 kat fazladır Hiç çocuk doğurmayan kadınlarda risk hafif yükselmektedir

Sosyoekonomik seviyenin yüksekliği: Varlıklı, sosyoekonomik düzeyi yüksek olan kadınlarda, meme kanseri görülme oranı daha fazladır Bu ailelerin kızları daha iyi beslendikleri için daha erken gelişmekte ve erken yaşta adet görmeye başlamaktadır Ayrıca bu çocuklar büyüdükleri zaman eğitim ve iş nedeni ile daha geç evlenmekte ve daha geç çocuk sahibi olmaktadırlar Bu nedenlere bağlı olarak fertil çağın erken başlaması, geç doğurma gibi nedenler sebep olarak sayılabilir Ayrıca bunların dışında başka faktörler de rol almaktadır

Östrojen hormonu tedavisi görenler: Menopoz nedeni ile uzun süre östrojen tedavisi ( 10 yıldan fazla) gören kadınlarda, meme kanseri oranı artmaktadır Fakat, hormon tedavisi almayan kadınlarda da, kalp hastalıklarında ve osteoporoz gibi sorunlarda artış ortaya çıkmaktadır Bu nedenle, menopoz yakınmalarının azaltılması amacı ile, östrojen verilmesi önerilebilir fakat, mutlaka bir hekim kontrolu altında yapılmalıdır

Doğum kontrol hapı kullanılması: Bu konuda farklı görüşler olmakla birlikte hafif bir risk artışı olduğu ileri sürülmektedir On yıl önce doğum kontrol hapını bırakmış olan kadınlarda ise, bu risk tamamen ortadan kalkmaktadır

Alkol kullanılması: Fazla alkol alan kadınlarda, almayan kadınlara göre risk nispeten artmaktadır Günde 3 bardak yüksek dereceli alkol içen bir kadının meme kanserine yakalanma riski, hiç içmeyen kadına göre 2 kat daha fazladır Alkol alımının günde bir kadeh ile sınırlandırılması önerilmektedir

Sigara: Sigaranın kesin bir etkisi gösterilememiştir Fakat, genel sağlığı etkilediğinden dolayı bırakılması önerilmektedir Şişmanlık ve yağlı beslenme: Bazı çalışmalarda şişmanlığın, özellikle 50 yaş üzerindeki kadınlarda meme kanserine yakalanma riskini artırdığı gözlenmiştir Özellikle, doymuş yağların fazla bulunduğu yağlı et gibi yemekler ve yağlı süt ürünlerinin fazla alınmasının bu riski artırdığı ileri sürülmüştür




MEME KANSERİ RİSKİ AZALTILABİLİR Mİ ?

Egzersiz: Yoğun egzersiz ve jimnastik yapan kadınlarda meme kanseri riskinin azaldığı gözlenmiştir Bu nedenle, tüm kadınlara önerilmektedir Beslenme:Meme kanseri ile beslenmenin önemli ilişkisi vardır Sebze ve meyveden zengin beslenme, ağır yağlı yiyeceklerden uzak durulması önerilmektedir Günlük gıda alımına C vitamini, betakaroten gibi antioksidanların eklenmesinin koruyucu etkisi olduğu ileri sürülmektedir

Kısaca,[*]şişmanlığın azaltılması,[*]alkol alınıyorsa bırakılması[*]Hafif egzersiz yapılması(haftada 4 saat tempolu yürüyüş),[*]Sebze ve meyvenin bol tüketilmesi,

gibi basit önlemler ile meme kanseri riski % 30-40 oranında azaltılabilmektedir


MEME KANSERİ ÖNLENEBİLİR Mİ ?

Henüz meme kanserini kesin önleyen bir yöntem henüz yoktur Günümüzde bilinen tek yöntem, erken tanıdır Erken tanı sayesinde, meme kanserinin getirdiği sorunlar büyük oranda çözülebilmektedir Bu sayede hastalığın toplumda yaptığı hasar en aza indirilebilir, yaşam süresi ve kalitesi önemli ölçüde arttırılabilir

Erken teşhis için bilinen en iyi ve etkili çözüm, kadınların risk durumlarına göre belirlenmiş olan muayene ve tetkik protokollarının uygulamasıdır


MEME KANSERİ NASIL ERKEN TESPİT EDİLEBİLİR ?

Meme kanserinde erken teşhis yöntemleri, hastanın taşıdığı risk faktörlerine göre değişmektedir Bu risk faktörlerinin arasında en başta yaş gelmektedir Daha genç yaşlarda ortaya çıkabilmesine rağmen, ilerleyen yaş gruplarında bu risk artmaktadır Bu nedenle ilerleyen yaş gruplarında erken teşhis için alınması gereken önlemler, daha erken yaş gruplarına göre farklılık göstermektedir

Yirmi yaş üzerindeki kadınlar , her ayın belirli bir döneminde kendi kendilerini muayene etmelidirler Bu muayene sırasında meme dokusunda farklılık olup olmadığı araştırılır Eğer bir değişiklik tespit edilirse derhal bir hekime baş vurulmalıdır Bir değişiklik saptanmasa bile, üç yılda bir kez hekim tarafından muayene edilmelidirler

Kırk yaşına gelen kadınların , kendi yaptıkları periyodik muayeneye ek olarak her yıl bir kez hekim tarafından muayene edilmeleri gereklidir Ayrıca her yıl veya iki yıl ara ile mamogrofiyi çektirmeleri gereklidir

Elli yaşından sonra , kadınlar kendilerinin periyodik muayenelerine ve her yıl bir defa hekim muayenesine devam etmeli ve mamografi dediğimiz meme filmini her yıl çektirmelidir




KADINLAR KENDİLERİNİ NASIL MUAYENE ETMELİDİR ?

Erken teşhis için her kadının ayın belirli bir günü kendisini muayene etmesi gerekir Her ay düzenli olarak kendisini muayene eden bir kadın, memesinde ortaya çıkan bir kitleyi çok daha erken fark eder

Kadınlara kendilerini muayene etmesini öğreten çeşitli kitap ve broşürler var Fakat bu çoğunlukla yetersiz kalmaktadır Meme muayenesini öğreten silikon meme kiti ve video filmleri bulunmaktadır Vakfımızda meme muayenesi eğitimi, bu araçlar ile seminerler şeklinde verilmektedir


MUAYENE SIRASINDA FARK EDİLEBİLECEK DEĞİŞİKLİKLER NELERDİR?

Aşağıda değişiklikler fark edildiğinde, gecikmeden bir hekime baş vurulmalıdır:[*]Memede iki haftadan uzun süre ele gelen sertlik veya kitle,[*]Meme derisinde kalınlaşma, şişme, renk değişikliği,[*]Meme başında kalınlaşma, kızarıklık veya yara olması,[*]Memede veya meme başında içeri doğru çekinti olması,[*]Memenin şeklinde değişiklik,[*]Meme başlarının pozisyonlarında değişiklik,[*]Meme başında ortaya çıkan akıntı


MAMOGRAFİ NEDİR ?

Mamografi, düşük dozda çekilen bir meme rontgen filmidir Memede, muayene ile saptanamayacak kadar küçük anormalliklerin tespit edilmesi amacı ile çekilir Mamografinin gerçek değeri budur Çünkü, bu sayede, hastalık muayene ile tespit edilebilecek safhadan önce saptanır Bu nedenle kesin hayat kurtarıcıdır Kırk yaşını geçen kadınlar her yıl veya iki yılda bir mamografi çektirmeli ve her yıl uzman bir hekime meme muayenesi olmalıdır Elli yaşını geçen kadınlar ise her yıl mamografi çektirmeli ve hekime muayene olmalıdır


MAMOGRAFİ NE ZAMAN ÇEKTİRİLİR ?

Mamografi çekilirken meme, iki tabaka arasında birkaç saniye hafifçe sıkıştırılır Bu nedenle memelerin en az hassas olduğu zamanda mamografi çekilmesi, özellikle memeleri hassas kadınlara önerilmektedir Adet bitimini takip eden hafta, memelerin hassasiyetinin en az olduğu zamandır Ayrıca adet bitimini takip eden hafta, hormonal nedenlerle memelerin şişliği en alt düzeydedir ve bu sırada daha iyi sonuçlar alınmaktadır Bu sebeplerden dolayı herhangi özel bir durum olmadıkça, mamografi çekiminin, adetin bitimini takip eden haftada yapılması önerilmektedir


MAMOGRAFİ ÇEKTİRMEYE GİDERKEN NELERE DİKKAT ETMELİ ?

Mamografi çekilirken belden yukarısı çıplaktır Bu nedenle çekime gelirken iki parça elbise giyilmesi önerilir Bu sayede çekim sırasında belden üstü kolaylıkla çıkartılabilir Filmi etkileyebileceğinden, koltuk altlarına deodorant, talk pudrası, losyon gibi şeyler sürülmemelidir


MEMEDE BİR KİTLE TESPİT EDİLDİĞİNDE NE YAPILMALI?

Memede bir kitle tespit edilince bunun kanser mi, yoksa başka bir hastalık mı olduğu araştırılmalıdır Şunu önemle vurgulamak gerekir ki, memede saptanan her kitle kanser değildir Bu nedenle, memede şüpheli bir kitle saptanınca, hemen korkup telaşlanmaya ve paniğe kapılmaya gerek yoktur Memede bir kitle saptandığında, bir hekime başvurarak daha ileri tetkiklerin yapılması gereklidir


MEME KANSERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR ?

Son yıllarda meme kanseri tedavisinde oldukça önemli gelişmeler olmuştur Bir çok tedavi olanakları ortaya çıkmıştır Bu olanaklar, önemli ölçüde, hastalığın saptandığı safhaya göre değişir Hastalık ne kadar erken safhada saptanırsa tedavi olanağı ve seçeneği o kadar fazla olmaktadır

Meme kanseri tedavisi, günümüzde, uzmanlardan oluşan ekiplerce yapılmaktadır Böyle bir ekip içinde cerrah, onkolog, radyasyon onkoloğu, radyolog, patolog, psikolog, plastik cerrah, fizyoterapist gibi, tıbbın değişik dallarından bir araya gelmiş ve özellikle çalışma alanları meme kanseri üzerinde yoğunlaşmış hekimler bulunur


MEME AMELİYATLARI NELERDİR ?

Günümüzde meme kanserinin tedavisinde, cerrahi girişimin birkaç farklı uygulaması vardır Bu uygulamalar temel olarak, memenin alınmadan korunmasına yönelik olanlar ve memenin tümünün çıkartılmasına yönelik olanlar olarak iki ana gruba ayrılmaktadır Bunlara ek olarak da, alınan memenin yerine, plastik cerrahi teknikler ile yeniden meme rekonstrüksiyonu yapılması ameliyatları vardır


KEMOTERAPİ NEDİR ?

Kanser hücrelerini öldürücü ilaçlarla yapılan tedavidir Bu ilaçlar ağızdan veya damardan verildikten sonra tüm vücuda yayılır Genellikle, aynı anda birkaç ilaç birlikte verildiğinde daha etkili olduklarından, değişik kombinasyonlar halinde verilirler Kemoterapi, belirli bir süre verilir ve sonra ara verilir Bu aralarda hastanın kendisini toparlaması sağlanır Daha sonra tekrar bir süre ilaç verildikten sonra ara verilir

Bazı olgularda lokal olarak yapılan cerrahi tedaviye ek olarak, ilaç tedavisi de eklemek gerekebilir Hastalarda cerrahi tedavi sonrası yapılan tetkiklerde, herhangi bir bölgede kanser kalmamış olsa bile, koruyucu önlem olarak bir süre ilaç tedavisi yapılabilir Bu tedaviye adjuan kemoterapi denir


HORMON TEDAVİSİ NEDİR ?

Bazı meme kanseri hücreleri, içerdikleri hormon reseptörleri (algılayıcıları) aracılığı ile dişilik hormonu olan östrojene duyarlı olabilir Yani, östrojen hormonu bu kanser hücrelerinin büyümelerine ve artmalarına neden olabilir Hormon tedavisinde amaç, bu şekilde östrojen reseptörü içeren ve bu hormona duyarlı olan kanser tiplerinde, östrojen etkisinin ortadan kaldırarak kanserin gelişmesinin önlenmesidir Bu amaçla günümüzde kullanılan ilaç, tamoxifendir Tamoxifen tedavisi, genellikle en az iki yıl ve en fazla beş yıl sürmektedir


IŞIN TEDAVİSİ (RADYOTERAPİ) NEDİR?

Işın tedavisi, meme bölgesine ve koltuk altına uygulanarak, cerrahi girişimden sonra kalma olasılığı olan kanser hücrelerinin öldürülmesini sağlamak amacı ile yapılır Bu tedavinin de, diğer tedaviler gibi bazı yan etkileri vardır Bu tedaviyi gören kadınların çoğu halsizlikten yakınırlar Memede şişme ve ağırlık hissi ortaya çıkabilir Bu yan etki yaklaşık bir yılda kendiliğinden kaybolur Tedavi edilen bölgedeki deri, güneş yanığı rengini alabilir Bu da yaklaşık bir yıl içinde azalır


ERKEKLERDE DE MEME KANSERİ GÖRÜLÜR MÜ ?

Kadınlara kıyasla daha az görülmekle birlikte, erkeklerde de meme kanseri görülebilir Her 100 meme kanserinden birisi erkeklerde görülür 1993-1997 yılları arasında, erkeklerde görülen meme kanseri oranı % 50 artış göstermiştir Bu nedenle erkeklerin de bu konuda duyarlı olmaları gereklidir


DÜNYADA MEME KANSERİ GÖRÜLME SIKLIĞI NEDİR?

Meme kanseri bir çok ülkede, kadınların en korkulu sağlık sorunu olma özelliğini taşımaktadır Günümüzde ABD' de, sekiz kadından birisi meme kanserine yakalanmaktadır Bu oran Avrupa ülkelerinde on kadında birdir Meme kanseri ile ilgili sayıları şu şekilde sıralayabiliriz;

1950-1970 yılları arasında ABD' de, 1milyon kadın meme kanseri nedeni ile hayatını kaybetti Bu sayı ABD'nin 2 Dünya savaşı, Kore ve Vietnam savaşlarında kaybettiği insan sayısından fazladır 1998 yılında Avrupa'da 1 milyon kadın, meme kanserin nedeni ile tedavi görmektedir 2000 yılında dünyada 1 milyon kadına, yeni meme kanseri tanısı konacaktır Dünyada her 11 dakikada 1 kadın, meme kanseri nedeni ile hayatını kaybediyor Dünyada her 3 dakikada 1 kadına, yeni meme kanseri tanısı konuyor


TÜRKİYEDE MEME KANSERİ GÖRÜLME SIKLIĞI NEDİR?

Türkiye' de sağlıklı bir istatistik bulunmuyor Gerek beslenme, gerekse iklim açısından, ülkemiz şartlarına yakın sayabileceğimiz bir Akdeniz ülkesi olan İtalya istatistiklerini ülkemize uyguladığımızda, Türkiye' de her yıl 30 bin kadın meme kanserine yakalanmaktadır

Sayılar soyut kavramlar oldukları için fazla bir anlam taşımayabilir Fakat bir an durup düşünürsek, yakın çevremizde, akraba ve dostlarımız arasında, bu sorun ile karşılaşmış birkaç tanıdığımızı, mutlaka anımsayacağız Sorunun hiç de sandığımız kadar bizden uzak olmadığını, güç de olsa kabul etmeliyiz


DÜNYADA MEME KANSERİ ARTIŞ GÖSTERİYOR MU?

Hastalığın diğer bir özelliği de, görülme sıklığının artıyor olmasıdır Kırk yıl önce 1960 yıllarında, ABD' de yirmi kadından birisinde meme kanseri görülürken, günümüzde sekiz kadından birisinde meme kanseri görülmektedir Hastalığın gösterdiği bu artış, tüm gelişmiş batı ülkelerinde izlenmektedir Meme kanseri görülme oranı artış göstermekle birlikte, teknolojik gelişme ve erken tanı olanaklarının artmasına bağlı olarak, meme kanseri ölüm oranı aynı kalmıştır, artmamıştır


MEME KANSERİNDEN ÖLÜM ORANI YÜKSELİYOR MU?

Batı ülkelerinde sivil toplum örgütlerinin çalışmaları ve hükümetlerin sağlık politikaları sonucu, meme kanseri ile ilgili toplum bilinci oldukça yüksek seviyede gelişmiştir Bunun sonucu erken tanı olanakları yaygın olarak kullanıldığı için, meme kanserine bağlı ölüm oranı düşük kalmaktadır

Türkiye' de ise, bu konudaki toplum bilinci yeterince gelişmemiştir Erken tanı olanakları yetersizdir Bu olumsuzlukların sonucu, Türk kadını meme kanseri konusunda çağdaş erken tanı olanaklarından mahrum olduğu için, tanı çok geç konulmaktadır Hastaların büyük bir çoğunda, ilk tanı sırasında çok geç kalındığı için,uygulanacak tedavi seçenekleri fazla olmamaktadır


MEME KANSERİ TOPLU TARAMASI NASIL YAPILIR ?

Mamografi, memenin rontgen filminin çekilerek, kanserin erken dönemde saptanmasına yardımcı olan bir yöntemdir Bu yöntem ile, toplumda belirli bir yaşın üstündeki tüm kadınların meme filmi çekilerek, meme kanseri erken safhada yakalanmaya çalışılır Bu şekilde toplumda meme kanseri taramasının yapılabildiği mamografiye, tarama mamografisi denir

Tarama mamografisi, dünyada en yaygın kullanılan meme kanseri erken tanı yöntemidir Amerikan Kanser Enstitüsü, 40 yaş üzerindeki her kadının, yılda bir defa mamografi çektirmesini ve uzman bir hekim tarafından muayene edilmesini önermektedir Türkiye'de gelişmiş teknolojik donanımlı mamografi merkezlerinin sayısı sınırlıdır Bu aygıtların kalibrasyonu düzenli olarak yapılmamaktadır Filmi çeken teknisyenlerin eğitim düzeyleri yeterli değildir Bu filmi okuyup değerlendiren bir radyoloji uzmanın deneyimli olabilmesi için, yılda en az 8 bin mamografi filmini değerlendiriyor olması gereklidir Türkiye'de tüm bu özellikleri taşıyan tanı merkezi sayısı oldukça azdır


MEME KANSERİ TEDAVİSİNİ KİM YAPAR?

Meme kanserinin tedavisi, günümüzde multidisipliner bir yaklaşım gerektirmektedir Hastanın ilk ameliyatını yapan cerrah, ilaç tedavisini uygulayan onkolog, ışın tedavisini uygulayan radyasyon onkoloğu, teshisin konulmasında kilit rol alan patolog ve plastik cerrah mutlaka bir ekip çalışması içinde birlikte hastayı ele almalı ve hastanın tedavisini birlikte planlamalıdır Bu hekimler meme kanseri konusunda yeterince bilgili ve uzmanlaşmış olmalıdır Alınan memenin yerine, rekonstrüksiyon yapılarak hastaların bedensel kayıplarının en aza indirilmesi, çağdaş meme kanseri tedavisinin ayrılmaz parçasıdır Bu nedenle plastik ve rekonstrüktif cerrahi, bu ekip içinde yerini almalıdır Ameliyat sonrası erken dönemde kol ve omuz hareketlerinin kazanılmasında, geç dönemde kolun şişmesi şeklinde seyreden lenfödem tedavisinin yapılmasında, fizik tedavi ve rehabilitasyonun önemi çok büyüktür Meme kanseri sadece hastayı değil, çevresindeki insanları da psikolojik olarak önemli ölçüde etkileyen bir sosyal bir sorundur Böyle bir ekip içinde psikolojik desteği sağlayan psikoloğun bulunması, mutlaka gereklidir Hastaların hemen tümü büyük bir bilgi açlığı içindedir Özellikle beslenme konusunda kendileri yeterince bilgilendirilmemektedir Ekip içinde bulunan bir diyet ve beslenme uzmanı, bu açığı kapatacaktır Bu ekiplerin birlikte çalıştığı meme poliklinikleri, gelişmiş ülkelerin çoğunda vardır Yapılan bilimsel araştırmalar, meme kanseri hastalarının, bu konuda uzmanlaşmış kliniklerde tedavi görmeleri ile, çok daha başarılı sonuçların alındığını göstermiştir


MEME PROTEZİ NEDİR?

Meme ameliyatı olmuş ve plastik rekonstrüksiyon yapılmamış kadınlar, beden görümlerini korumak amacı ile protez meme kullanmaktadır Batı ülkelerinde bu konuda eğitimli protez hemşireleri, hastanın ölçülerini almakta ve uygun protezin seçimine yardımcı olmaktadır Bu hizmet, eğitim ve deneyim gerektirmektedir Ülkemizde bu protezlerin satışı, sıradan satış elemanlarınca yapılmakta ve ülke alım gücünün çok üzerinde ücret istenmektedir Uygun bir organizasyonla, bu sorun çözülebilir ve ücret üçte bire düşürülebilir Bu sayede hizmet toplumun tüm kesimlerine yayılabilir


Alıntı