İspanya Yemekleri - İspanya Yemek Kültürü - İspanyol Mutfağı

İspanyol Yemek Kültürü
İspanya'nın Yemek Kültürü Nasıldır?
İspanyollara Ait Özel Yemekler Nelerdir?

İspanyol yaşam tarzı içinde oluşan İspanyol yemek kültürü, Akdeniz tarzı beslenmeyi en iyi yansıtacak şekilde, sık aralıklarla ancak azar azar yemeğe dayanmaktadır

İspanyollar sabahın erken saatlerinde yaptıkları hafif bir kahvaltıyla güne başlarlar Daha sonra saat 11 de ikinci bir kahvaltı, saat 13 de tapas denen küçük meze ve kanepeler, saat 2-3 arasında öğle yemeği, akşamüstü çay ve bisküvi daha sonra tekrar tapas ve de geç saatlerde bol sohbetli uzun akşam yemekleri…

İspanya’nın Akdeniz iklimi olan yörelerinde narenciye, incir, üzüm ve zeytin bol miktarda yetiştirilir Daha iç kısımlarda buğday, sulak arazilerde pirinç ve de kıyılarda çeşitli deniz ürünleri ve balık vardır Bu ürünler toplumun yemek adetlerini biçimlendirir

İspanya alan olarak büyük bir ülkedir Bu sebeple hazırlanan yemekler o bölgenin ürünlerine göre farklılaşır Ama yemek adetleri genellikle ülkenin her yerinde aynıdır

Kuzey Batıda yer alan Galiçya bölgesinde et ve balıkla yapılan küçük börekler; Asturias bölgesinde fabada adı verilen meşhur fasulye yemekleri,; Basque bölgesinde balık çorbası ve çeşitli balık yemekleri; Katalan yöresinde meyvelerle birlikte hazırlanan balık ve et yemekleri İspanyol mutfağını zenginleştiren farklı lezzet ve renkleri yansıtmaktadır

İspanyol mutfağı dendiğinde aklımıza önce Paella gelmektedir Valensiya yöresinin bu çok meşhur yemeği neredeyse İspanyol mutfağına damgasını vurmuştur Paella; tavuk eti, balıklar ve deniz ürünleri ile pişirilen son derece lezzetli bir pilav yemeğidir Paella, tarih içinde İspanya’yı işgal etmiş olan Romalılar ve Arapların yemek kültürünü birleştiren bir yemek olarak tanımlanır

Gazpacho, geleneksel çorba
İspanyol mutfağında sık sık tüketilen ve bir tür soğuk çorba olan gazpacho, özellikle Andaluciada yaygındır

“Islatılmış ekmek” anlamındaki Arapça bir sözcükten türetilen adı, aynı zamanda da tarih boyunca Araplarla olan etkileşimin bir göstergesidir

En sık yapılan gazpacho yemeği domates, sirke, sarmısak, zeytinyağı, ekmek içi, soğan, salatalık ile yeşil biberin pişirilmemiş ve ekmek kırıntılarıyla koyulaştırılmış karışımından oluşur Yağda kızartılmış ekmek parçaları, doğranmış sebze ve katı yumurta ile birlikte servis edilir

Andalucia’daki Malaga ilinde yapılan ve oldukça özgün bir tadı olan gazpachonun temel malzemesi ise bademdir, ayrıca içine üzüm de konur

Andalucia (Endülüs) spesiyaliteleri

İspanya’nın en kalabalık yöresi olan Andalucia’nın değişik kesimlerinin kendine özgü spesiyaliteleri vardır Örneğin kıyılar boyunca deniz ürünleri çeşitleri, Sevillada paella, Cordobada nefis aromalı gaspacho bunların en bilinenleridir Andalucianın hemen her bölgesinde ise klasik İspanyol içkisi sherrynin yanında öğlenleri sandöviç olarak, akşamları ise ördövr olarak sıcaklı soğuklu, irili ufaklı “tapas”lar sunulur Andalucia’nın güneyinde yer alan Jerez de la Frontcra bölgesi sherrynin anavatanıdırTüm dünyada severek tüketilen sherrynin dört çeşidi vardır Açık renkli ve sek olanı Fino, koyu ve daha ağdalı olanı Amontilado, hafif tatlı koyu sarı olanı Oloroso, koyu ve tatlı olanı ise Cream

Andalucia mutfağının özellikleri

İspanyanın güney bölgesini oluşturan Andalucia (Endülüs), uzun yıllar Arap işgalinde kalmasından dolayı, İspanyol mutfağına özgün lezzetler kazandırmış
Kuzey Afrika ülkelerinin mutfaklarından da çok etkilenen Andalucia mutfağı, bu etkiden dolayı karbonhidrat ağırlıklı besinlerden oluşurken, aynı zamanda da hem Atlas Okyanusuna hem de Akdenize olan kıyıları sayesinde, deniz ürünleri mutfaklarında büyük yer tutar Buğday, üzüm ve zeytin geleneksel tarım ürünlerini oluşturur Zeytinyağında yapılan kızartmalar; Andalucia mutfağının tüm dünyada Cocina de los fritos “Kızartma yemekler mutfağı” olarak tanınmasını sağlar Akdeniz tipi beslenmenin ana malzemelerini oluşturan yumurta, domates, sarmısak, soğan, zeytin ve biber bu mutfakta da bol bol yer alır

Özgün lezzet: Tapas

İspanyol yemek adetlerini zenginleştiren, günün belirli saatlerinde atıştırılan Tapa adlı mezeler ve kanepelerdir Bunlar ‘tasca’ adı verilen küçük bar/restoranlarda sunulur Bir bardak şarap veya bira eşliğinde küçük tabaklar içinde küçük porsiyonlarla sunulan tapalar çoğunlukla peynirli, etli, yumurtalı sebzeli yemeklerden yapılır İspanyollar mahalledeki tascalarda dostlarıyla buluşur ve bu lezzetli ürünlerin yiyip sohbet ederler
Tapas, Andalucianın çerez ve antre olarak servis edilen özgün lezzetidir

Aperitif saatlerinde, özellikle akşamları barlarda ve lüks lokantalarda içkiyle birlikte yenmesi adettir Adı “tepa”, yani “kapak”tan gelir Çünkü eskiden İspanyollar sherrye sinek kaçmaması için bardakların üzerlerini “tapas” adını verdikleri ekmek dilimleriyle kapatırlar, alkolü boş mideye içmemek için de bu tapasları yerlermiş Bu adet zaman içinde bir kültüre dönüşmüş ve tapasların yüzlerce çeşidi oluşmuş

Günümüzde mini öğün olarak turistlere sunulan tapaslar, çeşitlerine bağlı olarak kimi zaman akşam yemeği yerine de geçer Ve kırmızı biberle tatlandırılmış jambon kübleri, fasulye piyazı, omlet, sosta pişmiş deniz ürünleri, böbrek sote, kızarmış karides, siyah zeytin, ton balığı, karnabahar salatası, kalamar, biber dolması, acılı salyangoz, mantarlı tavuk gibi yiyeceklerle servis edilir Bu yiyecekler küçük toprak kaplarda sunulur ve elden ele geçirilerek elle veya kürdanla alınıp tapas eşliğinde yenir Bu mönüye çoğu zaman da şarap eşlik eder

Akdeniz mutfağının simgesi olan Zetinyağı İspanya’da da hemen hemen her yemekte ve salatada kullanılır

Bal, badem, yumurta sarısı gibi ürünlerle hazırlanan İspanyol tatlıları uzun yıllar bu yörelerde yaşamış olan Arap yemek kültürünün etkilerini yansıtır

Son derece renkli ve çeşitli lezzetleri barındıran İspanyol mutfağı gerçekten denemeye değer Fırsatını bulanlara afiyet olsun…