Hangi Balık Nasıl Pişirilir?- Hangi Balığın Özelliği Nedir, Nasıl Pişirilir

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-13-2012

AKYA

Lichia amia,Gabelsmakrele,Liche n‚-b‚ Kuzu, Çıplak, Leka ve İskender Balığı olarak da anılır Genelde 50 - 100 cm, en çok 180 cm ve 60 kg ağırlıkta olabilir Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla beslenerek dipte kıyılara yakın küçük sürüler halinde dolaşır Canavar balıklardandır, çevresindeki balıkları yok edercesine yer Geçmişte çok avlanılması nedeniyle neslinin tükenme tehlikesi vardır Korunması gerekir

Pişirme Biçimi
Izgara (fileto veya şiş), tava, çorba, yahni

Dönem
Yaz ortasından itibaren Özellikle temmuz-eylül arası

BARBUNYA
Mullus Barbatus,Meerbarbe,Rouget-Barbe De Vase
Sıcak ve ılık denizlerin kumlu, çamurlu sahillerinde 300 m 'ye varan derinliklerinde sürüler halinde yaşar Ortalama 12 - 15 cm 'den en çok 40 cm büyür Suyun ısı şartlarında derinlerden sahile mevsimsel göçler yapar 10 yıl yaşayabilir Nisan - Haziran arası 15000 - 100000 yumurta döker Etinin lezzeti ve bol avlanılmasıyla ekonomik değeri yüksektir

Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, balık çorbasına (ilave edilir), kağıt kebabı, buğlama

Dönem
İlkbahar başlarında, mart, nisan

ÇİPURA
Sparus Aurata,Goldbrasse,Dorade Royal
Ortalama 25 - 35 cmEge ve Akdeniz 'in bu namlı balığı Marmara'da seyrek bulunur boy ve 0,5 - 3 kg ağırlıkta, en çok 60 cm ve 6 kg 'da olabilir Etçil bir balıktır Kuvvetli çenesiyle küçük kabukluları, balıkları ve diğer hayvanları kolayca yer Yaz devresinde sığlarda, kışaylarında da 35 - 40 m derinliklerde yaşar İki yaş üstündekiler daha da derinlere iner Üremeleri Ekim - Aralık aylarında olur 100000 - 150000 yumurta döker Eti çok lezzetlidir Ayrıca üretim kültürüne uygunluğu nedeniyle ekonomik değeri çok yüksektir

Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, buğulama, haşlama, pilaki

Dönem
Her mevsimde, bilhassa eylül ve ekim aylarında

ÇİZGİLİ MERCAN

Lithognathus Mormyrus,Marmorbrasse,Serranid e Ou Bar
Mırmır Balığı da denir Mercana göre vücudu daha uzundur Genellikle Akdeniz’de bulunur ve en çok 30 cm 'e büyür Sığ suların bitkilerle örtülü taşlık, kayalık, kumluk bölgelerinde yaşar Acısu bölgelerine de girer Biyolojik yaşamı Karagöz / Mercan gibidir Etinin lezzetli olmasına rağmen az bulunan ve sadece taze tüketilen bir

ÇİZGİLİ ORKİNOS
Katsowonus Pelamis,Echter Bonito,Bonite … Ventre Raye Karadeniz, Marmara ve Kuzey Ege’ye kadar sularımızda rastlanan Orkinos türlerinden biridir Boyu ortalama 60 - 100 cm olur Yemlendiği balık sürülerini önüne katarak Karadeniz’e çıkar ve orada sular ısınınca üreme yapar Bu gidiş - gelişler Karadeniz ve Marmara’daki yerli balıkların doğal dengesini oluşturur Etinin insan gıdası olarak çeşitli değerlendirilmesi ve avcılık yönüyle aşırı tüketimi hem Orkinos türünü hem de onunla akım sağlayan diğer balık türlerini tehlikeli olarak etkilemektedir

DİL BALIĞI
Arnoglossus Laterna,Seezunge,Sole Commune
Denizlerimizde 10 m 'den 300 - 500 m 'ye kadar derinliklerin, kumlu, çamurlu veya çakıllı diplerinde fazla hareket etmeden ve uzun göçler yapmadan yaşar Boyları 20 - 25 cm olur Dipteki omurgasızlar, küçük balıklar ve böceklerle beslenir Bahardan itibaren kıyılara sokularak Haziran - Temmuz arasında üreme yapar Kış aylarında eti dolgun ve lezzetli olur Genelde her mevsimde bulunan ekonomik değeri yüksek olan bir balıktır

Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, şiş veya fileto, balık çorbasına (ilave edilir), buğlama

Dönem
Kış ve İlkbahar aylarında, kasım - mayıs arası

EŞKİNA
Sciana Umbra,Meerrabe,Corb
Sıcak ve ılıman denizlerin 100 - 150 m taşlık, kayalık ve mercanlı bölgelerinde yaşar Bütün denizlerimizde bulunur Gezgin bir balık değildir Aynı zamanda Taşbalığı ve Mavruşgil Balığı olarak da tanınır Bahar sonu, yaz aylarında üreyen Eşkina 30 - 35 cm uzunluk ve 500-600 gr ağırlığa erişir Beyaz ve çok lezzetli eti ile ekonomik değeri yüksektir

Pişirme Biçimi
Buğulama , haşlama (mayonezli), tava, yahni, kiremitte fırın, salata, çorba

Dönem
Mayıs, Ekim ve Kasım ayları

FANGRİ MERCAN

Sparus Pagrus,Sackbrasse,Pagre Commune
Ortalama 25-35, en çok 80 cmBir Mercan türüdür ve Trança ile büyük benzerlik gösterir boyda sıcak denizlerde, Güney Ege ve Akdeniz 'de yaygın bulunan kabuklular, yumuşakçalar ve küçük balıklarla beslenen etçil bir balıktır Taşlık ve kayalıkların mağaralı oyuklarında yaşar Üremesi bahardan Ağustosa kadar sürer Mercan ailesi içinde eti lezzetli olanlardandır, ancak seyrek bulunduğu için ekonomik değeri bölgeseldir

Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, şiş veya fileto, haşlama mayonezli, yahni, kiremitte fırın, buğlama, salata

Dönem
Mayıs, Ekim, Kasım ayları

HAMSİ
Engraulis Encrasicolus,Sardelle,Anchois Commune
Karadenizin insan yaşamıyla birleşen balığıdır Marmara’da da bulunur Sürüler halinde yaşar ve 20 cm 'e kadar büyür Ocak - Mart arasında beslenmek için sahillere yaklaşır ve bol av verir Gündüzleri 30-40 m derinlerde, geceleri yüzeye yakınlarda dolaşır 1 yaşından itibaren olgunluğa erişip 180-200C sularda, 25-60 m derinliklerde ve az tuzlu sularda üreyip yaklaşık 40000 yumurta döker Etinin lezzetli, çeşitli tüketim yönleriyle ekonomik değeri çok yüksektir Aşırı avlanması ve Orkinos - Palamut - Uskumru / Torik sisteminde denge bozulması Hamsiyi de tehlikeli olarak etkilemektedir

Pişirme Biçimi
Tuzlama, Tava, ızgara, hamsili ekmek, hamsili börek, hamsili pilav, buğulama, içli tava, ançüez ezme

Dönem
Ekim - Şubat arası

KALKAN

Psetta Maxima,Steinbut,Turbot Bir dip balığı olan Kalkan, Karadenizin en tanınmış balıklarındandır Boğazlar, Marmara, Ege ve Akdeniz 'de seyrek rastlanır Gezici balık değildir Bütün hayatı dipte yatmakla geçer Batı Akdeniz, Atlas Okyanusu ve Şimal Denizinde Kalkanın diğer türleri yaşamaktadır 25 - 30 yıllık ömrü olan Kalkan Balığı 1 m boya erişebilir Sahillerde 5 - 10 m 'den başlayarak 300 - 400 m derinliklere inebilir Etçil ve fazlasıyla obur bir balıktır Erkekleri 5 -6, dişileri ise 6 -7 yaşlarında olgunlaşıp üremeye geçebilir Üremeleri 100 - 150C sularda Nisan'dan Haziran'a kadar sürer Milyonlarca yumurta vermesi yanında etinin lezzeti ve verimliliği ile ekonomik değeri çok yüksektir
Pişirme BiçimiTava, ızgara, fileto veya şiş, kağıt kebabı
Dönem
Şubat - Mayıs

KIRMA MERCAN
Pagellus Acerne,Rotbrasse,Pageot Commun, Pageot Rouge Mercan ailesindendir 0 - 400 m, bazen da 700 m derinliklere inebilmektedir Yaşam çevresi taşlık, kayalık ve dibe yakın yerlerdir Boyları 35 - 40 cm‘ ye ulaşabilir Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir Marmara, Çanakkale Boğazı ve Ege'de bolca bulunur Ekonomik değeri yüksektir Denizlerdeki ısıya göre ilkbahardan başlayarak Ağustos'a kadar üremeleri sürer Etçil balık olan Mercanlar çeşitli küçük balıklar, kabuklular ve omurgasızlarla beslenir

KUPEZ

Boops Boops,Gelbtriemen,Bogue Altınkuşak da denir Ilıman ve sıcak denizlerde yaşar Akdeniz, Ege ve Marmara'da bulunur Marmara da kilerin bir bölümü Karadeniz’!e çıkar ve döner Yosunlar, balık yavruları ve kabuklularla beslenir Boyları 15 - 25, en çok 35 cm olur Üremelerini bahar sonunda yapar Karagöz ve Çitari ile aynı türdendir Eti lezzetlidir Ancak bölgesel değerlenir
Pişirme Biçimi
Tava, buğulama

KOLYOZ

Scomber Japonicus,Blasen Makrele,Maquereau Espagnol Bütün denizlerimizde bulunmakla beraber daha çok Marmara balığı sayılır Şeklen uskumruya çok benzer fakat ayrı bir türdür Büyük Okyanusta sürüler halinde yaşar Küçük balıklar, yavruları ve planktonlarla beslenir 2 - 3 yaşında olgunlaşan dişileri Temmuz - Ağustos arası 300000 - 400000 yumurtasını denize bırakır Eti uskumru kadar lezzetli olmamakla beraber, taze - kuru - tuzlu olarak bol tüketilen bir balıktır
Pişirme Biçimi
Tava, tuzlama, buğulama, pilaki, füme, çiroz

KEFAL
Mugil Cephalus,Gewöhnliche Meeräsche,Mulet … Grosse T‚te Denizlerimizde yaygın bulunan bir Kefal türüdür Ortalama 35 - 50, en çok 75 cm boyda olabilir Bütün Kefaller gibi ürkek ve çevik bir balıktır Açık denizle sahiller arasında gidip gelirler Bazen beslenmek için sürüler halinde acı sulara, lagünlere, hatta nehirlerin içlerine girerler Deniz dibi bitkileri ve yumuşakçalarla beslenir Yaz aylarında üreyip 150000 - 1000000 yumurta verir Beyaz etinin lezzeti ve mumlanarak pazarlanan 'havyar' yumurtasıyla ekonomik değeri çok yüksektir
Pişirme Biçimi
Tava, buğulama, yahni, haşlama mayonezli, kağıt kebabı, salata, füme, pilaki, yumurtasından tarama
Dönem
Nisan - Mayıs ve kış ayları

KAYIŞ BALIĞI

Ophidion Barbatum, Bartmännchen, Abadeches Denizlerimizde seyrek rastlanan, 2 - 3 m 'den 150 m 'ye kadar derinliklerde üstü bitkilerle örtülü kumsal, çakıllı diplerde fazla göç etmeden yaşayan bir balıktır Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla beslenir Boyları 30 cm olabilir Bahar - yaz sonu üreme yapıp 15000 - 18000 yumurta döker Eti lezzetlidir Fakat seyrek bulunduğu için ekonomik değeri yoktur

KARAGÖZDiplodus Vulgaris, Zweibindenbrasse,Sar … T‚ te Noir Bütün denizlerimizde, çoğunlukla Marmara ve Ege'de ılıman suların kayalıklarında yaşayan, bol bulunan ve sevilen yerli balıklarımızdandır Sürüler halinde yaşar Suların ısı şartlarına göre bahar aylarından Ağustosa kadar üreme yapar Çeşitli türleri sularımızda yaşar Kuyruğu lekeli ve çizgili olanı Isparoz / İspari olarak tanınır Lezzetli eti ve bol avlanılmasıyla ekonomik değeri yüksek bir balıktır
Pişirme Biçimi
Tava, ızgara, buğulama, yahni, kiremitte fırın, haşlama mayonezli, salata, plaki, kağıt kebabı
Dönem
Kış ayları Ocak

LEKELİ MERCAN

Pagellus Bogaraveo,Graubarsch,Pageot Rose
Ege ve Akdeniz’de yaygındırMandagöz Mercan da denir 100-300 m‘ ye varan derinliklerde sahile yakınlarda kabuklular, omurgasızlar ve sualtı bitkileriyle beslenerek yaşar Boyu 30-50 cm olabilir Hermafrodit bir balıktır Hem erkeklik, hem de dişilik karakteri gösterir Suların ısısına bağlı olarak bahar aylarında üreme yapar Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir Ekonomik değeri yüksektir

LAHOZ / GİRİDA

Epinephelus Aeneus, Zackenbarsch, Mroublanc Ege ve özellikle Akdeniz'de yaygın bulunan, boyları 1 m olabilen bir Hani türüdür Fazla derinlere gitmeden kayalık, taşlık veya çakıllı alanlarda yaşar Oldukça yırtıcı, etçil bir balıktır İrili ufaklı her türlü kabuklular, omurgasızlar ve küçük balıklarla beslenir Mayıs - Haziran arasında üreme yapar Akdeniz‘ İn eti çok lezzetli, şöhretli balıklarındandır Ancak ekonomik değeri bölgeseldir
Pişirme BiçimiBuğulama, yahni, ızgara (şiş, fileto), çorba, haşlama mayonezli, plaki, salata
Dönem
Ağustos, Eylül

LEVREK
Dicentrarhus Labrax,Wolfsbarsch,Bar Europeen Denizlerimizde ve denizlerin nehirlerle karışımı acı su bölgelerinde yaşar Hani ailesindendir Fazla gezici olmayan Levrek yerli balıklardan sayılır Gençken gruplar halinde, sonraları tek başına yaşar Yaşam ortamı karanlık ve kuytu yerlerdir Bu nedenle gemi batıkları veya kaya oyuklarında yuvalanır
Yaklaşık 20 yıllık yaşamı olabilen Levrek, ortalama 50 - 60 cm‘ den 1 m boy ve 10 - 12 kg ağırlığa erişebilir 40 cm‘ den küçüklerine İspendek denir Küçük yavru balıklarla beslenir Ocak - Mart arasında 500000 - 2000000 yumurta dökerek yüksek bir üreme gösterir Eti en lezzetli balıkların başında gelir Bu nedenle ekonomik değeri çok yüksektir
Pişirme Biçimi
Sebzeli (sebzesiz) haşlama, tava (şiş, fileto), tereyağlı buğulama, ızgara, kremalı kağıt kebabı, salata, pilaki
DönemŞubat, Mart, Kasım

LÜFERPomatomus Saltator,Tassergal,Blaubarsch Gezici balıklardan olan Lüfer Karadeniz'le Ege Denizi arasında dolaşır, büyümesinin aşamaları içinde değişik isimler alır Buna göre:
Boyları,
- 10 cm 'ye kadar olanlar Defneyaprağı
15 - 18 cm‘ ye kadar olanlar çinakop
18 - 25 cm‘ ye kadar olanlar Sarıkanat
28 - 35 cm‘ ye kadar olanlar Lüfer,
35 cm‘ den fazla olanları da Kofana diye adlandırılır
Seyrek olarak Kofanaların 60 cm‘ yi aştığı, hatta 1 m‘ ye ulaştığı görülmüştür Lüfer sonbahar - kış aylarında en lezzetli ve olgun devrini yaşar Yaz ortalarından sonbahara kadar da kışlamaya geçerler Ilık suların 10 - 200 m derinliklerinde yaşar Üremeleri bahar sonu ile yaz başıdır Kademeli olarak 60 - 80000 yumurta verir Bol verimliliği ve etinin lezzetiyle ekonomik değeri çok yüksektir
Pişirme BiçimiÇinakop: Buğulama, haşlama, ızgara, tava, kağıt-kebabı, tuzlama
Lüfer : Izgara (şiş, fileto), kağıt kebabı, tuzlama
Kofana : Izgara (şiş, fileto), balık köftesi, salata
Dönem
Eylül sonu - Ocak ortasına kadar

MERCAN
Pagellus Erythrinus,Rotbrasse,Pageot Commune Sıcak ve ılıman denizlerin en ünlü balıklarındandır Denizlerimizde Karagözle beraber büyük bir aile oluşturur Marmara, Ege ve Akdeniz’de yaygındır Boyları yaklaşık 20 - 30, en çok 70 cm olabilir Etçildir Kabuklular, yumuşakçalar ve küçük balıklarla beslenir Denizlerin taşlık, kayalık bölgelerinde sahillere yakın yaşar Diğer Mercanlar gibi Hermafrodit fiziği ile hem erkeklik, hem de dişilik karakteri göstererek bahar ayları ile Ağustos arası ürer Lezzetli eti ve her mevsimde bulunmasıyla ekonomik değeri yüksektir
Pişirme Biçimi
Tava, buğulama, ızgara, yahni, haşlama mayonezli, salata, kağıt kebabı, pilavlı
DönemEkim, Kasım

MEZGİT
Merlangius Euxinus, Wittling, Merlan Marmara ve Karadeniz'de bol, diğer denizlerimizde az rastlanır Boyları 20 - 40 cm olabilir Gelincik ve Bakalyaro ile aynı türdendir 30 - 40 m 'nin altındaki derin sularda yaşar
Gündüzleri yüzeylere çıkarak hamsi, sardalye vs gibi sürü halindeki küçük balıkları avlayarak beslenir Bölgesel şartlara göre Şubat - Mayıs arasında üreme yapar Lezzetli eti ve her mevsimde bolca avlanılmasıyla ekonomik değeri yüksektir
Pişirme Biçimi
Tava, buğulama, haşlama
Dönem
Aralık - Şubat

SİNARİT

Dentex Dentex,Zahnbrasse,Dent‚ Karagöz ailesinden olan Sinağrit Ege ve Akdeniz'in sert, hareketli ve kuvvetli bir balığıdır 1-1,5 m boy ve 10 - 15 kg ağırlığa büyüyebilir Kabuklular, yumuşakçalar ve özellikle Mürekkep Balığı ile beslenir Kuvvetli çenesiyle bir İstakozu rahatça kırıp, yiyebilir Yazın kıyıların "taşlık, kayalık bölümlerinde; kışın da 300 m‘ ye" varan derinlerde küçük sürüler halinde yaşar İlkbahar aylarında üreme yapar Etinin lezzeti ve ender avlanmasıyla çok kıymetli bir balıktır Olta avcılığı da amatörler için değerlidir
Pişirme Biçimi
Tava, ızgara (şiş, fileto), buğulama, kağıt kebabı, haşlama, pilaki
Dönem
Ağustos - Eylül

ZARGANABelone Belone, Hornhecht, Orphie 60 - 70 cm, bazen de 1 m uzunluğa varan Zargana ortalama 18 yıl yaşar Hamsi, Çaça, Çamuka ve Kıraça gibi küçük balıklarla beslenir Ilıman denizlerimizin yerli balıklarındandır Kılıç balığı başlıca düşmanıdır Yapısıyla gayet çevik ve süratli bir balıktır Kendini korumak için su yüzeyine sıçrayarak da yüzebilir Genelde Lüfer avında yem olarak kullanılır Eti yönünden değerlidir İlkbahardan sonbahara kadar üreme sürecinde 30000 - 50000 yumurta verir
Pişirme Biçimi
Tava, buğulama, pilaki
Dönem
Aralık - Şubat

08-13-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Hangi Balık Nasıl Pişirilir?- Hangi Balığın Özelliği Nedir, Nasıl Pişirilir AKYA Lichia amia,Gabelsmakrele,Liche n‚-b‚ Kuzu, Çıplak, Leka ve İskender Balığı olarak da anılır Genelde 50 - 100 cm, en çok 180 cm ve 60 kg ağırlıkta olabilir Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla beslenerek dipte kıyılara yakın küçük sürüler halinde dolaşır Canavar balıklardandır, çevresindeki balıkları yok edercesine yer Geçmişte çok avlanılması nedeniyle neslinin tükenme tehlikesi vardır Korunması gerekir Pişirme Biçimi Izgara (fileto veya şiş), tava, çorba, yahni Dönem Yaz ortasından itibaren Özellikle temmuz-eylül arası BARBUNYA Mullus Barbatus,Meerbarbe,Rouget-Barbe De Vase Sıcak ve ılık denizlerin kumlu, çamurlu sahillerinde 300 m 'ye varan derinliklerinde sürüler halinde yaşar Ortalama 12 - 15 cm 'den en çok 40 cm büyür Suyun ısı şartlarında derinlerden sahile mevsimsel göçler yapar 10 yıl yaşayabilir Nisan - Haziran arası 15000 - 100000 yumurta döker Etinin lezzeti ve bol avlanılmasıyla ekonomik değeri yüksektir Pişirme Biçimi Tava, ızgara, balık çorbasına (ilave edilir), kağıt kebabı, buğlama Dönem İlkbahar başlarında, mart, nisan ÇİPURA Sparus Aurata,Goldbrasse,Dorade Royal Ortalama 25 - 35 cmEge ve Akdeniz 'in bu namlı balığı Marmara'da seyrek bulunur boy ve 0,5 - 3 kg ağırlıkta, en çok 60 cm ve 6 kg 'da olabilir Etçil bir balıktır Kuvvetli çenesiyle küçük kabukluları, balıkları ve diğer hayvanları kolayca yer Yaz devresinde sığlarda, kışaylarında da 35 - 40 m derinliklerde yaşar İki yaş üstündekiler daha da derinlere iner Üremeleri Ekim - Aralık aylarında olur 100000 - 150000 yumurta döker Eti çok lezzetlidir Ayrıca üretim kültürüne uygunluğu nedeniyle ekonomik değeri çok yüksektir *Pişirme Biçimi* Tava, ızgara, buğulama, haşlama, pilaki Dönem Her mevsimde, bilhassa eylül ve ekim aylarında ÇİZGİLİ MERCAN Lithognathus Mormyrus,Marmorbrasse,Serranid e Ou Bar Mırmır Balığı da denir Mercana göre vücudu daha uzundur Genellikle Akdeniz’de bulunur ve en çok 30 cm 'e büyür Sığ suların bitkilerle örtülü taşlık, kayalık, kumluk bölgelerinde yaşar Acısu bölgelerine de girer Biyolojik yaşamı Karagöz / Mercan gibidir Etinin lezzetli olmasına rağmen az bulunan ve sadece taze tüketilen bir ÇİZGİLİ ORKİNOS Katsowonus Pelamis,Echter Bonito,Bonite … Ventre Raye Karadeniz, Marmara ve Kuzey Ege’ye kadar sularımızda rastlanan Orkinos türlerinden biridir Boyu ortalama 60 - 100 cm olur Yemlendiği balık sürülerini önüne katarak Karadeniz’e çıkar ve orada sular ısınınca üreme yapar Bu gidiş - gelişler Karadeniz ve Marmara’daki yerli balıkların doğal dengesini oluşturur Etinin insan gıdası olarak çeşitli değerlendirilmesi ve avcılık yönüyle aşırı tüketimi hem Orkinos türünü hem de onunla akım sağlayan diğer balık türlerini tehlikeli olarak etkilemektedir DİL BALIĞI Arnoglossus Laterna,Seezunge,Sole Commune Denizlerimizde 10 m 'den 300 - 500 m 'ye kadar derinliklerin, kumlu, çamurlu veya çakıllı diplerinde fazla hareket etmeden ve uzun göçler yapmadan yaşar Boyları 20 - 25 cm olur Dipteki omurgasızlar, küçük balıklar ve böceklerle beslenir Bahardan itibaren kıyılara sokularak Haziran - Temmuz arasında üreme yapar Kış aylarında eti dolgun ve lezzetli olur Genelde her mevsimde bulunan ekonomik değeri yüksek olan bir balıktır Pişirme Biçimi Tava, ızgara, şiş veya fileto, balık çorbasına (ilave edilir), buğlama Dönem Kış ve İlkbahar aylarında, kasım - mayıs arası EŞKİNA Sciana Umbra,Meerrabe,Corb Sıcak ve ılıman denizlerin 100 - 150 m taşlık, kayalık ve mercanlı bölgelerinde yaşar Bütün denizlerimizde bulunur Gezgin bir balık değildir Aynı zamanda Taşbalığı ve Mavruşgil Balığı olarak da tanınır Bahar sonu, yaz aylarında üreyen Eşkina 30 - 35 cm uzunluk ve 500-600 gr ağırlığa erişir Beyaz ve çok lezzetli eti ile ekonomik değeri yüksektir Pişirme Biçimi Buğulama , haşlama (mayonezli), tava, yahni, kiremitte fırın, salata, çorba Dönem Mayıs, Ekim ve Kasım ayları FANGRİ MERCAN Sparus Pagrus,Sackbrasse,Pagre Commune Ortalama 25-35, en çok 80 cmBir Mercan türüdür ve Trança ile büyük benzerlik gösterir boyda sıcak denizlerde, Güney Ege ve Akdeniz 'de yaygın bulunan kabuklular, yumuşakçalar ve küçük balıklarla beslenen etçil bir balıktır Taşlık ve kayalıkların mağaralı oyuklarında yaşar Üremesi bahardan Ağustosa kadar sürer Mercan ailesi içinde eti lezzetli olanlardandır, ancak seyrek bulunduğu için ekonomik değeri bölgeseldir Pişirme Biçimi Tava, ızgara, şiş veya fileto, haşlama mayonezli, yahni, kiremitte fırın, buğlama, salata Dönem Mayıs, Ekim, Kasım ayları HAMSİ Engraulis Encrasicolus,Sardelle,Anchois Commune Karadenizin insan yaşamıyla birleşen balığıdır Marmara’da da bulunur Sürüler halinde yaşar ve 20 cm 'e kadar büyür Ocak - Mart arasında beslenmek için sahillere yaklaşır ve bol av verir Gündüzleri 30-40 m derinlerde, geceleri yüzeye yakınlarda dolaşır 1 yaşından itibaren olgunluğa erişip 180-200C sularda, 25-60 m derinliklerde ve az tuzlu sularda üreyip yaklaşık 40000 yumurta döker Etinin lezzetli, çeşitli tüketim yönleriyle ekonomik değeri çok yüksektir Aşırı avlanması ve Orkinos - Palamut - Uskumru / Torik sisteminde denge bozulması Hamsiyi de tehlikeli olarak etkilemektedir Pişirme Biçimi Tuzlama, Tava, ızgara, hamsili ekmek, hamsili börek, hamsili pilav, buğulama, içli tava, ançüez ezme Dönem Ekim - Şubat arası KALKAN Psetta Maxima,Steinbut,Turbot Bir dip balığı olan Kalkan, Karadenizin en tanınmış balıklarındandır Boğazlar, Marmara, Ege ve Akdeniz 'de seyrek rastlanır Gezici balık değildir Bütün hayatı dipte yatmakla geçer Batı Akdeniz, Atlas Okyanusu ve Şimal Denizinde Kalkanın diğer türleri yaşamaktadır 25 - 30 yıllık ömrü olan Kalkan Balığı 1 m boya erişebilir Sahillerde 5 - 10 m 'den başlayarak 300 - 400 m derinliklere inebilir Etçil ve fazlasıyla obur bir balıktır Erkekleri 5 -6, dişileri ise 6 -7 yaşlarında olgunlaşıp üremeye geçebilir Üremeleri 100 - 150C sularda Nisan'dan Haziran'a kadar sürer Milyonlarca yumurta vermesi yanında etinin lezzeti ve verimliliği ile ekonomik değeri çok yüksektir Pişirme BiçimiTava, ızgara, fileto veya şiş, kağıt kebabı Dönem Şubat - Mayıs KIRMA MERCAN Pagellus Acerne,Rotbrasse,Pageot Commun, Pageot Rouge Mercan ailesindendir 0 - 400 m, bazen da 700 m derinliklere inebilmektedir Yaşam çevresi taşlık, kayalık ve dibe yakın yerlerdir Boyları 35 - 40 cm‘ ye ulaşabilir Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir Marmara, Çanakkale Boğazı ve Ege'de bolca bulunur Ekonomik değeri yüksektir Denizlerdeki ısıya göre ilkbahardan başlayarak Ağustos'a kadar üremeleri sürer Etçil balık olan Mercanlar çeşitli küçük balıklar, kabuklular ve omurgasızlarla beslenir KUPEZ Boops Boops,Gelbtriemen,Bogue Altınkuşak da denir Ilıman ve sıcak denizlerde yaşar Akdeniz, Ege ve Marmara'da bulunur Marmara da kilerin bir bölümü Karadeniz’!e çıkar ve döner Yosunlar, balık yavruları ve kabuklularla beslenir Boyları 15 - 25, en çok 35 cm olur Üremelerini bahar sonunda yapar Karagöz ve Çitari ile aynı türdendir Eti lezzetlidir Ancak bölgesel değerlenir Pişirme Biçimi Tava, buğulama KOLYOZ Scomber Japonicus,Blasen Makrele,Maquereau Espagnol Bütün denizlerimizde bulunmakla beraber daha çok Marmara balığı sayılır Şeklen uskumruya çok benzer fakat ayrı bir türdür Büyük Okyanusta sürüler halinde yaşar Küçük balıklar, yavruları ve planktonlarla beslenir 2 - 3 yaşında olgunlaşan dişileri Temmuz - Ağustos arası 300000 - 400000 yumurtasını denize bırakır Eti uskumru kadar lezzetli olmamakla beraber, taze - kuru - tuzlu olarak bol tüketilen bir balıktır Pişirme Biçimi Tava, tuzlama, buğulama, pilaki, füme, çiroz KEFAL Mugil Cephalus,Gewöhnliche Meeräsche,Mulet … Grosse T‚te Denizlerimizde yaygın bulunan bir Kefal türüdür Ortalama 35 - 50, en çok 75 cm boyda olabilir Bütün Kefaller gibi ürkek ve çevik bir balıktır Açık denizle sahiller arasında gidip gelirler Bazen beslenmek için sürüler halinde acı sulara, lagünlere, hatta nehirlerin içlerine girerler Deniz dibi bitkileri ve yumuşakçalarla beslenir Yaz aylarında üreyip 150000 - 1000000 yumurta verir Beyaz etinin lezzeti ve mumlanarak pazarlanan 'havyar' yumurtasıyla ekonomik değeri çok yüksektir Pişirme Biçimi Tava, buğulama, yahni, haşlama mayonezli, kağıt kebabı, salata, füme, pilaki, yumurtasından tarama Dönem Nisan - Mayıs ve kış ayları KAYIŞ BALIĞI Ophidion Barbatum, Bartmännchen, Abadeches Denizlerimizde seyrek rastlanan, 2 - 3 m 'den 150 m 'ye kadar derinliklerde üstü bitkilerle örtülü kumsal, çakıllı diplerde fazla göç etmeden yaşayan bir balıktır Yumuşakçalar, kabuklular ve küçük balıklarla beslenir Boyları 30 cm olabilir Bahar - yaz sonu üreme yapıp 15000 - 18000 yumurta döker Eti lezzetlidir Fakat seyrek bulunduğu için ekonomik değeri yoktur KARAGÖZDiplodus Vulgaris, Zweibindenbrasse,Sar … T‚ te Noir Bütün denizlerimizde, çoğunlukla Marmara ve Ege'de ılıman suların kayalıklarında yaşayan, bol bulunan ve sevilen yerli balıklarımızdandır Sürüler halinde yaşar Suların ısı şartlarına göre bahar aylarından Ağustosa kadar üreme yapar Çeşitli türleri sularımızda yaşar Kuyruğu lekeli ve çizgili olanı Isparoz / İspari olarak tanınır Lezzetli eti ve bol avlanılmasıyla ekonomik değeri yüksek bir balıktır Pişirme Biçimi Tava, ızgara, buğulama, yahni, kiremitte fırın, haşlama mayonezli, salata, plaki, kağıt kebabı Dönem Kış ayları Ocak LEKELİ MERCAN Pagellus Bogaraveo,Graubarsch,Pageot Rose Ege ve Akdeniz’de yaygındırMandagöz Mercan da denir 100-300 m‘ ye varan derinliklerde sahile yakınlarda kabuklular, omurgasızlar ve sualtı bitkileriyle beslenerek yaşar Boyu 30-50 cm olabilir Hermafrodit bir balıktır Hem erkeklik, hem de dişilik karakteri gösterir Suların ısısına bağlı olarak bahar aylarında üreme yapar Eti beyaz, gevrek ve lezzetlidir Ekonomik değeri yüksektir LAHOZ / GİRİDA Epinephelus Aeneus, Zackenbarsch, Mroublanc Ege ve özellikle Akdeniz'de yaygın bulunan, boyları 1 m olabilen bir Hani türüdür Fazla derinlere gitmeden kayalık, taşlık veya çakıllı alanlarda yaşar Oldukça yırtıcı, etçil bir balıktır İrili ufaklı her türlü kabuklular, omurgasızlar ve küçük balıklarla beslenir Mayıs - Haziran arasında üreme yapar Akdeniz‘ İn eti çok lezzetli, şöhretli balıklarındandır Ancak ekonomik değeri bölgeseldir Pişirme BiçimiBuğulama, yahni, ızgara (şiş, fileto), çorba, haşlama mayonezli, plaki, salata Dönem Ağustos, Eylül LEVREK Dicentrarhus Labrax,Wolfsbarsch,Bar Europeen Denizlerimizde ve denizlerin nehirlerle karışımı acı su bölgelerinde yaşar Hani ailesindendir Fazla gezici olmayan Levrek yerli balıklardan sayılır Gençken gruplar halinde, sonraları tek başına yaşar Yaşam ortamı karanlık ve kuytu yerlerdir Bu nedenle gemi batıkları veya kaya oyuklarında yuvalanır Yaklaşık 20 yıllık yaşamı olabilen Levrek, ortalama 50 - 60 cm‘ den 1 m boy ve 10 - 12 kg ağırlığa erişebilir 40 cm‘ den küçüklerine İspendek denir Küçük yavru balıklarla beslenir Ocak - Mart arasında 500000 - 2000000 yumurta dökerek yüksek bir üreme gösterir Eti en lezzetli balıkların başında gelir Bu nedenle ekonomik değeri çok yüksektir Pişirme Biçimi Sebzeli (sebzesiz) haşlama, tava (şiş, fileto), tereyağlı buğulama, ızgara, kremalı kağıt kebabı, salata, pilaki DönemŞubat, Mart, Kasım LÜFERPomatomus Saltator,Tassergal,Blaubarsch Gezici balıklardan olan Lüfer Karadeniz'le Ege Denizi arasında dolaşır, büyümesinin aşamaları içinde değişik isimler alır Buna göre: Boyları, - 10 cm 'ye kadar olanlar Defneyaprağı 15 - 18 cm‘ ye kadar olanlar çinakop 18 - 25 cm‘ ye kadar olanlar Sarıkanat 28 - 35 cm‘ ye kadar olanlar Lüfer, 35 cm‘ den fazla olanları da Kofana diye adlandırılır Seyrek olarak Kofanaların 60 cm‘ yi aştığı, hatta 1 m‘ ye ulaştığı görülmüştür Lüfer sonbahar - kış aylarında en lezzetli ve olgun devrini yaşar Yaz ortalarından sonbahara kadar da kışlamaya geçerler Ilık suların 10 - 200 m derinliklerinde yaşar Üremeleri bahar sonu ile yaz başıdır Kademeli olarak 60 - 80000 yumurta verir Bol verimliliği ve etinin lezzetiyle ekonomik değeri çok yüksektir Pişirme BiçimiÇinakop: Buğulama, haşlama, ızgara, tava, kağıt-kebabı, tuzlama Lüfer : Izgara (şiş, fileto), kağıt kebabı, tuzlama Kofana : Izgara (şiş, fileto), balık köftesi, salata Dönem Eylül sonu - Ocak ortasına kadar MERCAN Pagellus Erythrinus,Rotbrasse,Pageot Commune Sıcak ve ılıman denizlerin en ünlü balıklarındandır Denizlerimizde Karagözle beraber büyük bir aile oluşturur Marmara, Ege ve Akdeniz’de yaygındır Boyları yaklaşık 20 - 30, en çok 70 cm olabilir Etçildir Kabuklular, yumuşakçalar ve küçük balıklarla beslenir Denizlerin taşlık, kayalık bölgelerinde sahillere yakın yaşar Diğer Mercanlar gibi Hermafrodit fiziği ile hem erkeklik, hem de dişilik karakteri göstererek bahar ayları ile Ağustos arası ürer Lezzetli eti ve her mevsimde bulunmasıyla ekonomik değeri yüksektir Pişirme Biçimi Tava, buğulama, ızgara, yahni, haşlama mayonezli, salata, kağıt kebabı, pilavlı DönemEkim, Kasım MEZGİT Merlangius Euxinus, Wittling, Merlan Marmara ve Karadeniz'de bol, diğer denizlerimizde az rastlanır Boyları 20 - 40 cm olabilir Gelincik ve Bakalyaro ile aynı türdendir 30 - 40 m 'nin altındaki derin sularda yaşar Gündüzleri yüzeylere çıkarak hamsi, sardalye vs gibi sürü halindeki küçük balıkları avlayarak beslenir Bölgesel şartlara göre Şubat - Mayıs arasında üreme yapar Lezzetli eti ve her mevsimde bolca avlanılmasıyla ekonomik değeri yüksektir Pişirme Biçimi Tava, buğulama, haşlama Dönem Aralık - Şubat SİNARİT Dentex Dentex,Zahnbrasse,Dent‚ Karagöz ailesinden olan Sinağrit Ege ve Akdeniz'in sert, hareketli ve kuvvetli bir balığıdır 1-1,5 m boy ve 10 - 15 kg ağırlığa büyüyebilir Kabuklular, yumuşakçalar ve özellikle Mürekkep Balığı ile beslenir Kuvvetli çenesiyle bir İstakozu rahatça kırıp, yiyebilir Yazın kıyıların "taşlık, kayalık bölümlerinde; kışın da 300 m‘ ye" varan derinlerde küçük sürüler halinde yaşar İlkbahar aylarında üreme yapar Etinin lezzeti ve ender avlanmasıyla çok kıymetli bir balıktır Olta avcılığı da amatörler için değerlidir Pişirme Biçimi Tava, ızgara (şiş, fileto), buğulama, kağıt kebabı, haşlama, pilaki Dönem Ağustos - Eylül ZARGANABelone Belone, Hornhecht, Orphie 60 - 70 cm, bazen de 1 m uzunluğa varan Zargana ortalama 18 yıl yaşar Hamsi, Çaça, Çamuka ve Kıraça gibi küçük balıklarla beslenir Ilıman denizlerimizin yerli balıklarındandır Kılıç balığı başlıca düşmanıdır Yapısıyla gayet çevik ve süratli bir balıktır Kendini korumak için su yüzeyine sıçrayarak da yüzebilir Genelde Lüfer avında yem olarak kullanılır Eti yönünden değerlidir İlkbahardan sonbahara kadar üreme sürecinde 30000 - 50000 yumurta verir Pişirme Biçimi Tava, buğulama, pilaki Dönem Aralık - Şubat