Kur'an Mahluk Mu, Değil Mi?

Ben felsefeye giriş dersini anlatırken konu tasavvufa oradan da nasılsa �Kur'an mahlûk mu değil mi� tartışmasına uzandı Daha doğrusu bir öğrencim bu konuda bir şeyler görmüş ve hayretle "Hocam bu tartışmanın niye yapıldığını anlayamadım dedi" Ben de dilimin döndüğü kadar anlattım ama pek tatmin olmadığını gördüm yüz ifadelerinden Bu konuda bir üniversite hocası için böyle bir soru sormamın uygun olmayacağını düşünmezseniz bu konuda bana hangi eserinizden istifade ederek cevap verebileceğimi yazmanızı istiyeceğim Çünkü sizin bir eserinizde böyle bir yorum hatırlıyorum


CEVAP: Kur'an'ın mahlûk olup olmadığı sorunu, aslında Allah'ın kelam sıfatının "zati" mi, "fiili" mi olduğu sorunuyla alakalı olarak çıktı Peki, bunun arkasında ne var? Tahmin edeceğiniz gibi siyasi tavırlar var Mutezile'nin Kur'an mahlûktur görüşünü savunmasıyla, Hasen el-Basri'nin katı kaderciliği/fatalizmi savunan Emevi halifesi Abdülmelik'e karşı "iradeyi" savunan Risale fi'l-Kader'i (Kader hakkında mektup) aynı kaygının eseriydi Emeviler atalarının günahlarına bir kılıf bulmak için, Kur'an'ın ezelde yazıldığını, müşrik atalarının da bu senaryonun kötü rol oyuncuları olduğunu, sonuçta mazur sayılabileceklerini zımnen söylemeye çalışıyordu Ayrıca bu yaklaşımla kendi zulümlerini de meşrulaştırmış oluyorlardı Yezid'e "katil" diye bağıran Fatıma bt Ali'ye Yezid'in cevabını hatırlayalım: "Onu Allah öldürdü" Vs Vaktim olsa daha birçok örnek verirdim Umarım meselenin telaffuz edilmeyen en derin kısmı anlaşılmıştır


Mustafa İslamoğlu