Türkören Köyü Elbistan Kahramanmaraş |
08-11-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Türkören Köyü Elbistan KahramanmaraşTürkören Köyü Elbistan Bilgileri - Türkören Köyü Hakkında - Türkören Köyü Tanıtımı -Türkören Köyü Resimleri İlçe: ELBİSTAN - İl: KAHRAMANMARAŞ Köy Muhtarı: Cemil TAŞ Muhtarlık Erişim Bilgileri: Telefon: 344 4371331 Cep Telefonu: (537)3914071 Kahramanmaraş Bilgiler Nüfus 623 (2000) Koordinatlar Posta Kodu 46300 Alan Kodu 0344 Yönetim Coğrafi Bölge Akdeniz Bölgesi İl Kahramanmaraş İlçe Elbistan Web Sitesi Türkören, Kahramanmaraş ilinin Elbistan ilçesine bağlı bir köydür Tarihi Köyün 16 asırdaki adı "Kafirviran"dır Daha sonra bu ad "Gavurviran" olarak değimiştir Köy, Bizanslılar'dan kalma örenler üzerine kurulduğundan bu adı almıştır Cumhuriyet döneminde köyün adı, önce "Türkviran", sonra "Türkveren" daha sonra da "Türkören" olarak değiştirilmiştir Kara-Hasanluların (Karahasanlıların) yedi köyünden biridir küçük bir obası MOĞOL askerleri tarafından abluka altına alınır Askerler aşiret ile bir meselelerinin olmadığını sadece gecelemek istediklerini açıklarlar Bu istek zaten güçsüz olan bu obayı rahatlatır Ancak olayın boyutu gece degişir Gecelemek için geldikleri bu obanın güçsüzlüğünden yararlanmak isteyen Moğol askerleri oba beyinden kendilerine kadın verilmesini isterler Bu durum karşısında aşiret üyeleri ne yapacaklarını düşünüp karar verirler Gece askerlere bol oranda içki içirilir Kadın kılığında yürekli delikanlılar seçilir ve çadıra gönderilir Biraz sonra bu küçük MOĞOL müfrezesinden geriye et yığınları kalmıstır Ancak bu durumda orada daha fazla kalamayacaklarını anlayan bu küçük oba adaleti ve insanlarını koruması ile ünlü DULKADİROĞLU BEYLİĞİNE sığınmaya karar verirler ve göç ederler Gece çadırlarını söküp düşerler yollara İlk durakları Dulkadiroğulları beyliğinin başkenti olan BESNi�dir BESNİ o zamanlar büyük bir şehir ve de DULKADiROĞLU BEYLİĞİNİN başkentidir Dulkadir beyi yeni gelenleri ağırlar ve kendilerini güvende hissetmeleri için KARAHASAN�ı özel hizmetine alır Ancak işler düşünüldüğü gibi yürümez Moğol baskıları DULKADİOĞLU BEYLİĞİ içinde dayanılmaz bir hal almaya başlayınca DULKADİROĞLU BEYLİĞİ ELBİSTAN�a yerleşmeye karar verir ELBİSTAN artık DULKADİROĞLU BEYLİĞİ�nin başkenti olur Beraberindekilerle buraya yerlesen DULKADİROĞULLARI daha önce de kendilerine ait olan bu bölgede bazı yeni düzenlemeler yaparlar Bu arada KARAHASAN�ı şu anda yerlesik bulunduğumuz bölgeye uç beyi olarak gönderirler KARAHASAN�ın görevi bu bölgeye gelip giden göçerlerin icarını toplamak ve yerleşik durumdakilerden gerekli olan verginin tahsili vs işleri DULKADİROĞLU beyi adına yapmaktı KARAHASAN bu bölgenin yapısını ve gelirini gördükten sonra fikrini değiştirir Kendi adına hareket etmeye baslar Ancak bu durumda DULKADİR beyini de göz ardı etmez Vergi ve icar gelirlerini alamayan DULKADİR beyi haber salar ve derhal göndermesini ister Ancak KARAHASAN gelen habercilerle bol oranda hediye gönderip şu ricada bulunur �Bey bize evladım der idi ve bizde onu öz peder bilirdik eğer bunlar doğru ise müsaade etsin ben ve obam bundan sonra burada yaşıyalım emirleri başımız üzere� der Bu güzel sözlere bir cevap bulamayan bey kabul eder Artık Elbistandan başlayarak Malatya- Sivas -Adıyaman üçgeni üzerindeki SÖĞÜTLÜ ÇAYI ve çevresi KARAHASAN�ın toprağı olmuş olur KARAHASAN�ın ilk yerleştiği yer şu anda Kistik köy sınırları içinde olup kendisine ve obasına ait olduğu tahmin edilen yaklaşık 50 veya 60 mezar bulunmaktadır 1515 yılında YAVUZ SULTAN SELİM Çaldıran savaşına giderken Şah İsmail taraftarı olduğuna inandığı DULKADİROĞLU BEYLİĞİNİ cezalandırmak için Elbistan üzerine yürümüş ve Elbistan ovasında yaklaşık 40000 kelle kesmiştir DULKADİROĞLU BEYLİĞİ�nin aile efradının bir kısmı atlarının nallarını ters çakıp kaçmayı başarmıştır Şu anda KIRŞEHIR dolaylarında yaşamaktadırlar KARAHASAN�lılar bu durumda kendi adamlarını kendi bayrağı altında toplayıp direk YAVUZ�un huzuruna çıkarlar Kendilerinin Şİİ ve ALEVİ olmadıklarını ve OSMANLIYA bağlı oduklarını beyan edip aile efradı ve adamları ile emrinde olduklarını söylerler YAVUZ bu biatı kabul eder Topraklarında güvenliği sağlamalarını, Şiiliğe meydan vermemelerini emreder İste bu dönem gerçekte alevi olan KARAHASAN ile diger aşiretleri karşı karşıya getiren dönemin başlangıcıdır Karahasan Osmanlı Devletinin desteğini arkasına alınca artık yeteri güç sahibi olmuş ve bölgede bulunan diğer insanlar üzerinde baskı kurmaya baslamıştır İlk önce bölgeyi devamlı olarak kullanan yarı göçebe durumdaki SADAKA�ları (HIRİSTIYAN dinine mensupturlar) bu bölgeden atar Ancak çevre aşiretlerle aralarının iyi olmaması KARAHASAN�lıları güvenlik açısından yerlerini değiştirmeye zorlar Sırası ile önce şu anda LALLOLAR olarak adlandırdığımız bölgeye yerleşirler Daha sonra KARAHASANUŞAĞI köyüne yerleşirler Karahasanuşağı köyünün şu anki yerinde sırası ile HİTİT � ROMA � BİZANS � SADAKA ve ERMENİLER yaşamıştır Köyün kuruluş tarihi tam olarak bilinmemekle beraber 1500 lerin sonuna doğru (1600 lere doğru) yerleşik hayata geçildiğine dair tarihi belgeler bulunmaktadır Ancak daha öncesinde bu bölgede yerleşik olarak KARAHASAN�lıların izine rastlanmamaktadır KAYNAKLAR: 1- DULKADİROĞLU BEYLİĞİ tarihi 2- İbrahim RİJVANOĞLU (Doğu anadolu ve aşiretler adlı eseri) 3- Mehmet Emin ZEKİ (Irak eski Dışişleri Bakanı) 4- Maraş Tahriri Defteri (1563 tarihinde Karahasanlıların yerleşik olmadığı ) 5- Köyümüzün en yaşlı insanı 127 yaşında vefat eden Rahmetli MOMO DOĞAN� ın ile 1972 de yapılan röportaj 6- Şu anda Karahasan�ın mezarından alınan yazılar üzerinde bir çalışma yapılmaktadır Sonuçlar alınınca yayınlanacaktır Coğrafya Kahramanmaraş iline 180 km, Elbistan ilçesine 20 km uzaklıktadır Söğütlü Çayı'nın iki yakasına kurulmuştur Köy, Söğütlü Çayı vadisinin hemen başlangıcındadır Bulunduğu arazi yapısı, hem hayvancılık, hem de tarım için elverişlidir Malesef sulu alanlar dışında kayda değer bir bitki örtüsü mevcut değildir Doğusunda İkizpınar, Batısında Demircilik ve Gündere (Evliya), Kuzeyinde İncecik ve Aktil, Güneyinde Bakış ve Özbek köyleri vardır kültürü Düğün Gelenekleri: Düğüne başlanacağı davetiyelerle yakınlara bildirilir [Eskiden "Okuntu" denilen bir müessese mevcuttu Bu adete göre, yakınlara (eş-dost-hısım-akraba) hediye gönderilerek düğüne davet edilirlerdi] Düğünler, genellikle Cuma günü başlar ve üç gün sürer Düğün boyunca misafirlere yemek verilir Ayrıca biri "Bayrak Yemeği", biri de "Takı Yemeği" olmak üzere davetlilere iki ayrı yemek verilir Takılar eskiden ayni olarak takılırken, günümüzde para ve ziynet eşyası olarak takılmaktadır Düğünlerde Kirve hem düğünü organize eder, hem de Sağdıçlık görevini yerine getirir (Kirve yakın akraba mertebesindedir) Son 20 yıla kadar düğünlerde Tura (Bükülmüş urganla oynanan ve bünyesinde şiddet barındıran bir oyundur Tura oyununun maksadı, sanırım, toplumladaki gerginliği bu yolla bertaraf etmektir) ve Güreş müsabakaları yapılırdı Ayrıca "Sinsin" oyunu düzenlenirdi Bu oyun, ortada yakılan bir ateşin etrafında dans edilerek ve ateşin üzerinden atlanarak oynanıyordu Gelinler at sırtında damat evine getirilirdi Düğün alayının en önünde bayrak ve ayna taşınırdı Damat dam başında durur ve yukarıdan geline güzel bir elma atardı Elmayı yakalayan kişi, damattan hediyesini alır ve elmayı damada teslim ederdi Bu elma gerdek gecesi gelin ve damat tarafından yenirdi (Elmanın, Adem ve Hava as dan kalma geleneği temsil ettiğini sanıyoruz) Sünnet Törenleri: Sünnet törenlerinin davet ve eğlence şekli, düğün törenlerine çok benzer Eskiden, sünnet bittikten sonra orta yere bir teşt konularak para atılırdı Bu paranın tamamı sünnetçiye verilirdi Sünnetçi de bir jest olarak bozuk paraların bir kısmını çocuklar alsın diye etrafa saçardı [ AGBiniş] Bayram Törenleri: Bayram merasimleri, geleneksel Türk adetlerine göre yapılır Bayram Namazından sonra, cemaat dağılmadan önce kabir ziyareti yapılır Ardından da sırasıyla önce taziye yerleri, sonra da hastalar ziyaret edilir Ardından da büyüklerlen başlanırak, tüm komşuların bayramı ekabir bir grup tarafından ziyaret edilir Ayrıca, köyün gençleri de tüm akraba ve komşuları ziyaret ederek, bayram tabrikinde bulunurlar Eskiden "Bayram" denilince akla yağlı bazlamalar gelirdi Hemen hemen her evde yağlı bazlama yapılarak köyün tamamına dağıtılırdı Bu vesileyle her evden biri tüm evleri ziyaret etmiş olurdu Bir de kız erkek ayırmadan, tüm çocukların ellerine kına yakılırdı Ölüm Gelenekleri : Ölüler, ülke geleneğine göre defnedilir Cenaze törenine köydeki tüm ahali iştirak eder (Burda küskünlük ve darkınlık göz önünde tutulmaz) Definden sonra mevcut cemaatin tamamı ölü evine giderek Kur'an okutulur Bunu takiben, ölü sahibi cemaate yemek ikram eder Aşiret mensubiyeti dolayısıyla, cenezeye iştirak hayli büyük olur Tüm Karahasanlı köyleri ve çevre köyler ölü için taziyeye gelirler Bunların barındırılması ve doyurulması köy halkı tarafından yerine getirilir Maddi durumu zayıf olan ölü sahiplerine yardım edildiği de gözlenmektedir Eskiden yemek hizmetinin tamamı ölü evinde karşılanırdı Son senelerde bu yükün hafifletilmesi bakımından, misafirlerin doyurulması köy halkı tarafından karşılanıyor Yine ölünün "Kırkı için Mevlid-i Şerif okutulur Bu tören yemekli olarak icra edilir Ayrıca ölü sahipleri yas nedeniyle bir müddet traş olmazlar Köy ileri gelenleri bu kişilerle beraber tıraş olarak, onların günlük hayata dönmelerini sağlarlar [ AGBiniş] Ay Tutulması: Ay tutulması uğursuzluk sayılırdı, Bu yüzden, bu uğursuzluğu kovmak için, Ay tutulunca genellikle teneke çalınıp, silah sıkılırdı (Bu geleneğin Şaman Türklerinden kalma olduğunu sanıyoruz Koç Koyurma: Koç koyurmaya törenine dua ile başlanırdı Koç koyurması gerçekten çok eğlenceli geçerdi Bu törene sürü sahipleri ve genellikle çocuklar katılıdı Koç koyurma esnasında koçlar özenle boyanır ve özel yapılmış aynalı, püsküllü, saçaklı bir süsle süslenirdi Bu törende özellikle buğday, nohut ve fasülyeden yapılan hedikle boyalı şeker ve lokum da ikram edilirdi Ayrıca çobana hediyeler verilirdi nufusu Yıllara göre köy nüfus verileri 2000 623 1997 572 1990 724 Ekonomi Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır Önemli bir ekonomik kaynak da yurt dışındaki iş gücüdür Muhtarlık Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları: 2009 Bektaş Biniş 2004 Cemil Taş 1999 Mehmet Altun Altyapı bilgileri Köyde ilköğretim okulu vardır Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur Ptt şubesi ve ptt acentesi yoktur Köyde Sağlık ocağı olmasına rağmen, doktor ve sağlık personeli bulunmamaktadır Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi Kaynak : Yerel Net Köyünüze ait bilgi ve resimleri bu konu altında paylaşabilirsiniz |
|