Yeşilyurt Köyü Banaz Uşak

Yeşilyurt Köyü Banaz - Yeşilyurt Köyü Bilgileri - Yeşilyurt Köyü Banaz Hakkinda - Yeşilyurt Köyü Resimleri




Yeşilyurt, Uşak ilinin Banaz ilçesine bağlı bir köydür

İlçe: BANAZ - İl: UŞAK

Köy Muhtarı: HÜSEYİN METİN

Muhtarlık Erişim Bilgileri:

Cep Telefonu: 0 (535) 200 09 35

Demografik Bilgiler:

İle Uzaklığı: 38 km

İlçeye Uzaklığı: 7 km

Rakım: 1000 m

Tarihi
köyde yapılan arkeolojik kazılarda bu bölgenin çok eski zamanlardan beri yerleşim yeri olarak kullanıldığını göstermektedir Kazılarda çıkartılan tabletlerde ve belgelere göre bu köy eski dönemlerde belli bir süre Doğu Roma devletinin hakimiyeti altında kalmıştır Köydeki kazılarda çıkartılan eserlerin çoğunda Horoz resmi bulunmaktadır Köy Türk hakimiyetine geçtikten sonra folos olmuş zamanla Holuz olmuş ve cumhuriyetle birlikte Yeşilyurt olmuştur

Köyün doğusunda Muratlı köyü, Batısında Burhaniye köyü,Güneyinde Kuşdemir köyü vardır Köyün ilçe merkezine uzaklığı 10 km dir Köyde muhtemelen Selçuklular döneminden kalma birde tarihi bir camii vardır Bu camii nin mimarisi tipik bir selçuklu özelliği taşımaktadır Camiinin içi ahşap oymacılığı ile süslemeleri ile kaplıdır Bu tarihi camii 1988 yılında İzmir kültür varlıklarını koruma kurulu tarafından koruma altına alınmıştır

Köye ilkokul 1954 yılında kurulmuştur Okuma yazma oranı%92 civarındadır Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır Bunun yanında Avrupa Ülkerlerinde çalışan köylüler köyün ekonomisine olumlu katkı sağlamaktadır

Kültür
BANAZ’DAKİ KÜLTÜR VARLIKLARIMIZ

1-Hasan Dede, 2-Emir Dede, 3-Seyit Ali Sultan, 4-Pir Mehmet 5- Ziyaret Tepesi 6-Topuzlu Baba 7- Pir Sultan Anıtı 8-Sivas Şehitleri Anıtı 9- Pir Sultanın Evi10-Ilıcak Pınarı 11-Çelebiler 12-Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri 13 Cemevi

1-HASAN DEDE:

Pir Sultan’ın yaşadığı evin bahçesi Burada Pir Sultanın asasına takarak Horasandan getirdiğine inanılan bir taş bulunmaktadır Pir Sultan eşi ve dostları ile bu taşın üzerine oturup sohbet edermiş Çocukluğumda Burada çok büyük bir söğüt ağacı vardı, dallarında dilek için bağlanmış, rengarenk bezlerden oluşan müthiş bir görüntü vardı Bu ağaç zamana direnemedi bir kış günü gıcırdaya gıcırdaya yıkıldı Parçalayıp cemde yaktılarŞu anda bu ağacın yerinde selvi ve gül ağaçları vardır

Anıt yapılırken 1979 yılında değerli heykeltıraş Cahit Koççoban tarafından çevresine Pir Sultan’ı anlatan figürler işlendi Çevre duvarların üzerini kiremitlerle süsledik Dayanıklı malzeme ve iyi ustalıkla yapılmadığından kısa zamanda dağıldı, sıvalar döküldü 2007 yılında Pir Sultan vakfı ve Salih-Gürbüz Şimşek kardeşlerin desteği ile tekrar restore edilmiştir

2-EMİR DEDE :

Sivas Yıldızeli tarihi yerler listesinde Banaz köyü türbesi olarak yazılan Emir Dedeye, Banaz zaviyesi,Yatır, Düşek, Cami veya Kümbet gibi çeşitli isimler verilmektedir Zemini define avcıları tarafından tahrip edilmiş, yoldan geçen araçlar çarparak büyük ölçüde zarar vermiş olmalarına rağmen asırlara meydan okurcasına halen ayaktadır Binanın genel mimarisi Kümbet sitiline uymaktadır Kümbet: Anadolu ve Türk Cumhuriyetlerinde sıkça görülen, önemli kişiler için yapılan, çadır sanatının mimariye yansımasının ürünüdür Gövdeleri yuvarlak veya çok köşeli kaideleri kare şeklindedir Emir Dede bu yaklaşıma uygun olmakla birlikte, Banazlılar tarafından kullanım amacı ve ek yerleri ne bakıldığında, bir dergah bir eğitim kurumu, yada zaviye niteliğinde olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz Adını Hemen bitişiğinde kutsanan Emirdede adı verilentekke(taş)den aldığını belirtmek lazım Emirdede Banazın ileri gelen dedelerinden Pir Sultanı yetiştiren sırlarını paylaşan önemli şahsiyet olmalı Pir Sultanım Emirzade, Gel sırrımı verme yade Şiiri bunu düşündürmektedir Emirdede zaviyesinin Banazda nişanlı iken sevdiği ölen zengin bir kızın çehizini satarak yaptırdığı söylenir Giriş kapısının iki metre solunda dışta arap rakamları ile düşülen bir tarih vardır Rahmetli köyün hocalığını yapan İsmail kılıç 1535 yılını yada 1472 yılını işaret ettiğini söylemişti Net okunamadığından 1535 olma ihtimali çok yüksektir Mahallede oturan Hüseyin kılıç çocukken bir kasanın içinde kitapların orada asılı olduğunu hatırlıyorum demektedir Dis bahçe duvarları son dönemler kadar duruyordu

3-SEYİT ALİ:

Pir Sultanın üç oğlundan biridir Banazın üstünde Ziyaret Tepesinin zirvesinde yatmaktadır Pir Sultanın idamından sonra aile dağıldığından(kaçış veya sürgün ) Seyit Ali’nin bir zaman sonra kellesini koltuğuna alarak baba yurduna Banaza döndüğü söylenmektedir Mezarı Banazlı Duran dedenin Koyunlu köyündeki taliplerinin girişimi ve desteği ile yapılmıştır Gelişi güzel yapılan mezarın Seyit Ali ye ve Alevi Kültür değerlerine uygun şekilde projelendirilmelidir

4-PİR MEHMET:

Pir Sultanın diğer oğlu olan Pir Mehmet anıtın altında binlerce küçük taştan oluşan noktaya gelmiş gördüğü durum karşısında Banaz’a girmeden geri dönmüştürBanazlıların anlatımına göre buradan ( yerin adı kuru elmadır) köydeki kavga seslerini duymuş, rahatsız olmuş, yurduma iblis oturmuş deyip Banaza girmekten vazgeçmiştir Bu söz nasıl yorumlanır bilemiyoruz ama anlaşılan kaçış yada sürgünden sonra, aradan yıllar geçmiş olmasına rağmen, Banaz halen pir sultan ailesi için başkıların bitmediği, sıkıntılı olduğunu söyleyebiliriz Yüzyıllardır burası Pir Mehmet’in anısına önemli bir nokta olarak bilinmektedir

5-ZİYARET TEPESİ:

Haziran ayında köylülerin kurbanlar keserek cemler düzenlediği ziyaret tepesi En önemli kutsal mekanlardandır Bir köşesinde Seyit Ali’nin mezarının bulunduğu cem alanı taşlar la etrafı çevrilmiş, ağaçlar arasında doğa ile iç içedir Dileklerin ve adakların sunulduğu ziyaret tepesine eskiden en güzel kıyafetler giyilerek çıkılır salıncaklar kurulurdu Cem alanının Baş kısmında taşın altındaki yuva veya cep yerine para bırakılır, ihtiyacı olan alırdı Su olmadığı için insanlar ılıcaktan buraya yalın ayakla su taşıdıkları bilinmektedir Cem alanının çevresindeki taşlar şimdi betonla düzenlemiştir Daha güzel olması için yapılan bu girişim aslında doğallığını bozmuş o mistik hava bozulmuştur Halen doğal yolla su çıkmadığı için topuzlu baba bu ihtiyaçları karşılar şekilde düzenlendiği için, Ziyaret Tepesi atıl durumdadır Geçmişteki öznelliğine kavuşamasa da burasını canlı tutacak düzenlemeler yapmalıyız

6- TOPUZLU BABA:

Banazın erenlerinden olan Topuzlu Baba hakkında fazla bilgi bulunmamaktadır Çam ağaçlarının altındaki normalden uzun olan mezar Yusufoğlan köyünden Hüseyin Ulucan ve vakfın katkıları ile yapılmıştır Buraya içme suyu getirildiğindenve mesire alanı olarak çok uygun olduğundan Pir Sultan Abdal 2 Temmuz Eğitim ve Kültür Vakfı tarafından cemevi, vakıf idare merkezi, konukevi ile kurban kesim ve yemek tesisleri buraya yapılmıştır Ayrıca aşevi depo ve kütüphane yapılması da vakıf tarafından düşünülmektedir Buraya beşyüz metre mesafede kaklık denilen yerde kaya oyuğundan çıkan su ile hastaları yıkadıklarında ve birbirine yaslanmış bu kayaların tünel gibi içinden geçildiğinde iyi geldiğine inanılır

7-PİR SULTAN ANITI VE ÇEVRESİ:

1976 da Banaz’da kurulan Pir Sultan Abdal Turizm ve Tanıtma Derneği, Ankara’dan Murtaza Demir’in önerisi üzerine anıt yapılması kararını alır Kültür Bakanlığı heykeltraş Cahit Koççobanı Banaza gönderir Araştırmalar yapılır Üç ayrı Pir Sultan maketi yapılıp Sivasta ve Banazda halkın beğenisine sunulur Şu andaki anıtın maketi büyük farkla beğeni toplar Ziyaretin Yıldız Dağına bakan kısmına sert kayalıkların üstüne, sazını kaldırmış başı dik 8,5m lik anıt yapılması büyük heyecan yaratır

Derneğin başkanı Haydar Aslan çalışmalara başlar Ankara ve İstanbul’da bir çok yeri ziyaret eder Asıl kaynak Banazlı halktan toplanacaktır Banazda ki her haneye imkanı ölçüşünde döküm dökülür ve her aile sıra ile anıtın yapımında çalışır 1978 yılında Okulun önünde maketi yapılır Kalıplara alınarak ziyaretin eteğindeki yerine betondan bölüm bölüm yapılır Aynı zamanda anıtın üstüne anfi tiyatro yapılır Cahit haca Kayseri’den getirdiği çinileri göbek kısmına kullanır anfi mezarlıktan alınan taşlarla oluşturulur 1979 yılı yazında biter ve eylül 1979 yılında açılışı yapılır Banazlı şimdiki Derneğimizin kurucusu olan İlyas Budak’ın katkıları ve Pir Sultan örgütlülüğünün çabaları ile bu günkü durumuna gelmiştir Beton Anıtın sıvaları dökülmeye başlaması sonucu Dernek bakırla kaplama yaptırmıştır

8-SİVAS ŞEHİTLERİ ANITI:

2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas katliamında yitirdiğimiz canlarımızın anısına, Pir Sultan Abdal 2 Temmuz Kültür ve Eğitim Vakfı tarafından yapılarak, 1-eylül 2006 dünya barış gününde açılmıştır Katliamda yakılan 35 can bir platform üzerinde 35 güvercin figürüyle temsil edilmektedir Tasarım ve yer tespitini anıtı yapan Cahit Koççoban tarafından yapılmıştır

9-PİR SULTANIN EVİ:

Hasan Dede ye bitişik olan, halk tarafından Pir Sultanın evi olduğu kabul edilen, Mehmet Şimşek dedenin oturduğu evdir Mehmet Şimşek dede 1971 tarihinden önce ev ile Hasandede arasında boşluk bulunduğunu, bu tarihte Haydar Şimşek Dedelerden ayrılınca binanın ikiye bölündüğünü, evliğin kendisinde kaldığını, Haydar Şimşek Dedenin ise binasını yeniden yaparak o boşluğuda binanın içine aldığını söylemektedir Kendisinde kalan asıl evin ise 1988 yılında yeniden yaptığını ama ocaklığın eski hali ile korunduğunu söylemektedir Şu anda Mehet Şimşek'in oturduğu Pir Sultanın evi ile Hasandede arasında Hakka yürüyen Haydar Şimşek'in evi bulunmaktadır

Burası Pir Sultan örgütleri ve köy derneklerimizin ve muhtarlığımızında da katılımıyla Pir Sultana layık aslına uygun olarak yapılmalı, Pirimize ilişkin her türlü doküman sergilenerek Banaza gelen Pir Sultan dostlarına hizmet vermelidir

10-ILICAK PINARI:

Banazın buraya yerleşmesine vesile olan pınar Pir Sultanın ördekleri binbirbaca dan buraya kadar gelmiş, ördeklerini arayan Pir Sultanda buraya gelince ormanın içindeki bu 12 kaynak gözeye hayran olmuş ne kadarda ılıcak mübarek demiştir, Kaynağını bulmak için kazmışlar bulamamışlar su kayıp olmuştur Bu efsane yıllardır Banazda anlatılır Yaz kış ılıktır Yıkananların ağrısının ve açısının dökünülen su ile birlikte akıp gittiğine inanılır Bulunan kurna ve kürünler de hayvanlar sulanır zahire temizlenir Suyun ılık ve kükürtlü olması çok derinlerden gelmesine işarettir

11-ÇELEBİLER:

Pir sultan ve erenlerin özel sohbet ettikleri ziyaretin eteğindeki dere içinde kutsal mekanlardan Banazlılar son dönemlere kadar orada cem yaparlarmış Pir Sultanı yakalamak için askerler geldiğinde çelebilerde toplantı halinde olduğu söylenir Kalender çelebi buluşmasının da burada yapıldığı söylenmektedir

12-PİR SULTAN ABDAL KÜLTÜR ETKİNLİKLERİ:

Anıtın 1979 yılının eylül ayının 15 inde açılışı yapılarak etkinlikler başlamış 24-haziran1980 de 2 si düzenlenmiştir ama 12 eylül 1980 den sonra yapılamamış 1992 de 3sü düzenlenebilmiş 1993de düzenlenen 4etkinlikse 2-temmuzda katliamla engellenmiştir 2temmuz 1993gecesi anıtta sabaha kadar banazlı geçler ateş yakmış, şenliklerin iptal edilip yasaklanmasına rağmen 3 temmuzda Pir Sultana madımaktaki alevin içinden gelip kır çiçekleri sunulmuştur Ve her yıl sunulmaya devam edilmektedir

13-CEMEVİ

1993 Yılında Telli Doğan tarafından yaptırılmıştır eskiden cemler köyün büyük evlerinde yapılırdı bütün köy cem yapılan eve toplanırdı Evlerde toplanmak zor olurdu coçukluğundan bu sıkıntıyı bilirim diyen Telli Doğan köye cemevi yaptırmaya karar verir Tamamen kendi imkanları ile yaptırmıştır

Coğrafya
Uşak iline 38 km, Banaz ilçesine 7 km uzaklıktadır

İklim
Banaz Ege Bölgesini İç Anadolu’ya bağlayan İç Batı Anadolu eşiğinde önemli bir yol kavşağı üzerinde bulunmaktadır Matematik konumu: 38°12 dakika ve 39°50 dakika kuzey enlemleri ile 28°48 dakika ve 29°57 dakika doğu boylamları arasında bulunur

Denizden Yüksekliği: 914 m
Denize uzaklığı: 262 km
Yüzölçümü:1063 kilometre kare (Eşme’den sonra ikinci büyük yüz ölçüme sahip ilçe)
Banaz kuzeyde Kütahya’nın Altıntaş ve Gediz ilçeleri ,doğuda Afyon’un Sinanpaşa ilçesi, güneydoğu ve güneyde Sandıklı,güney batıda Sivaslı batıda ise Uşak ile çevrilidir
İdari bakımdan bağlı olduğu Uşak’a uzaklığı 30 km,Afyon il merkezine uzaklığı 80 kmdir
Banaz ulaşım imkanları açısından çok elverişli bir konumdadırEge bölgesini İç Anadolu'ya bağlayan ulaşım yolları üzerindedirKral yolunun Banaz’dan geçmesi buranın eski çağlardan beri önemli bir ulaşım merkezi olduğunu kanıtlar
Banaz’ın diğer ilçe ve önemli merkezlere uzaklığı şöyledir:
Banaz- Eşme : 92 km Karahallı:90 km Sivaslı :64 km Ulubey :60 km Banaz- İzmir : 240km İstanbul: 470km Ankara : 341km Antalya: 270km

Yer şekilleri: Banaz yükseltisi 900-1000marasında değişen dalgalı düzlüklerden meydana gelmiştirarazinin genel eğimi güneybatıya doğrudurKuzey ve doğuda dağlar,güneyde ise ovalar bulunurİlçenin Kuzeyinde Murat dağı,güneyinde Bulkaz(Burgaz) dağı,doğusunda Ahır dağı bulunmaktadır

Murat Dağı(2312m): Kütahya’nın Gediz ilçesi ile Banaz arasında sınır oluşturmaktadır Murat dağının 1200-1800mye varan bir çok tepe ve yaylaları ilçemiz sınırları içinde yer alır

Bulkaz Dağı(1990m):Güneyde Afyon –Sandıklı ve Sivaslı ilçeleri ile sınırımızı oluşturur

Banaz Çayı: Murat dağı’ndan doğarak kuzey-güney doğrultusunda akarak Denizli il sınırları içinde Büyük Menderes’le birleşirUzunluğu 165 kmdirFındık deresi,Gökkaya deresi,Gürlek deresi ve İrmez köyünden çıkan küçük su kollarının birleşmesi ile beslenirÖnemli kolları Kusura ve Yavru deresidir

Banaz ovası:Banaz çayının getirdiği zengin alüvyonlarla oluşmuş verimli bir ovadır

Ayrıca Nohutova ,Comburt gibi değişik yüksekliklerde,Murat Dağı eteklerinde verimli ovalar bulunurBanaz ovası KB,GD doğrultusunda uzanır,65000 dönüm alanı kaplar

Son yıllarda,verimli Banaz Ovası üzerinde kentleşme giderek artmaktadır Ayrıca,Murat Dağı eteklerinde,farklı yükseltilerde yaylalara rastlanmaktadır

İlçede doğal göl bulunmamaktadırSulama amaçlı göletler yapılmıştırBunlar: Kuşdemir göleti Baltalı göleti Kızılhisar göleti Dümenler göleti Yenice göleti Kozviran göleti Ahat göleti Bahadır göleti Kızılcasöğüt göleti Küçükler Barajı

rBanaz’ın iklimi karasal iklimin geçiş tipidirDenizden uzak olması ve yükseltinin kıyı Egeden fazla olması karasal iklim görülmesine neden olurKışlar kıyıya göre daha sert ve uzun,yazlar ise daha serin ve kısa sürmektedir

Akdeniz ve Karasal iklim arasında geçiş özelliği göstermesi bitki örtüsüne de yansımıştır800-1000 m arasında palamut meşesi,kızılçam,kızılcık,katra n ardıcı ,saçlı meşe,karaçam gibi ağaç türleri bulunur

Nüfus Özellikleri: 2000 Genel Nüfus sayımına göre İlçe merkezi nüfusu 19949 olup, Toplam nüfusu 47388’dir

Nüfusun yaş gruplarına göre dağılımı: 0-14 yaş %37 15-64yaş %68 65+ yaş %5

Cinsiyete göre dağılım: Kadın nüfusu %52 Erkek nüfusu: %48

Okur-yazar oranı: Banaz’da%99 (Türkiye genelinde okur- yazar oranı %92’dir)

İlçede kırsal nüfus sürekli azalma göstermektedirBunun nedeni ise köyden ilçeye göçtür

Tarım ve Hayvancılık:

Toplam yüzölçümünün (1063000 dekar) %63’ü orman %26’sı kuru tarım %3’ü çayır-mera %2,2’si tarıma elverişli olmayan alan

%0,1’i bağ arazilerinden oluşmaktadırBuradan da anlaşıldığı gibi arazinin %30’u ekilebilen verimli topraklardan oluşurDeğişik yağış tipleri eğim farkı değişik toprak tiplerinin oluşmasını sağlamıştırToprakların büyük bir bölümü kahverengi orman topraklarından oluşurBanaz Çayı ve çevresinde alüvyonal topraklar bulunurYani tarıma elverişli verimli topraklar bulunurYetiştirilen ürünlere bakıldığında tahıllar birinci sırayı alır,nohut,mercimek,şeker pancarı,haşhaş diğer önemli ürünlerdir

Sebzecilik ve meyvecilik de gelişme göstermektedirSon yıllarda seracılığın artış göstermesi sebzeciliğe katkı sağlamıştır

Elma,vişne,şeftali,kirazceviz üretimi çok önemli bir paya sahiptir

İlçede küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık merkez ilçeden sonra önemli bir paya sahiptirGünümüzde modern yöntemlerle yapılan besi ve ahır hayvancılığı gelişme göstermektedir

Yeraltı Kaynakları:En önemli yer altı kaynağı ‘Cıva’dır(Evrendede,Karacahis ar,Çiçeklikaya,Balta lı,Comburt)

Linyit:Rezervi az ve kalitesizdir(BOturak,Hallaçl ar,Corum,Çiftlik)

Kaolen:Hallaçlar köyü

Bunların dışında manganez,mermer ve nikel de diğer yer altı kaynaklarıdır

Hamamboğazı: Jeotermal alanında önemli bir potansiyel oluşturmaktadırMineral,bikarb onatlı ve sülfatlı suyu ağrılı,romatizmalı hastalıkların,böbrek cilt ve deri hastalıklarının tedavisinde kullanılır80°sıcaklıktaki su 405m derinlikten çıkarılır

Gezilip Görülecek Yerler:

-Murat Dağı

-Evrendede mesire alanı

-Anıt Ağaç(Bahadır köyü Tepedelen mevkii)

-Hamamboğazı termal tesisleri ve mesire yeri

-Yalancıdere piknik alanı

-Akmonia(Ahat köyü)

Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri
2007
2000 432
1997 462

Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır

Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:

2009 - Ali Isik
2004 - Hüseyin Metin
1999 - Akif Gündüz

Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır ancak faal olmadığından eğitim taşımalı olarak yapılmaktadır Ayrıca köyde içme suyu şebekesi vardır


Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kaynak : Yerel Net

Köyünüze ait bilgi ve resimleri bu konu altında paylaşabilirsiniz