Ege Bölgesinin Yeryüzü Şekilleri Ve İklimi Nasıldır

Ege Bölgesinin Yeryüzü Şekilleri - Ege Bölgesinin İklimi - Ege Bölgesinin Bölümleri - Ege Bölgesinin Ekonomik Özellikleri


Ege Bölgesi

Ege Bölgesi, yer şekilleri, iklim ve bunun etkisine bağlı olarak beşeri ve ekonomik yönden farklı olan iki bölüme ayrılmıştır Bunlar Ege Bölümü ve İç Batı Anadolu Bölümüdür

Yer şekilleri

Yer şekillerinin oluşmasında 3 zaman sonları ile 4 zaman başlarındaki tektonik hareketler belirleyici olmuştur

Dağlar :
Bölgenin batısında, Ege Denizi’ne dik uzanan, doğu-batı yönlü dağlar ile bu dağlar arasındaki çöküntü ovaları yer alır Kuzeyden güneye doğru sıralanan Kaz Dağı, Mardan Dağı, Yunt Dağı, Bozdağlar ve Aydın Dağları kırılma sonucu oluşan horstlardır Manisa’nın Kula ilçesi yakınlarında genç volkan konileri yer alır

Ovalar :
Doğu – batı yönlü uzanan dağ sıraları arasında yer alan Edremit, Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes ovaları kırılma sonucu oluşan grabenlerdir Ege Bölümü’nde yüksekliği 250 metreden daha az olan çöküntü ovaları yer alır ve iç kesimlere doğru uzanır Bölgenin en güneyindeki Menteşe Yöresi’nde ise karstik ovalar yaygındır

Platolar :
Bölgedeki platolar Ege grabenlerinin doğusunda, İç Batı Anadolu Bölümü’ndeki yüksek düzlüklerdir Kıyı Ege ovalarının bittiği yerde, plato görünümündeki İç Batı Anadolu eşiği başlar İç Batı Anadolu Platosu üzerinde yüksekliği 2000 metreden az olan Demirci, Eğrigöz, Şaphane, Murat, Emir ve Sandıklı Dağları yer alır

Akarsular ve Göller

Akarsular : Bölgenin akarsuları Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes’tir Hepsi Ege Denizi’ne dökülür Akarsuların aşağı çığırlarında arazi eğimi azaldığı için menderesler, akarsu ağızlarında ise akarsularla aynı adları taşıyan irili-ufaklı delta ovaları oluşmuştur Akarsuların yatak eğimi az olduğu için hidroelektrik potansiyelleri de azdır

Göller :
Göl bakımından fakir olan Ege Bölgesi’nde Bafa (Çamiçi) ve Marmara gölleri yer alır Bu göller alüvyal set gölleridir Suları tatlıdır


İklim

Kıyı kesimindeki Asıl Ege Bölümü’nde Akdeniz iklimi özellikleri görülür Akdeniz ikliminin etkileri, çöküntü ovaları boyunca, kıyıdan yer yer 100-150 km kadar içerilere sokulur Kıyı kesiminde kar yağışları ve don olayları çok ender görülür Kışları oldukça ılımandır Yaz mevsimi kıyı ovalarında oldukça sıcak ve kurak geçer İç Batı Anadolu Bölümü’nde ise Akdeniz ikliminden karasal iklime geçiş özelliği görülür Sıcaklık farkları artar İç Batı Anadolu’da kış mevsimi kıyı kesime göre daha soğuktur Kar yağışları ve don olayları görülür Yaz mevsimi ise kıyı kesime göre daha sıcaktır İç Batı Anadolu’da kıyı kesimine göre azalan yağışlar, ilkbahar mevsimine doğru kayar Yaz kuraklığı kıyı kesimden daha azdır


Doğal Bitki Örtüsü


Ege Bölümü’nde 500-600 metreler kadar makiler, daha yükseklerde iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar yer alır İç Batı Anadolu Bölümü’nde çalılık ve ormanlarla, İç Anadolu’ya doğru bozkırlar göürülür


Nüfus ve Yerleşme

Nüfus sayısı bakımından Marmara, İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinden sonra 4 sırayı alır Bölgede doğum oranı düşüktür Yüzölçümü küçük olduğundan, nüfus yoğunluğu bakımından Marmara Bölgesi’nden sonra 2 sırayı alır Nüfusun dağılışı düzenli değildir Kıyı kesimindeki ovalar sık nüfuslu, iç kesimler ise dağlık Menteşe Yöresi ise oldukça tenhadır Ege Bölümü’nde kentleşme oranı yüksek, göçler nedeniyle nüfus artışı fazladır Ayrıca bu bölümde yer alan Kuşadası, Bodrum, Marmaris gibi turizm merkezlerinde yaz mevsiminde turizm nedeniyle nüfus artar


İller
Afyon, Aydın, Denizli, İzmir, Kütahya, Manisa, Muğla, Uşak

Ekonomik Özellikler


Tarım

Kıyı kesimindeki Ege Bölümü’nde verimli tarım topraklarının bulunması ve Akdeniz ikliminin etkisi nedeniyle, ekonomik değeri yüksek olan ihraç ürünleri yetiştirilir Bu bölümde tarımda makine kullanımı yaygındır İntansif (modern) tarım yöntemleri uygulanır Tarımsal nüfus yoğunluğu fazla olan bu bölümde seracılık da yaygındır İç Batı Anadolu Bölümü’nde iklimin karasallaşması ve sulamanın yaygın olmaması, tarımsal ürün çeşitliliğini azaltır Kıyıda yetiştirilen ürünler bu bölümde yetiştirilemez



Tarım Ürünleri

Asıl Ege Bölümü’nün Başlıca Tarım Ürünleri



Tütün :
Türkiye tütün üretiminin % 50’sini bu bölge karşılar Tüm kıyı ovalarında ekimi yapılan ve yurt dışına ihraç edilen tütün en çok Bakırçay Ovası’nda yetiştirilir

Zeytin :
Akdeniz ikliminin tanıtıcı kültür bitkisi olan zeytin en çok Ege Bölgesi’nde yetiştirilir Türkiye üretiminin % 48’ini Ege Bölgesi sağlar Edremit – Ayvalık Yöresi başta olmak üzere tüm kıyı kesiminde ve yer yer 100 km içerilere kadar zeytin yetiştirilir

Üzüm :
Türkiye’de üzüm üretiminin % 40’ını sağlayan bölge 1 sırada yer alır Kurutularak ihraç edilen çekirdeksiz üzümün tamamını Ege Bölgesi üretir Başta Gediz Ovası olmak üzere Büyük ve Küçük Menderes ovalarında yetiştirilir

İncir :
Kış ılıklığı isteyen ve Akdeniz iklimine uyumlu olan incirin %82’si bu bölgede yetiştirilir Büyük Menderes, Küçük Menderes ve Gediz ovalarında incir üretimi yoğunlaşır Kurutularak yurt dışına ihraç edilen incirin en çok yetiştirildiği yer ise Aydın’dır

Pamuk : Akdeniz iklimine uyumlu olduğundan kıyı ovalarında ekimi yapılır Büyük Menderes ve Gediz ovalarında üretimi yoğunlaşır Türkiye üretiminin % 42’sini sağlayan Ege Bölgesi üretimde ilk sırayı alır


Turunçgiller :
Akdeniz iklimine uyumlu olan ve kış ılıklığı isteyen turunçgil üretimi, İzmir’in güneyindeki kıyı ovalarında yapılrı Türkiye üretiminin %10’unu sağlayan bölge, Akdeniz Bölgesi’nden sonra 2 sırayı alır

Pirinç :
Çöküntü ovalarında ekimi yoğunlaşır

Sebze :
Bölgenin sebze üretiminde önemli bir yeri vardır Domates, biber, patlıcan, patates, salata, kereviz, pırasa, başlıcalarıdır


Meyve : Bölge kendine özgü meyve üretimi ile diğer bölgelerden ayrılır İncir, turunçgil ve üzümün yanı sıra elma ve kiraz üretimi de önem taşır



İç Batı Anadolu Bölümü’nün Başlıca Tarım Ürünleri



Haşhaş :
Tohumundan yağ ve kozasından morfin yapımında kullanılan afyon sakızının elde edildiği bir bitkidir Bu nedenle ekimi devlet kontrolünde yapılır Türkiye üretiminin %90’ını Ege Bölgesi karşılar Afyonkarahisar çevresinde ekimi yoğunlaşır

Tahıllar :
Bölgede üretilen tahıl ülke üretiminin % 10’a yakın bölümünü karşılar Tahıllardan buğday ve arpa, Afyon, Kütahya, Denizli ve Uşak’ta üretilir

Şekerpancarı :
Önemli bir endüstri bitkisi olan şekerpancarı Afyon, Kütahya ve Denizli’de üretilir

Ayçiçeği :
Denizel etkilerin sokulmadığı İç Batı Anadolu’da sulanabilen alanlarda yetişir

Baklagiller :
Uşak, bölgede nohut üretiminin en fazla yapıldığı yerdir


Hayvancılık

Bölgede hayvan otlatmaya elverişli alanlar pek fazla değildir Otlaklar daha çok İç Batı Anadolu’da görülür Bölgenin kıyı kesiminde besi hayvancılığı, İç Batı Anadolu Bölümü’nde dağlıç ve sakız ırkı, İç Batı Anadolu platolarında karaman ırkı koyun yetiştirilir Özellikle maki alanlarında kıl keçisi yetiştiriciliği önem taşır Menteşe Yöresi’nde arıcılık gelişmiştir Kümes hayvancılığı son yıllarda gelişme göstermiştir Ayrıca doğal balıkçılığın yanı sıra kültür balıkçılığı da yapılır

Ormancılık

Türkiye ormanları’nın %19’u Ege Bölgesi’nde yer alır Ormanlar Asıl Ege Bölümü’nde yoğunlaşır Menteşe Yöresi, Aydın Dağları, Bozdağlar ve Kaz Dağı orman bakımından en zengin alanlardır Menteşe Yöresi’nde sığla yağı üretimi yapılır Günlük ağacı ve meyan kökü de bölgedeki diğer önemli orman ürünleridir

Madenler ve Enerji Kaynakları

Madenler :
Krom üretiminde ikinci sırayı alan bölgede, Köyceğiz, Marmaris, Emet’te krom çıkarılır Menteşe Yöresi’nde zımpara taşı, Afyon’da mermer, Eymir, Ayazmand ve Torbalı’da demir, Kütahya-Emet’te bor minerali çıkartılır Ayrıca İzmir Çamaltı tuzlasında tuz üretilir


Enerji Kaynakları :
Türkiye’nin en önemli linyit yatakları bu bölgede yer alır Linyit üretiminin %90’ı Ege Bölgesi’nden sağlanır Çıkarıldığı yerler; Muğla – Yatağan, Manisa – Soma, Kütahya’da Tavşanlı, Tunçbilek, Seyitömer ve Değirmisaz’dır Linyit’in önemli bir bölümü termik santrallerde yakılarak elektrik enerjisi üretilir


Enerji Üretim Tesisleri

Termik santrallerin en çok olduğu bölgedir Bu santraller; Manisa-Soma, Muğla-Yatağan ve Gökova ile Kütahya-Seyitömer ve Tunçbilek’te kuruludur Termik enerjinin yanı sıra hidroelektrik enerjisi üretimi de yapılır Demirköprü (Gediz), Kemer ve Adıgüzel (Büyük Menderes) barajları bu bölgededir Denizli-Sarayköy’de jeotermal santral kuruludur

Endüstri

Başlıca endüstri tesisleri şunlardır :

Besin, Sıvı Yağ : İzmir, Ayvalık, Edremit
Şeker : Uşak, Afyon, Kütahya
Sigara ve İçki : İzmir
Petrol Arıtma ve Petro Kimya : İzmir - Aliağa
Seramik, Çini, Porselen : Kütahya, Uşak, İzmir
Pamuklu Dokuma : İzmir, Aydın, Nazilli, Söke, Bergama, Denizli ve Uşak
Otomotiv : İzmir
Tarım Makineleri : Manisa, Aydın
Kağıt : Afyon (Çay)
Azot – Gübre : Kütahya

Ulaşım
Doğu – batı yönlü uzanan dağlar ve arasındaki ovalar, kıyı kesimle iç kesimi birbirine bağlayan yolların yapımını kolaylaştırmıştır Dağlık Menteşe Yöresi dışında bölgede ulaşım sorunu yoktur İzmit limanı ard bölgesine kara ve demiryollarıyla bağlanmıştır Türkiye’nin en önemli ihraç limanıdır Afyon ve Denizli de önemli yolların kesiştiği, ulaşımın geliştiği merkezlerdir

Turizm

Ege Bölgesi’nde özellikle kıyı kesimler tarihi ve doğal güzellikleriyle turizmin çok geliştiği yerlerdir Bodrum, Marmaris, Kuşadası, Çeşme, Didim, Foça deniz turizminin geliştiği merkezlerdir Denizli – Pamukkale’deki travertenler, kaplıcalar, Selçuk-Efes’te Meryem Ana Kilisesi ve antik kent, Bergama, Sard, Didim, Milet, Afrodisyas anitk kentleri, Afyon ve Kütahya kaplıcaları bölgenin diğer turizm zenginlikleridir

Bölgenin Ülke Ekonomisindeki Yeri

Ege Bölgesi sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından Marmara Bölgesi’nden sonra 2 sırada yer alır Aşağıda bölge ekonomisinde önemli yer tutan ürün ve ekonomik faaliyet türlerinin listesi verilmiştir


İncir
Pamuk
Tütün
Üzüm
Zeytin
Haşhaş
Linyit
Endüstri ürünleri
Turizm

Nüfus ve Yerleşme

2000 sayımına göre bölgenin nüfusu 8,9 milyondur Nüfus yoğunluğu km²’ye 96 kişidir Bu Türkiye ortalamasına biraz üstündedir En yoğun nüfuslu ikinci bölgedir Kentsel nüfus daha fazladır (% 61) %65 olan Türkiye ortalamasına yakındır Nüfus kıyılarda, alüvyal ovalarda yoğunlaşmıştır İç kesimlere gidildikçe yükseltinin artması ve iklimin setleşmesi nedeniyle nüfus yoğunluğu azalır Buralarda da nüfus maden işletmelerinin çevresine ve ovalara toplanmıştır Kıyıda Menteşe Yöresi de dağlık alan olması nedeniyle az nüfuslanmıştır Nüfus artış hızı binde 16’dır (Türkiye binde 18,3) EKONOMIK FAALIYETLER TARIM Bölgenin batisinda bulunan verimli tarim alanlarinda iklim sartlari da elverisli oldugu için ticari tarim ürün çesitliligi fazladir Yetistirilen ürünler; Zeytin(%58): Bölgenin batisindaki çöküntü ovalari ve kenarlarinda tarimi yapilabilmektedir En fazla Edremit-Ayvalik-Burhaniye çevresinde yogunluk kazanmistir Üzüm(%40): Manisa, Izmir ve Denizli çevresinde üretilen çekirdeksiz üzümler kurutulmaktadir Önemli ihracat ürünümüzdür Hashas(%86): Devlet kontrolünde Afyon basta olmak üzere , Usak, Kütahya, Denizli ve son olarak ta Manisa’nin bazi ilçelerinde tarimi yapilmaktadir Tütün(%55): Bölgenin batisinda Manisa, Izmir, Aydin, Mugla, Denizli çevrelerinde tarimi gelismistir Incir(%82): En fazla Aydin çevresinde (Bve KMenderes ovalarinda) tarimi yapilmaktadir Pamuk(%39): Bölgenin batisindaki bütün çöküntü ovalarinda tarimi yapilmaktadir Patates: Izmir-Ödemis çevresinde yogun olarak tarimi yapilir Turunçgiller(%11):Bölgenin batisinda Izmir’e kadar olan güney kiyilarinda tarimi yapilir Ayrica iç kesimlere kadar (150-200 km) da sokulabilmektedir Sebebi daglarin denize dik olmasidir Sebze(%20): Bölgenin batisinda kislarin ilik geçmesinden dolayi seracilik faaliyetleri ile sebze üretimi bütün yil yapilabilmektedir Susam (%24): Batidaki çöküntü ovalarinda tarimi yapilabilmektedir Bugday(%10): Bölgenin her yerinde bugday yetistirilebilmektedir Ancak daha çok Iç Bati Anadolu Bölümünde tarimi gelismistir Arpa(%14): Tarimi daha çok iç kesimlerde gelismistir SPancari(%11): Afyon , Usak, Kütahya çevresinde tarimi gelismistir HAYVANCILIK Büyük kentler çevresinde (Izmir-Manisa-Denizli) kümes hayvanciligi, Mugla, Aydin, Izmir, Manisa çevresinde aricilik, kiyilarda balikçilik( Bodrum-Marmaris kiyilarinda sünger avciligi da yapilir), Mentese yöresinde kil keçisi yetistiriciligi gelismistir Ayrica seker fabrikalari ile büyük kentler çevresinde büyük bas hayvancilik, iç kesimlerde de koyun yetistiriciligi gelismistir MADENLER Linyit: Türkiye’de en fazla linyitin çikarildigi ve en kaliteli linyitlerin bulundugu bölgemizdir Linyit yataklari fazla oldugu için termik santraller de fazladir Bölgede Linyit; Manisa(Soma), Aydin, Mugla (Yatagan ), Kütahya (Tavsanli,Tunçbilek, Seyit Ömer, Degirmisaz) ve Denizli çevresinde çikarilmaktadir Demir:Edremit (Kaz dagi) çevresinde çikarilir Bor Mineralleri:Kütahya-Emet Civa: Izmir (Ödemis-Karaburun-Çesme), Usak (Esme) Tuz: Izmir-Çamalti Tuzlasi Mermer: Afyon, Kütahya, Manisa çevresi Krom: Kütahya, Mugla çevresi Zimparatasi: Izmir-Aydin-Mugla çevresi Altin: Bergama-Izmir SANAYI Marmara Bölgesinden sonra sanayinin en fazla gelistigi bölgemizdir Dokuma: Denizli, Aydin (Nazilli) Izmir, Manisa Petro-kimya: Izmir-Aliaga Deri-Kösele: Izmir, Manisa, Usak Seker: Afyon, Usak, Kütahya Çini-porselen: Kütahya Çimento:Izmir, Denizli, Afyon Gübre:Kütahya ,Izmir Termik santral: Mugla (Yatagan-Gökova), Manisa-Soma, Kütahya( Tunçbilek-Seyitömer) Jeotermal enerji santrali: Denizli-Sarayköy Hali-Kilim: Manisa (Kula,Demirci, Gördes), Kütahya (Simav), Mugla-Milas, Denizli-Tavas Kagit: Afyon-Çay, Izmir Otomotiv:Izmir Elektronik esya: Izmir, Manisa, Aydin-Nazilli, Denizli, Mobilya: Izmir-Karabaglar Deterjan: Izmir, Manisa Ilaç: Izmir Sigara: Izmir, Manisa-Akhisar (Açilmayi bekliyor) Seramik:Kütahya , Manisa (Turgutlu-Akhisar) Tugla-Kiremit: Manisa (Turgutlu-Salihli-Alasehir-Akhisar) ,Aydin


Nüfus bakımından illerin sırası şöyledir;

1 İzmir = 3,387,908
2 Manisa = 1,260,169
3 Aydın = 953,006
4 Denizli = 843,122
5 Afyon = 812,416
6 Muğla = 717,384
7 Kütahya = 656,716
8 Uşak = 322,654

*Veriler 2000 yılı nüfus sayımı sonuçlarıdır

SIĞACIK SEFERİHİSAR İZMİR

SIĞACIK
Seferihisar'ın 5 km batısında Sığacık körfezinde kuruludurTarihi ve doğal güzelliklerinin yanı sıra doğal bir liman konumundadır 12 İon şehrindan biri olan Teos'a ev sahipliği yapan Sığacığın ismi 1521-1522 yıllarında kentin sığınak olarak kullanıldığı zamanlardan kalmadır İon uygarlığına başkentlik yapan kent, bir dönem Efes ile yarışmıştır
Seferihisar'ın batısında boylu boyunca mandalın bahçeleriyle çevrilmiş olan Sığacık ile merkez arasında tek engebe Taşdibi denilen tepedir Sığacığın girişinde bizi masmavi denizi ile birlikte, Kanuni Sultan Süleyman zamanından kalma kalesi, birçok denizciye kucak açmış limanı ile iç içe girmiş lüks balık restaurantları, huzuru doyasıya yaşayacağımız ortamı ve büyük önder Atatürk'ün büstünün içinde bulunduğu meydanı karşılar
Sığacık, eşsiz deniziyle yıllarca Ege'nin en lezzetli balıklarına,en usta balıkçılarına kucak açmış bir tatil yöresidirYat turizmine elverişli 45 kapasiteli yat limanının yanı sıra pek çok deniz sporlarının (sörf) yapılabildiği en uygun koylarımızdandır Akkum plajları, mütevazı tesisleri ile gün boyu faydalanabileceğiniz geniş bir koyda ziyaretçilerini ağırlar
Sığacığın masallara konu olmuş denizinde Sualtı doğa güzelliğini seyretmek ve dalış yapıp zıpkınla balık avlamak isteyen meraklılar için bölgedeki diğer koylara yat gezileri düzenlenmektedirSığacık Türkiye'nin en temiz ve en soğuk koylarından olan mavi bayraklı, mucizevi bir şekilde poyraz tutmayan ve dipten denize karışan tatlı kaynak suları sebebiyle diğer koylara oranla daha soğuk olan Ekmeksiz plajına ev sahipliği yaparKoyun yamaçlarında çam ormanlarıyla kaplı camping ve piknik alanları bulunur
Pırıl pırıl bir denize ve güneşe sahip olan Sığacık'ta zamandan ve dünyadan habersiz kalabilmek için çok fazla şeye ihtiyacımız yoktur,çünkü bu bakir ve büyülü yer sizi tüm gerginliklerinizden ve sıkıntılardan habersizce uzak tutar
Kış aylarında sımsıcak insanlarının yaşadığı Sığacık, tatil yöresi olarak yaz sezonunda pek çok yerli ve yabancı turiste kapılarını açarNe kadar yazarsak yazalım ,anlatırsak anlatalım cümlelerimiz bu doğa harikası için yetersiz kalır