Tokat Pazar İlçesi

Tokat Pazar İlçesi

Pazar İlk çağlarda Kral Yolu, sonralarında İpek Yolu üzerinde bulunması dolayısıyla sürekli istila,tahrip,yağma ve isyanlara sahne olmuştur

Tabii güzelliklere sahip olması, bol suları, verimli arazileri önemli bir yerleşim yeri olmasını sağlamış ve istilacıların iştahını kabartmıştır

Tokat’ta, Turhal ve Zile’ye olan yakınlığı dolayısıyla Pazar’ın tarihi Tokat ile özdeşleşmiştir

Antik dönemde Kazovanın ismi DAZİMON, DAZİMONTİS’dir Yeşilırmağın adı İRİS, Pazar Adasının adı CELLARİON, Erkiletin adı ise ARCHALİS’dir

Pazar sonraları Türklerin eline geçince KAZABAD, KAZOVA, AYNA PAZARI, AYNALI PAZAR, EĞRİŞEHİR,AVNİBEY PAZARI, AYAN PAZARI gibi isimlerle de anılmıştır

Pazar MÖ 3000-2000 yıllarda Hat İmparatorluğu sınırları içindeyken;

MÖ 2000’li yıllarda Orta Asya’dan gelen kavimlerin etki alanında kalıyor

MÖ 1200-700’lü yıllarda Friğ egemenliğinde,

MÖ 8 asırda Kimmer ve İskitlerin istilasında,

MÖ 7 asırda Medler hakimiyetinde,

MÖ 6asırda Persler hakimiyetindedir(546)

MÖ 4 asırda Büyük İskender İmparatorluğu sınırları içinde(336)

MÖ 323-100 arası Aryaratlar ve Rum Pontus arasında sürekli el değiştirmiştir

MS 395-1071 Bizanslıların elindedir

1068-1071 yılları arasında Melik Ahmet Gazi Danişment tarafından fethedilmiştir 1142 yılına kadar Danişmentlerdedir

1142 yılında Nizamettin Yağıbasan hakimiyetindedir(Danişment Gazinin oğlu, Mehmet Gazinin kardeşi)

1144 yılına kadar Selçuklu Hükümdarı II Kılıçarslan ile Bizans İmparatoru Manuel arasında sık sık el değiştirmiştir

1144 yılında Konya Selçuklularına bağlanıyor

1256’da İlhanlıların eline geçiyor

1285’de Muiniddin Pervane Bey’in eline geçiyor Moğol saldırılarıyla yıkılıp yağmalanıyor

1335’de Eretna Bey, 1381’de Kadı Burhaneddin’in eline geçiyor 1388’de Kadı Burhaneddin Pazar’dan geçip Turhal’ı muhasara ediyor

1392’de Osmanlı hakimiyetine giriyor

1403’de eşkıya İnaloğlu Pazar’ı mesken tutup, çevreyi yağmalıyor Çelebi Mehmet ve Kutlu Paşa kuvvetleri ile aynı yıl eşkiyalar dağıtılıyor

1403’de Tokat Emiri Fahrettin Beyazıt Moğol isyancıları ile Beyobasında çarpışırken öldürülüyor Emirdede diye bilinen yere bir Roma Timilüsü üzerine defnediliyor

1473 yılında Uzun Hasan Pazar’ı yağmalıyor Fatih Sultan Mehmet Pazar’da Şehzadeleri Beyazıt ve Mustafa ile birleşip, Otlukbeli savaşına gidiyor

1505-1507 yıllarında Şah İsmail Pazar ve çevresini zabdediyor

1514’de Yavuz Sultan Selim Amasya-Artova yolu ile Pazar’dan geçip, Kemah’ı zabdetmeye gidiyor

1559-1561’de Şehzade Beyazıt Pazar’da av bahanesiyle hazırlık yapıp kardeşi Sarı Selim’in kışkırtmalarıyla babasına isyan etti ve çarpışarak İran’a geçti

1561’de Kanuninin 3 veziri Pertev paşa Pazar’da Şarkikarahisar Bey’i İlyas Bey’e İran Şahına verilmek üzere hediyeler ve name verdi

1622 Abaza Mehmet Paşa Pazar’dan geçip Zile-Amasya-Çorum istikametine gitti

1656 yılında Evliya Çelebi Tokat’tan Pazar’a gelip, yolculuğuna devam etti Pazar’ ın Ayna Pazarı diye isimlendirilerek 150 akçalı Kadısı, Sipahisi, Kethuda yeri, Yeniçeri Serdarı, Şehit Subaşı vardır diye tanıtmıştır

1880 yılında Pazar kaza iken nahiye oldu, nahiye olmadan Kazova kazası diye tanınıyordu

Pazar-Tokat yolu üzerinde bulunan Anadolu Selçuklu eserlerinin en güzellerinden Kervansaray (1238) halen yıkık ve harap vaziyettedir

İlçemiz Merkezinde bulunan Çınar ağacı H1300 (M1884) yılında Beyoğlu Mehmet Ağa tarafından dikilmiştir

Pazar 19061987 gün ve 3392 kanunla 04071987 tarihinden itibaren İlçe Merkezi olmuş ve 01081988 tarihinden itibaren faaliyete geçmiştir

COĞRAFİ DURUM

Pazar İlçesi 40 derece 18 dakika enleminin ve 35 derece 06 dakika boylamının kesiştiği yerdedir

Tokat-Turhal karayolundan 5 km içeride ve Tokat’tan 25 km uzaklıktadır

İlçenin yüzölçümü 276 km2 dir

İlçe Merkezi 623 m rakımındadır

İlçenin kuzeyinde Turhal İlçesi,

Güneyinde Artova İlçesi,

Batısında Turhal ve Zile İlçeleri,

Doğusunda ise Tokat ili yer almaktadır

İlçenin güneyinde Artova İlçesiyle sınırı dağlık bir bölgedir Kuzeyin ise Yeşilırmak ve Kazova ile çevrilidir

İlçe köylerinin 6 adeti dağlık, kıraç ve ormanlık arazide, 9 adeti ise ovadadır



BİTKİ ÖRTÜSÜ

İlçede mevcut ormanlık alanının toplamı tahminen 70 hektardır,açıklık alan ise tahminen 100 hektardır

İlçede 106 hektar kültür arazisi bulunmaktadır



AKARSULAR

İlçenin sulama suyu kaynağının önemli bir bölümü Yeşilırmak teşkil etmektedir Köse dağından çıkan Yeşilırmak 365kmde Almus barajına ulaşır Daha sonra Tokat’tan geçerek İlçemize girer, buradan Turhal ve Amasya’ya giren Yeşilırmak Samsun’dan Karadeniz’e dökülür Uzunluğu 468 km dir

İKLİM

Pazar İlçesi Karadeniz İklimi ile Orta Anadolu’nun kara iklimi arasında geçit bölgededir İlçe rutubetli rüzgarlara maruz kalması nedeniyle ılıman bir iklim sürmektedir

İlçede yağışlar genellikle aylara dağılmış bulunmaktadır

Ortalama yıllık ısı kışın 3-5, yazın ise 1335 derece arasında değişmektedir


EĞİTİM VE KÜLTÜR DURUMU:

İLKÖĞRETİMOKULLAR:

İlçe Merkezinde (4) Kasaba ve köylerde (15) olmak üzere (19) ilköğretim okulu mevcuttur

Bunların hepside devlete ait binalarda eğitim ve öğretimi yürütmektedir

Bu ilköğretim okullarında İlçe Merkezinde (34) Kasaba ve köyler de ise (88) derslik olmak üzere (122) derslik mevcuttur Kasaba ve köylerde (16) öğretmen lojmanı vardır

Öğretmen durumu ise İlçe merkezi, Kasaba ve köyler olmak üzere toplam (161) öğretmen görev yapmaktadır

Öğrenci sayısı ise (2717) olup, Bu öğrencilerden(313)’si taşımalı sistemdedir
ORTA DERECELİ OKULLAR:

İlçede (1) Çok Proğramlı Lise, Üzümören Kasabasında (1) Çok Proğramlı Lise bulunmaktadır Bu okullarda (36) öğretmen ve (372) öğrenci mevcuttur İmam-Hatip Lisesi inşaatı dernek tarafından halkın katkılarıyla yapılmış olup, atıl durumda bulunmaktadır Selçuklu Öğrenci Yurdu 1997 yılında faaliyete geçmiştir

YAYGIN EĞİTİM FAALİYETLERİ:

İlçede; (1) Biçki Dikiş, (2) Makine Nakış, (2) Bilgisayar, (2) ÖSS Hazırlıkları, (5) LGS Hazırlık, (1) Güreş, (1) Kalorifer Ateşçiliği ve (1) Yetiştirme kursları açılmış olup, bu kurslara toplam (1150) kursiyer devam etmektedir

İlçede Yüksek okul, Fakülte ve Akademi yoktur

İlçede basımevi yoktur

İlçede sinema yoktur

İlçede Pazar Spor Kulübü ve Avcılar Spor Kulübü adı altında iki amatör kulüp vardır
İDARİ DURUM

İlçemizde (2) kasaba, (15) köy bulunmaktadır İlçe merkezinden başka (2) kasaba Belediye teşkilatı kuruluşu mevcut olup, halen faaliyetini sürdürmektedir

İlçe merkezi (2) Mahalleden (6) Mahalleye ayrılmıştır Bu mahallelerde bulunan meskenlerin çoğu ahşap ve iyi durumda değildir

İlçemizde genel olarak tüm Kamu Kurum ve Kuruluşları faaliyetlerini sürdürmekte olup, Adliye Teşkilatı 2004 yılında kapatılmıştır

SOSYAL DURUM:

İlçe Merkezinde konut sorunu bulunmakta, halk şimdiye kadar kendi oturacağı konuttan başka kiralık konut yapmamıştır, şu anda İlçede konut sorunu bulunmakta ve faaliyete geçen dairelerin bir kısım personeli Tokat ve Turhal’a gidiş-geliş yapmaktadırlar Yakın zamanda bir yapı kooperatifi kurulmuş, ancak faal değildir

İlçenin eğlence yerlerinin bulunmaması nedeni ile halkın tek eğlencesi televizyon olmaktadır

İlçe merkezinde (25) Yataklı Tedavi Kurumu hizmet vermekte olup ihtiyaçları henüz giderilememiştir İlçe Merkezinde (2), Kasabalarda (1)’er Sağlık Ocağı bulunmaktadır Hastanede (5), 1 Nolu Sağlık Ocağında (2), 2 Nolu Sağlık Ocağında (1),Üzümören Sağlık Ocağında (2) ve Dereköy Sağlık Ocağında (1) olmak üzere (11) Pratisyen Hekim görev yapmaktadır

EKONOMİK DURUM :

İlçemizin ekonomisi tarıma dayalıdır Nüfusun % 95’i tarımla uğraşmakta olup, üretimin büyük bir kısmını tarla ve bağ-bahçe tarımı teşkil etmektedir Sanayi gelişmemiştir İlçemizde tarım ürünlerini işleyen 1 adet atıl durumda Salça fabrikası, 2 adet Un fabrikası 2 adet de yem fabrikası bulunmaktadır Tarım ürünlerinin satış fiyatlarının yükselmesi ve pazarlama probleminin çözülmesiyle çiftçilerimizin gelişmiş tarım alet ve ekipmanların kullanmaktadır Tarım İşletmeleri genelde aile işletmesi şeklindedir Tarımın yanında hayvancılık ve arıcılık da İlçe ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır

BANKALAR:

İlçemizde halen bankacılık gelişmemiş, eskiden beri bulunan TC Ziraat Bankası İlçede tek banka olarak faaliyet göstermektedir

İlçemizde belediye tarafından 1995 yılında birincisi düzenlenen Ballıca Mağarası Güreş Festivali şenlikleri yapılmakta iken bu şenlikler durdurulmuştur

İlçede 1 Esnaf Kefalet Kooperatifi, 1 Esnaf ve Sanatkarlar Odası ile 2 adet Tarım Kredi Kooperatifi, 1 Konut Yapı Kooperatifi faaliyetlerini sürdürmektedir

ULAŞTIRMA VE ALTYAPI:

İlçe merkezi karayolu olarak, doğudan batıya bir asfalt yol üzerindedir TCDD Samsun Sivas hattı Turhal İlçesinden geçmektedir Bu demir yolu Zile, Artova İlçeleri ile Amasya iline bağlantı kurmaktadır İlçe merkezi karayolu olarak Tokat ilinin ve Turhal ilçesine asfalt bir yolla bağlıdır İlçenin ana caddesi asfalt olup, bunun dışında diğer cadde ve sokaklar kaldırım ve stabilize yollardır

İlçemizin civar İl ve İlçelere olan uzaklıkları şöyledir

Pazar- Tokat : 25 km

Pazar- Turhal : 29 km

Pazar- Zile : 35 km

Pazar- Artova : 37 km

İlçemizde halen hava ve demiryolu ulaşımı yoktur

İlçeye bağlı köy yollarının 11 adeti asfalttır1996 yılı içinde kısmen asfalt olan köy yollarının asfalt çalışmalarına başlanılmıştır İlçenin iklim şartları itibariyle kışın ağır geçmesinden dolayı bozulan köy yolları Köy Hizmetleri İl Müdürlüğünce onarılmaktadır

İlçe merkezinde bir PTT Merkez Müdürlüğü mevcut olup,bütün köylerde çok aboneli otomatik telefon vardır İlçe şehirler arası ve milletler arası otomatik görüşmeye açıktır

İlçede TRT Kurumu 1,2 ve 3 Kanal radyosu dinlenmekte ve TV 1,2,3 yayınları ve özel TV’lerin çoğunluğu izlenmektedir

ELEKTRİK:

İlçe merkezinde önceki yıllarda yapılan elektrik şebekesi mevcut olup,yeterlidir

İlçeye bağlı bütün köylerde elektrik vardır

SU:

İlçenin su ihtiyacı yeni içme suyu ilavesi ile kısmen giderilmiştir Yazın sıcak aylarda su azlığından mezbahane yanında açılan kuyudan motopompla takviye edilmektedir