Prof. Dr. Sinsi
|
Ordu İli Coğrafi Konumu-Ordu Coğrafyası
COĞRAFİ KONUMU
Ordu, kuzeyinde Karadeniz, doğusunda Giresun, batısında Samsun, güneyinde Sivas ve Tokat illeri ile çevrilidir Konumu 40-41 derece kuzey paralelleri, 37-38 derece doğu meridyenleri arasındadır
Orta ve Doğu Karadeniz bölümlerinde toprakları bulunan bir ildir Yüzölçümü 5963 km2 dir
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
Ordu ili genel olarak dağlıktır Bunlar Canik ve Doğu Karadeniz Dağlarıdır Kıyıya paralel uzanır Batıdan doğuya doğru yükseklikleri artan bu dağlar, akarsular tarafından kesilerek derin vadiler veya yaylalar meydana getirmişlerdir Bu yaylalarda yüksek tepeler bulunur İlin en yüksek tepesi , 3038 m ile Kırkkızlar Tepesidir
Yaylalar, akarsularla derin bir şekilde yarılmış, parçalanmış, fakat üzerinde düzlüklerin belirgin olarak bulunduğu yeryüzü biçimidir
JEOLOJİK YAPI
Ordu ilinin jeolojik yapısını, II Zamanda oluşan lavlarla, kuzey batı ve güney doğu yönlerinde uzanan volkanik kütleler meydana getirmiştir
Ordu ili toprakları, II Ve III Zamanda oluşmuştur İl topraklarının jeolojik devirlerine ait izler, Aybastı ve Gölköy yöresindeki kömür yataklarında, ilin volkanik dağlarında, Gölköy`ün tektonik çöküntüsüyle sahilin IV Zamanında oluşan alüvyonlu birikintili düzlük ve ovacıklarda açık olarak gözlenilebilmektedir
İKLİM
Ordu`da tipik bir Karadeniz iklimi hakimdir Kışlar serin, yazlar ılık geçer Yılın hemen hemen bütün aylarında yağış vardır Genelde ılıman bir iklim yapısına sahip olmakla, coğrafi yapısı itibarıyla, deniz ve kara olmak üzere iki farklı iklim karakteri gösterir Kıyıya paralel bir duvar gibi uzanan dağlarla sahil arasında geçiş iklimi görülür Ölçümlere göre, ensoğuk ay, ocak-şubat aylarıdır Bu aylarda en düşük sıcaklık sıfırın altına inmekte, 6-7 derece dolaylarında gerçekleşmektedir İç bölgelerde ensoğuk ay Ocaktır Bu ayda en düşük sıcaklık -7 dereceye kadar inmektedir
Kıyı bölümünde en sıcak ay Temmuz, Ağustostur Burada kıştan bahara bilhassa yaza geçiş yavaş bir şekilde meydana gelir Sonbahar ılık olup kış ortasına kadar sürer İç kısımlarda sıcaklık düşer Ocak, Şubat ayları sıcaklıkları, kıyı şeridinde sıfırın altına düşmez Yükseldikçe ısı azalır:Ulubey`de 1 -2 dereceye,Gölköy ve Mesudiye`de 4 dereceye,Aybastı ve çevresinde -8 dereceye kadar düşer
Yağışlara gelince,kıyı şeridi en yağışlı kesimdir
Sonbaharda yağışlar daha fazladır Temmuz ayında yağan yağmurlar, sağanak olduğu için,sel karakteri gösterir Büyük akarsu yataklarından taşarak sahilde büyük hasara sebep olur
Kar yağışı kıyılarda çok azdır ve kısa sürer Ama iç kesimlerde kar yağışı hem yoğundur,hem de kış mevsimi uzun sürer
Ordu`da en hakim rüzgar,güneyden esen lodostur Meltem rüzgarları,yaz aylarında güney-doğu yönünde denizden karaya doğru,ikindiye kadar devam eder İkindiden sonra aksi istikamette esmeye başlar ve gece boyunca sürer
Bölgede ender de olsa,kıble,lodos,keşişleme isimleri verilen çok bir sıcak hava akımı meydana getiren rüzgarlarda eser Yaz ortalarında estiklerinde fındık ürünü üzerinde büyük zararlar meydana getirirler
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Kıyı şeridinde yayvan yapraklı etek ormanları ve fundalar görülür Bu şerit,Karadeniz kıyıları ile kenar dağlarının orta kısımlarıdır Tarla tarımına en uygun alanlarda buradadır
Orman etekleri ile yaylalar arasında kalan kesimde ise,yayvan yapraklı,karışık ve iğne yapraklı bitki örtüsü görülür Bu alanlarda kızıl ağaç,gürgen,çam,ladin,orman gülü türleri bitki örtüsünü oluşturur
Yayla kesimlerinde ise 1500-1800 metre yükseklikte çam,ladin,ince çalı öbekleri ve orman altı bitki türleri görülür
GÖLLER
Ordu il sınırlarında dikkate değer iki göl vardır Bunlardan biri Gölköy ilçesindeki Ulugöl`dür Bu göl 80 dekarlık bir alanı kapsar Fatsa ilçesindeki Gaga Gölü de 60 dekarlık bir alana yayılmıştır
KAPLICALAR
Ordu ilinde en önemli kaplıca Fatsa`nın Sarmaşık Köyü`ndeki "Sarmaşık Kaplıcası`dır 48 derece sıcaktaki suyun bileşiminde çelik ve kükürt bulunmaktadır Bu suyun kadın hastalıkları , romatizma, böbrek taşı rahatsızlığı ile fizik tedavi konusunda yararlı olduğu bilinmektedir Sarmaşık Kaplıcasının çevresindeki kalıntılardan anlaşıldığına göre , M Ö 1 yy`dan beri kullanılmaktadır
Ordu ilindeki en önemli içime de Fatsa`nın Sazcılar Köyü`nde "Sazcılar Kaynak Suyu`dur
AKARSULAR
Ordu ilindeki akarsular, kaynaklarını sahile paralel uzanan dağlardan alarak, derin ve dik yamaçlı vadilerle kıyıya ulaşır İl arazisinin jeolojik yapısı dolayısıyla fazla miktarda erozyona neden olurlar Bu yüzden de sahile ulaştıkları yerlerde küçük düzlükler meydana gelir Bu alanlar, akarsuların sürüklediği topraklarla örtülmüş, verimli tarım toprakları haline gelmiştir
Akarsuların eğimleri fazla ve yatakların düzenlenmemiş olduğu için, sel karakteri gösterirler Eriyen karlarla beslenen akarsular, devamlı yağışlarla büsbütün kabararak yatakları çevresindeki ekili-dikili topraklar üzerinde büyük hasar meydana getirirler
İlin başlıca akarsuları, doğudan itibaren Turnasuyu, Melet, Civil, Akçaova, Ilıca, Bolaman, Elekçi, Cevizdere, Curi ve Akçay`dır Bu akarsuların en uzunu 125 km ile Melet`tir Bu akrsu aynı zamanda Orta Karadeniz ile Doğu Karadeniz`in birbirinden ayıran sınırdır
SAHİLLER
İl sahilleri, yüksek ve alçak olarak iki görünüşe sahiptir Ordu-Fatsa arasında yüksek, diğer bölümlerde ise alçak sahil tipi görülür
Yüksek sahil bölgesi, kuzey ve kuzeybatı fırtına rüzgarlarına yer yer açıktır ve derin körfezler, ufak koylarla çevrilidir Perşembe limanı büyük bir doğal barınaktır İl balıkçılığının arzu edilen düzeyde gelişmemesinde de bu coğrafi konumun önemi büyüktür
Alçak sahil kesimlerinde düzensiz akan suların getirdiği fazla miktardaki alüvyonlarla yer yer geniş alanlar oluşmuştur
|