Tokat Coğrafyası-Tokat Coğrafi Konumu

Tokat, Orta Karadeniz Bölgesinin iç kesiminde yer alan, tarihi kültürel ve doğal güzelliklerini koruyarak günümüze kadar taşıyan ender bir Anadolu şehridir


Kuzeyinde Samsun, Kuzeydoğusunda Ordu, Güney ve Güney Doğusunda Sivas, Güneybatısında Yozgat, Batısında Amasya, topraklarıyla çevrili olan ilimiz, Yeşilırmak’ın bereketli vadisinin üzerinde kurulmuş olmasının verdiği avantajıyla, tarihi boyunca önemli bir yerleşim merkezi olma özelliğini göstermiştir








Tokat’ın merkez ilçesi güneyde yüksek kesim, orta kesim ve kuzeyde aşağı kesim olmak üzere üç bölüm halinde kümelenmiştir


Tokat, 1923 yılında il olmuş, Erbaa, Niksar, Reşadiye, Zile ilçeleri bağlanmış, 1943 yılında Taşova, 1944’te Artova ve Turhal, 1954 yılında Almus, 1987 yılında Pazar ve Yeşilyurt, 1990 yılında Sulusaray ve Başçiftlik ilçeleri kurulmuşturTokat’a bağlı Taşova ilçesi, 1953 yılında Amasya’ya bağlanmıştır


İlimizde merkez ilçe dahil 12 ilçenin yanında 65 belde ve 609 köy mevcuttur2000 yılında yapılan nüfus sayımına göre il toplam nüfusu 828027 olup, bu nüfusun 113100’ü merkez ilçede yaşamaktadır


D A Ğ L A R I


Genellikle ırmakların açıldıkları yerlerde ova ve yaylalar, yaklaştıkları yerlerde ise Karedenize parelel uzanan sıradağlar şeklinde devam ederler Doğuya doğru gidildikçe dağlar birbirlerine çok yaklaşırlar ve yükseklikleri de artar Rakımı 188 m den 2870 m ye kadar değişen yükseklikler arasında yer alan dağlar;








Mamu(1779 m),Yaylacık(1620 m),Deveci(1892 m),Bugalı(1945m) Dumanlı (2200 m),Çamlıbel (2020 m),Akdağ (1900 m)


O V A L A R I


Her türlü tarım yapılabilen bereketli ovalar, ilin dört bir yanına dağılmıştır


~KAZOVA : Tokat Turhal arasında, yer alan ve Yeşilırmağın suladığı ova 20000 hektardır


~OMALA OVASI: Gümenek regülatörü ile Omala köyü arasında kalan, 3200 hektar genişliğindeki sulak alandır


~TURHAL OVASI: Turhal ve civarında, Yeşilırmağın geniş kıvrımlar yaparak Amasya istikametinde daraldığı, Dazya deresi önlerine kadar devam eder 4500 hektar genişliğindedir


~NİKSAR OVASI: Kelkit ırmağının Fatlı kesiminde, Mansap istikametinde, talazan köprü boğazına kadar devam eder, 8000 hektar genişliğindedir


~ERBAA OVASI: Kelkit ırmağının Tepekışla önünden başlayıp, Kale boğazına kadar devam eder 6500 hektar genişliğindedir


~ARTOVA OVASI: Günçalı köyü boğazından başlıyarak, Çekerek suyunun Çamlıbel bucağını takiben, Sulusaray önlerine kadar devam eden büyük bir ovadır 15000 hektar genişliğindedir


~ZİLE OVASI: 2000 hektarlık Maşat ovası, 2000 hektarlık Iğdır ovası ve Yeşilırmak'ın kolu Hotan deresinin iki yanında yer alan, 6000 hektarlık ovalarla birlikte toplam 10000 hektardır


Bu ovalarda tahıl, şekerpancarı, tütün başta olmak üzere her çeşit meyve, sebze ve ayçiçeği yetiştirilmektedir


YAYLALARI


Tokat ilindeki yaylalar, Devlet orman sınırları içerisinde korumaya alınan alanlar içerisinde yer almaktadır


Bunların başlıcaları, Tokat'ta, Topçam, Batmantaş, Muhat ve Dumanlı yaylaları, Reşadiye'de Seleman, Bozçalı ve Kızılcaören yaylaları ile Niksar'da Çamiçi yaylasıdır


BARAJ ve GÖLLERİ







ALMUS BARAJI:


Baraj yeri İlçenin en verimli arazileri üzerinde bulunmaktadır Vadinin aşağı kısımlarına doğru kaya mütecanis massif ve ince taneli andezidik lavlardan müteşekkildir Bu andezitler genellikle kütle halinde olup, üst kısımlarına doğru iyice tabakalaşmış, lav akıntıları breş,konglemera ve tüfleri ihtiva etmektedir


Almus Baraj Gölünde su tutulmaya Ekim 1966 da başlanmış olup yüzölçümü 3130 Ha dır



~ZİNAV GÖLÜ: Reşadiye ilçesinin Yolüstü (Meğedüm) köyüne 3 km mesafede tatlı sulu bir göldür Gölü besleyen bir dere vardır Yüzeyi takribi 1,5 km"dir Mansap'tan boşalan ayakla Kelkit ırmağına ulaşır Batak yerleri yoktur Ortalama derinlik 10-15 m arasında değişmektedir Etrafı korunmaya alınmış ormandır Kızılkanat denilen çok lezzetli balıkları vardır


~GÜLLÜKÖY GÖLÜ: Reşadiye ilçesinin aynı isimle anılan köyündedir Büyük bir göl olup, yüzeyi 165 km"dir Yan derelerden gelen sızıntı sular ve kış suları ile beslenir Ortalama derinlik 7 m dir Suyu tatlıdır


Bunun dışında Almus Barajı Belpınar, Bozpınar, Bedirkale, Akbelen, Akınköy , Sulugöl, Koçaş, Aşagığüçlü, Ortaören, Boldacı, Üçyol, Kızık, Güzelbeyli, Büğet göl ve barajları bulunmaktadır


AKARSULARI


Tokat ili topraklarını Yeşilırmak ve kolları sulamaktadır


TOZANLI KOLU: Köse dağının 2801 m rakımlı batı versanlarından çıkar Karacan ve Tekeli dağları arasındaki vadilerden geçerken, birçok yan dereleri alarak 365 km de Almus Baraj gölüne gelir Daha sonra Dönek ve Mamu dağları arasındaki 12 km lik boğazdan geçerek Omala ovasına girer Buradan Kazova'ya açılır Gümenek regülatöründen Turhal'a kadar birçok yan dereleri alır (Behzat deresi gibi) Kazova'dan sonra Turhal ovasına girer Burada Gülüt ve Hotan yan derelerini alır Turhal ovasından sonra takriben 30 km lik bir boğaza girer Amasya ilinde Gendingen ovasında Çekerek kolu ile birleşir Uzunluğu 468 km dir


KELKİT KOLU: Erzincan'ın Kuzeyinde Sipikör, pülür, Otlukbeli, Sarhan ve Balaban dağlarından doğan ufak derelerin, Kelkit kasabası civarında birleşmesi ile meydana gelir Yusuf Bey köprüsü ile Tokat'a girer Fatlı köprüsüne kadar dar bir vadide kuzeybatı doğrultusunda akarak, Niksar ovasına girer Kuzeybatı doğrultusunda akmaya devam edip, Erbaa ovasını katederek bu ovanın kuzeyindeki kale boğazında, Kale köyü güneyinde Yeşilırmakla birleşir Boğazdan Samsun İline geçer Uzunluğu 373 km dir


ÇEKEREK KOLU: Çamlıbel dağlarından doğan Kızık, Dinar, Çalı ve Kavak tepelerinden doğan Finize derelerinin Çamlıbel bucağı dolaylarında birleşmesi ile meydana gelir Artova'da güneybatı doğrultusunda akar Musaköy civarında güneyden gelen Karadere kolunu alır Sulusaray'dan itibaren, dik yamaçlı dar bir boğaza girip, buralarda Gergümez, Gündelen, ve Akdağmadeni dereleri ile birleşir Yangı köyünden kuzeye dönüp, Çellokışla önünde İsa deresi ile birleşip, Kaleboğazı baraj yeri ve daha sonrada Kazankaya baraj yerine gelir Buradan sonra vadisi genişler ve Geldigen ovasına açılır Bekdemir köprüsü civarında Çorum'dan gelen Çat deresi ile birleşir Amasya Kayabaşı mevkiinde, Yeşiilırmak ile birleşip Karadeniz'e ulaşır Uzunluğu 276 kmdir


İKLİMİ


Tokat ili Karadeniz kıyısı ile İç Anadolu arasında geçit alanı durumunda olup, bölgede değişik yörelerde değişik iklim tipleri görmekteyiz


Kelkit vadisinde kışlar ılık ve yazlar sıcak geçerken, Reşadiye'nin güneyinde akdeniz bölgesi iklimini andıran bir iklim görülmektedir Tozanlı vadisinde kışlar ılık, yazlar serin geçerken, Çekerek bölümünde, yayla karakteri sert kışlar, serin yazlar görülür


İlde yağmurlar batı rüzgarları ile gelir Yağmur daha çok baharda yağar Yaz aylarında, akşam üzerleri kuzeyde, denizden meltem rüzgarları, kışında doğudan soğuk rüzgarlar eser


BİTKİ ÖRTÜSÜ


Tokat yurdumuzun sayılı orman bölgelerinden biridir Kuzeyde ve güneyde il topraklarına giren dağların hemen hepsi ormanlıktır Bölge ormanlarının genişliği iller içinde altıncı gelir


Tokat'ta narenciye hariç diğer bütün bitki ve ağaçları görmek mümkündür Erbaa ilçesinde Kozlu, Meydandüzü ve Osmanköy civarında yabani çay, Kale köyü civarıda Çatalan ormanları ile Reşadiye ilçesi Kazalapa yakınlarındaki orman serileri içeriside Lübnan sediri ve Erbaa Doğanyurt (Hayati) ve Niksar Kümbetli (Herkümbet) ve merkez arasında kalan alanlarda yabani zeytinlikler ve aynı zamanda bu dolaylarda nar ve incir doğal şekilde yetişmektedir



TOPÇAM YAYLASI


Tokat il merkezine 15km ve 1600 metre yükseklikteki Topçam yaylası temiz havası ve gür ormanları ile olağanüstü bir güzelliğe sahiptirYazın yayla evlerinde kalan insanların sıcak konukseverliği misafirleri memnun etmektedir


SELEMEN YAYLASI


Tarih, kültür ve doğal zenginliğin bir arada en üst seviyeye ulaştığı yaylamızdır1514 yılında çaldıran seferine çıkan Yavuz Sultan Selim, ordusu ile bu yaylada konaklamış ve Cuma namazını bu yaylada kılmıştırO günden günümüze kadar ilkbahardan itibaren ilk kar düşene kadar her Cuma günü Selemen ‘de yayla pazarı kurulmaktadırKurulan pazarda hala mübadele usulü alışverişin yapılıyor olması, yörenin kültürel zenginliğini gösterir


BATMANTAŞ YAYLASI


İl merkezine 28 km uzaklıkta ve 1850 metre yükseklikteki Batmantaş Yaylası sık ve gür çam ormanları tertemiz yayla havası ve buz gibi suları ile yayla turizminde hizmet etmeyi beklemektedir


AKBELEN ( BİZERİ) YAYLASI


Tokat il merkezine 29 km uzaklıktadırÇevrenin en büyük yaylasıdır(1740 metre)Çim kayağına uygun geniş kırsal alanı, çam ve kayın ağaçlarından oluşan muhteşem manzaralı ormanlarla çevrilidir


DUMANLI YAYLASI


İl merkezine 70 km uzaklıkta ve 2578 metre yükseklikteki Dumanlı yaylasında rengarenk yayla çiçeklerinin görüntüsü, insanın yaşam sevincini bir kat daha arttırmaktadırDumanlı yaylası zinciri çevresinde başta Çatak Yaylası olmak üzere 40 dan fazla yayla bulunmaktadır


ÇAMİ İÇİ YAYLASI


Tokat’ın Karadeniz’ e açılan dağları üzerinde bulunan Çamiçi yaylası yazın insanlara konaklama hizmeti vermektedirHer yıl Niksar Belediyesince Çamiçi yayla şenlikleri burada düzenlenmektedirÇamiçi yaylasında Turizm Bakanlığından yatırım belgeli tesis yanında nitelikli apart konaklama yerleri ve lokantalar yaz kış hizmet sunmaktadır


ZİNAV GÖLÜ


Reşadiye İlçesinin Yolüstü ( Meğedün) Köyüne 3 Km uzaklıktadırGölün suları tatlıdırGöl bir dere ve küçük sularla beslenirOrtalama 15 km2 alana sahiptirGideğeninden ( Gölyalağından) boşalan sular, Kelkit Çayı’na ulaşırKenarında bataklık yerler yokturOrtalama derinlik 10-15 m CivarındadırEtrafı korunmaya alınmış orman alanıdırGölde kızılkanat denilen çok lezzetli bir tatlı su balık türü yaşamaktadır


KAZ GÖLÜ


Tamamına yakını sazlıklarla kaplı olan Kaz Gölünün kıyısında akşam güneşinin batışını seyretmek yeterde artar bile Saksağan, akleylek, angıt, alaca balıkçıl, akkuyruk, sallayan, karatavuk, küçük batağan gibi onlarca çeşit kuşu barındıran Kaz gölünde sazlar arasında ilkel sallarla gezinti yapmanın heyecanını yaşamak apayrı bir zevktirOrman Bakanlığınca Kaz Gölü Yaban Hayatı Koruma Sahası olarak tefrik edilerek avlanma yasaklandıktan sonra kuş türleri artmıştır


GÖLLÜ KÖY GÖLÜ


Reşadiye ilçesinin aynı isimle anılan köyü sınırları içerisinde yer alan göl doğal bir güzelliğe sahiptir


Gıj gıj tepesi: Tüm haşmetiyle Tokat’ın bir bölümünü kuşatan gıj gıj tepesi, özellikle sıcak havalarda Tokatlıların serinlemek için çıktıkları, çam kokularının buram buram yayıldığı, Tokat’ı adeta uçaktan seyrediyor havası veren olağanüstü güzellikte bir mesire yeridir


Gümenek: tarihi Komana Pontika yerleşim yeri üzerinde yer alırTokat’a 10 km mesafededirTozanlı çayının etrafını çevreleyen asırlık ulu ağaçların altında serinleyerek piknik yapmanın zevki bambaşkadırÖzellikle hafta sonları Tokatlıların ilk uğrak yeridir


Belediye Şehitler Parkı : Şehir merkezinde Tozanlı deresinin etrafında belediyece düzenlenmiş şehitler parkı, özellikle akşam saatlerinde Tokalıların semaverde çay içme keyfini yaşadığı güzel bir mekandır


Ayrıca : Topçam Tekmezar, Batmantaş Yaylası, Alan yaylası, Gözova Regülatörü, Gökçeyol Göleti, Almus Orman evleri, Almus Belediye Parkı, Çatak Yaylası, Niksar Çamiçi Yaylası, Ayvaz Parkı, Erbaa Düden Gölü, Reşadiye Zinav Gölü, Kurt Gölü, Selemen Yaylası, Zile-Şeyh Ahmet, Esvap Çayı, Başçiftlik Düden Yaylası, Sulusaray-Kaplıcalar, Artova Alçakgedik, Baraj bölgemizin mesire yerlerinin başında gelir