Samsun Kavak İlçesi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-10-2012

Samsun Kavak İlçesi

Kavak ilçesinin tarihi oldukça eskidir ilçe merkezinin kuzeyindeki kalan Kale doruğu höyüğün 1942 yılında yapılan araştırmalarda MÖ3500-2000 yıllarına ait eserlere rastlanmıştır Bu verilere göre Kavak ilk tunç çağından bu yana bir yerleşim yeridirKale doruğu höyüğünde genç Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait eserlere rastlanması ise bu yerin hem yerleşim özelliğini, hem de burada yerleşimin sürekliliğini göstermektedir

Kalederoğunda en önemli yerleşmenin Bakır çağında olduğu anlaşılmıştır Bölgede varlığı kanıtlanan ilk kavim Gaslar (Gaskalar) dır Gaskalar, Hititlerin egemenliğini benimsemiş yarı göçebe ve saldırgan bir topluluktur

Hititler Kaledoruğu’una geniş ölçüde yerleşmemiş; Ancak, bölgenin starejik bir noktada oluşu nedeniyle buraya bir nevi garnizon kurmuşlardır, bu da onların yayılma ve genişleme dönemlerine rastlamaktadır

Hititlerin egemenliğinden sonra Kavak MÖ1200’lerde Friglerin, MÖ7yyda Milletlilerin egemenliği altına girmiştir MÖ333 yılında Pontusların elinde olan Kavak’a daha sonra Romalılar hakim olmuştur

Daha önce Yahudiliği tanıyan halk, Iyy İsa’nın havarilerinden Aziz Andre ve Pier’in bölgeye gelmesiyle Hıristiyanlıkla tanışmıştır

Müslümanlar Abbasiler döneminde (750-1528) Malatya -Tokat üzerinden Karadeniz kıyılarına uzandılar ve İslam dinini buralara tanıttılar

1071 Malazgirt savaşından sonra Selçuklular döneminde Rükneddin Süleyman’ın Tokat meliki olduğu zaman bölge Selçukluların eline geçti

Osmanlılar döneminde ise Yıldırım Beyazıt Han Anadolu’da birliği sağlamak için bölgeyi İsfendiyaroğullarından almıştır

1418 Çelebi Mehmet döneminde ilçe tamamen Osmanlıların eline geçti Kavak’ın bundan sonraki tarihi Osmanlı Tarihi içinde gelişimini sürdürmüştür

1518 tarihli bir Osmanlı tapu defterinde Kavak’ın Samsun sancağına bağlı bir karye (köy) olduğu görülmüştür 1839 yılında merkez ilçeye bağlı bucak olmuştur 1934 yılında da Bucak teşkilatı ilçe teşkilatına çevrildi

Samsun-Ankara karayolu üzerinde kurulmuş, Samsun iline bağlı bir ilçedir Samsuna uzaklığı 51 km Kavak doğusunda Asarcık, Batısında Havza, Kuzeyinde Samsun ve Bafra, Güneyinde Ladik ilçeleriyle çevrilidir

Denizden yüksekliği 600m olan ilçe engebeli bir arazi yapısına sahiptir En yüksek dağı Hacılar Dağıdır İlçenin en önemli akarsularından Murat ırmağı bu dağlarda doğar İlçenin doğal gölü olmasa da sulama amacıyla yapılan göletleri vardır

Deniz seviyesinden oldukça yüksek olan Kavak ta iklim,deniz ikliminden kara iklimine geçiş şeklindedir Fakat karasal iklim daha baskın durumdadır Yazları ılık, kışları ise genellikle soğuk geçer Yazın lodos, kışın poyraz rüzgarlarının etkisi altında kalan ilçede en fazla yağmur ilkbaharda yağar

Kavak ilçesinin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır Tarım alanında en çok buğday, mısır, yulaf, arpa gibi tahıl ürünleri yetiştirilir Ayrıca, şekerpancarı, tütün, patates ekimi de yapılmaktadır

Yüksek kesimlerdeki köylerde yaşayan halkın geçim kaynağı ise büyük ölçüde orman ürünleridir

İlçedeki sanayi genellikle kireç, tuğla ve kiremit üretimi şeklinde gelişmiştir Bu alanda faaliyet gösteren fabrikalar yıllardan beri sürdürmektedir

Kavak Orta karadenizi içi Anadolu ya bağlayan Samsun-Ankara Devlet karayolu üzerindedir Samsuna uzaklığı 51 km olan ilçeye ulaşım kolayca sağlanabilmektedir

Kaledoruğu Höyüğü:1942 yılında Müzeler ve anıtlar yüksek kurulu tarafından ön kazı yapılmış, sit alanı olarak koruma altına alınmıştır Burasının Bakır Çağı'nda önemli bir yerleşim yeri olarak kullanıldığı, Hititlerin yayılma genişleme dönemlerinde de starejik konumu nedeniyle Amasya-Samsun yolunu denetleyebilmek için bir nevi garnizon olarak kullanıldığı tahmin edilmektedir İlk kazı çalışmalarında Genç Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemi kalıntılarına rastlanmıştır

Kavakta bulunan diğer höyük ve ören yerleri ise şunlardır: Tepesi Deliktepesi, Kaleyeri, Kaletepe, Aytepe, Hacıbey, Dingil Kalecik höyükleri; Güneytepe, Çamlık, Asarkale ören yerleridir Buralarda yapılan kazılarda ele geçen buluntular üzerinde yeterli araştırma ve inceleme yapılmamıştır

Kavaktaki höyüklerin incelenmesi, Kuzey Anadolu ile orta Anadolu’nun eski karayolları boyunca devam eden kültür münasebetlerinin başladığı zaman ve akış tarzını göstermesi bakımından büyük önem taşıyacaktır

08-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Samsun Kavak İlçesi Samsun Kavak İlçesi Kavak ilçesinin tarihi oldukça eskidir ilçe merkezinin kuzeyindeki kalan Kale doruğu höyüğün 1942 yılında yapılan araştırmalarda MÖ3500-2000 yıllarına ait eserlere rastlanmıştır Bu verilere göre Kavak ilk tunç çağından bu yana bir yerleşim yeridirKale doruğu höyüğünde genç Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait eserlere rastlanması ise bu yerin hem yerleşim özelliğini, hem de burada yerleşimin sürekliliğini göstermektedir Kalederoğunda en önemli yerleşmenin Bakır çağında olduğu anlaşılmıştır Bölgede varlığı kanıtlanan ilk kavim Gaslar (Gaskalar) dır Gaskalar, Hititlerin egemenliğini benimsemiş yarı göçebe ve saldırgan bir topluluktur Hititler Kaledoruğu’una geniş ölçüde yerleşmemiş; Ancak, bölgenin starejik bir noktada oluşu nedeniyle buraya bir nevi garnizon kurmuşlardır, bu da onların yayılma ve genişleme dönemlerine rastlamaktadır Hititlerin egemenliğinden sonra Kavak MÖ1200’lerde Friglerin, MÖ7yyda Milletlilerin egemenliği altına girmiştir MÖ333 yılında Pontusların elinde olan Kavak’a daha sonra Romalılar hakim olmuştur Daha önce Yahudiliği tanıyan halk, Iyy İsa’nın havarilerinden Aziz Andre ve Pier’in bölgeye gelmesiyle Hıristiyanlıkla tanışmıştır Müslümanlar Abbasiler döneminde (750-1528) Malatya -Tokat üzerinden Karadeniz kıyılarına uzandılar ve İslam dinini buralara tanıttılar 1071 Malazgirt savaşından sonra Selçuklular döneminde Rükneddin Süleyman’ın Tokat meliki olduğu zaman bölge Selçukluların eline geçti Osmanlılar döneminde ise Yıldırım Beyazıt Han Anadolu’da birliği sağlamak için bölgeyi İsfendiyaroğullarından almıştır 1418 Çelebi Mehmet döneminde ilçe tamamen Osmanlıların eline geçti Kavak’ın bundan sonraki tarihi Osmanlı Tarihi içinde gelişimini sürdürmüştür 1518 tarihli bir Osmanlı tapu defterinde Kavak’ın Samsun sancağına bağlı bir karye (köy) olduğu görülmüştür 1839 yılında merkez ilçeye bağlı bucak olmuştur 1934 yılında da Bucak teşkilatı ilçe teşkilatına çevrildi Samsun-Ankara karayolu üzerinde kurulmuş, Samsun iline bağlı bir ilçedir Samsuna uzaklığı 51 km Kavak doğusunda Asarcık, Batısında Havza, Kuzeyinde Samsun ve Bafra, Güneyinde Ladik ilçeleriyle çevrilidir Denizden yüksekliği 600m olan ilçe engebeli bir arazi yapısına sahiptir En yüksek dağı Hacılar Dağıdır İlçenin en önemli akarsularından Murat ırmağı bu dağlarda doğar İlçenin doğal gölü olmasa da sulama amacıyla yapılan göletleri vardır Deniz seviyesinden oldukça yüksek olan Kavak ta iklim,deniz ikliminden kara iklimine geçiş şeklindedir Fakat karasal iklim daha baskın durumdadır Yazları ılık, kışları ise genellikle soğuk geçer Yazın lodos, kışın poyraz rüzgarlarının etkisi altında kalan ilçede en fazla yağmur ilkbaharda yağar Kavak ilçesinin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır Tarım alanında en çok buğday, mısır, yulaf, arpa gibi tahıl ürünleri yetiştirilir Ayrıca, şekerpancarı, tütün, patates ekimi de yapılmaktadır Yüksek kesimlerdeki köylerde yaşayan halkın geçim kaynağı ise büyük ölçüde orman ürünleridir İlçedeki sanayi genellikle kireç, tuğla ve kiremit üretimi şeklinde gelişmiştir Bu alanda faaliyet gösteren fabrikalar yıllardan beri sürdürmektedir Kavak Orta karadenizi içi Anadolu ya bağlayan Samsun-Ankara Devlet karayolu üzerindedir Samsuna uzaklığı 51 km olan ilçeye ulaşım kolayca sağlanabilmektedir Kaledoruğu Höyüğü:1942 yılında Müzeler ve anıtlar yüksek kurulu tarafından ön kazı yapılmış, sit alanı olarak koruma altına alınmıştır Burasının Bakır Çağı'nda önemli bir yerleşim yeri olarak kullanıldığı, Hititlerin yayılma genişleme dönemlerinde de starejik konumu nedeniyle Amasya-Samsun yolunu denetleyebilmek için bir nevi garnizon olarak kullanıldığı tahmin edilmektedir İlk kazı çalışmalarında Genç Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemi kalıntılarına rastlanmıştır Kavakta bulunan diğer höyük ve ören yerleri ise şunlardır: Tepesi Deliktepesi, Kaleyeri, Kaletepe, Aytepe, Hacıbey, Dingil Kalecik höyükleri; Güneytepe, Çamlık, Asarkale ören yerleridir Buralarda yapılan kazılarda ele geçen buluntular üzerinde yeterli araştırma ve inceleme yapılmamıştır Kavaktaki höyüklerin incelenmesi, Kuzey Anadolu ile orta Anadolu’nun eski karayolları boyunca devam eden kültür münasebetlerinin başladığı zaman ve akış tarzını göstermesi bakımından büyük önem taşıyacaktır