Mesnevi'den Seçmeler/Cilt (-1 )

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-06-2012

MESNEVİ'den SEÇMELER/Cilt (-1 )

*Dildeşinden ayrı düşen yüz türlü nağmesi bile olsa, dilsizdir

Gül solup da mevsim geçince bülbülden nağme duyamazsın

*Kimin aşka eğilimi yoksa, kanatsız kuş gibidir

*Rahmet kapıları dilencilere hırslarından dolayı kapandıZekât verilmeyince yağmur bulutu gelmez, zina artınca bulaşıcı hastalıklar artar İçine gam ve kasvetten ne gelirse korkusuzluk ve küstahlığından gelir
*Her odunun kokusu dumanından çıkarİnleme, hastalığın çeşidini ele verir
*Aşk, Allah sırlarının usturlabıdır(Usturlab: Güneşin yüksekliğini ölçen alet) Dilin tefsiri pek aydınlatıcıdır Fakat dile düşmeyen aşk, daha nurludur
*Vakit keskin bir kılıçtır Sufi, vakit oğludur Yarın demez, anı değerlendirir
*Sırların gönülde kalırsa, muradın çabuk gerçekleşir Tohum toprağa gizlenirse yeşerir
*Zahiri güzelliği ait olan aşklar aşk değildir Onlar sonuçta utanç olurlar
*Cihan dağdır, yaptıklarımız ses Başına gelenler o sesin yankısıdır
*Bu sıkıntılar çileler ocağın posayı gümüşten ayırması içindir İyi ve kötünün imtihanı altının kaynatılıp, tortunun üste çıkmasıdır
*Dünya hissi cihanın, din hissi göklerin merdivenidir Dünya hissinin sağlığını hekimden,din hissinin sağlığını Muhammed'den iste Dünya hissinin sağlığı vücut sağlığıdır Din hissinin sağlığı arzuları öldürmektir
*İnsan tarafgirlik, hiddet ve şehvetten şaşı olur Hiddet ve şehvet ruhu Hak'tan ayırır Garez gelince, hüner örtülür
*Fare nin şerrini def etmeden ambara buğday koyma
*Kalp huzuru olmadan namaz tamam olmaz
*Beden haset evidir
*Bu âlem canların hapishanesidir
*Nakış ve suret manâyı görmeyi engeldir
*Akıl ve zekâ kemâle ermekle Allah'a varılmazYöneticiler hediye ve ihsanını çok bilmişlere değil,önlerinde acizlenenlere verirler
*Manâ yüzünden yükselmek, temiz ruhlara nasiptir
*Kimde dert varsa o koku almış, dermana ermiştirKim daha çok uyanıksa, derdi daha fazladır
*Parçaların yüzü bütüne dönüktür Bülbülün aşkı da güle
*Putların anası nefistir
*Ahad ve Ahmed'e yapış ki, beden ebucehilinden kurtul
*Allah bir kimsenin perdesini yırtmak isterse o kişiyi temiz insanları ayıplamaya sevk eder Ayıbını örtmek dilerse o kimse ayıplı kimseler hakkında konuşamaz hale gelir Yardım etmek isterse, ona dua ve yakarış kapısını açar
*Her ağlamanın sonu gülmektir
*Akarsu nerdeyse orası yeşerir Gözyaşı varsa rahmet gelecektir
*Gam görünce istiğfar et Çünkü gam Yaratıcı'nın emri ile tesir eder Allah dilerse bizzat gam ve sıkıntı sana neşe bile olabilir
* Fakirlik korkusu insanları hırs ve emele lokma yapmıştır
*Dünya zindan biz mahpususuz; zindanı del kurtulTen bir gemi, dünya denizdir Dünyayı tenine koyarsan, gemi batar Ayaklarının altına al ki yüzüp gidesin
*Âlem cesettir İlim can
*Üç şey hakkında dudağını kıpırdatma: Gittiğin yol, paran ve mezhebin
*Hikmet arayanlar: Hikmet kaynağı olurTahsilden ve sebebe bağlanmaktan kurtulurBilgileri hıfzeden levh, levhi mahfuz olur, akıl ruhtan feyz alır
*Heva (arzular) iman kapısının kilidi dir
*İçi kötü olanın ayıbını deri örterİçi iyi olanın aybını gayb âlemi örter
*Kalemin su, kağıdın rüzgar ise ne yazarsan yaz kıymeti yoktur
*Manâsız söz; suya yazılan yazıdır
*Gözün nuru gönül nurudur
*Kaza gelince bilgi ve tedbir uykuya yatar
*Allah insana akıbetine göre isim verirHalk Ömer'i müşrik bilirdiAma Allah ezelde onu mümin yazdı Mümin oldu
*Kaza seni gece gibi sarsa da elinden tutacak olan yine odurSeni emin kılmak için Allah'ın bela ile korkutmasını da bir çeşit yardım bil
*Sağlık; zıtların barışıdırAralarında savaş varsa bedene ölüm gelir
*Zalimin zulmü karanlık kuyudurSonunda içinde boğulur
*İnsanlardan gördüğün zulümler senin huyundurSen kendi huyunu onların aynasında seyredersin
*Ey gam ateşine dalan! Ateşe azar azar nur serp de nur olsun
*Dünya; dedikodu, tartışma ve bahis kuyusudur Bu kuyuya düşersen sağlam çıkamazsın
*Üstünlükler ve durumların değişmesini Hak'tan bil
*Birkaç gün su içmeyi bırak Ağzını ebediyet şarabına daldır ki hakikât içesin
*Cehennem bu nefistirBizim nefsimiz ateşten parçadır Parça bütünü özler Nefsin hedefi de ait olduğu cehenneme bizi çekmektir
*Ok gibi doğru olursan, hiçbir yay seni tutamaz Hakça ol ki, nefis yayından hakikâte fırla
*İnsan, gözden ibarettir Göz ise dostu gören gözdür
*Hak'tan korkup takva yolundan tutandan cinler ve insanlar korkarlar
*Ekmek sofrada cansızdır Vücuda girince neşeli ruh olur
*Allah'ın yaratması bizim işlerimizi meydana getirir Bizim işlerimiz Allah işlerinin eseridir
*Allah Adem'e'Senin suçunu da ben takdir ettimAma sen suçun tamamını üstüne alıp tevbe ettinNiye , Rabb'im bunu sen yaptırdın demedin'dediAdem'korktum, edep dışına çıkamazdım'dediAllah'işte o edebin sebebi ile biz seni koruduk ve kayırdık'dedi
*Hürmet eden, hürmet görür
*Akıl hakim iken Ömer'le Ebulhakem bir idiÖmer can âlemine geçti Halife olduEbulhakem akıl aleminde kaldıEbucehil oldu
*Kuran'ın hükümlerini tutar,kıssalarından hisse alırsan can kuşuna ten kafesi dar gelir
*Halk arasında meşhur olmak, sırlara ermeye engeldirŞöhretten kurtulmaya bak
*Dostların sevgiliyi anması sevgiliye ne mutludur
*Allah'ım kahrına da, lütfuna da hakkı ile âşıkız
*Dil çakmaktaşı ve demiri gibidirDilden çıkan ateş olur
*Şeker gibi söz söylemek istersen helva yemeği bırak, sabretFiraset sahiplerinin hırsı sabra, çocukların hırsı helvayadırSabreden arşa çıkar, helva yiyen yerde kalır
*Kâmil insan toprak tutsa altın olur, eksik insan altın tutsa toprak olur
*Söze kulaktan gir(Önce dinle)
*Adem Allah'ın azabından ağlamakla kurtuldu
*Helal lokma, nuru ve olgunluğu arttırırİlim, hikmet, aşk, incelik helal lokmadan doğarLokma tohumdur; mahsulü fikirLokma denizdir; incisi fikir
*Ağızdan bir kere çıkan söz; yaydan çıkan ok gibidir
*Canını yak ki, tenin aydınlansın
*Padişahlar önlerinde eğilene ikram ederler Çok bilenlere değil
*Kim seviyorsa, bil ki seviliyordur
*Susuzlar suyu arar, su da susuzları
*Hakk'a dalan doymaz, daha çok dalmak ister
*Âşıkların hayatı ölümdürGönül , gönül verilerek alınır
*Ucuz kazanan, ucuz verirİnci çocuğun eline geçerse onu bir somun ekmeğe satar
*İki deniz olan gözlerin incilerle dolsun istersen, gam toprağından gözüne sürme çek de ağla
*Dünyanın lütfu ve yaltaklanması hoş bir lokmadır Ama az ye Çünkü o lokma ateştendir
*Kınanmak; kaynatılmış ilaç gibidir
*Nefis övüldükçe firavunlaşır Alçakgönüllü ol, büyüklenme
*Yusuf gibi güzel olamadıysan bari Yakup gibi ağlamayı öğren
*Niyaz ve yoksullukta ölü gibi ol
*Nebi;'bahar yelinden yararlanın,güz yelinden sakının' dedi Güz; nefis ve hevadır Bahar akıl ve ruh Güz şeytanı fısıldar Bahar ise Evliya sözüdür
*Bu âlemin direği gaflettir Akıllılık ve uyanıklık öbür âlemdendirBunlar sana galip gelirse bu âlem gözünde alçalır Akıllılık güneş, hırs buzdur Akıllılık su, dünya kirdir
*Allah kimi kendine davet ederse, o kişi dünya işlerinden vazgeçmeye başlar
*Geçmişe üzülmek, gelecekten tedirgin olmak, Allah'la arandaki perdedir O perdeyi ateşe at ki ardından Allah görünsün
*Aşığın vergisi, can vermektirHak uğruna ekmek verene ekmek verilir Can verene can katılır
*Sel ister bulanık olsun, ister saf olsun madem ki geçicidir, onu konuşarak vakit öldürmeDünya malı sele benzer
*Bütün yaratılanlar Allah'ın ailesidirAllah da ne güzel aile reisi!
*Mal ve para külah gibidirKülaha keller sığınır
*Yoksullar mal ve mülkün ötesinde Allah'tan pek büyük rızık alırlar İnsanlar onları anlamaz, sözlere değer vermez
*Peygamber'fakirlik övüncümdür'dedi
*Yoksulluğa sabret, gam ve kederi bırak artıkYüce Allah'ın ululuğu yoksulluktur
*Benim sözlerim can memesinde süttürEmen olmadıkça güzelce gelmezDinleyen susuz ve arayıcı olursa vaiz ölü de olsa söz söyler
*Aşağılık kişi yücelerin düşmanıdır
*Allah kadını erkeğe yoldaş yarattıAdem nasıl olur da Havva'dan ayrı kalırGörünüşte su, ateşten üstündürGörünüşte erkek kadına üstündürAma gerçekte su, ateşe konunca fokur fokur kaynarGerçekte erkekler mağlupturMağlupluk muhabbet vesilesi olacaksa ne mutlu mağluplara!
*Sevgi ve merhamet, insanlık; hiddet ve şehvet, hayvanlıktır
*Kadın Hak nurudurSevgili değilKadın sanki yaratıcıdırYaratılmış değil
*Barış dalgaları gönül kirlerini giderirSevgi acıları tatlıya çekerSevgilerin aslı hak yola gitmektir
*Sıradan otlar, bir ayda yetişirGül yetiştirmek istersen bir yıl bekleyeceksin
*Su korukta ekşidir, üzümde tatlı olur, şarapta haram olur, sirkede helal olur
*Görünüşteki iyilikler, gizli sevgilerin alemetidir
*Akrabalık sevgiyi bildirir
*Sevgi, insanı kör ve sağır eder
*Gözlerini heva ve hevesten yum
*Yoksulluk aynadır Yoksula olan tavrına göre kendini gör Cimri misin cömert misin anlarsın
*Herkes Hakk'ı işitemez Her kuş bütün inciri yutamaz
*İstetmeden vermeye bak
*Yöneticilerin huyu halka tesir eder Gökyüzü yeşil ise, yer yeşerir Gökyüzü kara ise yere yıldırımlar yağar
*Deniz ; ölüyü üstünde taşır, diriyi boğmak isterNefis sıfatlarını öldür ki hakikât sırlarını denizi seni üstünde taşısın
*Manâ kapısını tıklatırsan, açarlarFikir ve mantık kanadını terk et ki, sırların şahini olasın
*Görüntü ibadete engeldirGörüntüyü bırak manâya bak
*Gam ve kederin anahtarı sabırdır Endişe etmekten sakın, sakin ol İlacın başı perhizdir Düşünce ve mantık perhizi yap ki, can kuvvetini göresinKaşınmak uyuza ilaç olmaz,sadece kaşıntıyı artırır
* Süslenen kişi, kendini göstermek ister Ahirete dünyadan ibadet süsü sürmemişsen kendini Allah'a nasıl göstereceksin!
*Çiçek dökülünce meyva çıkarTen harap olunca can görünür
*Heva ve hevesle az dost ol
*Aslanlığına güvenme Ümit gölgesine sığın
*Dünya malı Allah'ın tebessümüdür Ona bak ama, sarhoş olacak kadar değil
*Hayallerimiz geniş, dünya dardırHayale fazla dalma, sıkıntın artar
*Akıllı kişi sıkıntı çekerken, harap olanlardan ders alır
*Aslana ancak akılsızlar yiğitlik taslar
*Görüntüden geçip gönlünü arıtan, gayb sırlarına ayna olur
*Başına gelen eziyetler artıyor değil mi? Buğdayı başak olsun diye toprağa attılarDeğirmende un olsun diye ezdilerEkmek olduDişleri ile ezdilerEzil ki can olasınCan veresin
*Varlık yoklukta görülür Zenginin cömertliği yoksul varsa anlaşılır
*Noksanını gören, Allah'a kanatlanırKendini olgun sanan yerde kalır
*Kasırga, ağaçları yerinden sökerAma alçak otlara şifadırGönül, sende Allah'a karşı ot gibi mütevazı ol da rahmete eresin
*Faziletin mihrabı şüpheli işten kaçınmak ve dünya sevgisini azaltmaktır
*Heveslerinden kurtulan kişi buluğa ermiştirMilletin çoğu ise halen çocukturVehim, fikir, duygu, çocukların tahtadan atıdırSen ilim atına binİlim, gönül ehline küheylan olur, beden ehline yük olur
*Kendini kendinden arıt ki, içindeki pak seni göresin
*Vücut ana gibi ruha gebedirÖlüm ruhun doğumudur
*Zindandan kurtulmak istersen sevgiliye baş eğ(Secde yap)
* Ümit ve korku perdesini yırtarsan gayb alemi bütün ihtişamı ile karşına çıkar
*Sözden el çek ki, Allah sende Ledün ilmini meydana çıkarsın
*İyilikte ve kötülükte her insanın kendisine benzer melekten bir arkadaşı vardır
*Ateşten yaratılanlar, topraktan yaratılana düşmandır Ateş suya , su ateşe düşmandır Ateş heva, su ise dindir Din ehlini, kin ehlinden ayır Hak'la oturanı ara bul da onunla otur
*Olayları yorumlamaKendini yorumlaKendine kötü de, ama gülbahçesine kötü deme Hilm (yumuşaklık) kılıcı düşmanları yener İlim suyu toprağı yeşertir
*Allah'a kul ol, tene memur olma
*Hışım, şehvet ve hırs rüzgârı namaz ehli olmayanları siler süpürür
*Arzulara kul olan, Allah katında köleden beterdir
*Bazı suçlar ve günahlar rahmet ve kurtuluş sebebidir Ömer Peygamber'i öldürmeye geldiİman etti Âdem yasak meyve yedi Kulluk ve dünya hayatı başladı
*Bazı öldürmeler hayat verir Bahçıvan ağaçları budamasa dallar gelişir mi?Terzi kumaşı parça parça etmese elbise çıkar mı?
*Yürü, kork ve kötüleri az kına Allah takdirinin tuzağına karşı aczini bil
*Hangi renk camdan bakarsan güneşi o rengte görürsün Camı kır ki nur görünsün
*Allah seni bezedi, nakşetti Nakşı kıramazsan ruhu göremezsin Allah'ın nakşını yine Allah'ın eliyle kır Sevgilinin camına onun bahçesinden taş at
*Amaca sabırla varılır Acele ile değil

08-06-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Mesnevi'den Seçmeler/Cilt (-1 ) MESNEVİ'den SEÇMELER/Cilt (-1 ) Dildeşinden ayrı düşen yüz türlü nağmesi bile olsa, dilsizdir Gül solup da mevsim geçince bülbülden nağme duyamazsın Kimin aşka eğilimi yoksa, kanatsız kuş gibidir Rahmet kapıları dilencilere hırslarından dolayı kapandıZekât verilmeyince yağmur bulutu gelmez, zina artınca bulaşıcı hastalıklar artar İçine gam ve kasvetten ne gelirse korkusuzluk ve küstahlığından gelir Her odunun kokusu dumanından çıkarİnleme, hastalığın çeşidini ele verir Aşk, Allah sırlarının usturlabıdır(Usturlab: Güneşin yüksekliğini ölçen alet) Dilin tefsiri pek aydınlatıcıdır Fakat dile düşmeyen aşk, daha nurludur Vakit keskin bir kılıçtır Sufi, vakit oğludur Yarın demez, anı değerlendirir Sırların gönülde kalırsa, muradın çabuk gerçekleşir Tohum toprağa gizlenirse yeşerir Zahiri güzelliği ait olan aşklar aşk değildir Onlar sonuçta utanç olurlar Cihan dağdır, yaptıklarımız ses Başına gelenler o sesin yankısıdır Bu sıkıntılar çileler ocağın posayı gümüşten ayırması içindir İyi ve kötünün imtihanı altının kaynatılıp, tortunun üste çıkmasıdır Dünya hissi cihanın, din hissi göklerin merdivenidir Dünya hissinin sağlığını hekimden,din hissinin sağlığını Muhammed'den iste Dünya hissinin sağlığı vücut sağlığıdır Din hissinin sağlığı arzuları öldürmektir İnsan tarafgirlik, hiddet ve şehvetten şaşı olur Hiddet ve şehvet ruhu Hak'tan ayırır Garez gelince, hüner örtülür Fare nin şerrini def etmeden ambara buğday koyma Kalp huzuru olmadan namaz tamam olmaz Beden haset evidir Bu âlem canların hapishanesidir Nakış ve suret manâyı görmeyi engeldir Akıl ve zekâ kemâle ermekle Allah'a varılmazYöneticiler hediye ve ihsanını çok bilmişlere değil,önlerinde acizlenenlere verirler Manâ yüzünden yükselmek, temiz ruhlara nasiptir Kimde dert varsa o koku almış, dermana ermiştirKim daha çok uyanıksa, derdi daha fazladır Parçaların yüzü bütüne dönüktür Bülbülün aşkı da güle Putların anası nefistir Ahad ve Ahmed'e yapış ki, beden ebucehilinden kurtul Allah bir kimsenin perdesini yırtmak isterse o kişiyi temiz insanları ayıplamaya sevk eder Ayıbını örtmek dilerse o kimse ayıplı kimseler hakkında konuşamaz hale gelir Yardım etmek isterse, ona dua ve yakarış kapısını açar Her ağlamanın sonu gülmektir Akarsu nerdeyse orası yeşerir Gözyaşı varsa rahmet gelecektir Gam görünce istiğfar et Çünkü gam Yaratıcı'nın emri ile tesir eder Allah dilerse bizzat gam ve sıkıntı sana neşe bile olabilir Fakirlik korkusu insanları hırs ve emele lokma yapmıştır Dünya zindan biz mahpususuz; zindanı del kurtulTen bir gemi, dünya denizdir Dünyayı tenine koyarsan, gemi batar Ayaklarının altına al ki yüzüp gidesin Âlem cesettir İlim can Üç şey hakkında dudağını kıpırdatma: Gittiğin yol, paran ve mezhebin Hikmet arayanlar: Hikmet kaynağı olurTahsilden ve sebebe bağlanmaktan kurtulurBilgileri hıfzeden levh, levhi mahfuz olur, akıl ruhtan feyz alır Heva (arzular) iman kapısının kilidi dir İçi kötü olanın ayıbını deri örterİçi iyi olanın aybını gayb âlemi örter Kalemin su, kağıdın rüzgar ise ne yazarsan yaz kıymeti yoktur Manâsız söz; suya yazılan yazıdır Gözün nuru gönül nurudur Kaza gelince bilgi ve tedbir uykuya yatar Allah insana akıbetine göre isim verirHalk Ömer'i müşrik bilirdiAma Allah ezelde onu mümin yazdı Mümin oldu Kaza seni gece gibi sarsa da elinden tutacak olan yine odurSeni emin kılmak için Allah'ın bela ile korkutmasını da bir çeşit yardım bil Sağlık; zıtların barışıdırAralarında savaş varsa bedene ölüm gelir Zalimin zulmü karanlık kuyudurSonunda içinde boğulur İnsanlardan gördüğün zulümler senin huyundurSen kendi huyunu onların aynasında seyredersin Ey gam ateşine dalan! Ateşe azar azar nur serp de nur olsun Dünya; dedikodu, tartışma ve bahis kuyusudur Bu kuyuya düşersen sağlam çıkamazsın Üstünlükler ve durumların değişmesini Hak'tan bil Birkaç gün su içmeyi bırak Ağzını ebediyet şarabına daldır ki hakikât içesin Cehennem bu nefistirBizim nefsimiz ateşten parçadır Parça bütünü özler Nefsin hedefi de ait olduğu cehenneme bizi çekmektir Ok gibi doğru olursan, hiçbir yay seni tutamaz Hakça ol ki, nefis yayından hakikâte fırla İnsan, gözden ibarettir Göz ise dostu gören gözdür Hak'tan korkup takva yolundan tutandan cinler ve insanlar korkarlar Ekmek sofrada cansızdır Vücuda girince neşeli ruh olur Allah'ın yaratması bizim işlerimizi meydana getirir Bizim işlerimiz Allah işlerinin eseridir Allah Adem'e'Senin suçunu da ben takdir ettimAma sen suçun tamamını üstüne alıp tevbe ettinNiye , Rabb'im bunu sen yaptırdın demedin'dediAdem'korktum, edep dışına çıkamazdım'dediAllah'işte o edebin sebebi ile biz seni koruduk ve kayırdık'dedi Hürmet eden, hürmet görür Akıl hakim iken Ömer'le Ebulhakem bir idiÖmer can âlemine geçti Halife olduEbulhakem akıl aleminde kaldıEbucehil oldu Kuran'ın hükümlerini tutar,kıssalarından hisse alırsan can kuşuna ten kafesi dar gelir Halk arasında meşhur olmak, sırlara ermeye engeldirŞöhretten kurtulmaya bak Dostların sevgiliyi anması sevgiliye ne mutludur Allah'ım kahrına da, lütfuna da hakkı ile âşıkız Dil çakmaktaşı ve demiri gibidirDilden çıkan ateş olur Şeker gibi söz söylemek istersen helva yemeği bırak, sabretFiraset sahiplerinin hırsı sabra, çocukların hırsı helvayadırSabreden arşa çıkar, helva yiyen yerde kalır Kâmil insan toprak tutsa altın olur, eksik insan altın tutsa toprak olur Söze kulaktan gir(Önce dinle) Adem Allah'ın azabından ağlamakla kurtuldu Helal lokma, nuru ve olgunluğu arttırırİlim, hikmet, aşk, incelik helal lokmadan doğarLokma tohumdur; mahsulü fikirLokma denizdir; incisi fikir Ağızdan bir kere çıkan söz; yaydan çıkan ok gibidir Canını yak ki, tenin aydınlansın Padişahlar önlerinde eğilene ikram ederler Çok bilenlere değil Kim seviyorsa, bil ki seviliyordur Susuzlar suyu arar, su da susuzları Hakk'a dalan doymaz, daha çok dalmak ister Âşıkların hayatı ölümdürGönül , gönül verilerek alınır Ucuz kazanan, ucuz verirİnci çocuğun eline geçerse onu bir somun ekmeğe satar İki deniz olan gözlerin incilerle dolsun istersen, gam toprağından gözüne sürme çek de ağla Dünyanın lütfu ve yaltaklanması hoş bir lokmadır Ama az ye Çünkü o lokma ateştendir Kınanmak; kaynatılmış ilaç gibidir Nefis övüldükçe firavunlaşır Alçakgönüllü ol, büyüklenme Yusuf gibi güzel olamadıysan bari Yakup gibi ağlamayı öğren Niyaz ve yoksullukta ölü gibi ol Nebi;'bahar yelinden yararlanın,güz yelinden sakının' dedi Güz; nefis ve hevadır Bahar akıl ve ruh Güz şeytanı fısıldar Bahar ise Evliya sözüdür Bu âlemin direği gaflettir Akıllılık ve uyanıklık öbür âlemdendirBunlar sana galip gelirse bu âlem gözünde alçalır Akıllılık güneş, hırs buzdur Akıllılık su, dünya kirdir Allah kimi kendine davet ederse, o kişi dünya işlerinden vazgeçmeye başlar Geçmişe üzülmek, gelecekten tedirgin olmak, Allah'la arandaki perdedir O perdeyi ateşe at ki ardından Allah görünsün Aşığın vergisi, can vermektirHak uğruna ekmek verene ekmek verilir Can verene can katılır Sel ister bulanık olsun, ister saf olsun madem ki geçicidir, onu konuşarak vakit öldürmeDünya malı sele benzer Bütün yaratılanlar Allah'ın ailesidirAllah da ne güzel aile reisi! Mal ve para külah gibidirKülaha keller sığınır Yoksullar mal ve mülkün ötesinde Allah'tan pek büyük rızık alırlar İnsanlar onları anlamaz, sözlere değer vermez Peygamber'fakirlik övüncümdür'dedi Yoksulluğa sabret, gam ve kederi bırak artıkYüce Allah'ın ululuğu yoksulluktur Benim sözlerim can memesinde süttürEmen olmadıkça güzelce gelmezDinleyen susuz ve arayıcı olursa vaiz ölü de olsa söz söyler Aşağılık kişi yücelerin düşmanıdır Allah kadını erkeğe yoldaş yarattıAdem nasıl olur da Havva'dan ayrı kalırGörünüşte su, ateşten üstündürGörünüşte erkek kadına üstündürAma gerçekte su, ateşe konunca fokur fokur kaynarGerçekte erkekler mağlupturMağlupluk muhabbet vesilesi olacaksa ne mutlu mağluplara! Sevgi ve merhamet, insanlık; hiddet ve şehvet, hayvanlıktır Kadın Hak nurudurSevgili değilKadın sanki yaratıcıdırYaratılmış değil Barış dalgaları gönül kirlerini giderirSevgi acıları tatlıya çekerSevgilerin aslı hak yola gitmektir Sıradan otlar, bir ayda yetişirGül yetiştirmek istersen bir yıl bekleyeceksin Su korukta ekşidir, üzümde tatlı olur, şarapta haram olur, sirkede helal olur Görünüşteki iyilikler, gizli sevgilerin alemetidir Akrabalık sevgiyi bildirir Sevgi, insanı kör ve sağır eder Gözlerini heva ve hevesten yum Yoksulluk aynadır Yoksula olan tavrına göre kendini gör Cimri misin cömert misin anlarsın Herkes Hakk'ı işitemez Her kuş bütün inciri yutamaz İstetmeden vermeye bak Yöneticilerin huyu halka tesir eder Gökyüzü yeşil ise, yer yeşerir Gökyüzü kara ise yere yıldırımlar yağar Deniz ; ölüyü üstünde taşır, diriyi boğmak isterNefis sıfatlarını öldür ki hakikât sırlarını denizi seni üstünde taşısın Manâ kapısını tıklatırsan, açarlarFikir ve mantık kanadını terk et ki, sırların şahini olasın Görüntü ibadete engeldirGörüntüyü bırak manâya bak Gam ve kederin anahtarı sabırdır Endişe etmekten sakın, sakin ol İlacın başı perhizdir Düşünce ve mantık perhizi yap ki, can kuvvetini göresinKaşınmak uyuza ilaç olmaz,sadece kaşıntıyı artırır Süslenen kişi, kendini göstermek ister Ahirete dünyadan ibadet süsü sürmemişsen kendini Allah'a nasıl göstereceksin! Çiçek dökülünce meyva çıkarTen harap olunca can görünür Heva ve hevesle az dost ol Aslanlığına güvenme Ümit gölgesine sığın Dünya malı Allah'ın tebessümüdür Ona bak ama, sarhoş olacak kadar değil Hayallerimiz geniş, dünya dardırHayale fazla dalma, sıkıntın artar Akıllı kişi sıkıntı çekerken, harap olanlardan ders alır Aslana ancak akılsızlar yiğitlik taslar Görüntüden geçip gönlünü arıtan, gayb sırlarına ayna olur Başına gelen eziyetler artıyor değil mi? Buğdayı başak olsun diye toprağa attılarDeğirmende un olsun diye ezdilerEkmek olduDişleri ile ezdilerEzil ki can olasınCan veresin Varlık yoklukta görülür Zenginin cömertliği yoksul varsa anlaşılır Noksanını gören, Allah'a kanatlanırKendini olgun sanan yerde kalır Kasırga, ağaçları yerinden sökerAma alçak otlara şifadırGönül, sende Allah'a karşı ot gibi mütevazı ol da rahmete eresin Faziletin mihrabı şüpheli işten kaçınmak ve dünya sevgisini azaltmaktır Heveslerinden kurtulan kişi buluğa ermiştirMilletin çoğu ise halen çocukturVehim, fikir, duygu, çocukların tahtadan atıdırSen ilim atına binİlim, gönül ehline küheylan olur, beden ehline yük olur Kendini kendinden arıt ki, içindeki pak seni göresin Vücut ana gibi ruha gebedirÖlüm ruhun doğumudur Zindandan kurtulmak istersen sevgiliye baş eğ(Secde yap) Ümit ve korku perdesini yırtarsan gayb alemi bütün ihtişamı ile karşına çıkar Sözden el çek ki, Allah sende Ledün ilmini meydana çıkarsın İyilikte ve kötülükte her insanın kendisine benzer melekten bir arkadaşı vardır Ateşten yaratılanlar, topraktan yaratılana düşmandır Ateş suya , su ateşe düşmandır Ateş heva, su ise dindir Din ehlini, kin ehlinden ayır Hak'la oturanı ara bul da onunla otur Olayları yorumlamaKendini yorumlaKendine kötü de, ama gülbahçesine kötü deme Hilm (yumuşaklık) kılıcı düşmanları yener İlim suyu toprağı yeşertir Allah'a kul ol, tene memur olma Hışım, şehvet ve hırs rüzgârı namaz ehli olmayanları siler süpürür Arzulara kul olan, Allah katında köleden beterdir Bazı suçlar ve günahlar rahmet ve kurtuluş sebebidir Ömer Peygamber'i öldürmeye geldiİman etti Âdem yasak meyve yedi Kulluk ve dünya hayatı başladı Bazı öldürmeler hayat verir Bahçıvan ağaçları budamasa dallar gelişir mi?Terzi kumaşı parça parça etmese elbise çıkar mı? Yürü, kork ve kötüleri az kına Allah takdirinin tuzağına karşı aczini bil Hangi renk camdan bakarsan güneşi o rengte görürsün Camı kır ki nur görünsün Allah seni bezedi, nakşetti Nakşı kıramazsan ruhu göremezsin Allah'ın nakşını yine Allah'ın eliyle kır Sevgilinin camına onun bahçesinden taş at *Amaca sabırla varılır Acele ile değil