Hıtbe (Nişan) Terimi Ve Kapsamı

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-06-2012

Hıtbe (Nişan) Terimi ve Kapsamı

Hıtbe; belirli bir kadınla evlenme isteğini açıklayarak bunu kadına veya ailesine bildirmektir Bu bildirme doğrudan doğruya evlenecek erkek tarafından yapılabileceği gibi, bu kişinin ailesi veya "dünürcü" denilen üçüncü bir kişi tarafından da yapılabilir Kızın veya ailesinin olumlu cevap vermesi durumunda "nişanlanma" meydana gelmiş olur
Evlilik öncesi kız görme, isteme ve nişanlılık gibi bir takım işlemlerin yapılması evlenecek kişilerin ve ailelerinin birbirlerini tanımalarını sağlar Bir ömür boyu sürmesi hedeflenen bir evlilik öncesinde böyle bir araştırma ve tanışma devresine tarih boyunca ihtiyaç duyulmuştur
Nitekim eski Roma, Cermen ve kilise hukuklarında nişana yer verilmiştir Hindistan'da Brahman geleneğine göre, evlenecek erkekle kızın aileleri, çocuklar henüz küçük yaşta iken nişan yaparlardı
Eski Türklerde, İslam'a girmezden önce de nişan merasimi görülür Kız tarafına bir elçi göndererek kız istenir, cevap olumlu olursa, kız tarafı görüş ve isteklerini, yine bu elçi aracılığı ile erkek tarafına bildirirdi
İslam'da da, evleneceklerin nikahtan önce birbirini görmesi ve tanıması için "nişanlılık" devresi caiz görülmüş ve bununla ilgili düzenleme yapılmıştır Çünkü evlilikten gaye huzurlu bir yuva kurmak ve bu huzur ortamında yeni nesilleri yetiştirmektir Allahü Teala şöyle buyurur: "Size nefislerinizden, kendilerine ısınmanız için, eşler yaratmış olması, aranızda bir sevgi ve merhamet yapması da O'nun ayetlerindendir" (er-Rum, 30/21)
Evlenme teklifi "falanla evlenmek istiyorum" şeklinde açıkça yapılabilceği gibi, üstü kapalı ve ima yoluyla konuşarak da olabilir Kıza karşı; "Seninle evlenilir", "Şanslı olan seninle mutlu olur" veya "Senin gibi uygun bir kız arıyorum" gibi sözlerin söylenmesi kapalı evlenme teklifi niteliğindedir
Nişan, bir evlilik akdi olmayıp, bir evlilik va'dinden ibarettir Bu yüzde nikah akdi yapılmadıkça nişanlanmakla kız ve erkek birbirine helal olmaz ve mahremlik devam eder Nitekim 1917 tarihli Osmanlı Hukuki Aile Kararnamesi'nin 1 maddesinde; "Nişanlanmakla veya va'd ile nikah meydana gelmiş olmaz" denilerek bu durum açıkça belirtilmiştir Bu yüzden kimi çevrelerde konuşulan; söz kesilip fatiha okununca, artık kızla erkek birbirine helal olur" gibi sözlerin İslam'la bir ilişkisi yoktur

08-06-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Hıtbe (Nişan) Terimi Ve Kapsamı Hıtbe (Nişan) Terimi ve Kapsamı Hıtbe; belirli bir kadınla evlenme isteğini açıklayarak bunu kadına veya ailesine bildirmektir Bu bildirme doğrudan doğruya evlenecek erkek tarafından yapılabileceği gibi, bu kişinin ailesi veya "dünürcü" denilen üçüncü bir kişi tarafından da yapılabilir Kızın veya ailesinin olumlu cevap vermesi durumunda "nişanlanma" meydana gelmiş olur Evlilik öncesi kız görme, isteme ve nişanlılık gibi bir takım işlemlerin yapılması evlenecek kişilerin ve ailelerinin birbirlerini tanımalarını sağlar Bir ömür boyu sürmesi hedeflenen bir evlilik öncesinde böyle bir araştırma ve tanışma devresine tarih boyunca ihtiyaç duyulmuştur Nitekim eski Roma, Cermen ve kilise hukuklarında nişana yer verilmiştir Hindistan'da Brahman geleneğine göre, evlenecek erkekle kızın aileleri, çocuklar henüz küçük yaşta iken nişan yaparlardı Eski Türklerde, İslam'a girmezden önce de nişan merasimi görülür Kız tarafına bir elçi göndererek kız istenir, cevap olumlu olursa, kız tarafı görüş ve isteklerini, yine bu elçi aracılığı ile erkek tarafına bildirirdi İslam'da da, evleneceklerin nikahtan önce birbirini görmesi ve tanıması için "nişanlılık" devresi caiz görülmüş ve bununla ilgili düzenleme yapılmıştır Çünkü evlilikten gaye huzurlu bir yuva kurmak ve bu huzur ortamında yeni nesilleri yetiştirmektir Allahü Teala şöyle buyurur: "Size nefislerinizden, kendilerine ısınmanız için, eşler yaratmış olması, aranızda bir sevgi ve merhamet yapması da O'nun ayetlerindendir" (er-Rum, 30/21) Evlenme teklifi "falanla evlenmek istiyorum" şeklinde açıkça yapılabilceği gibi, üstü kapalı ve ima yoluyla konuşarak da olabilir Kıza karşı; "Seninle evlenilir", "Şanslı olan seninle mutlu olur" veya "Senin gibi uygun bir kız arıyorum" gibi sözlerin söylenmesi kapalı evlenme teklifi niteliğindedir Nişan, bir evlilik akdi olmayıp, bir evlilik va'dinden ibarettir Bu yüzde nikah akdi yapılmadıkça nişanlanmakla kız ve erkek birbirine helal olmaz ve mahremlik devam eder Nitekim 1917 tarihli Osmanlı Hukuki Aile Kararnamesi'nin 1 maddesinde; "Nişanlanmakla veya va'd ile nikah meydana gelmiş olmaz" denilerek bu durum açıkça belirtilmiştir Bu yüzden kimi çevrelerde konuşulan; söz kesilip fatiha okununca, artık kızla erkek birbirine helal olur" gibi sözlerin İslam'la bir ilişkisi yoktur