Tilavet Secdesi Nedir?

Tilavet secdesi nedir? nasıl yapılır? ve secde ayetleri

« : 15-Nisan-2008:Salı 1347 »

Tilâvet Secdesi Nedir?

Kur'an'daki bir secde âyetini okuyan veya dinleyen müslümanın yapması vacib olan secdedirBunlardan herhangi biri, üzerine vacib olan secdeyi yapmazsa günahkar olur

Resulullah (sav) buyuruyor: Ademoğlu secde âyeti okur ve secde ederse şeytan ağlayarak ayrılır ve: "Yazık bana, insanoğlu secdeyle emredildi ve secde etti, mukabilinde ona cennet var Ben de secdeyle emrolundum ama ben itiraz ettim, benim için de ateş var '' der ''
Tilâvet Secdesi Niçin Vacibtir?
Kur'an-ı Kerîm'de şöyle buyurulur: "Onlar kendilerine Kur'an okununca secde de etmezler" (İnşikâk,21) Bir kimse ancak vacib olan işi yapmamaktan ötürü kötülenir Diğer yandan bu secde namazda yapılan secde olup, namaz secdesi gibi vacib hükmüne tabi olur
Resulullah (sav) buyuruyor: "Kur'an'ı okuyan ve dinleyene secde etmek vacibtir"
Tilavet secdesi yapmak, Hanefilere göre vacip, diğer üç mezhebe göre ise sünnettir

Tilâvet Secdesi Ne Zaman Vacib Olur?
Secde âyetini okumak Okuyanın kulakları duymasa bile secde gerekli olur
Okunan secde âyetini işitmek veya dinlemek İşitmek kasıtsız, dinlemek ise kasıtlı olur
Bir imama uymuş olmak, İmama uyan kimse imamın okuduğu secde âyetini duymasa bile tilâvet secdesi yapar
Okuyan duyma özürlü olsa dahi, okuma ile üzerine vacip olur

Müslüman olan bir cünüp veya sarhoş da okuyacağı veya işiteceği bir secde âyetinden dolayı secde ile yükümlü olur Temizlik ve ayık halinde bu secdeyi yapmaları gerekir
Kendisine secde âyetinin okunduğu haber verilen uyuyan kimseye de tilâvet secdesi vacib olur
Secde âyetini hoparlörden dinlemek, okuyucudan dinlemek gibidir Radyo ve televizyondan dinlenen secde âyeti de hoparlörden dinlemeye benzer Çünkü sesin tel aracılığı ile ulaşması ile ses dalgaları aracılığı ile telsiz olarak anında ulaşması arasında bir fark bulunmamaktadır
Tilâvet Secdesi Ne Zaman Gerekmez?
Bir kimse secde âyetini papağan gibi öğretilmiş bir kuştan veya ses kayıt cihazının bantından yahut ses yankısı olarak dinlerse secde etmesi gerekmez Secde âyeti uyuyan, baygın olan veya akıl hastası bulunan yahut mümeyyiz olmayan çocuktan işitilse, en sağlam görüşe göre tilâvet secdesi gerekmez

Tilâvet Secdesini Geciktirmek Günah mı?
Namaz dışında okunan secde ayetlerinin secdesi, ömür boyunca yapılabilir Ancak özürsüz olarak geciktirmek mekruhtur

Gecikmeden dolayı bir günah işlenmiş olmazsa da bu vacibi yerine getirmeden ölen insan günahkar olur
Tilavet Secdesi Nasıl Yapılır?
Başta tilavet secdesi yapacak kişinin abdestli, üstünün başının temiz ve avret yerlerininde örtülü olması şarttır

Tilavet secdesi yapmak niyetiyle abdestli olarak kıbleye dönülür ve eller kaldırılmaksızın "üekber" diyerek secdeye varılır

Üç kere "Sübhâne rabbiye'l-a'lâ" denildikten sonra yine "üekber" diyerek kalkılır
Secdeden kalktıktan sonra "Ğufrâneke Rabbenâ ve İleykel masîr" denir

Secde âyetinin mealini okuyana secde gerekir mi?
Secde âyetinin mealini okuyan veya dinleyen kimse de secde yapmalıdır

Kur'an-ı Kerîm'de on dört yerde secde âyeti bulunmaktadır Bu süreler ve âyet numaraları aşağıda verilmiştir:

SECDE AYETLERİ


Secdeyi Vacib Kılan Ayetler
1A'raf Suresi ayet:206
2Rad Suresi ayet:15
3Nahl Suresi ayet:49
4İsra Suresi ayet:107
5Meryem Suresi ayet:58
6Hacc Suresi ayet:18
7Furkan suresi ayet:60
8Neml Suresi ayet:25
9Secde suresi ayet:15
10Sad Suresi ayet:24
11Fussilet Suresi ayet:37
12Necm Suresi ayet:62
13İnşikak Suresi ayet:21
14Alak Suresi ayet:19

Tilavet Secdesi yapılmasını gerektiren
Secde Ayetleri hangi surelerde, kaçıncı cüzlerde bulunur:

1 – A’râf Sûresi'nin 206 âyet-i kerimesi, ( 9 Cüz’de)

2 – Ra’d Sûresi'nin 15 âyet-i kerimesi, (13 Cüz’de)

3 – Nahl Sûresi'nin 49 âyet-i kerimesi, (14 Cüz’de)

4 – İsrâ Sûresi'nin 107 âyet-i kerimesi, (15 Cüz’de)

5 – Meryem Sûresi'nin 58 âyet-i kerimesi, (16 Cüz’de)

6 – Hacc Sûresi'nin 18 âyet-i kerimesi, (17 Cüz’de)

7 – Furkân Sûresi'nin 60 âyet-i kerimesi, (19 Cüz’de)

8 – Neml Sûresi'nin 25âyet-i kerimesi, (19 Cüz’de)

9– Secde Sûresi'nin 15 âyet-i kerimesi, (21 Cüz’de)

10 – Sâd Sûresi'nin 24 âyet-i kerimesi, (23 Cüz’de)

11 – Fussilet Sûresi'nin 37 âyet-i kerimesi (24 Cüz’de)

12 – Necm Sûresi'nin 62 âyet-i kerimesi, (27 Cüz’de)

13 – İnşikak Sûresi'nin 21 âyet-i kerimesi, (30 Cüz’de)

14 – Alâk Sûresi'nin 19 âyet-i kerimesi, (30 Cüz’de)

Secde Âyetinin Tekrarlanması
Bir mecliste secde âyetinin birden fazla tekrarlanması hâlinde bir tilâvet secdesi yeterlidir Secdeyi ilk okuyuştan sonra yapmak daha iyidir Başka bir görüşe göre, bu secdeyi tehir etmek daha uygundur
Yine bir kimse çeşitli yer ve meclislerde bir secde âyetini tekrarlarsa, secdenin de tekrarlanması gerekir
Bir kaç secdenin bulunduğu çeşitli âyetleri okuyan kimsenin, meclis bir olsun farklı bulunsun, her bir âyet için ayrı bir tilâvet secdesi yapması vacib olur
Açık arazide ve yoldaki meclis birliği üç adım yürümekle, yani o yerden başka yere geçmekle; ağaç üzerinde bulunan için ağacın bir dalından başka bir dalına geçmekle; veya bir nehirde yüzmekle değişmiş olur Küçük bir evde bir köşeden diğerine geçmekle veya büyük bir camide mekân değişikliği gerçekleşmez

Ancak okuyan sabit bir yerde bulunmakla birlikte dinleyen meclis değişirse secdenin vücûbu da tekrarlanır

Tilâvet Secdesini Bozan Haller
Namazı bozan her şey tilâvet secdesini de bozar

Tilâvet secdesinden kalkmadan abdestin bozulması, konuşma veya kahkaha ile gülme gibi Ancak bu secdede, kahkaha ile gülmek abdesti bozmaz, kadınlarda bir hizada bulunmak da bu secdeyi ifsat etmez
Kaynaklar:
1) Kur'an-ı Kerim
2) Kütüb-i Sitte
3) İslam İlmihali, Ali Fikri Yavuz
4) Şamil İslam Ansiklopedisi, Secde-i Tilavet
5) İlmihal, 1, İman, İsam, Türkiye Diyanet Vakfı