Türkiye'nin İlk Ve Tek Sanayi Müzesi

Yaşayan Müze
Türkiye'nin ilk ve tek sanayi müzesi Genişleyen eser koleksiyonu ve eklenen yeni binasıyla, dünyadaki en büyük örnekleriyle yarışıyor


Buharlı lokomotifin oyuncak modeli oyuncakçı dükkânında sergileniyor




1994 yılından bu yana faaliyet gösteren Rahmi Koç Müzesi'nin ikinci ve daha kapsamlı bölümü, 10 Temmuz 2001'de, çok sayıda ünlünün katıldığı görkemli bir galayla açıldı Rahmi Koç, müzenin yeni bölümünü heyecanla ve düşlediği şeyi gerçekleştirmenin gururuyla tanıttı
Çocukluğunda başlayan "koleksiyon yapma" alışkanlığının meyvelerini topluyordu ne de olsa Babası Vehbi Koç'un, Almanya'dan getirdiği elektrikli trenle başlamıştı bu hobi O günden itibaren, mekanik ve endüstriyel objeleri özenle toplamış ve biriktirmişti Yıllar geçtikçe bu koleksiyon o kadar genişlemiş ki, hiçbir yere sığmaz olmuş






Fonograf
Koleksiyonumuzdaki Edison Company tarafından üretilmiş objelerin ikincisi, sesin bir disk yerine balmumu bir silindir üzerine kaydedildiği, bu silindirik fonograftır 1903'de Amerika'da Edison Company tarafından imal edilen objenin seri numarası 5290773'dür




Koç Topluluğu 1950'lerde sanayiye atılınca, dünyanın büyük sanayi kuruluşlarıyla görüşmeleri de yoğunlaşmış Rahmi Koç, bu şirketlerin, ilk ürünlerinden başlayarak, ürettikleri her örneği topladıkları bir müzeleri olduğunu görmüş Onlara çok özenmiş ve böyle bir koleksiyona sahip olmak istemiş Ancak, bu konuda danıştığı yabancı uzmanlar, bu tür müzelerin sanayicilerden başka kimsenin ilgisini çekmeyeceğini söylemişler Ama, bu fikrinden asla vazgeçmemiş Yurtdışı gezilerinde teknik ve endüstriyel müzeleri gezmeye başlamış





Münih'teki Deutsches Museum ve Londra'daki Science Museum'u çok beğenmiş Ama, Detroit'teki Henry Ford Müzesi'ni gördüğü anda bütün koleksiyonunu bir çatı altında toplamaya karar vermiş Düşüncesini iyice olgunlaştırdıktan sonra, arkadaşlarına da açmış ve hepsinden olumlu tepkiler almış Hemen harekete geçerek uygun bir yer aramaya başlamışlar Rahmi Koç, oyuncak otomobil ve trenlerle başladığı koleksiyonunu, her daldan farklı teknik eserlerle zenginleştirmeyi sürdürmüş Eserleri seçerken özel bir kriter gözetmediğini belirtiyor, hoşuna giden, ruhunu okşayan, kendisine hitap eden bütün objeleri toplamış





Bu arada, Koç Holding'in Turizm ve Hizmetler Grubu başkanı ve şu anda müzenin yönetim kurulu üyesi Dr Bülent Bulgurlu, araştırmalarının sonucunda, Haliç kıyısında Tekel'e ait bir ispirto deposunun bulunduğunu öğrenmiş Gidip binayı incelemişler Temelleri 12 yüzyıla dayanan ve 1730'larda, Osmanlı döneminde donanmaya çıpa ve döküm parçaları yapan "Lengerhane"den çok etkilenmişler Osmanlılar'da, gemiyi sabitlemek için denize atılan zincir ve zincirin ucundaki çıpaya "lenger", yapılan yere de "Lengerhane" dendiği için, yapı bu adla anılıyordu 1950'lerde Tekel tarafından tütün deposu olarak kullanılan bina, 1984'te büyük bir yangın geçirmiş ve o tarihten itibaren kendi haline terk edilmiş Ancak, bahçesi ispirto deposu olarak kullanılmayı sürdürmüş






Zoetrop
Zoetrop 1935'de İngiliz William Horner tarafından icat edilmiştir ve modern sinema makinasının öncellerinden biridir Farklı resimlerin hızla gözün önünden geçirilmesi prensibine bağlı olarak çalışır, bu durumda zoetropun yuvarlak perdesi dönmekte ve resimler dikey pencerelerden görülmektedirler




Bina, Rahmi M Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı tarafından 1991 yılında satın alınmış ve 1993'te aslına uygun olarak onarılmış Anıtlar Kurulu, tarihi eserlerin restorasyonunda büyük titizlik gösterdiğinden fazla bir değişiklik yapılamamış Eserler binaya uyumlu hale getirilmek zorunda kalmış, bu da sergileme işleminde büyük zorluklar yaşatmış






Crossley Motor
Genelde herhangi bir güçten bağımsız olan, elektrik jeneratörlerine güç vermede kullanılan ve gazla çalışan sabit motorlar 19 Yüzyıl endüstrisinin önemli bir bölümüydü Manchester'da 1867'de Frank ve William Crosley kardeşler tarafından kurulan Crossley şirketi, ürettikleri ufak motorlarla tanınmıştır Şirket, sonraları otobüs ve otomobil üretimine de geçmiştir



2100 metrekarelik alana sahip Müze, 13 Aralık 1994'te ziyarete açıldı Türkiye'nin ilk ve tek sanayi müzesi büyük ilgi gördü İkinci sınıf eski eser olan bu yer, koleksiyonun esas çekirdeğini barındırıyor Gerçek boyutlarda buharlı makineler, ilginç lokomotifler göz dolduruyor Bilimsel aletler ve astronomiyle ilgili eserler insanın merak duygusunu kamçılıyor Eski hesap makineleri, telekomünikasyon ile ilgili parçalar ve seyir aletleri, teknolojinin nasıl da baş döndürücü bir hızla ilerlediğini gösteriyor Ayrıca, denizcilik alanında çarpıcı model eserler de sergileniyor Aralarında, eskiden Yeni Cami'nin önünde siyah-beyaz fotoğraf çeken körüklü bir fotoğraf makinesi bile var Bazı günlerde bu makinenin ustası, müzeye gelerek ziyaretçilere nasıl çalıştığını gösteriyor ve fotoğraflarını çekiyor Dikkatlerin üstünde yoğunlaştığı bir başka obje de bozuk para basan makine Haftada bir gün darphaneden gelen bir görevli, makineyi ziyaretçilere tanıtıp, nasıl çalıştığını gösteriyor






Penny Farthing
19 yüzyıl İngiltere'sinde 'penny' ve 'farthing' en düşük değerli para birimlerindendi 'Farthing' değer ve boyut olarak 'penny'nin dörtte biriydi Kocaman ana tekerlekleri olan, sabit vitesli bu inanılmaz icaatların takma adı da buradan gelmektedir Bizim orijinal olan bisikletimiz Bay J Starling tarafından 1870'de ilk defa üretilen Penny Farthing'in tasarımına uyularak imal edilmiştir









"Gipsy Major" Uçak Motoru
İki dünya savaşı arasındaki yıllarda üretilen en başarılı uçak motorlarından olan sıralı, 4 silindirli de Havilland Gipsy Major motoru Chipmunk ve Magister eğitim uçakları ve Dragon Rapide gibi tanınmış uçaklara da güç vermiştir Bu örnek 1943'de üretilmiş ve müze'ye Yıldız Teknik Üniversitesi kanalıyla gelmiştir