Dönmeler

(SABETAYCILIK)



16 Yüzyılın sonlarına doğru tüm dünyada özellikle Rusya ve Polonya’da Yahudilere karşı bir soykırım uygulanmıştır, aynı dönemde Osmanlı İmparatorluğu içerisinde yaşayan azınlıklar, en iyi şekilde tüm haklara sahip olarak yaşamaktadırlar Katliamlardan kaçan Yahudiler Osmanlı İmparatorluğuna sığınırlar Bunlar genelde İspanya, Polonya ve Rusya Yahudileridir İspanyol halkından olanlara Saferad, Polonyalılara Romanyot, Rusya Yahudilerine de Aşkenaz denmektedir Yahudiler uğradıkları bu katliamdan ve mezalimden kendilerini kurtaracak bir Mesih’in geleceğine inanmaktadırlar 1626 yılında İzmir’de, Sabetay ZWİ (SEVİ) adında babası Saferad, anası Romanyot olduğu iddia edilen bir Yahudi dünyaya gelir, daha çocuk denecek yaşta iken dine olan düşkünlüğü nedeniyle babası onu hahamların yanına gönderir, okuduklarından ve gördüğü eğitimden fazla etkilendiğinden depresyon geçirir ve iyice içine kapanır


Aynı dönemde Osmanlılarda ve yurtdışında kendilerini Mesih, Mehdi ilan eden şahıslar türemeye başlamıştır 1665 yılında Sabetay SEVİ kendini Mesih, yani Yahudilerin kurtarıcısı ilan eder ve aldığı mistik eğitimden dolayı, Yahudileri etkilemeye başlar Yahudiler, kendilerinin kurtaracak kişinin bu kişi olduğuna inanırlar ve SEVİ rağbet bulur, Günden güne taraftarı artar, dünyanın her yerinden bu şahsı görmeye gelenler olur Yahudi hahambaşılar Sabetay’ın bu davranışından ve gördüğü ilgiden rahatsız olurlar Çünkü kendilerine olan inanç giderek kaybolmaktadır Sabetay’ ı Kadıya ve Osmanlı Sultanına şikayet ederler, ancak Osmanlıların azınlıklara tanıdığı haklardan dolayı Sabetay’a herhangi bir kısıtlayıcı işlem yapılmaz, fakat hahamların sürekli şikayeti ve özellikle etrafa da “Sultan da Sabetay’a inanmaktadır, onun için karışmamaktadır” şeklindeki dedikoduların yayılmasıyla, Seyit Abdullah oğlu Muhammet’in de kendini Mehdi ilan ederek taraftar bulmasıyla, Saray konudan rahatsız olur ve Sabetay SEVİ’yi Gelibolu’ya sürgüne gönderirler Ancak burada da ziyaretçisi eksik olmaz, yine hahamların şikayetleri başlar, bu durum Osmanlı yönetimini iyice zora sokar, dedikodular artmıştır, Saray tarafından inancı ve hayatı arasında bir tercih yapması belirtilir, Sultanın huzuruna çağrılır, burada Kelime-i Şahadet getirerek Müslüman olur ve Aziz Mehmet adını alır, Kendisine inananların bir kısmı (yaklaşık 200 aile) Müslümanlığı seçerler, Selanik’e yerleşirler, Müslümanlığı kabul etmeyenler ise Ortadoks Yahudiliğini seçerler Bu tarihten sonra da SEVİ ile beraber Müslüman olanlar “DÖNME” olarak adlandırılırlar


Ancak Sabetay’ın tutumu Osmanlı yönetiminin dikkatinden kaçmaz ve Arnavutluk’a gönderilir, burada ölür, ölümünden sonra cemaatin idaresini kayınbiraderi Yakup QERİDO alır, bu nedenle bir adları da Yakubiler kalır Daha sonraları Kapancılar diye bir grup Yakubilerden ayrılır, Kapancıların da içerisinden Osman Baba (Baruhyo Ruso) çıkar, Osman Baba denen kişi kendini Mesih ilan eder, bu şahsa inananlar Karakaşlar olarak anılırlar 1900 lü yıllara gelene kadar Yakubiler kolu kendini tamamen asimile eder ve bu koldan hemen hemen kimse kalmaz, kalan iki grup da birbirleriyle çekişir dururlar 1924 yılında Yunanistan ile Türkiye arasında yapılan ahali değişiminde, bir kısım dönme Türkiye’ye gelir Aynı dönemde Karakaş grubundan olan Rüştü adında bir şahıs TBMM’ne ve Atatürk’e bir mektup yazarak dönmelerin iç yüzünü açıklar, etrafa da “Bütün evler didik didik aranacak” şeklinde dedikodu yayılır, bunun üzerine dönmeler ellerindeki belgeleri yok ederler Yahudi dönmeleri Yahudiliğe dönmek için 2 kez gerek Türkiye’ deki hahambaşılığa, gerekse İsrail Hükümetine başvurmuşlarsa da reddedilmişlerdir


Osmanlıların son dönemlerinde siyasal ve ekonomik olayların en büyük merkezi Selanik olmuştur, mason locaları burada kurulmuştur, İttihat ve Terakki Cemiyeti burada kurulmuştur, Fevziye Mekteplerinin kurucusu Şemsi Efendi (Şimon ZWİ) Kapancılar grubuna mensuptur Açtığı okullar Kapancılar tarafından finanse edilmiştir ve ilk Fevziye Mektebi Selanik’te açılmıştır, bu şahıs Karakaşlarla Kapancılar grubunu birleştirmek ister, ancak her iki grupta reddederler ve Kapancılar bu şahıstan desteğini çekerler


Sabetaycılar, Osmanlıya karşı yapılan her hareketin içerisinde olmuşlardır, İttihat ve Terakki, Mason Locaları, Melamilik, Bektaşilik ve hatta Mevlevilik içerisinde bile faaliyet göstermişlerdir


Mum Söndü Olayı :21 Mart’ı 22 Mart’a bağlayan gecede mum söndü ve grup seks yaptıkları şu an İsrail’de bulunan Sabetay dua kitaplarında da belirtilmektedir Bayram olarak kutlanmaktadır ve eş değiştirme de uygulanır 1


1 Tamamen Ilgaz ZORLU’nun Evet, Ben Selanikliyim, Türkiye Sabetaycılığı adlı kitabından aktarılmıştır,