Yüzellilikler (150'Likler) - Kurtuluş Savaşı Sonrası Düşman İşbirlikçileri

Yüzellilikler


Türkiye Cumhuriyeti'nden Kurtuluş Savaşı sonrası sürgün edilen ve düşman işbirlikçisi görülen, hepsi üst düzey makamlarda yeralan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına verilen isimdir

İçişleri Bakanlığı tarafından oluşturulan ilk liste başlangıçta 600 kişiden oluşmakta idi Ancak Lozan Antlaşması'nın bir maddesinde sürgün edilecek insanların sayısının 150'yi geçmeyecek şeklinde öngörmesi üzerine bu liste ilk önce 300 ardından da 149 kişiye indirilmiştir 150’likler adı verilen ve 23 Nisan 1924 tarihinde Bakanlar Kurulu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin oturumunda saptanan bu listeye 1 Haziran 1924 tarihindeki kararla "Köylü Gazetesi" sahibi Refet Bey de eklenerek kesin şekliyle 150 kişi olarak kabul edilmiştir

28 Haziran 1938 tarihinde, Yüzellilikler'in yurda girmelerini engelleyen kanun kaldırılsa da başta Çerkez Ethem olmak üzere pek çok muhalif ve saltanat taraftarı geri dönmemiştir Günümüzde bile bu listenin 600 kişilik hali açıklanmamıştır Konu ile ilgili daha geniş bilgi almak için Yrd Doç Dr Sedat BİNGÖL'ün "150'likler Meselesi - Bir İhanetin Anatomisi" adlı eserinden faydalanabilirsiniz




(Sevr Antlaşmasını imzalamak üzere Paris Barış Konferansına giden Osmanlı heyetinin İtilaf Devletlerine ait bir savaş gemisinin güvertesinde çekilmiş fotoğrafı Resimde fes giyen Damat Ferit Paşa'nın sağında Şura-yı Devlet Reisi Rıza Tevfik, solunda Maarif Nazırı Bağdatlı Hadi Paşa ve Bern sefiri Reşat Halis yer alıyor Bu dört kişi diğer 150'liklerle birlikte Türk vatandaşlığından çıkarıldılar)


Padişah VI Mehmed (Vahdettin)'in Maiyeti1 Kiraz Hamdi - Yaver-i Has
2 Zeki - Hademe-i Hassa Kumandanı
3 Kayserili Şaban Ağa - Hazine-i Hassa Müfettişi
4 Şükrü - Tütüncübaşı
5 Şerkarin Yaver
6 Miralay Tahir - Yaverandan Erkan-ı Harp
7 Seryaver Avni






Kabine Üyeleri

9 Mustafa Sabri Efendi - eski Şeyhülislam
10 Ali Rüşdi - eski Adliye Nazırı
11 Cemal Artin - eski Ziraat ve Ticaret Nazırı
12 Cakacı Hamdi Paşa - eski Bahriye Nazırı
13 Rumbeyoğlu Fahrettin - eski Maarif Nazırı
14 Kızılhançerci Remzi - eski Ziraat ve Ticaret
Nazırı






Nemrut Mustafa Paşa





Sevr Antlaşması'nı İmzalayanlar

15 Hadi Paşa - eski Maarif Nazırı
16 Rıza Tevfik Bölükbaşı - Şura-yı Devlet eski Reisi
17 Reşat Halis - Bern eski sefiri





Kuva-yi İnzibâtiye'ye Dahil Kabine Üyeleri

18 Süleyman Şefik Paşa - Kuva-yi İnzibâtiye Başkumandanı
19 Bulgar Tahsin - Şefik Paşa'nın yaveri, süvari yüzbaşı
20 Miralay Ahmet Refik - Kuva-yi İnzibâtiye Erkân-ı Harbiye Reisi
21 Tarık Mümtaz - Kuva-yi İnzibâtiye Mitralyöz kumandanı ve Damat Ferit Paşa’nın yaveri
22 Ali Nadir Paşa - Kuva-yi İnzibâtiye Kumandanlarından İzmir Kolordusu Kumandanı
23 Kaymakam Fettah- Kuva-yi İnzibatiye mensuplarından ve Nemrut Mustafa Divan-ı Harp üyesi
24 Çopur Hakkı - Kuva-yi İnzibatiye mensuplarından





Ali Galip - eski Harput Vali Vekili




Mülkiye ve Askeriyeden

25 Gümülcineli İsmail - eski Bursa Valisi
26 Konyalı Zeynelabidin - âyândan
27 Fanizade Mesut - eski Cebelibereket (Osmaniye) Mutasarrıfı
28 Miralay Sadık - Hürriyet ve İtilâf Fırkası lideri
29 Bedirhani Halil Rahmi - eski Malatya Mutasarrıfı
30 Giritli Hüsnü - eski Manisa Mutasarrıfı
31 Nemrut Mustafa - eski Divan-ı Harp Reisi
32 Hulusi - Uşak Belediye Reisi
33 Hain Mustafa - eski Adapazarı Kaymakamı
34 Hafız Ahmet - eski Tekirdağ Müftüsü
35 Sabit - eski Afyonkarahisar Mutasarrıfı
36 Celal Kadri - eski Gaziantep Mutasarrıfı
37 Adanalı Zeynelabidin - Hürriyet ve İtilâf Kâtibi Umumisi
38 Vasfi Hoca - Mülga Eski Evkaf Nazırı
39 Ali Galip - eski Harput Vali Vekili
40 Aziz Nuri - Bursa Vali Vekil-i Esbakı 41 Ömer Fevzi - eski Bursa Müftüsü
42 Ahmet Asım - eski İzmir Kadı Müşaviri
43 Natık - eski İstanbul Muhafızı
44 Adil - eski Dahiliye Nazırı
45 Mehmet Ali - eski Dahiliye Nazırı
46 Salim Mirimiran - eski Edirne Valisi ve Şehremini (Belediye Başkanı) Vekili
47 Hoca Rasihzade İbrahim - Kütahya’da Yunanlılara Mutasarrıflık etmiştir
48 Abdurrahman - Adana’da Fransız işgalinde Vekillik etmiştir
49 Ömer Fevzi - eski Şarkikarahisar mebusu
50 Adil KINACI- Mülazım, işkenceci namıyla maruf - Hendek Mal Müdürlüğü yapmış
51 Refik - Mülazım, işkenceci namıyla maruf
52 Şerif - eski Kırkağaç Kaymakamı
53 Mahmut Mahir - eski Çanakkale Mutasarrıfı
54 Emin - eski İstanbul Merkez Kumandanı
55 Sadullah Sami - eski Kilis Kaymakamı
56 Osman Nuri - Bolu Mutasarrıfı ve Dahiliye Nezareti eski Dava Vekili






Çerkes Ethem





Çerkes Ethem ve Avânesi

57 Çerkes Ethem
58 Çerkes Reşit Bey - Çerkes Ethem'in kardeşi
59 Çerkes Tevfik Bey - Çerkes Ethem'in kardeşi
60 Eşref Kuşçubaşı
61 Hacı Sami - Eşref Kuşçubaşı'nın kardeşi
62 İzmirli Küçük Ethem - yüzbaşı, eski Akhisar kaymakamı
63 Düzceli Mehmetoğlu Sami
64 Burhaniyeli Halil İbrahim
65 Susurluk'tan Demirkapılı Hacı Ahmet







Çerkes Reşit Bey - Çerkes Ethem'in kardeşi




Çerkes Kongresi'ne Murahhas Olarak İştirak Edenler

66 Hendek kazasının Sümbüllü Köyü'nden Bağ Osman
67 İbrahim Hakkı - eski İzmir Mutasarrıfı
68 Sait Beraev
69 Tahir Berzek
70 Adapazarı'nın Harmantepe Köyü'nden Maan Şirin
71 Söke Ereğlisi'nin Teke Köyü'nden Kocaömeroğlu Hüseyin
72 Adapazarı'nın Talustanbey Köyü'nden Bağ Kamil
73 Hamte Ahmet
74 Maan Ali
75 Kirmastı'nın Karaosman Köyü'nden Harun Reşit
76 Eskişehirli Sefer Hoca
77 Bigalı Nuri Bey oğlu İsa
78 Adapazarı'nın Şahinbey Köyü'nden Kazım
79 Gönen'in Tuzakçı Köyü'nden Lampat Yakup
80 Kompat Hafız Said Gönen'in Bayramiçi karyesinden
81 Mütekaid Binbaşı Ahmet Gönen'in Keçeler Karyesinden
82 Bizedurg Said İzmir'de Dava Vekaleti etmiştir
83 Ahmet Nuri Şamlı






Eşref Kuşçubaşı




Polisler

84 Tahsin - İstanbul Polis eski Müdürü
85 Kemal - İstanbul Polis eski Müdür Muavini
86 Ispartalı Kemal - Emniyet-i Umumiye Müdür Muavini
87 Şeref İstanbul Polis Müdüriyeti eski Birinci Şube Müdürü
88 Hafız Said İstanbul Polis eski Birinci Kısım Başmemuru
89 Hacı Kemal - Arnavutköy Merkez eski Memuru
90 Namık Polis Başmemurlarından
91 Nedim - Şişli Komiseri
92 Fuat - İzmit Merkez Memuru, Edirne Polis Müdürü ve Yalova Kaymakamı
93 Yolgeçenli Yusuf - Adana’da Polis Memuru
94 Sakallı Cemil - Unkapanı Merkez eski Memuru
95 Mazlum - Büyükdere Merkez eski Memuru
96 Fuat - Beyoğlu eski İkinci Komiseri








Refik Halit Karay - Aydede Gazetesi sahibi




Gazeteciler

97 Mevlanzade Rıfat - Serbesti Gazetesi sahibi, Hürriyet ve İtilaf üyesi
98 Sait Molla - Türkçe İstanbul Gazetesi sahibi
99 İzmirli Hafız İsmail - İzmir Müsavat Gazetesi sahibi ve eski muharriri, Darülhikmet üyesi
100 Refik Halit Karay - Aydede Gazetesi sahibi ve Posta Telgraf eski Müdür-ü Umumisi
101 Bahriyeli Ali Sami - Bandırma Adalet Gazetesi sahibi
102 Neyir Mustafa - Edirne’de Teemin ve Elyevm, Selanik Hakikat Gazetesi sahibi
103 Ferit - Köylü Gazetesi eski muharriri
104 Refii Cevat Ulunay - Alemdar Gazetesi sahibi
105 Pehlivan Kadri - Alemdar Gazetesinden
106 Fanizade Ali İlmi - Adana Ferda Gazetesi sahibi
107 Trabzonlu Ömer Fevzi - Balıkesir İrşad Gazetesi sahiplerinden
108 Hasan Sadık - Halep Doğru Yol Gazetesi sahibi
109 İzmirli Refet - Köylü Gazetesi sahibi ve müdürü






Diğer Şahıslar

110 Tarsuslu Kamilpaşazade Selami
111 Tarsuslu Kamilpaşazade Kemal
112 Süleymaniyeli Kürt Hakkı
113 İbrahim Sabri - Şeyhülislam Mustafa Sabri Hocanın oğlu
114 Bursalı Cemil - Fabrikatör
115 Çerkes Ragıp - meşhur İngiliz casusu
116 Haçinli Kazak Hasan - Fransız işgalinde zabit
117 Çerkes Süngülü Davut Eşkiya Reisi
118 Binbaşı Çerkes Bekir
119 Necip - Fabrikatör Bursalı Cemil’in kayınbiraderi
120 Ahmet Hulusi - İzmir eski Umur-u İslamiye Müfettişi
121 Uşaklı [[Madanoğlu Mustafa]Orgeneral Cemal Madanoğlu'nun babası]
122 Gönen’in Tuzakçı köyünden Yusuf oğlu Remzi
123 Gönen’in Bayramiç köyünden Hacı Kasım Oğlu Zühtü
124 Gönen’in Balcı köyünden Kocagözün Osman oğlu Şakir
125 Gönen’in Muratlar köyünden Koç Mehmet oğlu Koç Ali
126 Gönen'in Ayvacık köyünden Mehmet oğlu Aziz
127 Gönen’in Keçeler köyünden Balcılı Ahmet oğlu Osman
128 Susurluk Yıldız köyünden Molla Süleyman oğlu İzzet
129 Gönen’in Muratlar köyünden Hüseyin oğlu Kara Kazım
130 Gönen’in Balcı köyünden Bekir oğlu Arap Mahmut
131 Gönen’in Rüstem köyünden Gardiyan Yusuf
132 Gönen’in Balcı köyünden Ömer oğlu Eyüp
133 Gönen’in Keçeler köyünden Talustan oğlu İbrahim Çavuş
134 Gönen’in Balcı köyünden Topallı Şerif oğlu İbrahim
135 Gönen’in Keçeler köyünden Topal Ömer oğlu İdris
136 Manyas’ın Bolcaağaç köyünden Kurhoğlu İsmail
137 Gönen’in Keçeler köyünden Muhtar Hacıbey oğlu Canbulat
138 Marmara'nın Kayapınar köyünden Yusuf oğlu İshak
139 Manyas’ın Kızlık köyünden Ali Bey oğlu Sabit
140 Gönen’in Balcı köyünden Deli Hasan oğlu Selim
141 Gönen’in Çerkes Mahallesi’nden Makinacı Mehmet oğlu Osman
142 Manyas'ın Değirmenboğazı köyünden Kadir oğlu Kamil
143 Gönen’in Keçidere köyünden Hüseyin oğlu Galip
144 Manyas'ın Hacıyakup köyünden Çerkes Sait oğlu Salih
145 Manyas’ın Hacıyakup köyünden Maktul Şevket’in biraderi İsmail
146 Gönen’in Keçeler köyünden Abdullah oğlu Deli Kasım
147 Gönen’in Çerkes Mahallesi’nden Hasan Onbaşı oğlu Kemal
148 Manyas’ın Değirmenboğazı köyünden Kadir oğlu Kamil’in biraderi Kazım Efe
149 Gönen’in Kızlık köyünden Yallaçoğlu Kemal
150 Gönen’in Keçeler köyünden Tuğoğlu Mehmet Ağa

Kaynak