İlk Kadın Milletvekillerimiz

İlk Kadın Milletvekillerimiz

Kadınların ilk kez oy kullandığı TBMM 5 Dönem seçimleri 8 Şubat 1935'te yapıldı ve 17 kadın milletvekili ilk kez meclise girdi Ara seçimlerde bu sayı 18'e ulaştı


Mebrure Gönenç - Afyonkarahisar


(d 1900, İstanbul – ö 6 Aralık 1981, Ankara)


Amerikan Koleji'nden mezun oldu 1935 yılında yapılan seçimlerde Afyonkarahisar'dan meclise girdi Öğretmen ve 2 çocuk annesiydi Fransızca ve İngilizce bilmekteydi







Ayse Sabiha Gökçül Erbay - Balıkesir


(d 1900, Bergama, İzmir, ö 31 Ağustos, 1998 İstanbul)


İstanbul Kız Muallim Mektebinde ve Yüksek Kız Muallimin İhzari (hazırlık) kısmında okumuştur İzmir Kız Muallim Mektebi'nde edebiyat öğretmenlik ve müdürlük, Adana Lisesi ve İstanbul Erenköy Kız Lisesinde öğretmenlik, V Dönem Balıkesir, VI ve VII Dönem Samsun milletvekilliği ile TBMM Başkanlık Divanı Katip üyeliğinde yapmıştır








Ayşe Şekibe İnsel - Bursa



(1886 İstanbul - 29 Mart 1970)


İstanbul doğumlu Ayşe Şekibe, ortaokul mezunu idi Almanca biliyordu ve seçimlerden önce İnegöl'de çiftçilikle uğraşıyordu 8 Mart 1935'te yapılan,kadınların ilk defa oy kullandıkları TBMM 5 dönem seçimlerinde Bursa milletvekili olarak meclise girdi Bu mecliste yer alan 18 kadın milletvekilinden birisi idi 29 Mart1970'te hayatını kaybetti








Huriye Öniz Baha - Diyarbakır



(1887, İstanbul – 1950, İstanbul)


Huriye Öniz Baha, kadınlara seçme-seçilme hakkı tanınmasıyla TBMM 5 Dönem'de (1935) Meclis'e giren 14 kadın milletvekilinden biridir
1887’de İstanbul’da doğdu Tahsilini Londra Üniversitesi kadınlar bölümünde Bedford Koleji’nde pedagoji eğitimi görerek tamamladı İstanbul Kız Muallim Mektebi ile eski İnas İdadisinde pedagoji ve uygulama dersi ile ev idaresi derslerini okuttu
Balkan Savaşı'ndan sonra muhacirlere açılan kurslarda ders vermiş ve türlü hayır işlerinde çalışmış, Hilali Ahmer’in (Kızılay) açtığı kursa giderek gönüllü hastabakıcı olmuştur Milletvekili seçilmeden önce Türkçe öğretmenliği yapmaktaydı Yeniköy Rum Mektebinde de öğretmenlik yapan Öniz, 1950’de vefat etti










DrFatma Memik - Edirne



(1903-1991)


Fatma Memik 1903'te Safranbolu'da doğdu İlköğrenimine Safranbolu'da başlayan Memik sekiz yaşında İstanbul'a geldi Burada Beyazıt İnas numune Mektebi ile Bezm-iâlem Valide Sultan Mektebi'nde okuduktan sonra Tıbbiye'ye girdi
Tıbbiye'den 1929'da birincilikle mezun oldu ve Gureba Hastanesi'nde çalıştı Dahiliye uzmanı olan Memik,seçilmeden önce Gureba Hastanesi Poliklinik Şefi idi V, VI ve VII Dönem Edirne Milletvekilliği yapan Memik 1991'de vefat etti








Nakiye Elgün - Erzurum



(d 1882, İstanbul, ö…)





Türkiye'nin en eski eğitimcilerinden biridir Kız Muallim Mektebi'ni bitirdi Bu okulda edebiyat öğretmenliği yaptı II Meşrutiyet'ten sonra Fevziye Lisesi'nde Müdür olarak Cumhuriyet'in kuruluşuna kadar çalıştı Muallimler Cemiyeti başkanlığı yaptı Kurtuluş Savaşı'nı destekledi, kadınları erkeklerle birlikte mücadeleye çağırdı
Cumhuriyet'in ilanından sonra Türk Ocağı, Halkevi, Kızılay ve Türk Hava Kurumu'na üye oldu İstanbul Kız Lisesi müdürü iken, 1930'da İstanbul Şehir Meclisi'ne ilk kadın üye olarak seçildi Daimi Encümen'de beş yıl üyelik yaptı V, VIve VII Dönem Erzurum milletvekilliği yaptı
Adı Osmanbey'de bir sokağa verildi

Fakihe Öymen - İstanbul



(1900 – 06 Nisan 1963)


Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın milletvekillerindendir Kadınların ilk defa oy kullanabildikleri 1935 seçimlerinde İstanbul milletvekili olarak meclise girdi; bütçe komisyonunda yer aldı 6 ve 7 dönemlerde İstanbul, 8 dönemde Ankara milletvekili olarak mecliste yer almayı sürdürdü
1900 İşkodra doğumlu Fakihe Öymen, Darülfünun Coğrafya bölümü mezunu idi Fransızca bilmekteydi Milletvekili seçilmeden önce Bursa Kız Lisesi müdürlüğü yapmaktaydı Bursa'dan Ayşe Şekibe İnsel de milletvekili adayı olduğundan, aynı şehirden iki kadın aday olmaması için İstanbul'dan milletvekili adayı gösterildi 2 çocuk sahibi olan Öymen, 6 Nisan1963 yılında hayatını kaybetti











Satı Çırpan (Satı Kadın) - Ankara



Hatı Çırpan (d 1890 - ö 21 Mart 1956 )


1935 seçimlerinden Ankara'dan meclise girdi 1890'da Kazan Köyü'nde doğmuştur (Mustafa Kemal'e 19 Mayıs 1919 doğumlu olduğunu söylediği aktarılmaktadır) Kurtuluş Savaşı'nda gazi olmuş bir askerin eşiydi Çiftçilik ve babasının ardından köy muhtarlığı yaptı 5 çocuk annesiydi
Kazan'ı ziyaret eden Mustafa Kemal ile tanıştı ve kendisinin tavsiyesiyle milletvekili adayı olmuştur O dönemde Hatti ile ilgilenen Mustafa Kemal, Satı adını Hatı olarak değiştirmesini istemiştir

Satı Kadın olarak bilinse de TBMM kayıtlarına adı Hatı Çırpan olarak girmiştir








Ferruh Güpgüp - Kayseri



(d 1891, Kayseri, ö 18 Nisan, 1951)



Özel öğrenim gördü, Arapça bilmekteydi Biçki dikişle de ilgilendi ve Kayseri CHP Vilâyet İdare Heyeti ile Belediye Meclisi üyeliğinde bulundu 5 Dönem Kayseri milletvekilliği yaptı










Bahire Bediş Morova - Konya


(d1897 Bosna, )


Bahire Bediş Morova Aydilek, kadınlara seçme-seçilme hakkı tanındığı 1935Meclis'e giren 14 kadın milletvekilinden biridir

1897’de Bosna’da doğdu Tahsilini Bolu'da yaptı Milletvekili seçilmeden önceBolu Kız Sanat Okulu’nda resim öğretmenliği yapmaktaydı ve Bolu Belediye Meclisi üyesiydi 5 Dönemde Konya milletvekilliği yaptı







Mihri Pektaş - Malatya



(d 1895, Bursa, ö 4 Temmuz, 1979)


Amerikan Kız Koleji Mezunudur Fransızca ve İngilizce bilmekteydi Robert Kolej'de İngilizce öğretmenliği, CHP Kütüphane Encümenliği ile V, VIve VII Dönemlerde Malatya Milletvekilliği yaptı







Meliha Ulaş - Samsun



(d 1901, Sinop, ö 17 Temmuz, 1941)


Darülfünun'un Edebiyat Şubesinden mezun oldu Fransızca ve İngilizce bilmekteydi İstanbul Kandilli Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği, beş yıl Erzurum Kız Muallim Mektebinde başmuallimlik ve edebiyat öğretmenliği ile Samsun Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği ile V ve VI Dönem Samsun Milletvekilliği yaptı

Fatma Esma Nayman - Adana




(d 1899, İstanbul, ö 1967)




Girit Valisi ve Sadrazamlık yapmış olan Mustafa Naili Paşa'nın torunu olan Esma Nayman 1899'da doğdu İngilizce, Fransızca ve Rumca bilmekteydi Bezmialem Kız Lisesi’nde yedi yıl Fransızca öğretmenliği yaptı Adana'lı Avukat Zihni Bey ile evlenerek Adana'ya yerleşti Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesinden sonraki ilk seçim olan 8 Şubat 1935 seçiminde Milletvekili seçildi, V Dönem Seyhan (Adana) Milletvekilliği yaptı
Milletvekilliği dönemi boyunca İktisat ve Maliye Encümeni’nde üye ve katip olarak görev yaptı Milletvekilliğinden sonra Anadolu Ajansı’nda Fransızca ve İngilizce mütercimliğin yanı sıra, Milletlerarası Kadınlar Konseyi Üyeliği, Türkiye Kadınlar Konseyi Genel Sekreterliği ve Adana Belediye Meclis üyeliği görevlerinde bulundu







Sabiha Görkey - Sivas



(d 1889, Üsküdar, İstanbul, ö 22 Kasım, 1963)



Şimdiki adı İstanbul Üniversitesi olan Darülfünun’un ilk mezunlarındandır Öğretmenliğe İstanbul’da başladı Ardından da Edirne’ye tayini çıktı ve orada, Edirne Kız Öğretmen Okulu’nda hem müdire hem de öğretmen olarak görev yaptı V Dönem Sivas Milletvekiliği yaptı Evli ve bir çocuk annesiydi







Seniha Hızal - Trabzon



(d 1897, Adapazarı, ö 22 Haziran, 1985)



İlk öğrenimini İstanbul Fatih Rüşdiyesi'nde, orta öğrenimini Kız Sanat Mektebi'nde yaptı 1918 yılında yüksek öğrenimini İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nde tamamladı Darülmuallimat veErenköy Kız Lisesi Müdürlüğü'nde bulunduktan sonra Maarif Umum Müfettişliği'ne tayin edildi
Kendisi Türkiye'de ilk kadın müfettiş olarak bilinmektedir V Dönem Trabzon milletvekilliği yaptı İstanbul Kız Muallim Mektebi Müdürlüğü ile Fevziye Lisesi Müdürlüğünde bulundu Selçuk Kız Sanat Okulu'nda da öğretmenlik yaptı Şişli'de açtığı ilk ve orta tahsilli Yeni Türkiye Özel Mektebi'nde müdürlük ve öğretmenlik yaptı







Benal Nevzat Arıman - İzmir



(1903 İzmir - 1990)




1903'te İzmir'de doğdu İzmirli gazeteci ve şair Tevfik Nevzat Bey´in kızıdır 1921'de Paris Sorbonne Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünden mezun oldu Döndükten sonra Hilâl-i ahmer ve Himaye-i etfal gibi yerlerde sosyal faaliyetlerde bulundu CHF vilayet heyeti üyeliği de yapan Arıman, Fransızca ve Rumca biliyordu
Arıman, İzmir´de Halk Partisi´nde görev almış, kadınların partilere girmediği o yıllarda, latin alfabesinin öğrenilmesi ve yaygınlaşabilmesi için çaba harcıyordu Uzmanlık alanı belediyecilik, sosyoloji ve edebiyattı İzmir Belediye üyeliği de yapan Arıman, V, VI,VII, ve VIII Dönemde İzmir Milletvekilliği yaptı







Türkan Örs Baştuğ - Antalya



(1900 – 23 Eylül 1975)




1900 yılında Üsküdar’da doğdu İstanbul Darülfünunun Felsefe bölümünden mezun oldu Fransızca biliyordu Uzmanlık alanı felsefe, sosyoloji ve eğitimdi Üsküdar Kız Sanat Mektebinde müdürlük yaptı 1935 yılındaki milletvekili seçimlerinden önce Feyziâti Lisesi Kız kısmı müdireliğindeydi İki dönem Antalya milletvekilliği yaptı 27 Eylül 1975`de 75 yaşındayken İstanbul`da öldü







Hatice Özgener - Çankırı (Ara seçimle)



(d 1865, Selanik, ö 21 Şubat, 1940)




Rüşdiye ve hususi öğrenim gördü Rumca bilmekteydi Milletvekili olmadan önce Darüleytam Müdürlüğünden emekli bir maarifçiydi 1936 yılında V Dönem (Ara seçim) Çankırı'dan Miletvekili olarak seçildi