Tahditli Kişilerle İlgili Bilgiler Hakkinda Genelge (Ceza İşleri Genel Müdürlüğü)

TAHDİTLİ KİŞİLERLE İLGİLİ BİLGİLER HAKKINDA GENELGE (CEZA İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ)

TAHDİTLİ KİŞİLERLE İLGİLİ BİLGİLER HAKKINDA GENELGE (CEZA İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ)

TC
ADALET BAKANLIĞI
Ceza İşleri Genel Müdürlüğü
Sayı: B030CİG0000005/0100602/ 3901/01/2006
Konu : Tahditli kişilerle ilgili bilgiler
[/b]GENELGE
No : 40
5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun 7 ve 22'nci maddelerinin uygulanması ile ilgili olarak sınırlama konulan veya sınırlaması kaldırılan kişilerin açık kimliklerinin (adı, soyadı, baba ve ana adı, doğum yeri ve tarihi, nüfusa kayıtlı olduğu yer, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası) yerleşim yeri il emniyet müdürlüklerine, havalimanlarına veya hudut kapılarına zamanında bildirilmemesi veya eksik bilgilendirilmesi nedeniyle çeşitli yakınmalara sebebiyet verildiği Bakanlığımıza intikal eden bilgilerden anlaşılmıştır
Bilindiği üzere;
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 19'uncu maddesinde kişi hürriyeti ve güvenliği düzenlenmiş, 23'üncü maddesinde; "Herkes, yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir
Yerleşme hürriyeti, suç işlenmesini önlemek, sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak, sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirmek ve kamu mallarını korumak;
Seyahat hürriyeti, suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle ve suç işlenmesini önlemek;
Amaçlarıyla kanunla sınırlanabilir
Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, vatandaşlık ödevi ya da ceza soruşturması veya kovuşturması sebebiyle sınırlanabilir
Vatandaş sınır dışı edilemez ve yurda girme hakkından yoksun bırakılamaz" denilmektedir
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 5'inci maddesinde özgürlük ve güvenlik hakkı düzenlenmiş, 4 No'lu Protokol'ün 2'nci maddesinde;
"1 Bir devletin ülkesi içinde usulüne uygun olarak bulunan herkes, orada serbestçe dolaşma ve ikametgâhını seçebilme hakkına sahiptir
2 Herkes, kendi ülkesi de dahil,herhangi bir ülkeyi terk etmekte serbesttir
3 Bu haklar, ancak millî güvenlik, kamu emniyeti, kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi, sağlık ve ahlâkın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması için, demokratik bir toplumda, zorunlu tedbirler olarak ve kanunla öngörülmüş sınırlamalara tabi tutulabilir
4 Bu maddenin 1 inci fıkrasında sayılan haklar, belli yerlerde, kanunla konmuş ve demokratik bir toplumda kamu yararının gerektirdiği sınırlamalara tâbi tutulabilir"
5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun;
7'nci maddesinde; "Türkiye'den çıkış vizeye tabi değildir
Ancak, on sekizinci madde gereğince ita olunan pasaportlardan (B) nevinden olanların hâmilleri bu pasaportu veriliş tarihinden itibaren bir ay zarfında Türkiye'den çıkış suretiyle kullanmadıkları takdirde çıkış vizesi alacaklardır"
22'nci maddesinde; "Yurt dışına çıkmaları; mahkemelerce yasaklananlara, memleketten ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere, vergiden borçlu olduğu pasaport vermeye yetkili makamlara bildirilenlere pasaport veya seyahat vesikası verilmez
Ancak, yabancı memleketlere gitmeleri mahkemelerce yasaklananlar dışında kalanlara, zarurî hallerde İçişleri Bakanının teklifi ve Başbakanın onayı ile pasaport veya pasaport yerine geçen seyahat vesikası verilebilir
Bu durumda olanların açık kimlikleri (adı, soyadı, doğum yeri ve tarihi, ana ve baba adı ile nüfusa kayıtlı olduğu yer) ve tahdit sebebi, ilgili daireler tarafından mahallin polis makamlarına bildirilir
İlgili polis makamları da bu bilgileri alır almaz bağlı bulunduğu il emniyet müdürlüğü kanalıyla en seri haberleşme aracıyla yazılı olarak hudut kapısı bulunan emniyet müdürlüklerine, şahsın nüfusa kayıtlı olduğu il emniyet müdürlüğüne ve Emniyet Genel Müdürlüğüne bildirir
Bunların yurt dışına çıkışları engellenir ve kendilerine pasaport veya vesika verilmez, verilmişse geri alınır
Birinci fıkrada yazılı makamlar tarafından pasaport verilmesi veya yurt dışına çıkması yasaklananlarla, yurt dışında kalmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu tespit edilenlerin süreleri dolan pasaportları yenilenmez, kendilerine Türkiye'ye dönmeleri için seyahat vesikası verilir
Pasaport veya pasaport yerine geçen vesikaları kaybedenlerden, bunu haklı bir sebebe dayandıramayanlarla bulundukları ülkelerden sınır dışı edilmiş olanlara, bu ülkelerden çıkarılış sebepleri göz önünde tutularak pasaport veya vesika verilmeyebilir"
"Türk vatandaşlarının seyahatlerinin sınırlandırılması veya yasaklanması" kenar başlıklı 23'üncü maddesinin üçüncü fıkrasında; "Yabancı memleketlerde bulunan Türk vatandaşlarından Türkiye'de haklarında bir cürümden dolayı kovuşturma yapılanlarla, Türk mahkemelerince mahkûm edilmiş bulunanların, Adalet Bakanlığının talebi üzerine veya muvafakatiyle Dışişleri Bakanlığınca verilecek talimata dayanılarak yabancı memleketlerdeki pasaport vermeye yetkili Türkiye Cumhuriyeti makamlarınca pasaportları iptal edilir ve yalnız Türkiye'ye dönmeleri için ve veriliş tarihinden itibaren en fazla bir ay içinde sahibi tarafından bulunduğu memleketten ve bilâhare geçeceği memleketlerden ayrılmak suretiyle kullanılmak şartıyla seyahat belgesi verilir"
Hükümlerine yer verilmiştir
Bu itibarla;
1-Yukarıda sözü edilen Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile tanınan seyahat özgürlüğünün haksız yere sınırlandırılarak mağduriyetlere sebebiyet verilmemesi için 5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun 7, 22 ve 23'üncü maddelerinin uygulanması açısından;
2-Adlî işlemlerden dolayı yurt dışına çıkması yasaklanan kişilerin; açık kimliklerinin (ana ve baba adı, doğum yeri ve tarihi, nüfusa kayıtlı olduğu yer, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası) ve tahdit sebebinin (şüpheli veya sanığı zorla getirme kararı, yakalama emri, tutuklama kararı, hükümlü ise cezasının nev'i, miktarı, ceza infaz kurumu firarisi gibi) açıkça belirtilmesi suretiyle mahallin polis makamlarına bildirilmesi,
3-Tahdit gerektiren sebeplerin ortadan kalkması durumunda en seri bir şekilde keyfiyetin mahallin polis makamlarına bildirilmesi,
4-Adlî mercilerce 5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun 23'üncü maddesinin üçüncü fıkrası gereğince yapılacak istemlerin de gereği yerine getirilmek üzere Bakanlığa intikal ettirilmesi,
Konularında gereken dikkat ve özenin gösterilmesini rica ederim
Cemil ÇİÇEK
Bakan

Kaynak: mevzuatadaletgovtr