Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün Görev Ve Yetkileri İle Döner Sermayesinin Harcama Usulleri Ve Arsa İşlerine Dair Yönetmelik

ARSA OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREV VE YETKİLERİ İLE DÖNER SERMAYESİNİN HARCAMA USULLERİ VE ARSA İŞLERİNE DAİR YÖNETMELİK

ARSA OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜNÜN GÖREV VE YETKİLERİ İLE DÖNER SERMAYESİNİN HARCAMA USULLERİ VE ARSA İŞLERİNE DAİR YÖNETMELİK


Resmi Gazete Tarihi: 06/10/1970
Resmi Gazete Sayısı: 13639
Maliye Bakanlığından:
BÖLÜM I : XXXXXX
Genel Müdürlük Görev ve Yetkileri :
Madde 1 - Arsa Ofisi, 1164 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre İmar ve İskan Bakanlığına bağlı, kamu tüzel kişiliğini haiz ve döner sermayeli bir Genel Müdürlüktür
Madde 2 - Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü, 1164 sayılı Kanunun, 5 yıllık kalkınma planı ve yıllık icra programlarında yer alan görevleri yürütmekle yükümlüdür
Bu görevler:
1 - Arsaların konut maliyetlerini artırıcı etkisini azaltmak, arsaların aşırı fiyat artışını önlemek, şehirlerin gelişme bölgelerindeki arsalar üzerinde kamu kontrolünü sağlamak, kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarla kamu kurumlarının arsa ihtiyaçlarını karşılamak, sanayi ve turizm bölgelerinin kurulması ve şehirleşmenin bir düzen içinde olmasını sağlamak üzere elindeki arsa stokunu artırmak,
2 - Arsaların aşırı fiyat artışlarını önlemek amacı ile tanzim alış ve satışları yapmak, konut, sanayi ve turizm bölgeleri ve kamu tesisleri için arazi ve arsa sağlamak,
3 - Konut, sanayi ve turizm bölgeleri ve çeşitli kamu hizmet ve tesisleri için anlaşma, devir, satın alma yolu ve benzeri şekilde arazi ve arsa sağlamak, sağladığı bu arazi ve arsaları Bakanlıkça tespit edilecek arsalara göre planlayarak olduğu gibi veya alt yapı tesislerini kısmen veya tamamen ikmal ederek veya ettirerek ihtiyaç sahiplerine satmak, kiralamak, mübadele etmek, irtifak hakkı tesis etmek
4 - Bu suretle hazırladığı, stok ettiği arazi ve arsaların tanzim satışını yapmak,
5 - Hazineye ait arazi ve arsalar ile evvelce Hazineden intikal etmiş olup da belediyelerce herhangi bir hizmete tahsis edilememiş olan arazi ve arsaların Maliye ve İmar ve İskan Bakanlıklarınca müştereken takdir edilecek kıymetleri üzerinden Arsa Ofisi Kanununda yazılı amaçlarda kullanılmak üzere İmar ve İskan Bakanlığı vasıtasiyle Arsa Ofisine devrini sağlamak,
6 - Belediye, il özel idare ve vakıflar idaresinin satışa çıkarmadan önce bildireceği arazi ve arsaların durumlarını tetkik ederek bunları satın alıp almayacağını bildirmek,
7 - Konut, sanayi ve turizm ihtiyaçları ile diğer kamu tesisleri için planlanmış sahalar içinde kalan özel ve tüzel kişilere ait arazi ve arsaları ve varsa bunlar içinde veya üzerinde bulunan bina veya sair tesislerinin Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü adına İmar ve İskan Bakanlığından kamulaştırılmasını istemek,
8 - Konut, sanayi, turizm ihtiyaçlarıyle diğer kamu tesisleri için planlamayı öngördüğü sahaların tahdidini yaparak ilgili tapu dairelerine bildirmek,
9 - Bu suretle tahdidini yaparak bildirildiği sahalardaki arazi ve arsalardan tapu dairelerince satıldığı bildirilenlerin durumunu tetkik ederek şuf'a hakkını kullanıp kullanmayacağını bildirmek,
10 - Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü tarafından satılan arsalar üzerine satış şartlarına uygun inşaat yapılıp yapılmadığını kontrol etmek, satış şartlarına aykırı inşaat yapanların arazi ve arsaları hakkında Arsa Ofisi Kanununun ilgili hükümlerine göre gerekli işlemi yapmak,
11 - Kamulaştırılan, satın alınan, planlanan veya çeşitli kamu hizmet ve tesisleri yapılarak değerlendirilen sahalar, bunlar içinde veya civarındaki binalı veya binasız diğer arazi ve arsaların değer artışlarını vergilendirmede dikkate alınmasını sağlamak üzere Maliye Bakanlığına bildirmek,
12 - Konut, sanayi ve turizm bölgeleri, konut veya sanayi siteleri veya diğer kamu tesisleri meydana getirmek isteyen kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşları, kamu kurumları ve özel hukuk tüzel kişileri ile araştırma, inceleme ve proje hazırlama konularında teknik işbirliği yapmak,
13 - İmar ve İskan Bakanlığının muvafakatını almak şartiyle 1164 sayılı Kanunun uygulanması için belediyelerle ortaklık kurmak,
14 - Belediyelerle kuracağı ortaklığın esaslarını karşılıklı anlaşma ile tespit ederek hazırladıktan sonra İmar ve İskan Bakanlığına bildirmek,
15 - 1164 sayılı Kanuna göre hazırlanmış yönetmeliklerde yapılacak değişiklikleri İmar ve İskan Bakanlığına bildirmek, Bakanlıkça kabul edilen yönetmelik değişikliği mali hususları ihtiva ediyorsa Sayıştay Kanununun 105 inci maddesi gereğince Maliye ve Sayıştay'ın mütalaası alındıktan sonra Resmi Gazetede neşrettirmek,
16 - Mali yılın başlamasından üç ay önce, İmar ve İskan Bakanlığının onayına sunulmak üzere yıllık program ve bütçesini hazırlamak,
İmar ve İskan Bakanlığınca Mali yılın başlamasından 15 gün önce onaylanan bütçenin bölümleri arasındaki yapılacak aktarmaları "maaş ve ücretliler hariç" İmar ve İskan Bakanlığının onayına sunmak,
Bölümler içindeki aktarmaları Genel Müdürlük oluru ile yapmak ve bu aktarmaları gerekçesiyle birlikte İmar ve İskan Bakanlığına sunmak,
Madde 3 - 2 nci madde sayılan görevleri yapmak üzere Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü bir Genel Müdür, iki Genel Müdür yardımcısı ve uzmanları ile,
1) Arsa Alım, Satım ve Devir İşleri Müdürlüğü,
2) Harita, Parselasyon ve Aplikasyon İşleri Müdürlüğü,
3) Planlama ve Yapım İşleri Müdürlüğü,
4) Hesap İşleri Müdürlüğü,
5) Hukuk İşleri Müdürlüğü,
6) Teftiş İşleri müdürlüğü,
7) Muamelat (Personel, levazım ve evrak) İşleri Müdürlüğünden teşekkül etmiştir
Madde 4 - 2 nci maddede sayılan görevleri teşkilat içinde dağılışı ve ne suretle yürütüleceği Genel Müdürlüğün onayını havi bir talimatla belirtilir
Madde 5 - Arsa Ofisi Taşra Teşkilatı, Genel Müdürün teklifi ve İmar ve İskan Bakanlığının onayı ile kurulur Lüzum görülen yerlerde Bakanlığın izniyle Bakanlık taşra teşkilatından faydalanılır
Madde 6 - Genel Müdürlük elemanlarının tayin, terfi ,tecziye ve sicil işlemleriyle diğer özlük işlerinde İmar ve İskan Bakanlığınca tatbik edilen ve edilecek bu işlerle ilgili hükümler uygulanır
Gerek bakanlıkça ve gerekse Genel Müdürlükçe tayini yapılan elemanların terfi, tecziye ve sicil işlemleriyle diğer özlük işleri Genel Müdürlüğünce yapılır
Döner sermayenin harcama usulleri
Döner Sermayenin Teşkili :
Madde 7 - 1164 sayılı Kanunun 5 inci maddesi uyarınca teşkil edilecek döner sermaye:
a - Her sene Maliye Bakanlığı bütçesine konacak ödeneklerden,
b - Hazine ve belediyelerden intikal edecek menkul ve gayrimenkul malların takdir edilecek kıymetlerinden,
c - Döner sermayenin işletilmesinden elde edilecek karlardan,
d - Genel Müdürlüğe yapılacak her çeşit bağış ve yardımlardan, meydana gelir
Madde 8 - 7 nci maddede belirtilen kaynaklarla kurulan döner sermayeden yapılacak:
a) Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak her türlü satın alma, mübadele, irtifak hakkı tesis etme, kiralama, taşıma, inşa, onarım, imal, tesis keşfettirme, yıktırma, satma, kiraya verme, kamulaştırma, devir alma, harita ve hava fotoğrafları, etüd, imar planı proje her türlü kadastro işleri, yol, meydan, kanalizasyon, su elektrik ve benzeri kamu hizmetlerinin proje ve yapımı, taşıt alımı gibi işler,
b) Yukarıdaki işlerde görevlendirilecek personelin maaş, ücret ve yevmiyeleri ile bu personelin istihdam şekline göre bağlı oldukları mevzuat gereğince yapılması mümkün diğer ödemeler ve harcamalar, 1164 sayılı Kanunun uygulamasının gerektirdiği diğer bütün giderler,
c) Kıymet farkının gerektirdiği bütün giderler, iktisab olunan bütün taşınır ve taşınmaz mallarla ilgili vergi, resim, harç, sigorta ücreti, şerefiye ve katılma payı, yayım ve reklam giderleri ve benzeri giderler,
d) Satma, satın alma ve kamulaştırma amacı ile avans alma veya avans ve bankalarda açtırılacak krediye dayanarak Genel Müdürlükçe en çok 20000000, - liraya kadar ipotekli ve ipoteksiz borç alma gibi işlerin gerektirdiği gelir ve giderler bu yönetmelik hükümlerine göre yürütülür
Madde 9 - Arsa Ofisi döner sermayesine ait paralar TCMerkez Bankasına, TC Ziraat Bankasına ve Türkiye Emlak Kredi Bankasına yatırılabilir
Kasalarda gerek ve ihtiyaca göre 5000, - TL ya kadar para bulundurulabilir Ancak hizmetlilerin ücretleri ile işçi yevmiyelerinin ödenmesi sırasında kasadaki para tutarı bunlara yetecek miktara çıkartılabilir
Hesap İşleri :
Madde 10 - Genel Müdürlük Hesap İşleri merkezde sorumlu sayman olan hesap işleri müdürü tarafından yürütülür Taşra teşkilatı ve inşaat amirliklerinde ise bu görev sorumlu sayman adına sayman mutemetlerince yapılır
Genel Müdürlük hesap işlerinde Maliye Bakanlığınca hazırlanıp 15/02/1968 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış olan (Döner Sermaye Muhasebesi Hesap Yönetmeliği) esasları uygulanır
Madde 11 - a - Amiri ita :
Merkezde Genel Müdür veya yetki vereceği Kimse ile taşra teşkilatında ise Müdür veya inşaat amiri, amiri itadır
Merkezde Hesap İşleri Müdürüne taşrada Sayman mutemedine yönetmelik veya mevzuat harici harcama teklif veya emir olunması halinde amiri itanın yazılı olarak emrini ister Bu belgenin verilmesi halinde Hesap İşleri Müdürü ve Sayman Mutemedi mesuliyetten kurtulur Ve bütün mesuliyeti amiri ita üzerine almış olur
b - Sorumlu sayman :
Sorumlu Sayman Hesap İşleri Müdürüdür Döner sermayenin hesap işleri Genel Müdürlük Sorumlu Saymanı tarafından yürütülür
Muhasebe muamelelerinin düzenle yürütülmesinden, alacakların takipsiz bırakılmamasından, tahsisat tecavüzlerinden, tespit edilen miktar ve ücret fevkinde istihdamdan, tahakkuk evrakına müteallik noksanlardan veya hatalı ödemelerden, mali muamelelerin mevzuata aykırı ifasından, aylık cetvelleri ve yıllık bilanço, kar ve zarar, amortisman hesaplarının vaktinde tanzim ve Genel müdürlüğe tevdi edilmesinden ve vezne işlerindeki aksaklık ve yolsuzluklardan, gelir ve giderlere ait bilumum evrakı müspite ve makbuzların muhafazasından resen ve diğer mali muamelelerde tahakkuk memuru ile müştereken mesuldür
Sorumlu Saymanın kanun ve nizama muvafakat tertibe mutabakat hakkında vaki olacak itirazı üzerine Genel Müdür tarafından yazılı olarak mesuliyet deruhte edildiği takdirde Sorumlu Sayman tediyeye mecburdur Bu takdirde mesuliyet deruhte evrakı tediye evrakına bağlanır
Ancak itirazı tahakkuk evrakının noksan olmasına, istihkak sahibinin hüviyetine, kadro fevkinde istihdama, tahsisat harici sarfiyatı mütedair ise Genel Müdür bu yetkisini kullanamaz
Sorumlu Saymanın hastalığı veya mezuniyeti halinde bu görev Sorumlu Saymanın teklifi ve Genel Müdürün onayı ile Sayman yardımcısına veya diğer bir memura geçici olarak tevdi olunur
Bu memur, vazifeyi ifa ettiği müddetçe Sorumlu Sayman hakkındaki hükümlere tabidir Sayman, vezne sayma, kontrol ve sayman mutemetleri hesaplarını tetkik bakımından (Devlet Muhasebesi Muamelat Talimatnamesinin) buna dair hükümlerine göre hareket etmek mecburiyetindedir
c - Sayman yardımcısı :
İş hacminin artması halinde Sorumlu Saymana ayrıca bir yardımcı sayman verilebilir, görevi saymana yardım etmek ve göstereceği işleri yapmaktır
d - Veznedar ve sayman mutemetleri:
Genel Müdürün nakdi gelir ve bilumum tahsilatı kefalete tabi bir veznedar veya sayman mutemedi tarafından yapılır İnşaat amirlikleri ile taşra teşkilatında mali işleri sorumlu sayman adına sayman mutemetleri yürütür Bunlar saymana karşı sorumludurlar
Bu memurlar tahsil ve üzerinde bulundurdukları para ve kıymetleri de Genel Müdürlüğün göstereceği kasalarda veya bankalarda muhafaza etmek mecburiyetinde olup, çıkacak her türlü noksanlardan sorumludur
e - Ayniyat saymanı:
Genel Müdürlüğün ayniyat ve ambar işlerini (Devlet Ayniyat Talimatnamesi) hükümleri dairesinde yürütmek üzere bir ayniyat saymanı bulunur veya Genel Müdürün uygun göreceği bir memur bu işle görevlendirilir Ayniyat saymanı, ayniyat ve ambar işlerinde ayniyat ve ambar memurları ile müştereken sorumludur
f - Ambar ve depo memurları:
Genel Müdürlüğün Ambar ve Depo Memurları Kefalet Kanununa göre kefalete tabi ve muamelelerinden dolayı (Devlet Ayniyat Yönetmeliği) hükümleri dahilinde ayniyat saymanlığını yapan kimseye karşı sorumludurlar Veznedar, ambar memuru ve depo memuru gibi nakit ve ayniyat üzerinde bulunan memurlar arasında halef selef arasındaki devir ve teslim işleri ile yıl sonu vezne, ambar ve depo sayımları, Genel Müdür tarafından seçilecek en az üç kişilik bir heyete yaptırılır Bu sayımların neticeleri düzenlenecek sayım tutanak ve cetvelleri ile tevsik olunur
Veznedar, ambar ve depo memurlarının hastalık veya izinli olmaları halinde bu görev hesap işleri memurlarından veya Genel Müdürlüğün diğer memurlarından kefaletle birisine verilir Memur bu görevi gördüğü müddetçe ambar ve ayniyat memurları hakkındaki hükümlere tabidir
Genel Müdür veya yetkili kılacağı kimse ile ilgisine göre sayman veya ayniyat saymanı, vezne ve ambardaki mevcutları gayri muayyen zamanlarda sayım ve kontrol eder Ve keyfiyeti ilgili kayıtlara meşruhat vermek suretiyle tevsik eder
Amiri İtalık, sayman mutemetliği ve tahakkuk memurluğu görevleri ayni şahıs uhdesinde birleştirilemez
Madde 12 - Merkezde döner sermayedeki paralardan yapılacak 8 maddenin (a) bendinde belirtilen işlere ait ödemeler Merkez Komisyonu Kararına ve Genel Müdürlük Olurlarına göre düzenlenecek tahakkuk evrakına dayanarak Genel Müdür veya Genel Müdürün yetkili kılacağı kimse ile hesap işleri müdürünün ortak imzalarını taşıyan ödeme mektupları veya çeklerle hak sahiplerine veya mutemede banka tarafından ödenir, veya havale olunur
8 inci maddenin (a) bendinin dışındaki bendlerde yazılı işlerle ilgili harcamalar için Merkez Komisyon kararına gerek yoktur
Madde 13 - Taşradaki komisyonların ödeme ve avans işlemleri:
a - İnşaat amirlikleri emrine verilecek paralar 9 uncu maddede adları belirtilen bankalarda açılacak hesaba yatırılır
b - İnşaat amirlikleri emrine gönderilen paralardan yapılacak her çeşit ödemeler emanet inşaat Komisyonu kararına göre düzenlenecek tahakkuk evrakına dayanarak bu inşaat amirinin ve sayman mutemedinin müşterek imzalarını havi ödeme mektupları veya çeklerle hak sahiplerine veya mutemede banka tarafından ödenir, veya havale olunur
Tahakkuk evrakı: Hizmetin yerine getirilmesinde hakediş raporlarına onaylı bordrolara, senetlere, keşif raporlarına; mal ve bir kıymet alımında ise faturalara, tesellüm ilmuhaberlerine, tapu senetlerine dayanılarak düzenlenir
c - Taşra teşkilatı emrine gönderilen paralardan Genel Müdürlükçe verilen yetkiye göre düzenlenen tahakkuk evrakına dayanarak müdürün ve sayman mutemedinin müşterek imzalarını havi ödeme mektupları veya çeklerle hak sahiplerine veya mutemede banka tarafından ödenir veya havale olunur
Mahsup İşleri :
Madde 14 - Genel Müdürlüğün lüzum gördüğü yerlerde kurulan inşaat amirlikleri ve taşra teşkilatındaki sayman mutemedince yapılan harcamalara ilişkin tahakkuk evrakı her ay sonu Genel Müdürlüğe gönderilir
İlgili servislerce incelenip uygunluk sağlandıktan sonra Genel Müdürün tasvibi ile mahsubu yapılır ve mahalline bildirilir Bununla beraber 1164 sayılı Arsa Ofisi Kanununun 6 ncı maddesi 3 üncü fıkrasında belirtilen Sayıştay'ın tetkik ve denetimine kadar sayman mutemedinin saymana karşı sorumluluğu devam eder
Hesap Kesimi ve Bilanço :
Madde 15 - Hesap dönemi mali yıldır, mali yıl sonu itibariyle düzenlenecek bilanço yıl içinde sağlanan gelirlerle yapılan harcamaları gösteren cetvellerle birlikte en geç üç ay içinde tamamlanır
Maliye ve İmar ve İskan Bakanlıklarınca geçici olarak görevlendirilecek uzmanlar tarafından en geç bir ay içinde tetkik edilecek olan bu bilanço bir rapora bağlanarak Sayıştay'a gönderilir
Bilanço ve ekleri ile uzmanlar raporunun, kar ve zarar hesap özetinin bir sureti ayrıca Maliye Bakanlığına da gönderilir
Merkez Komisyonları :
Madde 16 - Bu yönetmeliğin 8 inci maddesinin (a) fıkrasında belirtilmiş işleri yapmak üzere ihtisas komisyonları kurulur
Merkezde Arsa Ofisi Genel Müdürünün yetkili kılacağı kimsenin başkanlığında Hesap İşleri Müdürü veya tevkil edeceği bir kimse ile ilgili müdürlüklerinden Genel Müdürlükçe görevlendirilecek temsilcilerin iştirakiyle 5 kişiden az olmamak kaydı ile yeteri kadar teknik ve idari elemandan kurulur
Komisyonlar noksan üye ile toplanamazlar Kararlar ekseriyetle alınır Muhalif kalanlar kararın altına muhalefet sebeplerini yazarak imza etmek zorundadırlar
Komisyonlar, piyasa tetkiklerini teklif edilen malzeme ve diğer şeylerin kalitelerini, durumlarını, piyasa rayiçlerine göre fiyatlarını konu ile ilgili ve komisyonca tayin edilen en az üç kişilik teknik veya işten anlayan bir heyete yaptırabilirler bu heyet tetkiklerinin sonucunu bir raporla komisyon başkanına bildirir
Madde 17 - 16 ncı maddeye göre kurulan komisyonlar 8 inci maddenin (a) fıkrasındaki işlerin yapılması, usul, miktarı ve tutarını bildirir, Genel Müdürlük olurları uyarınca bu yönetmeliğin müteakip maddelerine göre işlem yaparak Genel Müdürün onayına sunmak üzere neticeye bağlar
İnşaat Amirlikleri :
Madde 18 - Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünce gerekli görülen yerlerde ve hallerde inşa, tesis, tamir, yıktırma, etüt, araştırma, harita alımı ve kamulaştırma gibi işlerin yapılması için inşaat amirlikleri kurulur
İnşaat amirlikleri; bir inşaat amiri gereği kadar teknik ve idari elemandan meydana gelir
İnşaat Amirliklerinin Görev ve Yetkileri :
Madde 19 - İnşaat amirlerinin görev ve yetkileri Genel Müdürün emirleriyle tayin edilir
Yapılan işlere ait ödemelerden inşaat amirleri teşkilatlarındaki sayman mutemedi ile müştereken mesuldürler İnşaat amirliğince sarfı gereken paralar inşaat amiri ve sayman mutemedinin müştereken imzası ile bankadan çekilir Ancak inşaat amiri ve sayman mutemedi merkez saymanına karşı sorumludurlar
Madde 20 - İnşaat amirliklerinde 26 ncı maddedeki işlerin en fazla 250000 TLya kadar olan harcamayı gerektirenlerini yapmak üzere, İnşaat amirinin başkanlığında biri teknik diğeri sayman mutemedi olan ve en az üç kişiden meydana gelen bir emanet inşaat komisyonu Genel Müdürlük oluru ile teşkil olunur
Madde 21 - Yönetmeliğin 22 maddesindeki usullerle yapılan inşaat işlerinde İmar ve İskan Bakanlığınca hazırlanan (İnşaat Kontrol Yönetmeliği) uygulanır
Madde 22 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 23 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 24 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 25 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 26 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 27 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 28 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 29 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 30 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 31 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 32 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 33 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 34 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 35 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 36
- (Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Madde 37 -
(Mülga madde: 15/06/1984 - 84/8213 s Yön/71 md)

Gayrimenkul Satın Alınması ve Kamulaştırılması :
Madde 38 - Gayrimenkulün kamulaştırılması ve satın alınması işleri bu Yönetmeliğin üçüncü bölümünde arsa ve arazi işlerine ait maddelerde belirtilen hükümlere göre yapılır
BÖLÜM III : Arazi ve Arsa İşleri
Kapsam :
Madde 39 - 1164 sayılı Kanun gereğince anlaşma, satın alma, kamulaştırma, devir alma ile irtifak hakkı tesisi ve kiralama yolu ile iktisap olunacak arazi ve arsalar üzerinde, satış, mübadele, devir, irtifak hakkı tesisi veya kiralama gibi işlemler bu Yönetmelik Hükümlerine göre yapılır
Arazi ve Arsa Araştırma Komisyonu :
Madde 40 - Arazi ve arsa araştırma komisyonu, Genel Müdürlük oluru ile (Şehirci, mimar, harita ve kadastro mühendisi veya haritacı, inşaat mühendisi ve jeolog) olmak üzere en az üç kişiden teşekkül eder
Mülkiyet araştırma ekibinde ilgili dairesince en az iki kişi tapu kayıtlarında ve yerinde mülkiyet araştırmak üzere ayırt edilir Bu iki ekip müşterek ve aynı zamanda çalışır
Madde 41 - Yapılmış nazım ve imar planında veya yapılacak nazım plan kararlarından faydalanılarak veya Genel Müdürlükçe konut, turizm, sanayi ve diğer kamu tesisleri için planlamayı öngördüğü ve bu kanunun amaçlarında kullanılmak üzere arazi ve arsalar, araştırma komisyonu tarafından seçilir
Bu araştırma komisyonu ile birlikte mülkiyet araştırması komisyonunda çalışarak mülkiyet araştırmalarını bitirir
Bu esas alınarak planlanmış alanlar içinde kalan özel ve tüzel kişilere ait arazi ve arsalar bunların içerisinde ve üzerinde bulunan bina ve sair tesisleri İmar ve İskan Bakanlığı Arsa Ofisi adına kamulaştırmaya karar verdiği takdirde, ilgili tapu dairesince tapu kütüğüne "İmar ve İskan Bakanlığınca Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü adına kamulaştırılacaktır" şerhi konur
Madde 42 - Hazine, belediye, özel idare, Vakıflar İdaresi satışa çıkaracakları arsaları yerlerini nazım plan, imar planı ve mücavir sahalar üzerinde tespit ederek Arsa Ofisi Genel Müdürlüğüne bildirmekle mükelleftir
Madde 43 - Planlar üzerinde tespit edilen bu arazi ve arsalardan konut, sanayi ve turizm ihtiyaçlarına yarayacaklar ayrı ayrı listeler halinde hazırlanır ve planlar üzerinde ayırt edilecek şekilde işaretlenir
Arazi ve Arsa Sağlanması :
Madde 44 - Kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarla kamu kurumları tarafından talep edilen arazi ve arsaları sağlamak için Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü arsa stoku yapmak üzere:
a) Hazine, belediye, özel idare ve Vakıflar İdaresince satışa çıkarılacak arazi ve arsaları anlaşma yolu ile satın alır
b) Konut, sanayi ve turizm ihtiyaçları ile diğer kamu tesisleri için planlanmış sahalar içinde kalan özel ve tüzel kişilere ait arazi ve arsaları ve varsa bunların içerisinde veya üzerinde bulunan bina ve sair tesisleri İmar ve İskan Bakanlığından kamulaştırılmasını talep eder
c) Bu Yönetmeliğin 41 inci maddesi gereğince tespit edilen bölgelerde mülkiyet araştırması yaptırır ve özel ve tüzel kişilere ait arazi ve arsaları ve varsa bunların içinde veya üzerinde bulunan bina ve sair tesisleri Genel Müdürlük oluru ile tayin olunacak en az üç kişilik kıymet takdir komisyonlarınca kıymet takdiri yaptırarak usulüne uygun olarak satın alır, mümkün olmayan hallerde usulüne uygun olarak kamulaştırmaya gider
Arazi ve Arsaların Devri :
Madde 45 - Planlar üzerinde işaretlenerek konut, sanayi ve turizm ihtiyaçları olarak ayırt edilen Hazine ve belediyeye ait arazi ve arsaları Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü İmar ve İskan Bakanlığı kanalı ile Maliye Bakanlığından ve ilgili belediyelerden talep eder
Madde 46 - Bu kanun amaçlarında kullanılmak üzere talep edilen arazi ve arsalardan Hazineye ait olanlar Maliye Bakanlığı tarafından, evvelce Hazineden intikal etmiş olup, belediyelerce herhangi bir hizmete tahsis edilmemiş bulunan arazi ve arsalarda, karşılığı 775 sayılı Kanunun 12 nci maddesinde sözü edilen fona yatırılmak kaydı ile Maliye ve İmar ve İskan Bakanlığınca müştereken takdir edilecek kıymetler üzerinden belediyelerce Arsa Ofisi Genel Müdürlüğüne devredilir
Arazi ve Arsaların Satın Alınması, Veya Kamulaştırılması :
Madde 47 - Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü 1164 sayılı Kanun amaçlarına uygun arazi ve arsalara iktisapda ucuza mal etmek, zamandan tasarruf etmek amaçlarını tahakkuk ettirmek için:
a) Anlaşma yolu ile satın alma,
b) 6830 sayılı İstimlak Kanununa göre rızai satın alma,
c) 6830 sayılı Kanuna göre kamulaştırma,
Usullerinden birini tercih eder
a) Anlaşma yolu ile satın alma:
Satın alınacak arazi ve arsanın Arsa Ofisince alınacağı şüyu bulunca rekabet doğup fiyatların artması mevzubahis ise, acilen alınmasında zaruret varsa alınacak arazinin malik sayısı az olup, anlaşma zemini mümkün olacaksa bu usul uygulanır
Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü bir bölgedeki arsa ve arazileri satın almaya karar vermiş veya maliklerince vaki talep istişare komisyonunca uygun görülmüş ise; adı geçen arazi ve arsalar yönetmeliğin 40 ıncı maddesine göre kurulmuş olan arazi ve arsa araştırma komisyonunca tetkik edilir
Arazi ve araştırma raporunda uygun olduğu ittifakla belirtilmiş ise, Genel Müdürlük oluru ile görevlendirilen en az üç kişilik Genel Müdürlük elemanlarından müteşekkil kıymet takdir komisyonunca 6830 sayılı İstimlak Kanunu ile 122 sayılı Kanunun bilirkişi seçimine dair hükümleri hariç diğer hükümleri dahilinde kıymet takdiri yapılır
Alınacak arsa ve araziye ait arazi ve arsa araştırma komisyonu ve kıymet takdir komisyonu raporları ile olurları havi dosya Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü Satın Alma Komisyonuna havale edilir Komisyon maliki ile mutabakata varır ise, satın alma kararını tanzim eder, ve Genel Müdüre onaylatır
Dosya ilgili dairesine havale edilir İlgili dairesi yetkili kıldığı memuru vasıtasiyle ilgili tapu sicil muhafızlığına bedelinin mal sahibine ödendiğini bildirerek Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü adına tescilini sağlar
b) 6830 sayılı İstimlak Kanununa göre rızai satın alma:
Arazinin satın alınması müstaceliyet arz etmiyorsa arsa ve arazi maliklerinin adedi çok olup anlaşma zemini bulmak ihtimali çok az ise, gayrimenkulün satın alınmasında zaruret varsa ve sonunda kamulaştırma işlemine tevessül edileceği kuvvetle muhtemel ise bu satın alma usulü uygulanır (Bu satın alma talimatına göre yürütülür)
Bu usulde de daha evvelden satın alınacak gayrimenkul arazi ve arsa araştırma komisyonuna tetkik ettirilir Adı geçen komisyon raporu müspet ise bakanlık makamından 6830 sayılı Kanuna göre kıymet takdiri yapılması için olur alınır 6830 sayılı Kanun ile 122 sayılı Kanun kıymet takdirinin maliklere tebliğine kadar olan hükümleri aynen uygulanır Satın alma komisyonu ile malikler bir anlaşmaya varırlar ise bundan sonra anlaşma yolu ile satın alma usulünde olduğu gibi işlem yürütülerek neticelendirilir
Arazi ve arsaların alınması zorunluluğu bulunduğu, malikleri ile anlaşma imkanı bulunmadığı hallerde kamulaştırma işlemi uygulanır
c) Kamulaştırma:
Kamulaştırma Bakanlık oluru ve 6830 sayılı Kanun ile 122 sayılı kanunların hükümlerine göre yürütülür
Arazi ve Arsanın Satışı :
Şuf'a Hakkı :
Madde 48 - Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü 1164 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi gereğince sahip olduğu şuf'a hakkını kullanabilmesi için, konut, turizm, sanayi ve diğer kamu tesisleri için planlamayı öngördüğü sahalardaki arsa ve arazinin tahdidini yaparak ilgili tapu dairesine bildirir
Bu arsa ve arazinin satışları ile satış bedeli ve sarfolunan her türlü harç miktarı ilgili tapu dairesi tarafından en geç 15 gün içinde Arsa Ofisi Genel Müdürlüğüne bildirilir
Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü şuf'a hakkını kullanacaksa tapu dairesinin bu bildirisi üzerine en geç 30 gün zarfında şuf'a hakkını kullanacağını ve bu arsa ve arazi için ödenmiş satış bedeli ile her türlü harç ve masrafları son maliki adına peşin olarak döner sermayenin bulunduğu bankaya yatıracağını ilgili tapu dairesine bildirir
Madde 49 - Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünce anlaşma, satın alma, kamulaştırma, veya devir alma, irtifak hakkı tesisi ile iktisap olunan ve kiralama yolu ile kullanılan ve bu kanun amaçlarında kullanılacak arazi ve arsaların satışına ve devrine, tanzim satışına, tahsisine, kiralanmasına ve irtifak hakkı tesisine esas olan maliyeti aşağıdaki şekilde hesap edilir
a) Arazi ve arsanın iktisap bedeli ile bu iktisap dolayısıyla yapılan araştırma, inceleme, şantiye,mahkeme giderleri ve her ne ad altında olursa olsun bunlarla ilgili harcamalar,
b) Arazi ve arsanın haritasının alınması, imar planının yapılması ve kamu tesisleri projeleri için harcanan paralar,
c) Yol, kanalizasyon, su ve elektrik gibi kamu tesislerinin yapılması için harcanan paralar,
d) Satış tarihine kadar ödenmiş bulunan her türlü vergi, resim ve harçlar,
Toplamına, genel gider olarak % 10 eklenerek, iktisap tarihinden itibaren geçen sürenin tamamı için ayrıca faiz ve değer artışı karşılığı olarak yıllık % 10 eklenerek bulunacak bedel;
Bu alanın imar planına göre zaiyat hesabı yapılmış ise zaiyat çıktıktan sonra kalan miktara, yapılmamış ise arazinin tamamına bölünerek m
satış fiatı saptanır

(Ek fıkra: 10/09/1989 - 20248 s RG/Yön)
Ancak Kamu hizmet alanları için, genel gider olarak eklenecek miktar ile faiz ve değer artışı karşılığı olarak alınacak bedel % 10'u geçmemek üzere, her konu için Bayındırlık ve İskan Bakanının onayı ile ayrıca belirlenir
Arazi ve Arsanın İadesi :
Madde 50 - 1164 sayılı Arsa Ofisi Kanununun 7 nci maddesinin 1 inci fıkrası gereğince Ofise devredilen arsalardan kamu hizmetleri için lüzumlu olduğu gerekçesi ile Hazinece veya Maliye Bakanlığı yolu ile belediyece talep edilenler devir fiyatına bu arsalara Ofisçe yapılan masraflar ilave edilerek bulunacak bedeller üzerinden Hazineye veya belediyelere iade edilir
Bu devir işleri talep tarihinden itibaren üç ay içerisinde Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünce yerine getirilir
Madde 51 - Kanunun 12 nci maddesi gereğince kamu tüzel kişileri ile kamu kuruluşları arsa ihtiyaçlarını Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü eliyle karşılamak zorunda olduklarından bu kuruluşlar il, ilçe mevkiine ve miktarını belirterek arazi ve arsa, ihtiyaçlarını bildirirler Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü arazi ve arsa ihtiyaçlarını sıraya koyarak müracaat tarihine göre sıralar Bu sıraya göre elindeki arazi ve arsalarını takdir komisyonlarına yaptıracağı değer fiyatı üzerinden gerekli işlemi yapar Şayet takdir komisyonlarının takdir ettikleri değer kıymetler Yönetmeliğin 49 uncu maddesine göre hesap edilen kıymetten az ise, Yönetmeliğin 49 uncu maddesine göre hesap edilen maliyeti üzerinden gerekli işlemi yapar
Madde 52 - Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü 1164 sayılı Kanunun amaçlarında kullanılmak üzere sağlıyacağı arazi ve arsaların harita ve imar planlarını yaptırarak, bu plana uygun yol, kanalizasyon, su ve elektrik gibi kamu tesislerini kısmen veya tamamen yaptıktan veya hiç yaptırmadan 47 a maddesi gereğince kıymet takdiri için görevlendirilen takdir komisyonlarınca yerinde yaptırılacak inceleme sonunda tesbit ettireceği değer üzerinden, şayet bu değer 49 maddeye göre bulunacak maliyetten düşük ise 49 madde maliyeti esas alınarak ihtiyaç sahiplerine satabilir Yukarıda satış bedeli esasları saptanan arazi ve arsaları gerektiğinde 25 maddeye göre Merkez Komisyonun olumlu kararı ile açık artırmaya çıkartır
Yönetmeliğin 16 maddesine göre teşkil edilmiş bulunan komisyon, günün koşulları muvacehesinde tesbit edeceği belirli bir faiz oranı üzerinden Ofis mülkiyetindeki arazi ve arsaları, satış bedelinin asgari % 25'ini peşin almak şartıyle eşit taksitlerle satışa çıkarılmasına karar verebilir
Taksit süresi hiç bir şekilde 2 seneden fazla ve faizi % 12'den az olamaz
Madde 53 - Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü, elindeki konut yapmağa elverişli arsaları 54 maddeye göre ilanını yaparak halk tipi konut yapacaklara 49 madde gereğince hesaplanan maliyet değeri üzerinden öncelikle yapı kooperatiflerine, satış ve kiralama yönetmeliğinde belirtilecek öncelik esaslarına göre saptanacak diğer ihtiyaç sahiplerine satar
Aynı arsaya eşit önceliğe sahip birden fazla istekli olması halinde, aralarında, noter önünde kur'a ile hak sahibini saptar
Madde 54 - Genel müdürlükçe satışa veya kiralamaya hazır hale getirilmiş arsaların özellikleri ile satış veya kira şartları ve başvurma süresi mahalli gazetelerde 10 gün ara ile en az iki defa yayımlanmak sureti ile yapılır
Madde 55 - İmar ve İskan Bakanlığınca sanayi ve turizm ihtiyaçları için planlanmış alanlardaki arazi ve arsalar, Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünce bu kanun amaçlarında kullanılmak üzere sağlandıktan sonra haritası, imar planı ve kamu tesisleri kısmen veya tamamen yapılarak veya yaptırılmadan kıymet takdir komisyonlarınca yerinde yapılan inceleme sonucunda saptanan takdir kıymeti üzerinden, şayet bu takdir kıymeti 49 maddeye göre bulunan değerden küçük ise bu Yönetmeliğin 49 maddesine göre hesap edilen maliyeti esas alınarak 54 maddeye göre ilanı yapıldıktan sonra, satış yönetmeliğinde belirtilen öncelik esaslarına göre saptanacak ihtiyaç sahiplerine satışı yapılır
Ayrıca arsaya eşit önceliğe sahip birden fazla istekli olması halinde noter önünde aralarında kur'a çekmek suretiyle hak sahibi saptanır
Madde 56 - Arsa ofisinin mülkiyetindeki arazi ve arsalar, İmar ve İskan Bakanlığınca saptanan esaslara göre planlandıktan sonra, planda belirtilen kullanım amacına uygun tesis yapılmak üzere, yönetmeliğin 49 maddesine göre hesap edilen maliyetinin % 2,5 undan az olmamak şartıyla tespit edilecek bedel karşılığı satış ve kiralama yönetmeliğinde belirtilen esaslara göre kiraya verilebilir Genel Müdürlükçe kiralanmaya hazır hale getirilmiş arazi ve arsaların kiraya verilmesinde bu yönetmeliğin 53, 54, ve 55 maddelerin hükümleri uygulanır
Kira sözleşmesi 60 yıldan fazla olamaz Ancak her 5 yıl sonunda bu alanın kıymeti yeniden aynı yöntemle hesap edilerek yeni kirası saptanır
Kira süresinin sonunda arsa üzerine kiracı tarafından yapılmış olan tesisler bedelsiz olarak Arsa Ofisine geçer
Kira süresi içinde, kiracının, kiralanan yeri başkasına devretmesi Arsa Ofisinin iznine bağlıdır
Kira süresinin dolmasından önce sözleşmenin kiracı tarafından bozulmasına sebebiyet verilmesi halinde, genel hükümlere göre alınacak tazminata halel gelmemek şartıyla, arsa üzerinde yapılan tesisler aynen, bedelsiz olarak arsa ofisine, geçer, kiracı sözleşme koşullarına uymadığı takdirde genel hükümler uygulanır
Arsa ofisi, ilk on yıl içinde kira sözleşmesini fesh edemez, ettiği takdirde genel hükümler içinde kiracıya tazminat öder İlk on yıldan sonra, kira süresi sona ermeden ofis, kira sözleşmesini feshederse, kiracının tesisleri yaptığı tarihte ofise bildirdiği maliyet bedeli, sözleşme süresine bölünüp sürenin bitimine kadar kalan yıl miktarı ile çarparak tutarı kiracıya ödenir
Arsa ofisi her ne suretle olursa olsun mülkiyetine geçen arazi ve arsaları planlanması yapılmadan evvel veya yapıldıktan sonra da 1 yıl süreli olarak ve iktisap maliyetinin yüzde oranına bağlı olmaksızın emsal kira bedeli üzerinden ilan yapılmasına gerek kalmaksızın kiraya verebilir Kiracının bu arsa ve arazi üzerinde geçici olarak yaptığı tesisler kira süresi sonunda kiracı tarafından yıkılır ve arsa ofisine eski hali ile teslim
İrtifak Hakkı Tesisi :
Madde 57 - Genel Müdürlük lüzum gördüğü hallerde arazi ve arsaların satın alma ile kast edilen gayenin yerine getirilmesi için gayrimenkulün satın alınması yerine kafi geldiği takdirde gayrimenkulün muayyen kısım ve irtifağı veya kaynaklar üzerinde Türk Kanuni Medenisinin irtifakla ilgili maddeleri esas alınarak anlaşma ve mümkün olmayan hallerde kamulaştırma yolu ile irtifak hakkı tesisine yetkilidir
Ayrıca kendi arazi ve arsaları üzerinde anlaşma yolu ile irtifak hakkı tesisine müsaade edebilir
Bu husus irtifak hakkı tesis edilecek gayrimenkulün yeri, planı ve projesi hazırlanarak tapu siciline kaydettirilir
Arazi ve Arsaların Geri Alınması :
Madde 58 - Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün yukarıdaki şartlarda sattığı arsaları alanlar en geç iki sene içinde tasdikli imar planına uygun inşaatı yapmak zorundadırlar Bu arsalar üzerine tasdikli imar planına uygun inşaat yapılmadıkça 3 üncü şahıslara satılamaz devredilemez veya haczedilemez Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü talebi üzerine tapu dairelerince tapusuna bu husus şerh edilir
Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünce satılan arsalar üzerine imar planına ve satış şartlarına uygun inşaat 2 sene içinde başlanıp bitirilmediği takdirde bu arsalar bedeli iade edilmek suretiyle Ofisçe geri alınır Bu arsalar üzerine yapılan inşaat satış şartlarına uygun olmakla beraber, geri alınması lüzum görülmeyenler hakkında, yargı yerlerince arsa satış bedelinin iki mislinden az olmamak üzere, Ofise tazminat ödenmesi şartı ile tapusuna konulan şerh kaldırılır
Arazi ve Arsaların Satışa Esas Olan Değerlerinin Maliye Bakanlığına Bildirilmesi :
Madde 59 - Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünce kamulaştırılan, satın alınan, planlanan veya çeşitli kamu hizmet ve tesisleri yapılarak değerlendirilen sahalar bunların içindeki ve civarındaki binalı ve binasız diğer arazi ve arsaların satışına esas olan değerleri Ofisçe Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğüne bildirilir
Arazi ve Arsa Envanterlerinin Düzenlenmesi :
Madde 60 - Bu kanun amaçlarında kullanılmak üzere satın alınan veya kamulaştırılan arazi ve arsaların, envanterlerinin düzenlenmesinde, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünce, Tapu Sicil Nizamnamesine göre tutulan kayıtlar, tapu ve teknik arşiv sistemindeki esaslara göre uygulanır
Bu uygulamada arsalar:
1 - Konut arsaları,
2 - Sanayi arsaları,
3 - Turizm arsaları,
Şeklinde tasnife tabi tutulur
Madde 61 - Arazilerin haritasının alınması işi şehir ve kasabaların haritalarının yapılmasına ait teknik şartname esaslarına göre yapılır
Arazilerin imar planları, İmar ve İskan Bakanlığınca hazırlanan esaslara göre yapılır
Bunların kamu tesislerinin esasları kendi yönetmelik ve teknik esaslarına göre yapılır
Madde 62 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer
Madde 63 - Bu Yönetmelik hükümlerini Maliye Bakanlığı yürütür

Kaynak: mevzuatadaletgovtr