İsmail Paşa (Kavalılazâde)

İsmail Paşa (Kavalılazâde)

Mısır hidivi 31 Aralık 1830da Kâhirede doğdu Kavalalı İbrâhim Paşanın oğludur


Fransız Harp Akademisinde okudu Ağabeyi Ahmed Rifat Paşanın ölmesi üzerine Mısır Veliahtı îlan edildi (1858) Sudanda çıkan ayaklanmaları bastırarak huzur ve asâyişi temin etti 1863te amcası Sait Paşanın ölümü üzerine Mısır vâlisi oldu Abdülazîz Hanın bir fermanıyla 1867de Hidiv unvanını aldı Ayrıca hidivliğin hânedânın en yaşlı üyesine değil de babadan oğula geçme prensibini pâdişâha kabul ettirdi Böylece kardeşi vezir Mustafa Fâzıl Paşanın yerine büyük oğlu Tevfik Paşa veliaht oldu Girit Seferine katıldı


İsmâil Paşa, Mısırda bağımsız bir devlet kurma hevesindeydi 1869da Süveyş Kanalının açılışı sırasında Osmanlı Pâdişâhının tasdikini dahi almadan Avrupa devlet başkanlarını ülkeye dâvet etti Osmanlı Devletinin içinde bulunduğu zor durumdan istifâde ederek dış kredi yetkisini elde etti (1872) Bunun netîcesinde İngiltere ve Fransaya büyük ölçüde borçlandı Diğer taraftan, almış olduğu borç paralarla ordu ve donanmasını kuvvetlendirdi Oğlu kumandasında bir orduyu Habeşistana gönderdi Eritre ve Ugandada topraklar kazandı (1875) Ayrıca Mısırı mektepler, yollar, çeşmeler ve daha pek çok sosyal müesseselerle zenginleştirdi Ancak, büyük askerî harcamalar yüzünden ülkenin iktisâdi durumu sarsıldı Süveyş Kanalı'nın Mısıra âit hisse senetlerini İngiltereye satmak zorunda kaldı Bu durum, İngilterenin Mısırın iç işlerine müdâhale etmesine yol açtı Bu sırada Osmanlı Devleti, Sultan Abdülazîz Hanın şehid edilmesi ve akabinde girişilen "93 Harbi" dolayısıyla Mısır meseleleri ile ilgilenemedi İngiliz ve Fransızlardan meydana gelen ortak bir heyet, Mısır mâliyesini denetlemeye başladı Keyfî vergiler ve vazîfelerinden azledilen subaylar yüzünden Mısırda isyânlar çıktı Bu arada pâdişâh olan İkinci Abdülhamid Han, İsmâil Paşayı Mısır hidivliğinden derhal azlederek yerine oğlu Tevfik Paşayı getirdi (1879) Önce Napoliye giden İsmâil Paşa, daha sonra İstanbula geldi 1895te vefât ederek Sultan İkinci Mahmûd Han türbesine defnedildi