Mütercim Rüştü Paşa (Rüşdî Paşa)

Mütercim Rüştü Paşa (Rüşdî Paşa)

On dokuzuncu yüzyılda yaşayan Osmanlı devlet adamlarından 1811 yılında Sinopun Ayandon köyünde doğdu Hasan adında bir kayıkçının oğludur Çocukluğunda âilesiyle İstanbula yerleştiğinden tahsiline burada başlayıp, devam etti Yeniçeriliğin kaldırılmasından sonra Tophânede açılan Asâkir-i Muntazam taburuna girerek bir müddet sonra teğmen oldu Bu arada özel öğretmenlerden ders alarak Arapça, Farsça ve Fransızca'yı öğrendi Fransızca'yı bilmesinden dolayı Seraskerlik Dâiresinde, Nâmık Paşanın yanına verildiğinden mütercim lâkabı ile anılmaya başladı


Yüzbaşılığı sırasında Trakya, Anadolu ve Suriyede görevlerde bulunduktan sonra binbaşı, alay emini, kaymakam ve 1839da miralay (albay) oldu Redif kuvvetlerinin kuruluşu ile görevlendirildiği zaman ferik (tümgeneral) rütbesindeydi


Yükselmesine devam eden Rüşdî Paşa, 1851de seraskerliğe, çeşitli zamanlarda beş defâ seraskerlik, beş defâ sadrâzamlık makamına getirildi Sultan Abdülaziz Hanın şehit edilmesi sırasında, sadrâzam olarak bulunuyordu Hayâtı boyunca zor ve sorumluluk isteyen görevlerden devamlı kaçması, hal' olayında zorla bulunduğu düşüncesini akla getirmektedir Sultan Murâd Han ve Sultan İkinci Abdülhamid Hanın ilk yıllarında sadârette kaldıktan sonra 1876da görevinden istifâ ederek ayrıldı Ali Suâvi olayından sonra istifâ eden Sâdık Paşanın yerine beşinci defâ sadârete getirildi Fakat kabine kurarken bâzı şüpheli şahısların durumlarında ısrar etmesi ve Ali Suâvi taraftarlarını affettirmek için uğraşması sonucunda bir hafta sonra görevden alındı


Manisada yerleşen Rüşdî Paşa, Sultan Abdülazîzin şehit edilmesiyle ilgili olarak, İzmire götürülerek sorguya çekildi Manisaya tekrar dönüp, 1882 yılında öldü Hâtuniye Câmii bahçesine defnedildi


Çalışkan, tedbirli, dürüst olduğu bildirilen Rüşdî Paşa, zor görevden kaçması, tehlikeli gelişmelerde hemen istifâ etmesiyle tanınır Bu sebepten kısa sürelerle görevde kaldığı sadâret makâmında, devlet ve millet yararına faydalı işler yapamadı