Numan Paşa (Köprülüzade)

Numan Paşa (Köprülüzade)

Osmanlı Devleti sadrâzamlarından Salankamen Muhârebesinde şehit olan Köprülüzâde Fâzıl Mustafa Paşanın büyük oğlu olup, ilmi, fazlı, vâliliklerinde dürüst ve âdilâne hareketi ve muvaffakiyetiyle şöhret bulmuş vezirlerdendir


Demirkapılı Fâzıl Süleyman ve Kayserili Hâfız Ahmed Efendi gibi devrinin önde gelen âlimlerinden ders aldı Babasının ölümünden sonra bir müddet Köprülü âilesinin vakıflarını mütevelli olarak idâre etti 1696da İkinci Avusturya Seferine katıldı 1700de altıncı vezir olarak Dîvân-ı Hümâyûna girdi 1701de Erzurum vâliliğine, 1702de Daltaban Mustafa Paşanın vezîriâzam olması dolayısıyla Anadolu vâliliğine getirildi Ağrıboz, muhâfızlığı ile Kandiye ve Bosna vâliliklerinde bulundu 1710da İkinci Mustafa Hanın kızı Ayşe Sultanla evlendi Aynı yıl Çorlulu Ali Paşanın yerine vezîriâzam oldu Ancak, Numân Paşanın şöhreti dolayısıyla Anadolu ve Rumeliden birçok dâvâ sâhibi, haklarını almak için İstanbulu doldurdular Bu karışıklıklar sebebiyle altı ay kadar sonra azledilerek, yeniden Ağrıboz muhâfızlığına gönderildi


1714te Bosna vâliliğine getirilen Numân Paşa, Karadağlıların isyânını şiddetle bastırmak sûretiyle mühim bir gâileyi önledi 1715 Şubatında Silifke sancağıyla Anadoluda eşkıyâ tedibine memur oldu 1716da Kıbrıs vâliliğine tâyin olundu Daha sonra Avusturyanın âni bir hareketle Tuna ve Sava nehirlerini aşması ihtimâli üzerine, Kıbrıs vâliliği üzerinde kalmak üzere Bosna serdarlığına getirildi


Numân Paşa, Bosna Hersek Serdarlığı sırasında düşmana karşı muvaffakiyetle karşı koydu ve Belgradın Avusturyalılar tarafından işgâli esnâsında Bosnaya yaptıkları taarruzlara, karşı taarruzlarla cevap vererek Avusturya kuvvetlerini mağlup etti ve Bosnaya sokmadı 1718 Ağustosunda Girit vâliliğine getirilen Numân Paşa, Şubat 1719da Kandiyede vefât etti Divanyolundaki Köprülü Türbesine defnedildi


Numân Paşa, ölümünde elli yaşında bulunuyordu Pek çok vilâyet ve sancakta görev yaptığından eyâlet idâresinde tecrübe sâhibiydi Âlim olup bilhassa ilm-i kelâm ve ilm-i hadiste derin araştırmaları ve ihtisası vardı Peygamber efendimizin hayatları ile İmâm Sehl bin Abdullah Tüsterînin sözlerini toplayarak birer eser yazmış ve bir de mantık kitabı kaleme almıştır Ayrıca, tasavvuftan İmâm Ebül-Kâsım Abdülkerîm Kuşeyrînin meşhur Risâle-i Kuşeyriyesini hülâsa etmiştir