Münif Paşa

Münif Paşa

Tanzimât devri devlet adamı, şâir ve yazarlarından Babası, Ayıntaplı Abdünnâfî Efendi devrinin ilim adamlarındandı 1830da Ayıntap (Gaziantep)ta doğdu İlk medrese tahsilini doğum yerinde gördü Âilesiyle birlikte gittiği Mısırda tahsilini devam ettirdi


Mısır medreselerinde temel dînî bilgileri öğrendi, Arapça ve Farsça'sını ilerletti 1852de İstanbula gelerek, Bâb-ı âlî tercüme odasında vazife aldı Burada yabancı diller muallimi Mühtedî Emin Efendiden Fransızca öğrendi 1855te Berlin sefîri Kemal Paşanın ikinci kâtibi olarak Almanyaya gitti Orada kaldığı üç sene içinde üniversite tahsili gördü Berlinde kaldığı müddet içinde Avrupa kültür ve yaşayışına hayranlık duyarak, orada gördüklerini Türkiyeye getirmeye çalıştı 1859da döndüğü İstanbulda Ticâret Mahkemesi İkinci reisliği, Rûznâme-i Cerîde-i Havâdis muharrirliği (yazarlığı), Bâb-ı âli birinci mütercimliği vazifelerinde bulundu Cemiyet-i İlmiye-i Osmâniye adlı cemiyeti kurdu Mecmua-i Fünûn adlı dergiyi çıkardı Divan-ı Temyiz ve Meclis-i Maârif reisliklerinde bulundu 1872de Tahran Sefiri, 1877de Maârif Nâzırı oldu 1879da kendisine vezirlik ve paşalık unvanları verildi Bir ara Ticâret Nâzırı, daha sonra da iki defâ Maârif Nâzırlığına getirildi 1895te ikinci defâ Tahran elçiliğine tâyin edildi Buradan döndükten sonra siyâsi hayattan çekildi Bir müddet İstanbul Hukuk Fakültesinde siyâsî Târih, Hukuk Târihi ve Ekonomi dersleri verdi 1910 yılında İstanbulda öldü Mezarı Erenköy Kabristanındadır


Gençlik yıllarından îtibâren ilmî çevrelerde bulunan bir ilim derneğini kuran ve dergi yayınlayan Münif Paşa, gerek kendi yazdığı, gerek batıdan çevirdiği çeşitli mensur ve manzum eserlerle Türk edebiyâtının doğudan kopup batıya yönelmesi hareketinde önemli rol oynadı Böylece yerli kültürümüz yerine, yabancı olan Avrupa kültürünün benimsenmesi ve yayılması için çalıştı Türk toplumuna Avrupâî tarzdaki yeni kavramları göstermek ve tanıtmak hususunda önemli rol oynadı Bâzı nesirlerinde duru bir dil ve anlatım kullanmasına rağmen, genel olarak Tanzimât dönemine has süslü yazma havasından kurtulamadı


Eserleri:


Mecmua-i Fünûn (Çeşitli bilim, fikir ve sanat konularından bahseden dergi), Dâsitân-ı Âl-i Osman, Telhis-i Hikmet-i Hukuk, Hikmet-i Hukuk (Hukuk bilgileri kitapları), İlm-i Servet (Ekonomi bilgileri)


Münif Paşanın, Köse Raif Paşa adlı sakalsız bir kimsenin vezir olması üzerine, mizah tarzında yazdığı bir kıtası şöyledir:


Üç tuğlu vezir olurmuş evvel,

Üç tüylüsü şimdi oldu peydâ;

Üç tuğ ile üç tüyü kıyâs et,

Devlet ne imiş, ne oldu hâlâ