Cezîrî

CEZÎRÎ

Evliyânın büyüklerinden İsmi Abdülkâdir bin Muhammed bin Abdülkâdir bin Muhammed bin Yahyâ bin Muhammed bin Nasr'dır Seyyid Abdülkâdir-i Geylânî hazretlerinin torunlarından olup, soyu Peygamber efendimize ulaşır, seyyiddir 1475 (H880) senesi Mısır'da doğdu 1569 (H977) senesinde Hama'da vefât etti

Cezîrî, ilim ve edeb üzere yetişti Bir zaman Kâhire'ye gelmişti Orada bir ihtiyâcı sebebiyle velî bir zâtın torunu olan İbn-ül-Enbâbî'ye uğradı İbn-ül-Enbâbî onu bir takım uygunsuz sözlerle üzdü Bunun üzerine Cezîrî kırık bir kalp ile evine döndü O gece duâ edip kendisine yapılan muâmeleyi dedesi Abdülkâdir-i Geylânî hazretlerine arzetti O gece yarısı kapısı çalındı Kalkıp baktığında İbn-ül-Enbâbî'yi kapıda gördü İbn-ül-Enbâbî özür dileyip ellerine sarıldı İhtiyâcı olan şeyi yerine getireceğini söyledi Cezîrî buna hayret edip, gece yarısı gelmesinin sebebini sordu İbn-ül-Enbâbî yaşlı gözlerle şöyle anlattı:

"Rüyâmda hem Abdülkâdir Geylânî hazretlerini hem de ceddim Enbâbî'yi gördüm Abdülkâdir Geylânî hazretleri bana; "Eğer deden İsmâil Enbâbî bu hususta sana şefâat etmeseydi, yaptığın işten dolayı cezâ görecektin" dedi Dedem de dedi ki: "Şimdi, kalk, yastığının altındaki yılanı öldür" Bu korkuyla kalktım, yastığımı kaldırdığımda bir yılan gördüm ve onu öldürdüm Hatâmı anladım ve bu vakitte sana geldim" İbn-ül-Enbâbî, tövbe etti, tekrar tekrar özür diledi ve hemen Cezîrî'nin ihtiyâcını karşıladı

Cezîrî kıymetli eserler yazdı Bunlardan bâzıları şunlardır: 1) Dürer-ül-Ferâid-ül-Münazzama fî Ahbâr-il-Hâc ve Tarîkı Mekke el-Muazzama, 2) Hülâsât-üz-Zeheb fî Fadl-il-Arab, 3) Umdet-üs-Safve fî Hall-il-Kahve, 4) Mecmû' Fîhi Eş'âr ve Mürâselât ve Fevâid

1) Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c2, s96
2) Mu'cem-ül-Müellifîn; c5, s300
3) El-A'lâm; c4, s44
4) Brockelman; Gal2, s325
5) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c13, s370