Ebû Muhammed Talhâ Bin Îsâ

EBÛ MUHAMMED TALHÂ BİN ÎSÂ

Yemen'in büyük velîlerinden İsmi Talhâ bin Îsâ, künyesi Ebû Muhammed'dir Doğum yeri ve târihi bilinmemektedir 1378 (H780) senesi Yemen'de Bâb-ı Sihâm denilen yerde vefât etti Kabri üzerine sonradan büyük bir türbe yapılmıştır

Çok kerâmet ve hârikaları görüldü Bereketli sözleri vardı Gençliğini ilim öğrenmekle geçirdi Çok Kur'ân-ı kerîm okur, geceleri devamlı ibâdet ederdi Allahü teâlâya olan aşk ve muhabbetinin çokluğu sebebiyle, mânevî hallere ve kerâmetlere kavuştu

Ebû Muhammed Talhâ, rüyâsında Resûlullah efendimizin işâretiyle, hazret-i Ebû Bekr'in elinden tasavvuf hırkasını giydi Tasavvuf yolunda üstün derecelere kavuştu Allahü teâlâ ona İsm-i a'zamı öğretti

Kendisi anlatır: "İsm-i a'zamı kimseden öğrenmedim Onu, havada nurdan yazılmış harflerle görüp öğrendim" buyurdu

Bir gün kendisine Abdullah Yâfiî'nin oğlu gelip, bir mesele için hakem yapmak istedi Bunu kabûl etmedi Niçin kabûl etmediği sorulunca; "Bana kendi meselesi için hakemlik yapmamı teklif edince, babası bana göründü ve; "O benim oğlumdur, fakat boynumda bir yüktür" dedi Babasının ondan râzı olmadığını bildiğim için, bu teklifini kabûl etmedim" buyurdu Yine bir gün Mekke-i mükerremede, aynı zâtın oğullarından biri kendisinden duâ istedi O zaman yine babası göründü ve; "Efendim, bu oğlumu gözetmenizi istiyorum" dedi Ebû Muhammed Talhâ da o gence dönüp; "Evlâdım, şunu bil ki, hoca talebesini gözetir ve korur" buyurdu Daha sonra Ebû Muhammed Talhâ yanındakilere; "Ben, Abdullah Yâfiî gibi evlâdını bu derece gözetip kollayan başka birini görmedim" buyurdu

Talebeleri nerede olursa olsun kerâmet olarak onların hâlini bilirdi Bir gün talebeleriyle sohbet ederken, biri Bağdât'ta, diğeri Mısır'da iki talebesinin ismi anıldı Onların hâlinden haberdâr olmayı arzû etti Derhal onların hâli, Ebû Muhammed Talhâ'nın gözleri önüne geldi Yanındakilere; "Bağdat'taki Abdülkâdir-i Geylânî hazretlerinin soyundan olan talebem, şu anda ayakta kıbleye dönmüş, Kâbe-i muazzamanın şark rüknüne isâbet eder vaziyette ibâdete hazır bir halde duruyor, Mısır'daki ise, etrafında birçok kişi ile berâber, onlara İslâmiyeti anlatıyor" dedi

Ebû Muhammed Talhâ, uyanık iken karşısında Peygamber efendimizi görürdü Bir gün birisi Zebid Hâkimi Kâdı Ahmed et-Tihâmî'ye gelip bu husûsu söyledi O da bu duruma inanmadığı halde; "Gel berâberce ona gidip konuşmasını dinleyelim" dedi Huzûruna gittiklerinde, Ebû Muhammed onlara hiç bakmadı Fakat; "Bâzı kimseler, uyanık iken Resûlullah efendimizin görüleceğini kabûl etmiyorlar Böyle inanmaktan Allahü teâlâya sığınırız" buyurdu Gelenler hatâlarını anlayıp özür dilediler Başka bir rivâyette ise; kâdı, Ebû Muhammed Talhâ'nın huzûrunda hiç konuşmadan edeple bir müddet oturdu Hiçbir şey konuşmadan ayrılıp gitti Yanındaki; "Niçin bir şey sormadın?" dediğinde, kâdı; "Yemin ederim ki, huzuruna girer girmez, Resûlullah efendimizi yanında gördüm" dedi

Ebû Muhammed Talhâ hazretleri kabirleri ziyâret eder, kabirdeki evliyâ ile görüşür, konuşurdu

Ebû Muhammed Talhâ bin Îsâ, bir defâsında hacca giderken, büyük fıkıh âlimi Ahmed bin Ömer ez-Zeylâî'nin türbesine uğrayıp ziyâret etti Onu, başında çiçeklerden bir taç demeti olduğu halde gördü ve onunla konuştu

Bu sebeple "Hangi velînin kabri başında dursam, Allahü teâlâ, o zâtın rûhâniyetinden beni haberdâr eder" buyururdu

Zebid şehrinde bir karışıklık oldu Sultan şehirden çıktı Herkes malını ve kıymetli şeylerini bir yere sakladı Ebû Muhammed Talhâ o vakitte hasta idi Talebesi gelip durumu anlatınca; "Bu insanlara bir şey olmayacak Ancak bir âlim vefât edecek Âlimin ölümü, âlemin ölümü demektir" buyurdu Çok geçmeden kendisi vefât ettiVefâtından sonra da kerâmetleri görüldü

EVET DOĞRUDUR

Kızkardeşinin oğlu Hibetullah Sücâf anlatır: "Hanımımın bir elbiseye ihtiyâcı vardı Param olmadığı için alamadım Üzüntülü hâlimle Ebû Muhammed Talhâ'nın kabrine gidip yalvardım Beni hafif bir uyku hâli kapladı O anda karşımda onu gördüm Bana; "Falan yerdeki filan kişiye git Benden selâm söyle ve benim şu sözümü bildir O sana ihtiyâcını verecektir" buyurdu Derhal kendime geldim Buyurduğu köye gidip, o kişiyi buldum Selâmını söyledim ve Ebû Muhammed Talhâ'nın; "Senin her biri çeşitli yerlerde olan beş küp altının var Birisi de falan ağaç altındadır Senden kırk dirhem istiyorum" sözünü naklettim O kişi; "Evet, Ebû Muhammed Talhâ bin Îsâ'nın dediği doğrudur Hoş geldiniz Bundan sonra ne ihtiyâcınız olursa ben karşılayacağım" dedi ve ihtiyâcım olan şeyleri verdi"

1) Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c2, s47
2) Tabakât-ı Havâs; s62
3) İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c10, s109