Çelebi Cemâleddîn

ÇELEBİ CEMÂLEDDÎN

Anadolu velîlerinden Doğum ve vefât târihi belli değildir Anadolu'nun neresinde yaşadığı da kesin olarak bilinmemektedir Babasının ismi Emir Ali Küçük'tür Hayâtı hakkında fazla bilgi bulunmayan Çelebi Cemâleddîn, Sultan Yıldırım Bâyezîd zamânında yaşamıştır Zamânın âlimlerinden ve tasavvuf büyüklerinden ilim öğrendi Şeyh Âdil'den icâzet, diploma alarak, halîfesi oldu

Çelebi Cemâleddîn, hocası hayatta olduğu müddetçe kendisine başvurulmasına rağmen, ders vermedi Hiç kızmazdı Dostuna, düşmanına aynı muâmelede bulunurdu Onun bu geniş müsâmahakâr hâlini anlayamayanlar; "Bu kadar yumuşaklığın, insanlara karşı bu kadar tahammül ve sabır göstermenin mânâsı nedir?" şeklinde sözler söylediklerinde; "Hilm, yumuşaklık kılıcı, demir kılıçdan, hattâ yüz zafere sebeb olan kılıçdan daha keskindir" diye cevap verirdi Onun hilmi, güzel ahlâkı ve yaşayışı zamânındaki insanlar arasında gıbta ile, imrenerek konuşuldu

Hocasının vefâtından sonra ders vermeye, insanlara nasihat etmeye başladı Meclisleri ilim, irfan ve fazilet sâhiplerinin toplandığı yer oldu Bulunduğu her yerde hürmet görürdü Çok ihsan ve ikramlarda bulunurdu Sultan da kendisine pek çok ikram ve iltifatta bulundu Evinde sabah akşam misâfirlere, komşularına, fakir, yetîm ve dullara devamlı yemek çıkardı Yolculara yemek ve binek temin ederdi Gezdiği yerlerde, muhtaçlara imkanları dahilinde bir şeyler vererek, onları sevindirirdi Bâzı kimselere verdiği elbiselerini talebeleri muhâfaza etmek için yüksek fiyatla satın alırlardı Hayır, hasenât ve iyilik yapmakta acele ederdi Sebebi sorulduğunda; "Hayır yapmakda acele etmek lâzımdır Tehir ve sonraya bırakmakda, çabuk geçen ömre güvenmek ve cimrilik korkusu vardır" buyururdu

Onun büyüklüğünü anlamayanlardan biri hacca gitmek üzere yola çıktı Yolda hırsızlar yolunu kesti Bütün parasını aldılar Hiç parası kalmayınca, perişan bir hâle düşüp çok mahzun oldu Bitkin bir şekilde ağlarken, o anda birden bire Çelebi Cemâleddîn'i karşısında gördü Elinde bulunan keseyi verip; "Bunu al ve kimseye söyleme" buyurup kayboldu Bu sırada o şahıs, kesedeki paraları saydığında çalınan altınları kadar olduğunu gördü Hac dönüşündeÇelebi Cemâleddîn'in dergâhına gidip, çok teşekkür etti Onun hizmetine ve talebeleri arasına girdi Ömrünün sonuna kadar yanından ve sohbetlerinden ayrılmadı

Devamlı yemek verdiği, ikram ve ihsanda bulunduğu için maddî ihtiyâcı olabilir diyerek, onu seven zenginler kendisine yardımda bulunmak düşüncesiyle huzûruna geldiklerinde, düşündüklerinin aksine gâyet bolluk içinde olduğunu gördüler Hattâ daha söze başlamadan "Allahü teâlâ, kendisi için verenlere, bire yüz ihsân eder" buyururdu

Çelebi Cemâleddîn, elli sene insanlara doğru yolu anlattı, Allahü teâlânın emir ve yasaklarını bildirdi

1) Sefîne-i Nefîse-i Mevleviyân; c1, s142