Hünkar Haci Bektaşi Veli

HÜNKAR HACI BEKTAŞI VELİ


ALPEREN GÜRBÜZER


Hünkar Hacı Bektaşı Veli Pir-i Türkistan Ahmed Yesevi’nin Halifelerinden Lokman Horasani’nin yetiştirdiği büyük bir veli Yani Lokman Parende’den feyiz almıştır Bektaşilik, Hz Ali (kv)’in esasları ağırlıktadır Selçuklu döneminin parlak devirlerinden sonra XIII asırda başlayan Moğol kasırgası, ister istemez Orta Asya, Irak-Suriye ve Anadolu üçgeni arasında yaşayan insanların tasavvuf ehlinin sevgi kucağına itmiştir Hacı Bektaşi Veli’nin Anadolu’ya ayak basması sırasıyla Arabistan, İran, Irak ve Suriye’yi dolaştıktan sonra 1270 yıllarına tekabül eder Kızılırmak’ın güneyinde Kapadokya denilen yer altı şehrinde 3600 kilisenin varlığı tespit edilmiştir Çokda önemli değil, Hacı Bektaş-ı Veli varken endişeye mahal yok zaten, çünkü Hiristiyanlığın misyoner merkezi haline gelen Kapadokya’nın gücünü kırmak için yedi hanelik bir köy oluşmasını sağlayan O’dur Hünkar Veli, bir yandan Türkmenlerinde desteğini alarak burasını ön karargah olarak kullanırken, diğer yandan da Anadolu’yu karış karış dolaşarak yeniden diriliş muştusunu veriyordu Dergahında yetişen Horasan erenleri Anadolu’ya gönderiliyor, böylece yeni irşad halkalarının oluşmasını sağlıyorlardı Mesela Abdal Musa’yı Elmalı’ya, Tabduk’u Manisa’ya, Koca Ahmed’i İstanbul’a göndererek irşad alanını genişletmiştir
Bugün Amasya’nın Suluca ve karahöyük Hacı Bektaşı Veli ismi ile anılır Hünkar, Çilehanesinde halkta şunu gözlemliyor; halk Hac vecibesini ekonomik nedenlerden yerine getirememektedir Bu yüzden bu maksatla Çilehane tepesini kuruyor Orada bir mağara var, su çıkıyor ve insanlar üç defa ya da kırk defa gelip yıkanarak Hac sevabına nail olacağına inanıyorlardıOrası Hacca gidemeyenler için teselli mahiyetinde de olsa, Hac sevabına erişmek gibi algılanır hep Çünkü Hünkar Hacı Bektaşı Veli bakın ne diyor;
Hararet nardadır sacta değil
Keramet baştadır taçda değil
Her ne ararsan kendinde ara
Kudüs’te , Mekke’de, Hac da değil

İşte bu sözleriyle ruhlara terennüm ediyor, fakat bu dizelerde Çilehane tepesinin Hacca alternatif olarak anlamı çıkarılmamalıdır Sadece Hacca gitmiş gibi sevap olarak düşünülmelidir
Hünkar Hacı Bektaşı Veli’nin Ünlü Makalat adlı eseri bir ışıktır O’nun gerçek yolunu çizdiği rotayı bu eserde bulmak mümkün Özetle bu eserde; Allah’a ulaşmak için Şeriat (İslam’ın zahiri kaideleri), Tarikat (İslam’ın iç ve deruni yönü), Marifet ve Hakikat aşamalarından geçmekle mümkün olacağı vurgulanır Allah’a vuslat bu dört unsurun bir araya gelmesiyle gerçekleşir ancak Nezaman ki, Makalat eserinin mana ve ruhundan sapmalar başladı hem Yeniçerilik, hemde Bektaşilik yolunda aşınmalar başladı Hatta İslam’la bağdaşmayan bozuk birtakım kollar türeyerek bugünkü noktaya geldi İslam’da olmayanlar Hünkar Hacı Bektaşi Veliye mal edilmeye çalışıldı Bünyeye mikrop girmeye dursun, önce Yeniçeri ocağında çöküş başladı, ardından da Bektaşilik anlayışında çürüme nüksetti
Tarih 1326, Birgün Suluca Karahöyük Bucağının baktığı ovada bir toz bulutu, adım adım dergaha ilerliyor, yaklaştıkça 40-50 atlı ve başlarında sultan Orhan Gazi gözüküverdi Sultan Orhan Gazi derhal Hünkar Hacı Bektaş Veli’nin elini öptü, göz göze geldiler , derin ve içten konuşma başladı aralarında:
-Bu uzun yoldan devletimize ve ordumuza dua etmenizi dilemek için geldim Yanımada yeni teşkil ettiğimiz askerlerden birkaçını aldım
Hünkar Hacı Bektaşı Veli;
-Dualarım sizinle, göreyim, beraberinde getirdiğin yeni askerleri
Askerler bu sözler üzerine Şeyh ile Sultanı karşısında saf bağladılar
Şeyh:
-Maşallah ne güzel, ne civan kişiler, isimleri Yeniçeri olsun, kendileri daima düşmana karşı Allah galip eylesin
Böylece Yeniçeri böyle kuruldu ve ruhunu Bektaşı Ocağından alarak Osmanlıyı zaferden zafere taşıdılar Maalesef ilk bozuluş Fatih Sultan Mehmed zamanında alarm vermiş ve Kanuni Sultan Süleyman devrine kadar etkisini göstermiştir Necip Fazıl; ‘’Bektaşilik evvela din aydınlatıcısı, peşindende Şeriat karartıcısı haline dönüşmüştür’’ sözleriyle Bektaşiliğin tarihi sürecini çok güzel veciz sözle özetlemiştir
Tasavvuf kültürünün öncülerinden biri de hiç şüphesiz Hünkar Hacı Bektaşı Velidir O; Orta Asya Kültürünü oluşturan Horasan Erenlerinin elinden yoğrularak Anadolu ve Balkanlara kadar uzanan halkanın mimarları arasına girerek irşad etme şerefini kazanan zattır Her ne kadar O’nun öğretilerini bozmuş şekilde aktaranlar olsa da Makalat adlı eseri yok edilmediği müddetçe, Onun çizdiği yola gölge olamayacaklardır Bu böyle biline Vesselam